Search Results for "Odyseja"
Terminy związane z badaniem tekstu Powtórz wszystkie przed testem! Często pytanie dotyczy jakiegoś terminu i tylko jego znajomość gwarantuje prawidłową odpowiedź. Autor – twórca utworu, z którym mamy do czynienia. Wcale nie musi być narratorem, nie musi też pojawiać się w tekście, choć oczywiście, może. To po prostu ten, kto napisał tekst. Akcja – inaczej fabuła. Ciąg zdarzeń w utworze, np. w powieści albo w dramacie. Akcja jest jednym z typowych dla epiki i dramatu (a nie dla liryki)
Starożytność Historia kultury V wiek p.n.e. Za sprawą sofistów, wędrownych nauczycieli, rozwija się sztuka wymowy, czyli retoryka. Z głoszoną przez nich względnością prawdy, która pociąga za sobą przyzwolenie na kłamstwa i obłudę, walczy zwolennik stałych idei Sokrates – pierwszy etyk, który wprawdzie nie zostawił po sobie dzieł pisanych, ale jego poglądy wywarły wielki wpływ na filozofów późniejszych. Rozkwit demokracji ateńskiej pod rządami Peryklesa. Około roku 450 p.n.e. – biblijna Księga Hioba i Pieśń
Udowodnij, że Pana Tadeusza Adama Mickiewicza można określić mianem epopei narodowej. a) Zacznij od podania drugiej nazwy epopei oraz określenia, do jakiego rodzaju literackiego zaliczamy epopeję. Epopeja (inaczej epos) należy oczywiście do epiki. b) Teraz omów elementy formalne eposu, wykazując, że znajdziemy je także w Panu Tadeuszu. Epopeja to inaczej poemat epicki, heroiczny, czyli utwór napisany wierszem, zazwyczaj obszerny, o budowie epizodycznej. Pan Tadeusz napisany jest trzynastozgłoskowcem, jest rozbudowany i
Stanisław Wyspiański – dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, portrecista, ilustrator książek, architekt wnętrz, twórca witraży, kostiumolog, artysta teatru… Rozlicznymi talentami, wszechstronnością zainteresowań, niepospolitą pracowitością zadziwiał i poruszał. Był w istocie artystą o nieprzeciętnych możliwościach: wszechstronnym, oryginalnym i nowatorskim a jednocześnie głęboko polskim. W swoich niesamowitych wizjach chciał uchwycić istotę polskości i objawić ją w symbolicznym skrócie. Pisał dramaty symboliczne, tragedie współczesne, rapsody historyczne i wiersze liryczne. Projektował ilustracje do krakowskiego Życia, Iliady Homera i poezji Lucjana Rydla. Malował pastelowe pejzaże, autoportrety,
Podróże wybranych bohaterów literackich i filmowych. Co im dały, czy były tylko zmienianiem miejsca pobytu, czy dały bohaterom coś więcej? Podróż to przemierzanie drogi, podążanie do jakiegoś miejsca; przemieszczanie się, często po rozległych terenach. Podróżowanie to odwiedzanie wielu miejsc w poszukiwaniu czegoś; zdobywanie nowych wiadomości, osiąganie zamierzonych celów, to też napotykanie różnych problemów i ich rozwiązywanie. Skoro tak, to życie to też podróż. Czasem podróż może przybrać formę pielgrzymki, czyli drogi, którą
Pan Tadeusz to jeden z najważniejszych utworów w literaturze polskiej. Dlaczego nazywamy go epopeją narodową? Przypomnij sobie eposy antyczne Iliada – opowiadała dzieje wojny trojańskiej. Odyseja – opisywała długi i pełen przygód powrót bohatera wojny trojańskiej, Odyseusza, do ojczystej Itaki. Autorem eposów był legendarny ślepy śpiewak (aojd) Homer, według niektórych badaczy nie istniał naprawdę, a eposy tworzyło wielu różnych autorów. Kto jest głównym bohaterem Pana Tadeusza? – dyskusja na lekcji Możliwe odpowiedzi
Dom – początki Adam i Ewa – pierwsi rodzice Gdy Bóg stworzył pierwszych ludzi, Adam nazwał swoją towarzyszkę Ewą, co oznaczało dająca życie. Po zerwaniu jabłka z drzewa wiadomości dobrego i złego Adam i Ewa zostali wygnani z raju. Rozgniewany Bóg przepowiedział przyszłej matce wszystkich ludzi i jej następczyniom, że będą rodziły w ciężkich bólach. Ogromny ból towarzyszący rodzącej kobiecie jest więc karą, ale wraz z nim otrzymuje ona najpiękniejszy dar – dziecko. Hiob – człowiek pozbawiony rodziny
Macierzyństwo Pojęcia Adopcja – usynowienie, uznanie czyjegoś dziecka za własne. Matka Polka – określenie, które pojawiło się w poezji Adama Mickiewicza (Do Matki Polki) i wielokrotnie powracało nie tylko w literaturze, ale także w życiu codziennym. Matka Polka to kobieta samodzielna, zdeterminowana, całe swoje życie poświęcająca dzieciom. W czasie wojny, okupacji rola matki Polki jest szczególnie trudna. Musi bowiem oswoić dziecko z walką, rozpaczą, cierpieniem i śmiercią. Pieta – znany motyw ze sztuki zwłaszcza średniowiecznej przedstawiający Matkę
ANTYK Starożytność to wiele różnych kultur! Kultura babilońska to pismo klinowe, kodeks Hammurabiego, epos o Gilgameszu (ok. 3000 p.n.e.); osiągnięcia w zakresie astronomii, matematyki, medycyny, rachuby czasu. Kultura fenicka to rozwój transportu morskiego i handlu; mianem fenickiego, Grecy bowiem sądzili, że zostało ono stworzone w Fenicji, określamy pierwsze pismo wyłącznie fonetyczne, które jednak w rzeczywistości wynaleziono na obszarze od Syrii na północy po Synaj na południu. Kultura starożytnego Egiptu to pismo
Antygona Sofokles, Antygona Kim była: Córka Edypa, obciążonego klątwą bohatera mitu o rodzie Labdakidów. Sprzeciwiła się rozkazowi Kreona i pochowała zwłoki swojego brata Polinejkesa, uznanego za zdrajcę. Została skazana na śmierć przez zamurowanie. Popełniła samobójstwo. Cechy: Odważna, harda, stanowcza, wierna swoim zasadom, mocno związana z rodziną, bardzo religijna. Czego jest symbolem: Buntu, trudnych wyborów, miłości do rodziny, szacunku dla nakazów religii. Tematy z którymi można powiązać postać Konflikty Konflikt między władzą (Kreon) a jednostką
Jakie mogą być tematy? Na podstawie przytoczonego fragmentu (na przykład ważna nauka Sędziego o grzeczności, księga pierwsza) i na podstawie znajomości całego utworu omów obyczajowość szlachty polskiej i rolę obyczaju w dziejach narodu. Porównaj, jak został ukazany obyczaj wspólnego zasiadania do stołu w „Panu Tadeuszu” i w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Porównaj dydaktykę dotyczącą stołu zawartą w „Panu Tadeuszu” i w średniowiecznym utworze Słoty „Wierszu o chlebowym stole”. Mickiewiczowskie Soplicowo stało się symbolem i oazą polskości oraz ładu ziemiańskiego. Centrum przestrzeni stanowi dworek
Jakie utwory wziąć pod uwagę? Mitologia grecka Biblia Krzyżacy Balladyna Antygona Quo vadis Przesłanie Pana Cogito Pan Tadeusz Trylogia Henryka Sienkiewicza Odyseja Zemsta Pieśń o Rolandzie Bohaterowie, którzy przebaczyli Chrystus na krzyżu Przebaczył swym oprawcom. Michał Wołodyjowski Przebaczył przyjacielowi Ketlingowi, że zabrał mu ukochaną Krzysię. matka Balladyny Przebaczyła córce, nie chciała wypowiedzieć jej imienia, gdy dowiedziała się, że Balladynie grozi śmierć. Jurand ze Spychowa Przebaczył Zygfrydowi de Löwe – swemu
Wojny, powstania, rewolucje – temat od wieków ten sam, ale pokazywany rozmaicie. Na wybranych przykładach wykaż podobieństwa i różnice. Przykładowy wstęp Wszelkiego rodzaju walki, powstania, rewolucje i wojny to wdzięczny temat dla twórcy literatury. Z jednej strony nadają utworowi rys sensacyjności i przygodowości, który zapewnia zainteresowanie czytelników, z drugiej z kolei – jest świetnym sprawdzianem artystycznej maestrii pisarza. Tylko wielcy twórcy potrafią w sposób plastyczny i – co może ważniejsze – prawdziwie przejmujący pokazywać wojenne wypadki. Wojna
Antyk – wzorce i antywzorce Pierwszymi rodzicami całej ludzkości, zgodnie ze Starym Testamentem, mieli być Adam i Ewa. Dla wszystkich starotestamentowych postaci rodzina jest ważna, ale jednocześnie bohaterowie ci nie stronią od zdrad, rozwodów itp. Wzorem może być dom Noego, Abrahama oraz Hioba. W Nowym Testamencie przykład doskonałej, tzw. świętej rodziny dadzą Józef i Maryja wraz z Jezusem. Więzi rodzinne nie są przesadnie istotne dla postaci mitologicznych. Owszem, tworzą oni rodziny, ale równie chętnie
Cnota (czy doskonałość) to najstarsze pojęcie etyczne znane ludzkości. Ukształtowało się w starożytności i stąd przekazywane było wiekom następnym. Szczególnie popularne stało się w epokach dawnych: w starożytności, średniowieczu. W literaturze polskiego renesansu i baroku było wręcz nadużywane. Dziś pojęcie cnoty ma bardzo wąską i ubogą przestrzeń znaczeniową. Sprowadzane do synonimu dziewictwa, traci całe bogactwo i gamę różnorodnych sensów, które nadała doskonałości wielowiekowa tradycja literacka, filozoficzna i religijna. Starożytna cnota to tyle, co dobro moralne, szlachetność, wysoka wartość etyczna.
Andrzej Stasiuk napisał powieść sensacyjną? Na pierwszy rzut oka – tak. Dziewięć skonstruowane jest wedle żelaznych zasad gatunku. Mamy tu wartką akcję, nieoczekiwane zmiany, pościgi, ucieczkę dachami śródmieścia, miotanie się bohaterów w kleszczach nieuchronnego przeznaczenia, morderstwo, broń, szybkie samochody, pieniądze i piękną tajemniczą Rosjankę – Irinę. Czas akcji – Wielkanoc, gdzieś pomiędzy samobójczą śmiercią Kurta Cobaina a denominacją złotówki, u końca pewnej epoki – heroicznego okresu „oddolnego” polskiego kapitalizmu spod znaku polowego łóżka,
Wisława Szymborska Ludzie na moście Dziwna planeta i dziwni na niej ludzie. Ulegają czasowi, ale nie chcą go uznać. Mają sposoby, żeby swój sprzeciw wyrazić. Robią obrazki jak na przykład ten: Nic szczególnego na pierwszy rzut oka. Widać wodę. Widać jeden z jej brzegów. Widać czółno mozolnie płynące pod prąd. Widać nad wodą most i widać ludzi na moście. Ludzie wyraźnie przyśpieszają kroku, bo właśnie z ciemnej chmury zaczął deszcz ostro zacinać. Cała rzecz
Henryk Sienkiewicz 1905 Powszechnie wiadomo, że za Quo vadis. A właściwie za „rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”, „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu”. Nie daj się zagiąć! EPOS – inaczej epopeja, obszerna opowieść o bohaterach ludowych, postaciach legendarnych lub historycznych. Wydarzenia rozgrywają się zazwyczaj na tle ważnych historycznych przemian (wojny, powstania). Znane eposy: Iliada i Odyseja Homera, Pieśń o Rolandzie, Pan Tadeusz Adama Mickiewicza. Władysław Reymont 1924 Za Chłopów, powieść epicką uznaną za
W którym z poznanych przez Ciebie dzieł literackich spotkałeś się z nawiązaniami do innych tekstów kultury? Z takim nawiązaniem z pewnością spotkałeś się w: Syzyfowych pracach Stefana Żeromskiego Już w tytule możemy zauważyć nawiązanie do greckiego mitu o królu Syzyfie. Syzyf był słynącym ze sprytu władcą Koryntu. Za zdradę sekretów boskich został skazany na śmierć. Dwukrotnie udało mu się jednak uniknąć pobytu w Hadesie. Pierwszy raz: uwięził boga śmierci Tanatosa, chroniąc przed śmiercią nie tylko siebie,
„Już dom widać, dym na niebie pełznący cierpliwie i matkę w oknie z dłonią nad oczami”. (cytat z Tadeusza Różewicza). Różne obrazy domu w wybranych tekstach kultury. Zwróćmy uwagę na zawarte w temacie sformułowanie: tekst kultury. Sugeruje ono, że powinniśmy zająć się nie tylko literaturą, ale także teatrem, filmem, sztukami plastycznymi… Pominięcie w swojej pracy innych niż literatura tekstów kultury może być (przy takim sformułowaniu tematu) uznane za błąd! Układ pracy:
