Tag "biografia"

Gustaw Herling-Grudziński

Pisarz emigracyjny. Dokumentalista i moralista. Autor poruszającej książki o sowieckich obozach pracy. Więzień łagru w Jercewie i żołnierz generała Andersa. Piękna, heroiczna biografia, w której nie brakowało tragicznych zdarzeń. Spisywał ją autor niemalże przez całe życie w kolejnych częściach Dziennika pisanego nocą. W Polsce przez wiele lat w oficjalnym obiegu nieobecny i zakazany. Pierwsza jego książka z czasów emigracji ukazała się w kraju dopiero w późnych latach 80. W 1991 roku przyjechał do Polski po raz pierwszy po pięćdziesięciu dwóch latach pobytu za

Johann Wolfgang Goethe

Pisarz czasu burzy i naporu w Niemczech. Współtwórca romantycznej rewolucji. Kształtował nowe kanony w literaturze końca XVIII i początku XIX wieku. Formował romantyczny światopogląd. Dał kulturze europejskiej nowy typ bohatera, który swoją postawą, sposobem postrzegania świata, strojem wyrażał istotę romantycznego przewrotu. Nie było w Europie artysty, który by nie znał twórczości Goethego. Z uwielbieniem czytał go Mickiewicz i inni polscy romantycy. Miał też wrogów, bo jak każdy, kto tworzy nową metodę, budził kontrowersje. Jaka to epoka? Goethe

Gabriela Zapolska

Gabriela Zapolska w swoich dramatach, powieściach i nowelach pokazywała śmieszny, ale i przerażający mieszczański świat ludzi dbałych tylko o własną wygodę i przestrzeganie konwenansów. Wpisała się w ten sposób w młodopolski nurt krytyki filisterstwa. Jej życie i twórczość otaczała aura skandalu, którą często sama podsycała. Wyciągała na światło dzienne tematy niemoralne, zakazane, prowokowała – nie tylko swoimi publikacjami, ale i życiem osobistym. Pochodziła z bogatej, ziemiańskiej rodziny, szybko jednak zerwała ze swoim środowiskiem wybierając życie aktorki. Marzenia o staniu się „drugą

François Villon

Mini-CV François Villon urodził się w 1431 roku w ubogiej rodzinie. 1452 – zostaje magistrem sztuk wyzwolonych. 1455 – w związku z licznymi burdami i oskarżeniem o morderstwo ucieka z Paryża, dokąd wraca w 1456 roku. 1462 – pisze Wielki testament. 1463 – skazany na banicję opuszcza Paryż i słuch po nim ginie. François Villon to jedna z ciekawszych postaci francuskiej poezji średniowiecznej. Słynny jako awanturnik i przestępca, lubujący się w rozrywkach światka paryskiego. Rzetelnie wykształcony, wybiera drogę przestępstw i zabawy. W swej poezji

Gustaw Flaubert

Mini-CV 1821 – Gustaw Flaubert przychodzi na świat w Rouen. 1839 – rozpoczyna studia w Paryżu, które wkrótce rzuca i osiedla się w Croisset. 1849 – podróż na Wschód. 1856 – wydanie Pani Bovary, proces i sława. 1880 – śmierć. Gustaw Flaubert (1821-1880), wybitny pisarz francuski, którego twórczość budziła w ówczesnym świecie wiele kontrowersji. Stworzył własną koncepcję sztuki obiektywnej, przemawiającej samym obrazem, dążącej do piękna i prawdy (odtwarzającej życie w jego rzeczywistych przejawach). Uważany za ojca naturalizmu. Na

Daniel Naborowski

Epoka –  barok, XVII wiek Nurt – poezja dworska, ale metafizyczna, wyraża w poezji modną w baroku filozofię. Zaliczany jest do polskich poetów metafizycznych, obok np. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego Rola w polskiej literaturze – najbardziej znany poeta metafizyczny XVII wieku. Myśl o przemijaniu i marności kondycji ludzkiej znajduje w jego wierszach ciekawą  realizację. Jego poezja jest kunsztowna, ma starannie przemyślaną kompozycję. Jednocześnie zaskakuje niemal współczesny język niektórych jego

Maria Dąbrowska

Mini-CV 1889 – Maria Szumska przychodzi na świat w Russowie koło Kalisza. 1906-1907 – studia przyrodoznawcze w Lozannie. Od 1908 – studia w Brukseli. Interesuje się sprawami społecznymi, poznaje przyszłego męża Mariana Dąbrowskiego, współpraca z wieloma pismami. 1911 – ślub Marii i Mariana Dąbrowskich. 1914 – wybuch wojny i pobyt w Polsce; Maria jest zaangażowana czynnie w pracę społeczno-oświatową. 1918-1824 – praca w Ministerstwie Rolnictwa. 1925 – Nagroda Związku Księgarzy i Wydawców; śmierć Mariana Dąbrowskiego, depresja Marii. 1929 – pobyt

Eliza Orzeszkowa

Mini-CV 6 VI 1841 – urodziła się w majątku Milkowszczyzna na Grodzieńszczyźnie. 1852 – 1857 – pobierała nauki na pensji sakramentek w Warszawie. 21 I 1858 – wzięła ślub z Piotrem Orzeszką. 1863 – 1864 – aktywne uczestniczyła w powstaniu styczniowym. 1865 – 1869 – te lata spędziła samotnie w Milkowszczyźnie. 1866 – Orzeszkowa debiutowała opowiadaniem Obrazek z lat głodowych. 1869 – uzyskała unieważnienie małżeństwa, Pan Graba – pierwsza dobrze przyjęta powieść tendencyjna. 1873 – Marta –

Fiodor Dostojewski

Mini-CV 1821 – urodziny. 1839 – śmierć ojca. 1843 – koniec edukacji w szkole wojskowej. 1844 – dymisja z wojska i decyzja o poświęceniu się pracy literackiej. 1849 – aresztowanie, proces, kara śmierci, ułaskawienie. 1849-1859 – zesłanie: katorga, przymusowa służba wojskowa. 1857 – ślub z Marią Isajew. 1859 – powrót do Petersburga. 1863 – pierwsza podróż za granicę. 1867 – ślub z Anną Snitkiną. 1867 – 1871 – podróż po Europie – walka z hazardem. 1871 –

Michaił Bułhakow

Michaił Bułhakow, autor czterech powieści, czternastu sztuk teatralnych, czterech librett operowych i wielu opowiadań i felietonów, był twórcą nie tylko wybitnym, ale – co niezbyt częste – jest również niezwykle popularnym. W plebiscycie dziennika Rzeczpospolita jego powieść Mistrz i Małgorzata zdobyła u polskich czytelników miano największej książki obcojęzycznej XX wieku. Bułhakow ma również swoją legendę biograficzną – jego twórczość postrzegana jest jako nieprzerwany akt oporu przeciw władzy komunistycznej, której działania doprowadziły do tego, że za

Joseph Conrad

Mini-CV •    1857 – Joseph Conrad przyszedł na świat w Berdyczowie, w Polsce. •    Dzieciństwo na zesłaniu, po powrocie wychowywany przez rodzinę matki. •    1874 – opuścił Polskę i został marynarzem. •    1878 – 1894 – pływał pod banderolą angielską, odbywając wiele egzotycznych podróży. •    1896 – ożenił się i zamieszkał w Anglii, zaczął pisać powieści. •    1924 – śmierć Conrada. Joseph Conrad, właśc. Teodor Józef Konrad Korzeniowski, powieściopisarz angielski polskiego pochodzenia. Jego zrealizowanym marzeniem

Miron Białoszewski – biografia

Epoka – współczesność Debiut Białoszewskiego przypada na lata przełomu październikowego. Określenie to odnosi się do okresu przemian w Polsce, które nastąpiły po śmierci Stalina w 1953 . Pokazało się wówczas światu  pokolenie Współczesności lub pokoleniem ’56, ale Białoszewski pozostał „poetą osobnym” oryginalnym twórca współczesnym. Nurt – poezja lingwistyczna. Miejsce – Warszawa – opisuje stolice powstańczą, współczesna bywa przestrzenią w poezji. Rola w literaturze polskiej – to ważny poeta współczesny, oryginalny, wniósł do poezji zupełnie

Honoriusz Balzak

Mini-CV 1799 – Honoriusz Balzak rodzi się w Tours. 1814 – praktyki prawnicze w Paryżu, początki fascynacji literaturą. 1829 – pierwsze utwory, które Balzak podpisuje swoim nazwiskiem. 1833-1849 – korespondencja z panią Hańską, zakończona małżeństwem. 1834 – wydanie Ojca Goriot i początek cyklu Komedia ludzka. 1850 – przepracowany Balzak umiera. Honoriusz Balzak (1799-1850) to wielki francuski powieściopisarz, a także autor dramatów, artykułów, felietonów i rozpraw krytycznych. Jego cykl powieści – Komedia ludzka to wielkie, liczące ponad

Bolesław Prus

Biografia 20 VIII 1847 – właściwie Aleksander Głowacki, urodzony w Hrubieszowie, pochodził z ubogiej szlachty herbu Prus. Wcześ­nie traci rodziców, wychowuje się u krewnych w Puławach, a potem w Lublinie. W Lublinie też zaczyna uczęszczać do Szkoły Realnej. Luty 1861 – przenosi się do Siedlec, a potem do Kielc pod opiekę brata – Leona. 1863 – bierze udział w powstaniu styczniowym. Ranny, trafia do szpitala, a potem do więzienia w Lublinie. Po zwolnieniu kończy gimnazjum w Lublinie. 1866 – zdaje egzamin na

Bolesław Leśmian – biografia

Bolesław Leśmian (1877 lub 1878-1937) to jeden z najciekawszych polskich poetów symbolicznych i międzywojennych. Twórczość Leśmiana ewoluowała z czasem, zawsze jednak pozostawał poetą bardzo oryginalnym, nastawionym na grę słowem i obrazem. Był poetą filozofem, mającym swój wkład w kształt wielu środowisk twórczych Polski, m.in. skamandrytów, awangardy. Epoka – Bolesław Leśmian jest poetą dwóch epok – Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Miejsca –  Hrubieszów Nurty  – Leśmian jest poeta indywidualistą, trudno przypisać go do określonego nurtu.

Charles Baudelaire

Mini-CV 1827 – śmierć ojca, Baudelaire był wówczas sześcioletnim chłopcem. 1828 – powtórne małżeństwo matki, ojczym Baudelaire’a, major Aupick, wprowadził do domu surową i nieznaną chłopcu dyscyplinę. 1832 – przeprowadzka do Lyonu, gdzie Charles rozpoczął naukę w renomowanym Liceum Luis-le-Grand. 1841 – podróż do Indii. 1842 – poeta poznał Jeanne Duval, która została jego kochanką i muzą na wiele lat. 1847 – publikacja jego debiutanckiej powieści Fanfarlo. 1848 – udział w zamieszkach lutowych w Paryżu.

Andrzej Bursa

Mini-CV Data urodzenia: 21 marca 1932 r. 1952 – ślub z Ludwiką Szemioth, studentką Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 1954 – debiut poetycki, wiersz Głos w dyskusji o młodzieży opublikowany w Życiu Literackim. 1955 – wstąpienie do PZPR i porzucenie studiów. 1957 – odrzucenie przez Wydawnictwo Literackie w Krakowie maszynopisu jego debiutanckiego tomu poetyckiego pt. Kat bez maski. Data śmierci: 15 listopada 1957 r. Andrzej Bursa odbierany jest jako poeta buntownik, „młody gniewny”, ktoś w rodzaju Jamesa Deana w poezji polskiej.

Albert Camus

Mini-CV 1913 – Albert Camus przyszedł na świat w Algierii. 1935-1937 – członek partii komunistycznej. 1940 – wyjazd do Francji i udział w ruchu oporu. Od 1942 – przyjaźń z Jeanem Paulem Sartre’em trwająca do 1951 roku. 1957 – literacka Nagroda Nobla za całokształt twórczości. 1960 – tragiczna śmierć w wypadku samochodowym. Albert Camus był przedstawicielem nurtu zwanego egzystencjalizmem, choć sam nigdy się za egzystencjalistę nie uważał. Nie był filozofem. Swój pogląd na świat wyrażał

Adam Asnyk

Naprawdę był filozofem! Swoim natchnieniem uczynił trzy wielkie miłości: historię swojego narodu, góry i… kobiety. Adam Asnyk  (1838-1897) Poeta i dziennikarz (w lwowskim Dzienniku Literackim, a potem w krakowskich dziennikach Reforma i Nowa Reforma) epoki pozytywizmu znany także pod pseudonimami El…y i Jan Stożek. Wychowany w tradycjach patriotycznych (ojciec był uczestnikiem powstania listopadowego) sam angażował się w sprawy społeczne i polityczne – walczył w powstaniu styczniowym, był m.in. członkiem Rady Miejskiej Krakowa oraz posłem w sejmie. Dużo podróżował (Francja, Włochy,

100. Scharakteryzuj formy literatury biograficznej i autobiograficznej

Literatura biograficzna, autobiograficzna Zacznij: (Auto)biografia to podstawowe tworzywo pisarskie w literaturze polskiej XX w. Sporo wątków autobiograficznych zawiera twórczość choćby Tadeusza Konwickiego czy Kazimierza Brandysa. Formy literatury biograficznej to: dziennik (pisany dla samego siebie lub z myślą o publiczności literackiej), pamiętnik, pamiętnik mówiony (np. rozmowa, długi wywiad), alfabet, niby-dziennik (autobiograficzna hybryda). Rozwiń: Dziennik to zbiór notatek, refleksji, zapisków prowadzonych zwykle przez długi czas. Nie jest wynalazkiem XX w., ale dopiero wtedy stał się tak