Wymień uprawiane w starożytności i czasach współczesnych gatunki publicystki i wskaż główną cechę odróżniającą teksty publicystyczne od literatury pięknej. Są to: mowa rozprawa, dysertacja traktat kazanie orędzie felieton reportaż esej wywiad recenzja Główna cecha: oddziaływanie na opinię publiczną za pomocą różnych środków perswazji
Podaj przykłady środków retorycznych użytych przez Sokratesa w mowie obrończej i zilustruj je odpowiednimi cytatami. Uzasadnij ich funkcję. • Bezpośredni zwrot do adresata: Nie podnoście wrzasków Ateńczycy… Więc i wy, sędziowie powinniście z pogodą i nadzieją myśleć o śmierci… Może wam się zdaje , że i teraz mówię podobnie jak przedtem… Funkcja: skupienie na sobie uwagi słuchacza, wzbudzenie w nim większego poczucia odpowiedzialności • Pytania retoryczne: Więc ten obywatel proponuje
Czym jest Biblia dla podmiotu lirycznego wiersza Herberta pt. Książka? Zbigniew Herbert Książka Ta książka łagodnie mnie napomina nie pozwala Abym zbyt szybko biegł w takt toczącej się frazy Każe wrócić do początku wciąż zaczynać od nowa Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII I słyszę głos: nigdy nie poznasz księgi dokładnie Powtarzam literę po literze, ale mój zapał często gaśnie Cierpliwy głos książki
Kim jest człowiek i Bóg w antycznej Grecji i w Biblii? Biblia i antyk – porównanie Biblia i antyk to dwa źródła kultury europejskiej. Ich wpływy przemieszały się wzajemnie, kształtując przez wieki tożsamość kulturową mieszkańca naszego kontynentu. Nasz obraz świata i system myślenia, a także etyka wyrastają właśnie z tych dwóch kręgów kulturowych – śródziemnomorskiego i tego, który narodził się w starożytnym Izraelu. Myślimy mitami i archednio w życie ludzi,
Zinterpretuj dowolnie wybrany opis przyrody, posługując się terminologią teoretycznoliteracką. Wybór fragmentu tekstu w zależności od upodobań – może być opis sadu, ogrodu, gaju itp. Dla przykładu weźmy opis sadu i ogrodu: Był sad. – Drzewa owocne, zasadzone w grzędy, Ocieniały szerokie pole; spodem grzędy, Tu kapusta, sędziwie schylając łysiny, Siedzi i zda się dumać o losach jarzyny; Tam, plącząc strąki w marchwi zielonym warkoczu Wysmukły bób obraca na nią tysiąc
Od czego zacząć? Nie przywołamy ani nie stworzymy uniwersalnej definicji szczęścia (zbyt wielu już próbowało), lecz możemy mieć prywatne zdanie w tej kwestii. Pytamy zatem siebie czym dla mnie jest szczęście? Szczęście i dążenie do szczęścia to jeden z ośrodkowych problemów filozofii – trzeba będzie do niej sięgnąć; Zdefiniuj, czym była Arkadia? Jak dziś rozumiemy mit Arkadii? Jak rozumieli ją różni twórcy? Arkadia Była to kraina „mlekiem i miodem płynąca”,
„I cokolwiek uczynię, zamieni się na zawsze w to, co uczyniłam” (W. Szymborska). Na podstawie wybranych lektur przedstaw swoje refleksje na temat problemu odpowiedzialności człowieka za swoje czyny. Czym jest odpowiedzialność? Według Małego Słownika Języka Polskiego pod redakcją m.in. St. Skorupki odpowiedzialność to „konieczność, obowiązek moralny lub prawny odpowiadania za swoje czyny i ponoszenia za nie konsekwencji”. Odpowiedzialny zaś to „mający świadomość konieczności odpowiadania za swoje czyny”. Odpowiadać można przed Bogiem,
Przygotuj wypowiedź na temat motywów maryjnych w średniowiecznych i współczesnych tekstach kultury. Wstęp Przypomnij wątki maryjne w zabytkach literatury polskiej: Bogurodzica – tekst prawdopodobnie z początku XIII w. Matka Boska przedstawiona jako majestatyczna pośredniczka między Bogiem a ludźmi. Otacza Ją atmosfera sacrum (świętości) i dostojeństwa. Utwór pełnił rolę zbliżoną do hymnu narodowego (śpiewany przez polskie rycerstwo pod Grunwaldem i pod Warną). Lament świętokrzyski (Posłuchajcie, bracia miła…). W tej pieśni żałobnej z XV w. Maria traci boskie rysy. Anonimowy autor
Pytania Wskaż cechy gatunkowe III części Dziadów jako dramatu romantycznego. Konstrukcja III części Dziadów dowodzi, że jest to dramat zbudowany według nowych reguł poetyki romantycznej. Przesądza o tym: Zerwanie z klasyczną zasadą trzech jedności: miejsca, czasu i akcji. Wydarzenia dzieją się w różnych miejscach: klasztorze Bazylianów, salonie warszawskim, domu wiejskim pod Lwowem itp. Czas akcji jest symboliczny, funkcjonuje wiele wątków. Synkretyzm rodzajowy – Dziady nie zachowują czystości rodzajowej. Obok typowych dla dramatu kwestii dialogowych
Tematy, z jakimi można powiązać Chłopów: • wieś • praca • natura • miłość • małżeństwo • konflikty rodzinne • obyczaje, tradycja 1. Jaką techniką obrazowania posłużył się Reymont w przywołanych fragmentach Chłopów? Kuba leżał bezwładny, dychał coś niecoś i rzęził przez zwarte zęby, że trzeba było je nożem podważać, by mu nieco wody wlać do gardła. Nogę miał przerąbaną w kolanie, ledwie się trzymała na skórze i obficie
Tematy, z którymi można powiązać Boską komedię, to: Różne wizje piekła w literaturze i sztuce. Wędrówka po zaświatach jako temat literatury i sztuki. Różne wizje nieba w wybranych tekstach kultury. Postać przewodnika w literaturze – przedstaw i porównaj kilku wybranych przewodników. Motyw winy i kary w wybranych tekstach literackich. Podróż, wędrówka Zło Obraz stosunków społecznych Portret kobiety Poeta i poezja Wyobrażenie zaświatów Wątki autobiograficzne w literaturze Miłość Podróż, wędrówka Przykład tematu prezentacji Portrety najsłynniejszych literackich i filmowych
Scharakteryzuj miłość Wertera do Lotty. Wskaż cechy miłości romantycznej. Zacznij od wspomnianej tezy: Uczucie Wertera do Lotty ma bardzo wiele cech miłości romantycznej. Następnie wymień je (wystarczy kilka najważniejszych). To miłość duchowa, nie zmysłowa – Werterowi wystarcza dotyk dłoni ukochanej, rozmowa z nią, przechadzka. Idealizacja i sakralizacja wybranki – Werter pisze o Lotcie: „Świętą mi jest! Wszelka żądza gaśnie przy niej”. Postrzega ją jako istotę uduchowioną, grającą na fortepiane porównuje do anioła… Brak
Z pewnością można tę książkę wykorzystać przy wielu tematach, na przykład: Motyw podróży w literaturze – przy tym temacie wykorzystasz przygodowe aspekty książki, czyli podróż Marlowa wzdłuż rzeki Kongo, perypetie z parowcem, atak tubylców i inne niebezpieczeństwa, które czyhały na podróżników na każdym kroku. Egzotyka – zwróć uwagę na afrykański pejzaż, plemienne zwyczaje tubylców, ich stroje i ozdoby, przyjrzyj się wyraźnie murzyńskiej kochance Kurtza. Problem istoty zła – temat trudny,
Rozprawka na temat: Dlaczego Ziembiewiczowi nie udało się zrealizować swojego programu – żyć uczciwie? We wstępie zawrzyj fakt i postaw pytanie Już od początku powieści czytelnik ma jasność, że życie głównego bohatera zakończy się klęską zarówno na polu prywatnym, jak i zawodowym. Jak do tego doszło? I dlaczego? W rozwinięciu Wskaż drobne wydarzenia, które sprawiły, że powoli i niemal niezauważalnie, ale jednocześnie nieodwołalnie, schodził z drogi uczciwości. Najpierw na drodze kariery zawodowej – zaczęło
Charakterystyka Zenona Ziembiewicza Prezentacja Syn ziemiańskiej rodziny Ziembiewiczów, wychowany w Boleborzy, wykształcony (gimnazjum, studia w Paryżu), potem redaktor pisma Niwa, wreszcie prezydent miasta. Cechy wyglądu Tak wygląda u szczytu kariery: Jego powszechnie znana sylwetka, trochę pochylona, przemykająca prawie co dnia długim, odkrytym autem przez ulice miasta, jego twarz o garbatym profilu i ascetycznie wydłużonej szczęce, dla jednych przyjemna i nawet rasowa, dla drugich jezuicka i nienawistna. W oczach Elżbiety jeszcze
Zacytuj z książki siedem przykazań animalizmu, które zwierzęta wypisały na ścianie stodoły, i skomentuj je krótko. • Wszystko, co chodzi na dwóch nogach, jest wrogiem. • Wszystko, co chodzi na czterech nogach lub ma skrzydła, jest przyjacielem. • Żadne zwierzę nie będzie nosić ubrania. • Żadne zwierzę nie będzie spać w łóżku. • Żadne zwierzę nie będzie pić alkoholu. • Żadne zwierzę nie zabije innego. • Wszystkie zwierzęta są równe.
Wskaż kilka cech charakterystycznych języka Ferdydurke. Nazwiska znaczące Specyficzne słowa klucze kojarzące się z kulturą karnawałową, cielesnością: przyprawić „gębę”, „upupić”, „łydka”. Neologizmy: zbelfrzony, inżynierkowaty, przerozkazywać. Zabawy słowne: pani Młodziakowa, gdy była sanitariuszką, została skopana w okopach, a Syfon został zgwałcony przez uszy. Zmiany szyku zdania, np. „Słowacki wielkim poetą był”. Aforyzmy: „O, styl – narzędzie tyranii!”. Czy nazwiska w Ferdydurke to nazwiska znaczące? Podaj kilka przykładów nazwisk i krótko je omów. Nazwiska w tej powieści
Zinterpretuj motto powieści. Motto powieści to cytat z Daniela Defoe: Jest rzeczą równie rozsądną ukazać jakiś rodzaj uwięzienia przez inny, jak coś, co istnieje rzeczywiście, przez coś innego, co nie istnieje. Wybór motta, otwierającego powieść, nigdy nie jest przypadkowy. Uważnie przypatrując się mottu danego dzieła, sporo możemy dowiedzieć się o zamyśle pisarza, celu powstania dzieła oraz zrozumieć ideę, która przyświecała autorowi. Te powody są bardzo ważne, więc chyba warto? Motto podkreśla, że
Zinterpretuj tytuł powieści Alberta Camusa pt. Dżuma. Dżuma jako powieść o: • wojnie, • różnych ludzkich postawach wobec zagrożenia, • miłości i ofiarności pomagającej pokonać zło, • potrzebie solidarności ludzi w sytuacji ekstremalnej, • stałej obecności zła w otaczającym nas świecie, • potrzebie heroizmu, • cierpieniu, • wierze, winie i karze. Dżuma, zwana też morową zarazą lub czarną śmiercią, to jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych. Była jedną z większych plag
Wskaż cechy gatunkowe Giaura jako powieści poetyckiej. Powieść poetycka to gatunek literacki powstały w romantyzmie. Gatunek jest zgodny z założeniami epoki, bo ucieka od klasycznych założeń, rujnuje przyzwyczajenia literackie i jest egzotyczny, oryginalny. Jak to się dzieje? Za sprawą kilku zabiegów stosowanych przez autorów. Oto one: Kanwą muszą być wydarzenia dramatyczne i tajemnicze. Fabuła nigdy nie będzie opowiedziana po kolei (inwersja czasowa). Fabuła nigdy nie będzie opowiedziana w pełni (luki, niedopowiedzenia, kompozycja otwarta). Zdarzenia opowiada