Tag "prace pisemne"
Wypracowanie z literatury staropolskiej (średniowiecze, renesans, barok, oświecenie) Na co zwrócić uwagę? Nie ma chyba ludzkiego problemu, o którym nie można byłoby przeczytać w literaturze staropolskiej, a jednocześnie poglądy wyrażane w tych czterech kolejnych epokach bywają całkowicie odmienne. To dobry punkt wyjścia do wszelkich syntez, pokazywania różnych spojrzeń na jakąś kwestię. Poniżej znajdziecie najczęściej pojawiające się zagadnienia z literatury staropolskiej i przykłady tematów: 1. Bóg, świat, człowiek i jego egzystencja Relacja człowiek – Bóg w literaturze staropolskiej. „Gdzieśkolwiek
Jak pisać o człowieku? Kim jest człowiek? I. „bożym igrzyskiem”, marionetką, aktorem II. trzciną na wietrze, marnym prochem III. namiestnikiem Boga na ziemi (twórcą, artystą) Ujęcia literackie Ujęcie I i II Człowiek jest „bożym igrzyskiem”, marnym prochem, zabawką w ręku Boga, trzciną na wietrze. Jan Kochanowski, fraszka pt. O żywocie ludzkim. Poezja barokowa (Daniel Naborowski, Krótkość żywota; Wacław Potocki, Człowiek) – daje poetyckie ujęcie myśli Pascalowskiej – człowiek jest mgnieniem, chwilą, nic
Praca może być dla człowieka zbawieniem i sensem życia – a może być katorgą. Gdy zgadza się z pasją, jest wynikiem wolnego wyboru – jest wielką wartością. Już Kohelet (Biblia) zauważył, praca nie może służyć jedynie nadmiernemu gromadzeniu dóbr materialnych, ale powinna również dawać radość i satysfakcję. Gdy jest wynikiem niewoli – staje się zbrodnią. O tym traktuje literatura od zarania dziejów. Praca Będąca karą • Biblia Adam i Ewa – za grzech pierworodny zostali wygnani
Biblia i antyk Biblię rozpoczyna opis stworzenia świata. Zgodnie z tym przekazem natura jest piękna, harmonijna i doskonała – jak jej Stwórca. To świadectwo potęgi Boga, który powołał ją do życia i władzę nad nią oddał człowiekowi. Przyroda jednak nierzadko wymyka się spod kontroli – jeśli występuje przeciw ludziom, np. w formie potopu lub suszy, oznacza najczęściej karę Boską. Dla starożytnych Greków i Rzymian natura była tajemnicą, niekiedy zachwycającą, często także przerażającą. Za pomocą mitów
Cechy młodości: wiara w ideały; entuzjazm, radość z życia; bunt; spór ze starszym pokoleniem: dzieci kontra rodzice spory „epokowe”, np. romantycy kontra klasycy, pozytywiści kontra romantycy; potrzeba przyjaźni i miłości; poszukiwanie autorytetów; szaleństwo. Wiara w ideały Kto? W co wierzył? Ikar. W to, że ludzkie możliwości są nieograniczone. Wzbił się ku słońcu i przypłacił to śmiercią. Prometeusz W to, że ludzie mają prawo do szczęśliwego życia. Jak się to objawiało? Przeciwstawił się bogom i został
Różne sposoby pisania o getcie. Porównaj sposób ukształtowania narracji w załączonych fragmentach Medalionów Zofii Nałkowskiej i Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. Jeśli ktoś nie lubi rozważania zagadnień teoretycznoliterackich, na dotychczasowej maturze mógł tego bez większego trudu uniknąć. Na nowej maturze też będzie to możliwe, ale jedynie na poziomie podstawowym. Polecenia na poziomie rozszerzonym zmuszają już do analizy organizacji tekstu, czyli narracji, kompozycji, języka itp. Zwłaszcza narracji warto przyjrzeć się dokładniej – poprzez
Nie wszyscy podróżnicy marzyli o wielkich przygodach. Czasem do podróży zmusiły ich okoliczności. Ale i wtedy wiele się nauczyli. Odyseusz (Odys, Ulisses) Podróżował przez dziesięć lat nie z własnej woli, lecz ukarany przez bogów, którzy mścili się za upadek Troi. Lektura: mity greckie, Iliada i Odyseja Homera. Przyczyna podróży: wojna Greków z Trojanami. Odyseusz wymyślił fortel z koniem trojańskim, dzięki któremu Grecy zwyciężyli Trojan. Rozgniewani tym bogowie chcieli utrudnić mu powrót do domu. Na dodatek Odyseusz
Galeria „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, Co to będzie, co to będzie?” Najpierw trzy portrety z Dziadów cz. II Adama Mickiewicza Portret pierwszy: straszny dziedzic Spójrz, jakie straszne oczy. Za życia nie miał litości, przepędził w zimie biedną kobietę z dzieckiem, przyczyniając się do jej śmierci na mrozie. Okrutnik bez serca. Ale nieszczęśliwy, bo go po śmierci prześladują ptaki żarłoczne, odbierając pożywienie i picie. Przypomnij sobie Dziady cz. II. Po śmierci – jako duch
Metryczka bohatera Lektura: Krzyżacy Henryka Sienkiewicza Pochodzenie: Młody rycerz, bratanek Maćka z Bogdańca, od małego przystosowany do walki. Wraz ze stryjem uczestniczył w walkach księcia Witolda pod Wilnem. Cechy charakteru: Odważny, często wręcz brawurowy, honorowy, żądny sławy. Chciał zasłynąć jak wielki rycerz, marzył o tym, aby jego czyny były równie znane jak czyny Zawiszy Czarnego czy Powały z Taczewa. Najważniejsze wydarzenia w jego życiu: Ślubowanie złożone w gospodzie tynieckiej. Zbyszko wraz z Maćkiem przypadkiem spotkali w gospodzie
Co to jest rozrywka? To prawda, tłumaczymy rzecz oczywistą. Ale spróbujmy mimo to zdefiniować rozrywkę, tak jak definiuje się wojnę, powstanie czy przyjaźń. Rozrywka to coś przyjemnego, miłego. Sposób na spędzanie czasu wolnego od pracy, nauki. Zasłużony, czynny wypoczynek. Nie leżenie brzuchem do góry lub spanie, ale dobrowolne działanie, które ma dawać radość, satysfakcję, pozytywne emocje. Rozrywka może mieć różnorodny charakter, wynikający głównie z zainteresowań indywidualnych człowieka, ale także jego przynależności
Bogowie antyczni: kapryśni, ludzcy, słabi Z mitologii greckiej i rzymskiej wynurza się świat wielu bogów (politeistyczny), podobnych do ludzi, niekiedy słabych, małostkowych i mściwych. Nie są to bogowie tak do końca wszechmocni. Ograniczają się wszyscy nawzajem, kłócą i walczą o wpływy, a poza tym… wszyscy muszą podporządkować się tajemniczemu Fatum – przeznaczeniu. Nie są dalecy od spraw śmiertelników, mocno ingerują w ich życie. Mają swoich ulubieńców i wrogów, wśród innych bogów i wśród ludzi. Kochają np. Syzyfa, którego
Na czym polegają eksperymenty twórcze w literaturze? Pytanie o eksperymenty twórcze to w zasadzie pytanie o istotę literatury. Czy ma ona po prostu odtwarzać otaczający świat albo przekazywać wartości moralne? Nie! Kim jest pisarz? Według wielu – kimś niezwykłym, wyrastającym ponad przeciętność. Drugim Stwórcą. Drugim Bogiem. Sztuka słowa ma więc być czymś zaskakującym. Najczęściej za źródło twórczości uznaje się natchnienie – jakąś „iskrę Bożą”, przebłysk geniuszu. Ale nawet gdy odrzuca
Które zasady średniowiecznego savoir-vivre’u, przedstawione w wierszu Słoty „O zachowaniu się przy stole”, są nadal aktualne? Spróbuj podać 5 zasad, które powinny obowiązywać uczestników współczesnego przyjęcia. Europejska etyka biesiadna dokładnie określała normy postępowania przy biesiadnym stole. Przed posiłkiem odmawiano modlitwę, dobrym zwyczajem było mycie rąk. Miejsca za stołem zajmowano zgodnie ze swoim stanowiskiem (to przypomina nam Pana Tadeusza), również głos zabierano w odpowiedniej kolejności i otaczano szacunkiem damy. Ale to nie wszystko!
Przykład Doskonałość to ideał, wzór do którego powinno się dążyć. Można mówić o doskonałym warsztacie poetyckim czy pisarskim – doskonałym, czyli dopracowanym pod każdym względem; takim, któremu nie można nic zarzucić. Komentarz Możliwości odpowiedzi na to pytanie jest bardzo wiele. Możesz zastanowić się, czy warto dążyć do doskonałości za wszelką cenę i czy zawsze jest ona osiągalna. Być może warto także zastanowić się, dlaczego perfekcjoniści – czyli ludzi dążący do doskonałości w danej
Esej szkic filozoficzny, naukowy, krytyczny czy moralistyczny, zazwyczaj pisany prozą, cechuje go swobodna kompozycja: nie kończy się jednoznaczną oceną problemu (wywód otwarty), nie ma zamiaru wyczerpać tematu, eksponuje subiektywny punkt widzenia, wymaga od autora erudycji (oczytania, wszechstronnej wiedzy), przedstawia problem w sposób kunsztowny, z dbałością o piękno języka (występują środki stylistyczne, konkretne przykłady, elementy retoryczne itp.). Co mają ze sobą wspólnego jabłko i Gioconda, wieża Eiffla i swastyka? Pozornie nic. A przecież są owocem nieoczekiwanych skojarzeń.
Jak może być sformułowany temat? Możesz znaleźć się w świecie wybranej powieści (dramatu, komedii). Jaką wybierasz? Twoja podróż w przestrzenie znane Ci z lektur dzieł literackich. Chcę to zobaczyć, chcę ich spotkać. Jakie miejsca chciałbyś ujrzeć i jakie postacie ze znanych lektur spotkać? Oprowadzę cię po miejscach najciekawszych, znanych mi z własnej lektury książek. Jaki jest sens takiej podróży? Robimy to, aby ujawnić swoją znajomość lektur (prozaiczny) albo użyć swojej mocy twórczej (kreatywnej), żeby
O co może Ciebie zapytać autor w temacie pracy? Co byś zrobił, gdybyś miał fortunę? Czy chciałbyś być bogaty? Jaką rolę w życiu odgrywają pieniądze? Mam magiczną moc spełniania życzeń. O co poprosisz? Oczywiście – magiczna moc, czarodziejskie kamyki i tym podobne rzeczy to nie zawsze to samo, co pieniądze. Wróżki i czarownice mogą zafundować różne wartości, również duchowe, np. talent, zdrowie, wiedzę, a nawet urodę. Ale poza nielicznymi wyjątkami spełnione marzenia sprowadzają się do
ROZPRAWKI 1. Człowiek walczy ze swoją słabością i gdy ją pokonuje, wtedy dowodzi, że jest wielki. Jakie postacie przywołać? Postacie literackie: Robinson Crusoe z powieści Daniela Defoe, Santiago ze Starego człowieka i morza Ernesta Hemingwaya. Postacie historyczne i współczesne: Sportowcy – Marek Kamiński, Jan Paweł II – ostatnio coraz częściej pokonuje słabość fizyczną, chorobę, ale mądrość papieża dowodzi jego wielkości. Na czym polega wielkość, prawdziwa wartość człowieczeństwa? Pytanie trapi literatów od dawna. Ten temat
Opis obrazu We wstępie: nazwij dzieło sztuki, podaj autora, miejsce ekspozycji, określ technikę wykonania, określ temat obrazu – zwróć uwagę, na ile tytuł wiąże się z tematem, określ epokę i styl, do którego pasuje dzieło. W rozwinięciu: opisz tematykę obrazu, zanalizuj kompozycję płótna, uwzględnij stosunki przestrzenne (wzajemne położenie względem siebie opisywanych elementów obrazu): na pierwszym planie (to, co widzisz najbliżej), najbliżej, na drugim planie (to, co widzisz dalej), na
Opis przeżyć We wstępie: podaj podstawowe informacje o postaci i krótko przedstaw wydarzenie, które wywołało jej przeżycia. W rozwinięciu: nazwij uczucia, doznania, emocje towarzyszące przeżyciom, opisz zewnętrzne objawy, na podstawie których można wnioskować o uczuciach, doznaniach, emocjach (zmiana zachowania, zmiana wyglądu), zastosuj: frazeologizmy np. (serce stanęło mi w gardle), porównania (poczułam się jak w siódmym niebie), wykrzyknienia (Cudownie! Ach!). Uwaga! O przeżyciach wewnętrznych możemy wnioskować na podstawie: wyrazu twarzy (usta
