Tag "satyra"
Żart, śmiech, satyra, groteska jako wyraz dezaprobaty wobec istniejącej rzeczywistości. Omów na wybranych przykładach literackich. W jakim jeszcze ujęciu temat literatury śmiechu może występować? Wątki ludyczne – czyli śmiech dla śmiechu, dla radości i dla rozrywki, nie tylko dla satyry i wytykania wad; Wielkie dzieła komediowe sceny teatru (polskie i obce); Słynne postaci komiczne i ich charakterystyka (nie zawsze są sympatyczne, nie zawsze są odstraszające); Śmiech, humor, komedia w służbie
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybrane satyry Ignacego Krasickiego Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego Wymagania egzaminacyjne: Znajomość najważniejszych motywów literatury oświeceniowej Znajomość cech gatunków klasycystycznych, takich jak oda, satyra, bajka, powiastka filozoficzna Ogólne wiadomości o powieści – to ważne! Ogólna wiedza o ideologii i kulturze epoki; znajomość pojęć takich jak klasycyzm, racjonalizm oraz nazwisk takich jak Jean Jacques Rousseau, Denis Diderot Najważniejsze pojęcia: satyra, bajka, powieść, klasycyzm, sentymentalizm, konstytucja, libertynizm,
Ignacy Krasicki Był poetą i publicystą, jednym z najważniejszych twórców polskiego oświecenia. Przez współczesnych mu nazywany był księciem poetów. Był autorem Hymnu do miłości ojczyzny, który przez długie lata, zwłaszcza w czasie zaborów, pełnił rolę hymnu narodowego. Był autorem Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków, pierwszej polskiej nowożytnej powieści. W swoich utworach realizował postulaty epoki: kształcenie społeczeństwa, propagowanie ideału człowieka oświeconego, piętnowanie pewnych zachowań i prostowanie systemu wartości. Był twórcą gorzkim czy śmiesznym? Gorzkim i śmiesznym – z jego śmiesznych
Satyra jest to utwór literacki, który ośmiesza lub piętnuje wady ludzi, obyczaje, charaktery, postawy światopoglądowe i orientacje polityczne, sposoby zachowań i mówienia itp. Satyra nie musi ukazywać sposobu napraw, podawać „lekarstwa” – jest ona po to, by negować, ośmieszać i pouczać. Zwykło się mówić, że satyra przedstawia rzeczywistość w krzywym zwierciadle, zdeformowaną przez komiczne wyolbrzymienie lub pomniejszenie. W szerokim zakresie wykorzystuje chwyty karykatury i groteski. Za kolebkę satyry uznaje się literaturę rzymską. W rozumieniu późniejszym pojęcie
Bajki Podstawowe cechy bajki: miniaturyzacja świata przedstawionego. Bajka dąży do maksymalnie skrótowego, zwięzłego ujmowania rzeczywistości, stąd tendencja do redukcji partii opisowych. Realia zarysowane są bardzo skąpo, często, gdy nie jest to konieczne dla zrozumienia sensu bajki, autor w ogóle nie informuje czytelnika, gdzie rozgrywa się akcja. alegoryzacja treści. Bajka jest utworem o dwuplanowej strukturze: zawiera płaszczyznę znaczeń dosłownych (fabułę), która kryje w sobie sceny alegoryczne. Są one jednoznaczne, czytelne, ponieważ
Planu wydarzeń 1. Matrymonialne plany pana Piotra. Pan Piotr, szlachcic, upatrzył sobie na żonę damę z sąsiedztwa. Jak mu się wydawało, kobietę piękną, mądrą i dobrze wychowaną. Nie pałał do niej wielkim uczuciem. O jego matrymonialnych planach zadecydowała chęć wzbogacenia się, przyłączenia do jego majątku czterech wsi przyszłej żony. 2. Intercyza. Już od pierwszych chwil małżeństwa pan Piotr przekonał się, że jego wybranka to wychowane w mieście rozkapryszone i ślepo zapatrzone w modę stworzenie. Główne punkty
Bajki To krótkie (epigramtyczne) lub troszeczkę dłuższe (narracyjne) utwory, które poprzez zabawne przykłady pokazują nasze wady, uczą, jak nie należy postępować. Najbardziej znani autorzy bajek: Ezop (legendarny bajkopisarz pochodzący ze starożytnej Grecji), Jean de La Fontaine (bajkopisarz francuski), Ignacy Krasicki i Adam Mickiewicz. Skojarz z bajkami dydaktyzm, czyli chęć pouczania czytelników. Autorzy wykorzystywali np. morał – pouczenie występujące w bajce, wniosek, który ma z niej wypływać. Słynne bajki Szczur i kot Ignacego Krasickiego – śmieszna
1. Epoka oświecenia to: a) cały wiek XVII b) przełom XVII i XVIII wieku c) cały wiek XVIII Komentarz: Epoka oświecenia trwała w Europie przez cały wiek XVIII, choć jej korzenie tkwią jeszcze w wieku XVII. Wtedy to w Anglii pojawiły się nowe tendencje, które doprowadziły do rozkwitu nauk eksperymentalnych i przyrodniczych, co zaowocowało licznymi odkryciami w tych dziedzinach. Na bazie tych dokonań zaczęto myśleć o świecie jako o wielkim
Polacy w krzywym zwierciadle, czyli społeczeństwo w ujęciu satyrycznym. Jakimi sposobami pisarze kreują obrazy o charakterze satyrycznym? Omów wybrane przykłady. Temat wydaje się łatwy, wręcz banalnie łatwy. I chyba taki jest – spokojnie można bazować na utworach poznanych w szkole. Materiał jest bardzo bogaty, stwarza okazję do bliższego przyjrzenia się twórczości jakiegoś niezbyt lubianego lub dawno już zaszufladkowanego autora. Jedyną nieprzyjemną rzeczą może być obowiązek znajomości definicji i odróżniania satyry od groteski, trawestacji czy parodii. Inne
Jakie środki językowe i literackie zostały wykorzystane w tekście satyry Do króla? Podpowiedź Wiersz sylabiczny 13-zgłoskowy (7 + 6) jako odpowiednik heksametrycznej miary satyr Horacego. Sentencje i aforyzmy, np. Im wyżej, tym widoczniej; Satyra prawdę mówi…, często o charakterze ironicznym, np. Król nie człowiek; Mądry przedysputował, ale głupi pobił. Stylizacja na cudzy język, cytaty, które jeszcze dosadniej mówią o głupocie wrogów króla, np. Tyś królem, czemu nie ja? Mówiąc między nami, Ja się nie będę
Krzywe zwierciadło satyry jako jedna z metod naprawy „świata zepsutego” w literaturze XVIII w. W tym poleceniu słowa „satyra” nie należy traktować wyłącznie jako nazwy gatunku literackiego. W szerszym znaczeniu oznacza ono wszelkie tendencje prześmiewcze i satyryczne. A że twórcy oświecenia nade wszystko pragnęli „bawiąc, uczyć”, temat należy do takich, które trzeba koniecznie powtórzyć przed pracą klasową z tej epoki. Polecenie pozornie łatwe – bez trudu można wyszukać dobre przykłady. Cała trudność w powiązaniu ich ze
Materiał – przegląd chronologiczny Antyk Obrzędy ku czci Dionizosa miały dwojaki charakter: podniosły, uroczysty (tzw. Dionizje Wielkie) i lekki, żartobliwy, rubaszny (Dionizje Małe). Właśnie to drugie święto, polegające na całkowitym zatraceniu się w szalonej, upojnej zabawie, dało początek komedii jako jednemu z głównych gatunków literackich. Za najważniejszego starożytnego autora komedii uważa się Arystofanesa, który w swoich utworach kpił z polityków piastujących wysokie urzędy (Rycerze), wyśmiewał innych dramatopisarzy, swoich literackich konkurentów (Żaby) oraz popularnych wówczas filozofów,
PAMFLET – utwór skierowany przeciwko znanej osobistości, środowisku lub instytucji, obnażający wady swojego „bohatera”, będący ośmieszającą krytyką. Pamflety są z reguły anonimowe i uprawiane w „gorących” politycznie czasach – np. modny był pamflet w dobie rewolucji francuskiej. Autorzy pamfletów chętnie posługują się przesadą, ekspresywną stylistyką oraz satyrą.
PARODIA – jest to forma satyry, sposób ośmieszenia czyjegoś stylu czy danego typu twórczości. Parodia polega na tym, że dany utwór, styl mówienia, wypowiedź lub nawet sposób bycia, gestykulacji (np. na scenie), przywołuje się w sposób bardzo podobny, naśladowczy, tak że natychmiast zostaje on rozpoznany i przypisany konkretnej osobie. Następnie parodiowany temat poddaje się ośmieszającym zabiegom: np. wyjaskrawieniu niektórych cech wypowiedzi, pozbawieniu kontekstu, uzasadnienia itp. Znane są parodie literackie dotyczące
Rodzaje i budowa satyr Satyra jest to utwór literacki, który ośmiesza lub piętnuje wady ludzi, obyczaje, charaktery, postawy światopoglądowe i orientacje polityczne, sposoby zachowań i mówienia itp. Satyra nie musi ukazywać sposobu napraw, podawać „lekarstwa” – jest ona po to, by negować, ośmieszać i pouczać. Zwykło się mówić, że satyra przedstawia rzeczywistość w krzywym zwierciadle, zdeformowaną przez komiczne wyolbrzymienie lub pomniejszenie. W szerokim zakresie wykorzystuje chwyty karykatury i groteski. Za kolebkę satyry uznaje się literaturę rzymską.
Gatunki poetyckie TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem 1. Spośród poniższych informacji wybierz tylko te cechy, które są dowodem, że utwór Na sokalskie mogiły jest fraszką. Tuśmy się mężnie przez ojczyznę bili I na ostatek gardła położyli. Nie masz przecz, gościu, łez nad nami tracić, Taką śmierć mógłbyś sam drogo zapłacić. A. Utwór Na sokalskie mogiły dotyczy śmierci poległych żołnierzy. B. Wiersz jest bardzo krótki – składa się tylko z czterech
Chudy literat – to biedny uczony, wydawca i twórca ksiąg, który użala się swojemu rozmówcy, że obrał trudne i niedochodowe rzemiosło, gdyż ksiąg nikt nie chce ani czytać, ani kupować. Scenka z życia Warszawy jest doskonałym pretekstem do zaprezentowania stanu intelektualnego społeczeństwa doby stanisławowskiej. Nic dziwnego, że król szczególną wagę przykładał do nauki i kultury. Nie chcą czytać ani księża, ani szlachta. Literat proponuje Kazania, przekłady Tacyta, Wiersze, Polskie dzieje, dzieła traktujące o gospodarstwie i o
Bajka W klasycyzmie przeżywa drugą młodość. Gatunek ten, należący do literatury dydaktycznej, znany był od VI wieku p.n.e. Z tego właśnie okresu pochodzą bajki Ezopa, zwane, ze względu na zwięzłość i skrótowość, epigramatycznymi. Przybierały kształt krótkiej przypowieści, a ich najważniejszą cechą gatunkową był podwójny – alegoryczny charakter: bohaterami bajek Ezopa są zwierzęta, rzadziej przedmioty czy rośliny, lecz wiadomo, że w istocie opowiadają one o ludziach. O tym, że są to utwory uniwersalne, ponadczasowe, decydują właśnie zawarte
Ignacy Krasicki w satyrze Świat zepsuty zestawia kontrastowo stare i nowe czasy. Stare jawią się jako wzór cnót, czasy prawych ojców. Nowe znów doskonale, mocno zdefiniowane: ,,zdrożne obyczaje, krnąbrność, nierząd, rozpusta, zbytki gubią kraje”. W pouczeniach odwołuje się do historii, oto Rzym zgubiły nie najazdy wrogów, lecz „zbrodnie, klęsk poprzedniki i upadków posły”. I znów wiek XVIII to wiek upadku moralnego, odejścia od religii, odejścia od natury – po prostu świat zepsuty? Cóż go
Powieść Wiek XVIII to wielki start powieści w literaturze światowej. W stuleciu XVII dominowały jeszcze eposy i pamiętniki. Teraz proza powieściowa zacznie swą niezwykłą karierę, a jej ojczyzną jest XVIII-wieczna Anglia. Wielkie powieści angielskie: Daniel Defoe – Przypadki Robinsona Crusoe, Jonathan Swift – Podróże Guliwera, Henry Fielding – Historia życia Toma Jonesa, Inne: Jean Jakub Rousseau – Nowa Heloiza, Ignacy Krasicki – Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. Uwaga! Twórcy powieści XVIII-wiecznej lubili przyjmować za oś budującą
