Tag "sonet"
Sonet – w literaturze polskiej znany był już w renesansie (Jan Kochanowski, Mikołaj Sęp-Szarzyński), pojawiał się w baroku (u Jana Andrzeja Morsztyna) i romantyzmie (Sonety krymskie Adama Mickiewicza), ale prawdziwą karierę zrobił w Młodej Polsce. W Europie pojawił się w XIII w. (Włochy – Dante, Francesco Petrarka). Niemal od razu ukształtował się w swojej kanonicznej (obowiązującej) formie jako 14-wersowy utwór liryczny podzielony na cztery strofy. Dwie pierwsze zawsze mają po cztery wersy i stanowią narracyjną część opisową (np. opis
Sonet XIII Przeszłość nie wraca jak żywe zjawisko, W dawnej postaci – jednak nie umiera: Odmienia tylko miejsce, czas, nazwisko I świeże kształty dla siebie przybiera. Zmarłych pokoleń idealna sfera W żywej ludzkości wieczne ma siedlisko, A grób proroka, mędrca, bohatera Jasnych żywotów staje się kołyską. Zawsze z tej samej życiodajnej strugi Czerpiemy napój, co pragnienie gasi; Żywi nas zasób pracy plemion długiej. Ich miłość, sława, istnienie nam krasi; A z naszych czynów
Sonet – w literaturze polskiej znany już w renesansie (Jan Kochanowski, Mikołaj Sęp-Szarzyński), pojawiał się w baroku (u Jana Andrzeja Morsztyna) i romantyzmie (Sonety krymskie Adama Mickiewicza), ale prawdziwą karierę zrobił w Młodej Polsce. W Europie pojawił się w XIII w. (Włochy – Dante, Francesco Petrarka). Niemal od razu ukształtował się w swojej kanonicznej (obowiązującej) formie jako 14-wersowy utwór liryczny podzielony na cztery strofy. Dwie pierwsze zawsze mają po cztery wersy i stanowią narracyjną część opisową (np. opis krajobrazu),
Metoda na powtórkę? Przedstawić epokę za pomocą najważniejszych dla niej pojęć! Zrozumieć, zapamiętać, skojarzyć z potrzebnymi tekstami kultury. Nasz pojęciownik to zbiór najważniejszych terminów i najlepszy przewodnik. Renesans Renesans – nazwa epoki Epoka, która nastąpiła po średniowieczu, ma w polskiej terminologii naukowej dwie nazwy – renesans albo odrodzenie. Obie są równoprawne. Pierwsza z nich pochodzi od francuskiego słowa „renaissance” i jest także stosowana w wielu innych językach, np. niemieckim i angielskim. Druga jest tłumaczeniem, czyli polskim
Adam Mickiewicz Stepy akermańskie (pierwotny tytuł: Podróż do Akermanu) Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam kolorowe ostrowy burzanu. Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurchanu; Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi; Tam z dala błyszczy obłok – tam jutrzenka wschodzi; To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu. Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie, Których
Sonet i petrarkizm – gdzie się zrodziły i kiedy? Tak jak Dantemu zawdzięczamy wizję piekła i sceny dantejskie, nowelę Boccaccio – tak Francesco Petrarka rozpropagował w europejskiej literaturze sonet i charakterystyczne ujęcie miłości w poezji. Ale nie wymyślił sonetu – pochodzenie tego gatunku jest średniowieczne, praktykowali je trubadurowie. Petrarka jednak ukonstytuował sonet włoski ostatecznie: znamy go jako utwór złożony z czterech strof. Dwie pierwsze są czterowersowe i mają charakter opisowy.
TEST 1. Jedną z najważniejszych cech literatury romantycznej jest: a) synkretyzm b) polifoniczność c) liryzm 1. Odpowiedź: a) Komentarz: Chyba najważniejszą cechą romantycznej literatury jest jej synkretyzm. Synkretyzm to inaczej zerwanie z tradycyjnie pojmowanym podziałem na rodzaje i gatunki literackie, jako konstrukcje zamknięte i sztywno skodyfikowane. Utwory synkretyczne to dzieła o niejednolitej strukturze – zawierające cechy charakterystyczne dla różnych gatunków (synkretyzm gatunkowy), bądź rodzajów (synkretyzm rodzajowy) literackich. 2. Ballada to
W pozytywizmie dominuje proza. Chyba nigdy przedtem w polskiej literaturze proza nie była tak ważna i nie miała tak wybitnych osiągnięć. Podstawowym gatunkiem literackim została oczywiście powieść. Najpierw modna była powieść tendencyjna (np. Marta, Pan Graba Elizy Orzeszkowej), potem powieść realistyczna (np. Nad Niemnem). Powieść tendencyjna była skomponowana tak, by udowadniać założoną z góry tezę – np. konieczność kształcenia warstw niższych. Powieść realistyczna spełniała już inne założenia – ukazywała prawdę o ówczesnym świecie i o człowieku
Kobieta według Petrarki Plotka głosi, że gdy Boccaccio przeczytał sonety Petrarki, postanowił zniszczyć wszystkie swoje wiersze. Kunszt przyjaciela powalił go na kolana. My jesteśmy bardziej sceptyczni – któż dziś w takich słowach wyznawałby miłość? A jednak – poeci baroku, romantyzmu przejmą i utrwalą język Pertarki. A i dziś zdarza się, że mówimy jego słowami. Sonet 90 (1) Były to włosy złote, rozpuszczone (2) W tysiącu słodkich loków, krętych jasnych Światło wspaniałe drgało rozelśnione W
Gatunki poetyckie TEST Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem 1. Spośród poniższych informacji wybierz tylko te cechy, które są dowodem, że utwór Na sokalskie mogiły jest fraszką. Tuśmy się mężnie przez ojczyznę bili I na ostatek gardła położyli. Nie masz przecz, gościu, łez nad nami tracić, Taką śmierć mógłbyś sam drogo zapłacić. A. Utwór Na sokalskie mogiły dotyczy śmierci poległych żołnierzy. B. Wiersz jest bardzo krótki – składa się tylko z czterech
Po pierwsze: miłość, sprzeczności tego uczucia – dlaczego miłość jest dobrem, skoro przynosi tyle cierpienia, ale chyba nie jest złem, skoro daje tyle słodyczy. Przez nią człowiek płacze, dzięki niej się śmieje. Po drugie: człowiek – też pełen sprzeczności, twór tak skomplikowany, że nie wystarcza życia, by go poznać. A najtrudniej, oczywiście, poznać samego siebie. Używając określeń Petrarki, człowiek jest „dwuwykładny i pstrokaty, i połyskujący rozmaicie”! Ale uwaga! Na razie renesansowe rozważania o człowieku
Dwa nazwiska największych twórców sonetów renesansowych to: prekursor epoki: Petrarka (Włoch – wiek XIV) angielski twórca przełomu renesansu z barokiem (XVI/XVII wiek) – Szekspir. Petrarka pisał sonety miłosne, kierował je do ukochanej, wybranki swego serca – Laury. Podobno spotkał ją w kościele św. Klary i zapałał do niej gorącym uczuciem. Przez stulecia podejrzewano, że muzą Włocha była niejaka Laura de Noves, mężatka i matka jedenaściorga dzieci, zmarła podczas zarazy w 1348 roku. Dzisiejsi badacze twierdzą,
W czym przejawia się oryginalność Petrarki jako twórcy poezji miłosnej? Petrarka nie był pierwszym twórcą piszącym o miłości. Już w starożytności powstawały miłosne wiersze. W średniowieczu gorące uczucia do przeróżnych białogłów wyśpiewywali trubadurzy. Petrarka znał doskonale miłosne liryki dwunastowiecznych twórców z francuskiej Prowansji. Laura miała też swą włoską literacką poprzedniczkę – Beatrycze Dantego. Czym więc różni się miłość w ujęciu Petrarki od miłości przedstawianej we wcześniejszych utworach? Petrarka stworzył miłosny portret ukochanej kobiety, który później
Sonet Ma charakterystyczną budowę. Klasyczny sonet włoski składa się z dwóch strof czterowersowych plus dwóch trzywersowych (tercyn). Razem daje to czternaście wersów i wygląda tak: 1) ……………………………… ………………………………… ………………………………… ………………………………… 2) ……………………………… Dwie zwrotki czterowersowe: opis albo narracja ………………………………… ………………………………… ………………………………… 3) ……………………………… ………………………………… ………………………………… Dwie zwrotki trzywersowe (tercyny): refleksja lub wyznanie 4) ……………………………… ………………………………… ………………………………… Taki schemat, by w pierwszych, „grubszych”, zwrotkach rzecz opisać, a w ostatnich, „chudszych”, podsumować, zakończyć refleksją, oczywiście okazał się zbyt sztywny
