Tag "Zdążyć przed panem Bogiem"
Makbet Autor William Szekspir (1546-1616), najwybitniejszy przedstawiciel teatru epoki elżbietańskiej i jeden z największych, najbardziej liczących się dramaturgów wszech czasów. Był związany z trupą Słudzy Lorda Szambelana i teatrem The Globe. W Anglii uważany jest za jednego z największych poetów epoki – jest autorem ponad stu sonetów i pięciu poematów. Świadomie łamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z wisielczym humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego
Podaj przykłady utworów należących do literatury faktu. Utwory należące do literatury faktu to przede wszystkim dzieła związane z okresem wojny i okupacji. Przez literaturę faktu rozumie się dział współczesnego piśmiennictwa sytuujący się na pograniczu literatury i dziennikarstwa, obejmujący utwory będące opowieściami o rzeczywistych wydarzeniach, niekiedy częściowo zbeletryzowane. Literaturę faktu reprezentują różne gatunki, np. reportaż znany Ci dzięki książce Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem. Jest to utwór wykorzystujący zapis rozmowy
Motyw śmierci wydaje się poważny i filozoficzny. Ale tak naprawdę jest jednym z tych najbardziej interesujących: każda epoka, każda społeczność zaznaczała temat śmierci w tworzonych przez siebie tekstach kultury. Nie zawsze ponuro: bywało, że śmierć traktowano z humorem, a przerażające widmo uczynił z niej dopiero romantyzm. Jest o czym mówić i jest się czego uczyć… Materiał – chronologicznie Biblia To najstarszy ze znanych nam dobrze tekstów, wiele mówiący na temat śmierci. Tam opisany został jej… początek i koniec.
Na świecie Dziedzictwo epoki II połowę XX wieku na świecie określiły: dziedzictwo II wojny światowej – temat dominujący w literaturze, filmie, sztuce; podział świata na dwie strefy – blok komunistyczny i zachód, a także rywalizacja dwóch mocarstw: ZSRR i USA; rozwój filmu, potem telewizji, w końcu wieku ekspansja nowego medium – internetu; rozwój wszelkich form komunikacji; telefonia transport – od upowszechnienia samochodu po super szybkie samoloty; ekspansja kosmosu ( I
Tego się naucz! Bardzo ważna jest umiejętność odczytania tytułu. Tytuł Zdążyć przed Panem Bogiem ma wyraźnie sens metaforyczny. Kojarzy się nam z wyścigiem, w którym biorą udział Bóg i człowiek. Czego dotyczy ten wyścig? Jest to wyścig o ludzkie życie, o przedłużenie go choćby na krótki czas. Dla Edelmana to, co robi jako lekarz, ściśle łączy się z tym, co przeżył w getcie. W czasie akcji likwidacyjnej (23 VII-8 IX 1942 r.) miał ważne zadanie: stał przy bramie Umschlagplatzu
Kim był Marek Edelman? Marek Edelman, rozmówca Hanny Krall, to jeden z przywódców powstania w getcie warszawskim, zastępca komendanta Mordechaja Anielewicza. Pochodził z biednej rodziny, nie miał wyższego wykształcenia. Został jednym z liderów ŻOB (tj. Żydowskiej Organizacji Bojowej) przez przypadek – ktoś musiał zastąpić załamanego kolegę. Podczas działań likwidacyjnych w getcie Edelman miał specjalne zadanie – ratował od wywózki do obozu zagłady osoby potrzebne ŻOB. Jak sam wspomina, od początku do końca stał w bramie Umschlagplatzu
Bohaterowie z getta Mordechaj Anielewicz – przywódca powstania (dlaczego wybrano właśnie jego – bardzo chciał tego, no to go wybraliśmy – opowiada Edelman). Popełnił samobójstwo 8 maja 1843 r. Został ukazany jako miły, przystojny, pełen zapału i woli walki chłopak, zupełnie jednak pozbawiony wielkości, która powinna cechować przywódców. Wspomina o epizodzie, kiedy to Anielewicz pomagał matce w handlu rybami – podmalowywał je czerwoną farbą, by wyglądały na bardziej świeże… Michał
Godność jako jedna z kluczowych ludzkich wartości. Analizując i interpretując fragment utworu Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem, odpowiedz na pytanie, dlaczego według Marka Edelmana należy nie dać się wepchnąć na beczkę? – Moje dziecko – mówi – musisz to wreszcie zrozumieć: ci ludzie szli spokojnie i godnie. To jest straszna rzecz, kiedy się idzie tak spokojnie na śmierć. To jest znacznie trudniejsze od strzelania. Przecież o wiele łatwiej się umiera strzelając. O wiele
Porównaj lekarzy ukazanych w poniższych fragmentach Ludzi bezdomnych i Zdążyć przed Panem Bogiem. Zwróć szczególną uwagę na ich stosunek do wykonywanego zawodu i do pacjentów. Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni (fragment) O dziesiątej siadał w gabinecie i przyjmował pewną kategorię chorych (przeważnie młodych zdechlaków) aż do godziny pierwszej. Po obiedzie zajmował się bawieniem dam, uczestniczył w organizowaniu teatrów amatorskich, spacerów, przeróżnych rekordów, wyścigów pieszych itd. Zabawki tego rodzaju musiał traktować jako pracę swą obowiązkową, czy do nich
Materiał według powstań W jaki sposób literatura ukazuje motyw powstania? Powstanie listopadowe (1830) Powstanie listopadowe stało się podstawowym przeżyciem ideowym, a często także doświadczeniem biograficznym dla romantyków. Często w decydujący sposób zaważyło ono na charakterze twórczości literackiej okresu dojrzałego romantyzmu. Bezpośredni udział w powstaniu wzięło wielu twórców tego okresu, stąd powstanie stworzyło własną literaturę, wyróżniającą się odrębną problematyką i sposobami ekspresji. Bezpośrednią reakcją na powstanie listopadowe była poezja, która rozwijała się wraz z powstaniem i zachęcała do
Materiał według zagadnień Lektury o nietolerancji religijnej Kazania sejmowe Piotra Skargi – najsłynniejszy polski kaznodzieja uważał panoszące się w polskim narodzie innowierstwo za główną przyczynę upadku Rzeczypospolitej. Jego płomienne mowy są całkowitym zaprzeczeniem idei tolerancji; przeciwnie – Skarga domaga się rozliczenia z „odszczepieńcami” i tym samym wyleczenia ojczyzny z tej najgorszej z „plag”. Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska – autor w niezwykle barwny sposób opisuje swoje losy, ale też nierzadko… sam siebie kompromituje. Pasek jest typowym Polakiem Sarmatą,
Na pewno ważna jest idea utrwalenia w ludzkiej pamięci tragedii minionych czasów, zbrodni hitlerowskiej wobec Żydów i martyrologii żydowskiej. Utwór spełnia też rolę zobrazowania młodszemu pokoleniu koszmaru, jakim było getto, zbrodni Niemców przeciw ludzkości. Na pewno też pamięć, świadomość i cel zamknięty w haśle: „nigdy więcej”, to jeszcze nie wszystkie wymiary przesłania tego utworu. Cały czas oglądamy sytuacje krańcowe, reakcje istoty ludzkiej na zagrożenie, postawę człowieka wobec cierpienia, choroby. Są
Podczas rozmowy z Hanną Krall jej rozmówca – zarazem główny bohater zdarzeń – wraca myślą do ludzi, których znał lub znał ich historię, są to bliscy znajomi, współpracownicy, działacze ŻOB-u lub zwyczajni ludzie dotknięci ciężką tragedią getta i prześladowań. Wśród nich wyróżnić należy Mordechaja Anielewicza – komendanta ŻOB-u, dowódcę powstania w getcie. Wraz z całą swoją grupą popełnił samobójstwo w obliczu klęski zrywu – zabił swoją dziewczynę, potem strzelił do
Getto poznajemy poprzez relację Edelmana – jest to więc relacja wiarygodna, relacja uczestnika zdarzeń, z drugiej strony przefiltrowana przez pamięć ludzką – dlatego zapewne niektóre szczegóły są już nie do odtworzenia. Ilość powstańców, dokładne daty – takie szczegóły okazały się sporne, lecz dwie straszliwe, dominujące, dręczące „władze” getta są bezdyskusyjne. Są to głód i śmierć. Te dwie siły prześladują człowieka wojny, czy to więźnia obozu koncentracyjnego, czy łagru sowieckiego. A
Charakterystyczną cechą prozy mówiącej o wydarzeniach II wojny światowej jest rezygnacja z fikcji literackiej. Po cóż zmyślenie, skoro rzeczywistość przerosła wyobraźnię? Medaliony, Opowiadania Borowskiego, Zdążyć przed Panem Bogiem opowiadają o wydarzeniach, które stały się udziałem konkretnych ludzi, ich autorzy starają się przy tym pokazywać to, co typowe, powtarzalne w wojennych losach. Są to jednocześnie dzieła niejednorodne formalnie. Medaliony Zofii Nałkowskiej łączą cechy opowiadania, reportażu, nawet eseju. W Opowiadaniach Tadeusza Borowskiego
Z zestawu lektur uderzające są trzy: Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego, Zdążyć przed panem Bogiem Hanny Krall, Początek Andrzeja Szczypiorskiego. Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego – to wstrząsająca, wręcz niewiarygodna relacja autora: Kazimierza Moczarskiego, który przebywał przez pewien czas w jednej celi z legendarnym katem żydów, likwidatorem warszawskiego getta – Jörgenem Stroopem. Szokuje nas charakterystyka Stroopa – systematycznego, skrupulatnego mordercy-faszysty, a zarazem „przykładnego” ojca rodziny. Stroop był nieczuły na cierpienia ludzi – i wręcz wzruszał się na
Kompozycja Pod względem kompozycyjnym możemy wyróżnić 14 części (wyodrębnionych graficznie). Pięć z nich ma formę rozmowy reporterki z Edelmanem. Pozostałe to mieszanina, nagłe zmiany form: opowiadanie w dialogu, dialog w opowiadaniu, w relacji odautorskiej fragmenty raportów czy wierszy… Można by rzec, że w książce Krall panuje bałagan. Wspomnienia Edelmana nakładają się na wątek związany z kliniką. Przeplatają się ludzie, czasy, zdarzenia. Obok Mordechaja Anielewicza czy Michała Klepfisza, uczestników powstania, czytelnik poznaje pacjentów doktora Edelmana z oddziału kardiologicznego. Dopiero
Tematem reportażu-wywiadu Hanny Krall jest martyrologia Żydów w okresie II wojny światowej. Przeprowadziła ona wywiad z zastępcą komendanta ŻOB-u (Żydowskiej Organizacji Bojowej) – Markiem Edelmanem – po wojnie lekarzem kardiologiem. Utwór ma dwie rzeczywistości: przeszłość, naznaczoną piętnem śmierci, a nawet samobójstwa, gdy jest ono obroną przed wrogiem i teraźniejszość – ratowanie ludzkiego życia. Obie rzeczywistości są „wyścigiem z Panem Bogiem”, oznaczonym jedynym celem: zdążyć!. Zdążyć połknąć cyjanek – zanim hitlerowcy znajdą
Zdążyć przed Panem Bogiem Autor Hanna Krall Dziennikarka i pisarka, która straciła w czasie II wojny światowej wszystkich bliskich. Szczególnie często porusza problem zagłady Żydów, przedstawia losy zwykłych, prostych ludzi. Ważniejsze utwory: zbiory reportaży; Na wschód od Arbatu, Sześć odcieni bieli, powieść Hipnoza, Zdążyć przed Panem Bogiem, zbiór opowiadań Tam już nie ma żadnej rzeki (nominowany w 1999 do Nagrody Literackiej Nike). Dzieło Zdążyć przed Panem Bogiem – powieść (1977) Epoka Współczesność Tragiczne
