Posts From Zbyszek
Opisz obraz Stanisława Wyspiańskiego pt. „Chochoły”. Czy wiesz coś o okolicznościach jego powstania? Obraz noszący tytuł Chochoły (format 70 x 109 cm) prawdopodobnie powstał w porze roztopów przedwiosennych w lutym 1899 r. Niektóre szczegóły sytuacyjne (na przykład: mur biegnący po lewej stronie, rodzaj lamp oświetlających Planty i ich rozstawienie) powodują, że intuicyjnie łączymy ten obraz z serią widoków Plant, malowaną przez Wyspiańskiego na przełomie lat 1894/95. Drugie skojarzenie to okolice mieszkania ciotki Wyspiańskiego Stankiewiczowej, skąd w lipcu
Omów najważniejsze zjawiska kulturowe rzeczpospolitej szlacheckiej. Rzeczpospolita wieku siedemnastego Obejmowała około miliona kilometrów kwadratowych i pod względem wielkości terytorium była drugim po Rosji państwem w Europie. Zwano ją siedzibą wolności, starodawnym w Europie królestwem (ksiądz Dębołęcki) i rzeczpospolitą szlachecką. Była państwem wielkim – wiążącym w jedno Polskę, Litwę, Ukrainę. Była potężna. Poczucie siły umacniały zwycięstwa: pokonaliśmy Szwedów i w sposób niezwykle popisowy Turków pod Wiedniem. A jednak o okresie tym mówi się także: czasy upadku, załamanie potęgi, upadek
Oblicza sarmatyzmu Rzeczypospolita ubrana w sarmacki kostium stała się przedmiotem inspiracji dla wielu twórców zarówno baroku, jak i późniejszych epok. Pisano o niej różnie, i w sposób gloryfikujący, bałwochwalczy, jak i nad wyraz krytyczny, podszyty szyderstwem i ironią. Literacki wizerunek sarmatyzmu nie jest zatem jednolity, odznacza się różnorodnością ujęć stylistycznych, odmiennością spojrzeń na te same aspekty sarmackiego światopoglądu czy stylu bycia. Jak rozumieć termin „sarmatyzm”? Sarmatyzm stanowi jedno z
Rewolucja – katastrofa czy szansa? Rewolucja w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego i w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego. Musisz zastanowić się nad wyborem jednoznacznej odpowiedzi wskazanej w pytaniu: katastrofa czy szansa? Moim zdaniem w obydwu wskazanych utworach zdecydowanie KATASTROFA. W Nie-Boskiej komedii… …co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Rewolucja kończy się kryzysem ludzkości, świat popada w grzech, okrucieństwo, zbrodnię, chaos. Przerażająca wizja rewolucji prowadzi do końca świata. W rewolucji wokół zamku św. Trójcy najniższe klasy społeczne
Odwołując się do znanych Ci przykładów, ukaż stosunek twórców polskiego międzywojnia do rewolucji. Stosunek twórców polskiego międzywojnia do rewolucji wiązał się z sytuacją geopolityczną, w jakiej znalazła się Polska w roku 1917. Przede wszystkim I wojna światowa, ale w pewnej mierze także rewolucja komunistyczna w Rosji dopomogła Polakom „wybić się na niepodległość”. Dla Polski kapitalistycznej, sanacyjnej model radziecki był zasadniczo nie do przyjęcia. Budził w Polakach uzasadniony lęk i grozę. Postawę sceptycyzmu wobec przewrotu rewolucyjnego jako formy realizacji
Utopie społeczne w literaturze (wyspa Nipu, szklane domy”). Czy możliwa jest realizacja ideału? Utopie społeczne to inaczej ustrój doskonały, idealny, w którym wszyscy obywatele czuliby się potrzebni, użyteczni i szczęśliwi. Idea dobra, ale niemożliwa, bo takiego ustroju nie da się zbudować. Na wyspę Nipu… …zawędrował bohater powieści Krasickiego Mikołaj Doświadczyński. Po bujnym okresie paryskich hulanek, los zawiódł go do Nipu. W kraju tym wszyscy żyli w szczęściu i porządku. Sens życia nadawała mieszkańcom Nipu praca. Nasz
Przygotuj materiały do charakterystyki Bogumiła i Barbary. Bogumił Bohatera poznajemy w chwili, kiedy jest już dojrzałym, trzydziestosześcioletnim mężczyzną obciążonym bagażem doświadczeń. Jego przeszłość – nieco mroczną, pełną luk i niedomówień, określają zarówno elementy uwznioślające (udział w powstaniu styczniowym, niewola niemiecka), jak i mniej afirmatywne (długa włóczęga, wykonywanie wielu zawodów: tragarza, górnika, stelmacha, pomocnika fryzjera itp.) czy wręcz negatywne (hulaka, awanturniczy tryb życia). W planie czasu teraźniejszego Bogumił jawi się jednak jako ideał człowieka, chociaż jego postać
Przedstaw w formie planu dzieje Cezarego Baryki ukazane w powieści Stefana Żeromskiego „Przedwiośnie”. • Szczęśliwe dzieciństwo w rodzinnym Baku zakończone pójściem ojca na wojnę. • Fascynacja rewolucją: • przerwanie nauki i pobicie dyrektora szkoły, • udział w wiecach, zebraniach, publicznych egzekucjach, • wydanie władzy rodzinnego skarbu ukrytego w piwnicy. • Samotność i rozczarowanie rewolucją: • aresztowanie matki i jej śmierć w czasie przymusowych robót, • odkrycie w czasie pogrzebu kradzieży matczynej obrączki, • ocalenie życia dzięki polskiej legitymacji,
Czy Dulscy są wśród nas? W swoich rozważaniach odnieś się do dramatu Gabrieli Zapolskiej pt. Moralność pani Dulskiej. Zanim przejdę do rozważań nad ponadczasowym charakterem dramatu, chciałabym bliżej przyjrzeć się rodzinie Dulskich, którzy są bohaterami utworu Gabrieli Zapolskiej. Głową rodziny jest pani Dulska. Dobro swej rodziny stawia zawsze na pierwszym miejscu, usuwając w cień innych ludzi. Jej troska o rodzinę sprowadza się jednak do „prania brudów” w czterech ścianach swego domu. Moralne jest dla
Bogumił i Barbara – główni bohaterowie „Nocy i dni”, dwie odmienne postawy wobec życia. Bogumił i Barbara – główni bohaterowie Nocy i dni. Czy aby na pewno? Nie do końca zgadzam się z twierdzeniem zawartym w temacie. Nie mam bowiem wątpliwości, że z tych dwojga postaci to właśnie pani Niechcicowa wyraźnie wysuwa się na plan pierwszy. To jej narrator poświęca najwięcej uwagi. Bogumił interesuje go w stopniu znacznie mniejszym. Wynika to zresztą również z odmiennego sposobu charakteryzowania tych bohaterów.
Rastignac i Raskolnikow – charakterystyka porównawcza. Zdawać by się mogło, że niewiele ich łączy. Tu Paryż, tam Petersburg. Tu pęd do kariery, tam filozoficzne odrzucenie norm społecznych. Tu spryt, tam bunt. W rzeczywistości jednak obu panów łączy całkiem sporo. Obaj są przystojnymi, dość wysokimi brunetami o jasnej, bladej karnacji. Na początku powieści strój codzienny Rastignaca to znoszone ubranie kiepskiego gatunku. Strój Raskolnikowa jest podobny, lecz zdaje się jeszcze bardziej znoszony. Zarówno Dostojewski, jak
Fircyk – przedstaw jego krótką charakterystykę. Franciszek Zabłocki oparł swój utwór (Fircyk w zalotach) na komedii francuskiego komediopisarza, ale nie był to dokładny przekład. Zachował on tylko kompozycję dzieła oraz intrygę. Zmienił miejsce akcji – z Francji przeniósł ją do podwarszawskiej wsi, wprowadził polskie realia i obyczaje, nadał bohaterom swojskie imiona i tytuły. Typ bohatera Tekst Zabłockiego przedstawia charakterystyczny dla epoki typ bohatera, którego określano mianem fircyka, fraczka, trzpiota, kawalera modnego. Jakie są
Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca Aleksandra Fredry jako literacka gra z czytelnikiem. Wstęp Literacka gra z czytelnikiem to pewien konflikt pomiędzy przyzwyczajeniami czytelniczymi odbiorcy a kompromitowaniem, odrzucaniem ich przez autora. Co powoduje, że my jako czytelnicy mamy pewne przyzwyczajenia literackie? Przede wszystkim powtarzające się schematy literackie, które po pewnym czasie, po przeczytaniu kilku utworów wydają się nam konieczne i oczywiste. Przykładem takiej gry z czytelnikiem mogą być właśnie Śluby panieńskie. Przywołaj schematy literackie Kiedy zaczynamy
„Nie masz zbrodni bez kary” – cytat z ballady Lilie Adama Mickiewicza uczyń mottem swoich rozważań o winie, karze i odkupieniu. Wykorzystaj znane ci teksty literackie. Na pierwszy rzut oka temat wydaje się prosty. Już w pierwszej chwili, jeszcze przed zrobieniem planu czy konspektu pracy, czujemy, że nawet w kanonie lektur nie zabraknie nam materiału. Przychodzi oczywiście na myśl Raskolnikow, Giaur czy Zenon Ziembiewicz. Również forma pracy nie jest w żaden sposób rygorystyczna – „rozważania” sugerują
Scharakteryzuj polskiego bohatera romantycznego. Bohater romantyczny jest szczególną konstrukcją romantycznej literatury. Swoje korzenie czerpie jeszcze z literatury preromantycznej, wtedy to powstały ważne kreacje – Werter, Giaur, które ukształtowały grunt pod ten nowy typ osobowości literackiej. W literaturze europejskiej jego główną cechą jest doświadczenie wielkiej miłości, jako uczucia wyznaczającego cel i sens życia, a ów „typ psychologiczny”, jakim jest bohater romantyczny, utrwalił się w świadomości odbiorców jako młody zapaleniec i zbuntowany idealista pragnący walczyć sam przeciwko światu,
Scharakteryzuj postać głównego bohatera „Cierpień młodego Wertera”. Werter to młodzieniec około lat trzydziestu. Z zawodu jest urzędnikiem, jednak praca na stanowisku nudzi go i nie przynosi satysfakcji. Woli rysować. Chętnie bawi się z dziećmi – czyta im bajki lub opowiada historie. Jednak zasadniczo Werter to typ samotnika stroniącego od ludzi. Dobrze czuje się z dala od zgiełku wielkomiejskiego. Lubi spacerować. Wybiera ciche zakątki, gdzie w spokoju może kontemplować przyrodę, czytać Homera i rozmyślać o sztuce. To jedna
Realizm a romantyzm – porównaj epoki. Romantyzm i pozytywizm bardzo różnią się między sobą jako epoki literackie. Różnice te dotyczą jednak przede wszystkim spojrzenia na literaturę i sztukę. Dla romantyków źródłem twórczości było przede wszystkim natchnienie i wyobraźnia twórcza kierowana uczuciem, dla realisty rzeczą podstawową jest wiedza na temat środowiska i ludzi, których opisuje. Stąd wykreowana przez realizm sylwetka pisarza to wzór badacza, który wie więcej i swa wiedzą dzieli się z resztą społeczeństwa. Romantyzm relacji
Przywołaj kluczowe pojęcia polskiego romantyzmu i wyjaśnij ich znaczenie. Kluczowe pojęcia dla rozumienia specyfiki polskiego romantyzmu to: wieszcz, mesjanizm, prometeizm i tyrteizm. Wieszcz Szczególna koncepcja poety, który wykreowany jest na duchowego przywódcę narodu, przewidującego przyszłe dzieje Polski. To typ artysty natchnionego, wznoszącego się ponad tłumy. Taka koncepcja poety znalazła swoje odzwierciedlenie w Wielkiej Improwizacji w Dziadach Adama Mickiewicza. Mianem wieszcza określa się tradycyjnie trzech wielkich poetów polskiego romantyzmu: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego.
Co oznacza określenie „polski dramat romantyczny”? Polski dramat romantyczny to specyficzny rodzaj dramatu, jaki wytworzył się na ziemiach polskich w dobie romantyzmu. Dramat romantyczny był w polskim romantyzmie gatunkiem dominującym, w którym polscy romantycy wypowiedzieli rzeczy niezwykle cenne i ważne dla polskiej kultury. Powstawał on w latach 1832-1835, a jego głównymi twórcami byli: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki i Zygmunt Krasiński. Najważniejsze zaś dzieła to: Dziady (1832), Kordian (1834) oraz Nie-Boska komedia (1835). Co charakteryzuje ten rodzaj dramatu?
Poglądy historiozoficzne w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego. Najpierw wyjaśnij pojęcie historiozofii (oznacza filozofię dziejów), potem – jako kontekst – wymień utwory, w których polscy wieszczowie romantyczni wyrazili swoje poglądy na prawa rządzące losami świata (Adam Mickiewicz – w III części Dziadów, Juliusz Słowacki – w Kordianie). Zaznacz, że każdy z nich poszukiwał przyczyn wydarzeń historycznych w świecie nadprzyrodzonym – te siły pojawiają się we wszystkich wymienionych utworach. Omawiając Nie-Boską komedię
