ANTYK

Filozofia antyku

Filozofia antyku O co chodzi filozofom? Filozofia – oznacza umiłowanie, poszukiwanie mądrości. Tak jak medycyna jest nauką o leczeniu ciała, matematyka o liczbach – filozofia chce od wieków stworzyć i podarować ludziom swoisty poradnik JAK BYĆ SZCZĘŚLIWYM? Filozof – to miłośnik mądrości, który szuka odpowiedzi na najistotniejsze pytania: Skąd wziął się świat i istnienie? Jaki jest sens ludzkiego życia? Co to znaczy dobro? Czym jest szczęście, jak je osiągnąć? Jak poznać

Skąd się wzięła nazwa liryka i co oznacza?

Liryka to nazwa jednego z trzech rodzajów literackich (obok epiki i dramatu). Zawiera zasób utworów lirycznych, czyli liryków i innych gatunków, które w formie wierszowanej wyrażają uczucia, a nie opis. W starożytnej Grecji epoka liryki przypada na VII i VI w p.n.e. Wówczas liryka była zaliczana do muzyki i z muzyką była związana. Nazwa natomiast pochodzi od liry – instrumentu strunowego, popularnego w Grecji. Poezja liryczna wywodzi się bowiem z muzyki wykonywanej na lirze. Twórcy greckiej liryki Safona VII/VI w. p.n.e.

Znaczenie antyku dla potomnych

Literatura i sztuka antyku, obok Biblii, jest drugim, ogromnie ważnym źródłem późniejszej twórczości artystów całej Europy. Nawiązywano do kultury starożytności w różny sposób. Po pierwsze czerpano z zasobu motywów, wątków, symboli zawartych w mitach, eposie, tragedii i poezji. Do antyku nawiązywali twórcy renesansowi, jak np. Jan Kochanowski, twórcy oświeceniowi, np. Ignacy Krasicki, a także dziewiętnasto- i dwudziestowieczni prozaicy, np. Stefan Żeromski. Twórcy współcześni odwołują się do mitów, do postaci mitycznych, autorów antycznych,

Hamatria, czyli wina tragiczna to nie tylko konflikt dwóch równorzędnych racji, to pewna szczególna sytuacja egzystencjalna. Wyjaśnij to pojęcie na wybranych przykładach z literatury antycznej.

Hamatria, czyli wina tragiczna to nie tylko konflikt dwóch równorzędnych racji, to pewna szczególna sytuacja egzystencjalna. Wyjaśnij to pojęcie na wybranych przykładach z literatury antycznej. Słowo „hamatria” pochodzi z języka greckiego i znaczy tyle, co błąd, przewinienie, grzech. Funkcjonuje ono jako termin teoretycznoliteracki (zajrzyj do Podręcznego słownika terminów literackich pod red. J. Sławińskiego!) i określa fałszywe rozumienie przez bohatera literackiego sensu jego sytuacji życiowej. Skutkiem błędnej oceny własnego położenia są

Wygląd teatru greckiego

Jak wyglądał teatr grecki? Grecy bardzo cenili teatr, a festiwale teatralne były ważnym elementem ich kultury. Ciepły klimat Grecji pozwalał na to, by spektakle teatralne odbywały się na powietrzu. Stąd wzięła się nazwa amfiteatr. Teatry greckie miały specyficzną budowę, dzięki której widownia mogła pomieścić wiele osób, a głos aktorów był dobrze słyszalny. Tej funkcji – rezonatora dźwięku służyły również specjalne, noszone przez aktorów, maski. Oczywiście, aktorami mogli być tylko mężczyźni. Środek teatru

Co wiesz o tragedii greckiej?

Genezy tragedii greckiej szukać należy, wg Arystotelesa, w dytyrambie i dramacie satyrowym. Dytyramby były odmianą liryki chóralnej, związane początkowo z kultem boga Dionizosa. W dramatach satyrowych występowali natomiast przebrani za kozły lub satyrów aktorzy. Stąd prawdopodobnie naz­wa tragedii: tragon ode – to pieśń kozła. Tragedia starożytna miała bardzo ustrukturyzowaną budowę, zupełnie odmienną od tej, którą znamy dziś. Składała się z następujących części: prologos – aktor wygłasza zapowiedź treści tragedii parodos – wejście chóru na

Biblia i antyk – dwa źródła kultury śródziemnomorskiej

Dowodów na to, że bogactwo antyku (mitologia, tragedia grecka, epos, sztuka, architektura) i wartości biblijne, postacie, morały – są wciąż aktualne, były i będą tematem nawiązań – znajdziesz bez liku. Poprowadź myśl tym torem: jakie wartości głoszone już w starożytnych dziełach nie przeminęły? jakie gatunki literackie utworzone w antyku lub praktykowane w Biblii kontynuowano przez wieki? jakie tematy i postacie stały się trwałym punktem odniesień, nawiązań, wręcz tematem późniejszej literatury? I oczywiście: przykłady, przykłady, przykłady. Podpowiedzi:Trwałe problemy

Stoicyzm i epikureizm – dwie szkoły życia

Powołaj się na Historię filozofii (T. I.) – Władysława Tatarkiewicza, a dowiesz się, że stoicyzm i epikureizm wywodzą się z tej samej tradycji – z myśli Sokratesa. To on pokazał, jak ważne są wątki etyczne w filozofii i własną postawą udowodnił, iż teoretyczne poglądy można wprowadzić w życie. Omawiając to zagadnienie, musisz przedstawić właśnie etykę powyższych szkół. Stoicy i epikurejczycy skoncentrowali się na zagadnieniu cnoty (gr. arete). Zgodnie twierdzili, że

Przedstaw koncepcje epikureizmu i stoicyzmu

Epikureizm Nurt, który nakazuje człowiekowi wierzyć świadectwu zmysłów, cieszyć się życiem i korzystać z jego radości. Epikurejczycy odrzucają wiarę w siły pozaziemskie, głoszą pochwałę życia na ziemi. Nazwa nurtu pochodzi od twórcy – Epikura, żyjącego na przełomie III i II w. p.n.e. Nie należy jednak mylić tego nurtu z hedonizmem, który rozwinął się później i preferował skrajną chęć użycia wszelkich możliwych rozkoszy. Epikureizm był zdecydowanie bardziej umiarkowany, wyznawcy tego nurtu wręcz gotowi byli zrezygnować z przyjemności, aby nie

Kim był Prometeusz?

Tytan Prometeusz był wielkim przyjacielem ludzkości – wykradł bogom z Olimpu ogień, by podarować go ludziom. Według niektórych podań to on, Prometeusz, stworzył człowieka – z gliny i łez. Za dar ognia srodze zapłacił. Rozgniewany Zeus kazał przykuć go do skał Kaukazu, tam zaś zgłodniały sęp (lub orzeł) wyjadał mu odrastającą wciąż wątrobę. Po setkach lat męki Herakles zabił orła i uwolnił Prometeusza za zgodą Zeusa.   Z kim – czerpiąc z Biblii – można

Scharakteryzuj epokę antyku

Gościmy w epoce, która tętniła życiem ponad 2 tysiące lat temu! W starożytnej Grecji – krainie na kształt puzzli złożonej z miast-państw, spośród których najbardziej interesujące wydają się Ateny. W starożytnym Rzymie  – Wiecznym Mieście, które za cesarzy stało się imperium.  Po co nam podróż w czasy tak odległe? Żeby zobaczyć, jak to wszystko się zaczęło. To, co zbudowało naszą cywilizację. Antyk – kiedy to było? Zarys ogólny Antyk na

Przykłady rycerza starożytnego na podstawie Iliady Homera

Achilles Achilles, jedyny syn bogini morskiej Tetydy i króla Ftyi Peleusa, miał ciało odporne na ciosy, bo matka zanurzyła go w świętej rzece Styks. Niestety trzymała dziecko za piętę i ta nie została zanurzona. Tak powstał jedyny słaby punkt Achillesa i tam właśnie trafił go strzałą z łuku Parys. Młodzieniec był niezwykłej urody. Kiedy matka poznała jego przeznaczenie, ukryła go wśród córek Likomedesa – był nie do rozpoznania. Wśród wojowników greckich wyróżniał się

Mit i archetyp. Omów relacje, jakie zachodzą między tymi pojęciami.

Mit i archetyp. Omów relacje, jakie zachodzą między tymi pojęciami. Wskaż archetypiczność kilku mitów. Mit jest to przekazywana ustnie opowieść o bogach, początkach świata, bohaterach i mechanizmach rządzących światem. Mity są źródłem wiedzy o świecie i jego tajemnicach, wyjaśniają, skąd wzięli się bogowie i jak powstał człowiek, dlaczego zmieniają się pory roku, dlaczego obchodzimy dane święta i dlaczego towarzyszą im akurat takie obrzędy, dlaczego danemu bogu bliskie jest akurat jakieś

Nawiązania do Antygony

Nawiązania do Antygony Jak się okazuje, bohaterka mitu i tragedii Sofoklesa podziałała na wyobraźnię twórców różnych epok. Oto niektóre z tych nawiązań: I. W antycznych tragediach dwa razy wątek losów Antygony podjął Eurypides (Fenicjanki), a także Ajschylos w dramacie Siedmiu przeciw Tebom. II. Późniejsze dramaty nawiązujące do Antygony: Godzina Antygony Artura Marii Swinarskiego, dramat w trzech aktach (Paryż, 1960) – konflikt między sześcioma polskimi żołnierzami walczącymi po stronie rewolucji hiszpańskiej (substytut chóru z tragedii greckiej), chcącymi

Wymień filozofów rzymskich

Marek Aureliusz „Raz już należy odczuć, jakiego świata jesteś cząstką”. Ten słynny cytat pochodzi z Rozmyślań Aureliusza, który był stoikiem, cesarzem-filozofem, człowiekiem wykształconym. Głosił, że cnotą jest umiar, że należy przyjąć i dobrze wypełniać rolę, jaką wyznaczyło człowiekowi życie, przestrzegał przed egoizmem, a każdą pracę nakazywał wykonać „jakby była ostatnią w życiu”. Seneka Żyć mu przyszło w czasach Klaudiusza i Nerona – był nauczycielem i opiekunem tego drugiego i przez pewien czas miał na niego przemożny wpływ. Niestety,

Arystoteles – portret

To Arystotelesowi (385-322 r. p.n.e.) zawdzięczamy Poetykę – dzieło jasno i konkretnie określające normy dotyczące gatunków literackich: czym ma być epos, a czym tragedia, co znaczy kategoria mimesis, a co katharsis. Przynajmniej twórcy wiedzieli, czego się trzymać, a potomni mogli wzorzec kontynuować lub zbuntować się przeciw niemu. Ale dla filozofii – uczony jest głównie ojcem arystotelizmu, systemu, który przeżył swojego twórcę, zrobił karierę wśród wielu późniejszych pokoleń. Co ciekawe – arystotelizm przejęli chętnie myśliciele

Mitologia – TEST 1

Spośród trzech odpowiedzi trzeba wybrać jedną prawidłową. Na końcu testu – krzyżówka, za którą też można zebrać kilka punktów. Powodzenia! 1. Jak nazywała się góra, na której mieściła się siedziba bogów? A. Olimp B. Parnas C. Ateny 2. Co było pokarmem, a co napojem boskim? A. marcepany i mleko Amaltei B. ambrozja i nektar C. róg obfitości i mleczko kokosowe 3. Kto zakochał się w sobie? A. Czarny Tulipan B. Krokus C. Narcyz 4. Kto

Cechy antycznej tragedii

Cechy antycznej tragedii Zasada trzech jedności czasu (ograniczenie czasu tragedii najwyżej do jednej doby)  miejsca (umiejscowienie akcji tylko w jednym miejscu) akcji (ograniczenie treści do jednego, głównego wątku) Istnienie konfliktu tragicznego – dwóch równorzędnych akcji, spośród których nie można dokonać dobrego wyboru. Cokolwiek zrobią bohaterowie, i tak zaprowadzi ich to do nieuchronnej katastrofy. Katharsis –  wywoływanie u widza uczucia litości i trwogi. Ograniczona liczba aktorów – na scenie występuje najwyżej trzech aktorów (oprócz Chóru)

Przedstaw kolejne etapy podróży Odysa.

1. Opuszczenie Troi Odyseusz dowodził dwunastoma greckimi okrętami. Burza oddzieliła jego flotę od okrętów Agamemnona. 2. Miasto Ismaros w Tracji Żołnierze Odyseusza napadli na bogate miasto i wymordowali jego mieszkańców. Ocalała jedynie rodzina kapłana Marona – wykupił ich od śmierci ofiarowaniem wina o niezwykłej mocy (wykorzysta je później Odys do pokonania cyklopa). 3. Kraina Lotofagów To lud żywiący się kwiatami lotosu. Ktokolwiek zjadł kwiat lotosu, zapominał, kim był i na zawsze pragnął pozostać wśród Lotofagów.

Przedstaw treść tragedii Sofoklesa Król Edyp

Akcja tragedii dzieje się w Tebach, przed pałacem króla Edypa. Z opowieści kapłana, który przyszedł do Edypa w imieniu ludu, dowiadujemy się, że w mieście panuje epidemia dżumy. Zrozpaczeni Tebańczycy proszą króla o pomoc. Jednocześnie pojawia się Kreon – szwagier Edypa – przynosząc wieści z wyroczni apollińskiej: zaraza będzie trwała doputy, dopóki z miasta nie zostanie wypędzony morderca poprzedniego króla – Lajosa. Edyp zarządza śledztwo i w tym celu wzywa