Posts From redakcja
Europa w początkowej, najbardziej gorącej fazie sporu podzieliła się na dwa obozy: gregoriański i cesarski. Polska, znajdująca się wówczas pod władzą Bolesława Śmiałego, syna Kazimierza Odnowiciela, znalazła się w obozie gregoriańskim. Sojusz z papieżem dawał Polsce wymierne korzyści: zgodę na restytucję (przywrócenie) arcybiskupstwa gnieźnieńskiego (upadło podczas pogańskiego powstania w 1038 roku), przywrócenie Bolesławowi korony – 1076 rok, co umacniało suwerenność państwa. Polska musiała w zamian: poprzeć antycesarską opozycję w Niemczech, pomóc w wyprawie na Czechy będące w sojuszu z Henrykiem IV, dwukrotnie
Wzajemne powinności państwa i obywatela. Jak ten problem przedstawiany jest w znanych Ci utworach literackich różnych epok? To taki bardzo szkolny, stereotypowy temat. Co tu dużo mówić, wydaje się trochę… nudny. Jak można spróbować ująć go bardziej interesująco? Odwołaj się do własnych doświadczeń – sytuacje z odległych epok odnieś do tego, co mogłoby zdarzyć się np. w klasie czy szkole: organizacja studniówki powoduje konflikt grożący rozpadem zgranej dotychczas klasy – jedni chcą
Romantyczny świat to świat ballad Adama Mickiewicza, pejzaże zawarte w Sonetach krymskich, kraina Szwajcarii z utworów Juliusza Słowackiego i szlak wiodący romantyka na Wschód. Oto zasady organizujące w utworach romantyków: Równouprawnienie istot realnych i fantastycznych. Rusałki, zjawy, osobistości pokroju Świtezianki zapełniają ten świat na równi z istotami ziemskimi. „Duchowa” postać natury. Romantycy uczynili z przyrody element żywy i czujący – przyroda bywała inspiracją poetyckiej wyobraźni, tłem wydarzeń określających odpowiednią atmosferę, istotą, która wraz z człowiekiem odczuwała jego cierpienia. Warto zwrócić
Przykładowy temat „Powstania są w naturze Polaków”. Czy zgadzasz się z tą opinią? Przedstaw swoje refleksje na temat sposobu, w jaki polska literatura opowiada problem narodowych powstań. Mit powstania – mit pięknej śmierci Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, czyli Mazurek Dąbrowskiego Józefa Wybickiego – nawet w naszym hymnie narodowym powielony zostaje mit walki, sprzeciwu wobec wroga jako koniecznej postawy Polaka patrioty. Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego (fragment Myszeidy) – miłość do ojczyzny wiąże
Podróż w głąb siebie – to jeden z ważniejszych tematów literatury. Na wybranych przez siebie przykładach literackich wskaż, na czym polegało dojrzewanie bohaterów do samoświadomości. Najważniejsze przykłady bohaterów dojrzewających do samoświadomości: François Villon – życie przemija, więc trzeba się nim cieszyć Bohater Wielkiego Testamentu François Villona był przez większość życia hulaką rozsmakowanym w rozmaitych przyjemnościach i uciechach, nierzadko dalekich od tego, co uznajemy za moralne i uczciwe. Dojrzewa jednak do świadomości najważniejszej –
Jakie cenne i przydatne człowiekowi współczesnemu myśli zawiera filozofia oświecenia? Uniwersalne wartości myśli oświecenia Przykład: Myślę, że mentalność człowieka końca wieku dwudziestego „wyrasta” z filozofii oświecenia, z tej interpretacji świata, jaką zapoczątkowali myśliciele epoki rozumu. Postulaty racjonalizmu i empiryzmu wydają nam się słuszne, wszyscy widzą sens poszukiwania zgodnego z logiką myślenia, a empiria i szacunek dla nauk ścisłych doprowadziły do wielu nieprawdopodobnych osiągnięć technicznych. A zatem tam właśnie, w ideach osiemnastego wieku tkwią początki dzisiejszego komputera! A z drugiej strony –
Jakie znasz literackie i kulturowe portrety kobiety? Odwołaj się do wybranych wizerunków postaci kobiecych w tekstach kultury. Starożytność Antyk przynosi wizerunek bardzo niezwykłej dziewczyny, jaką jest Antygona – główna bohaterka dramatu Sofoklesa. Wbrew temu, jakie były lansowane wówczas wzorce, Antygona jest odważna, bezkompromisowa, nie waha się poświęcić życia w imię wartości przez siebie wyznawanych. Jej działanie skonfrontowane jest z postawą Ismeny, którą charakteryzują jej własne słowa, komentujące planowany czyn siostry: Zginiemy marnie,
W nocy z 13 na 14 grudnia 1981 r. w całym kraju zamilkły telefony. Władze rozpoczęły aresztowania przywódców „Solidarności”. Rano w telewizji zamiast Teleranka widzowie ujrzeli ponurą twarz generała Jaruzelskiego obwieszczającego wprowadzenie w Polsce stanu wojennego. Najważniejsze wydarzenia Świat: 1981 – Ronald Reagan zostaje prezydentem USA. – zamach na życie papieża Jana Pawła II. 1982 – NATO wprowadza sankcje gospodarcze wobec Polski. – Prezydent Ronald Reagan proklamuje „dzień solidarności z
Wybory Bohaterowie, których wybory, choć zgodne z ich ówczesną kulturą, mogą dziś budzić nasze wątpliwości: Św. Aleksy – wybór drogi życiowej zgodny z wolą Bożą, ale dziś zastanawiamy się czy w istocie bierne leżenie pod schodami jest wystarczającym dowodem świętości człowieka. Roland – mógł zadąć w róg, ale nie uczynił tak, bo zabraniał mu tego honor rycerski. W ten sposób wystawił i siebie, i towarzyszy na niechybną śmierć; dziś raczej nie podobałby się nam taki dowódca, choć
Uwaga! Temat bardzo ogólny. I to właśnie jest jego największym niebezpieczeństwem. Pisząc czy mówiąc o zwycięstwie, wciąż bowiem musimy definiować jego konkretne, odnoszące się do poszczególnych postaci znaczenia. Ciągle trzeba czynić rozmaite zastrzeżenia, pisać, że ten akurat zwycięzca jest nim w takim rozumieniu, ten w innym, ów zaś częściowo. Bo liczba szeroko rozumianych zwycięzców w historii literatury jest wręcz zatrważająca! Ale wśród tej przerażającej liczebnie rzeszy niemal brak zwycięzców niezaprzeczalnych, całkowitych. Prawie każdy bohater literacki
Główni przedstawiciele nurtu poezji metafizycznej: Mikołaj Sęp-Szarzyński – tom Rytmy abo wiersze polskie – powstały przed 1681 rokiem, wydanie pośmiertne – 1601; Sebastian Grabowiecki – tom Setnik rymów duchownych – wydany w roku 1590. Daniel Naborowski – Krótkość żywota. Mikołaj Sęp-Szarzyński należy do twórców schyłku i rozpadu renesansu. Jego twórczość jednak bardziej pasuje do następnej epoki – baroku. Można ją przyrównać do twórczości angielskich poetów metafizycznych i – w mniej oczywisty
Świat postaci Molierowskich Miłośnicy komedii bez trudu wybrną z takiego pytania: Molier stworzył bowiem cały szereg postaci charakterystycznych – znanych nawet wówczas, gdy utwór mistrza pozostaje nieznany. Wiemy, co oznacza zarzut: „jesteś skąpy jak Harpagon” albo „ależ z niego Don Juan”… Co najciekawsze: nic się nie zmieniło. Typy szykanowane przez Moliera wciąż napotykamy, chociaż on obserwował swój wiek XVII, a my żyjemy w XXI wieku. Można wciąż spotkać na swej drodze harpagona, mizantropa, Don
Impresjonizm, np. wiersz Melodia mgieł nocnych Kazimierza Przerwy-Tetmajera – utwór jest zapisem subiektywnego wrażenia, próbuje uchwycić prawdę ulotnej chwili jako jedyny sposób opisania przez literaturę nieustannie zmieniającego się świata. Po impresjonistyczne opisy często sięgał Stefan Żeromski (m.in. w Ludziach bezdomnych). Kolaż literacki – polega na budowaniu tekstu z fragmentów o różnym pochodzeniu (np. dokumentów i zwykłych rozmów, artykułów prasowych, ogłoszeń i reklam, podręczników i słowników, ale też innych utworów literackich). Jako pierwsi sięgnęli po nią awangardowi
Trzeba zawsze starać się osiągnąć niemożliwość, możliwość w ogóle nie jest interesująca. Które ze znanych Ci postaci literackich realizowały marzycielską ideę Karola Szymanowskiego? Marzenia o człowieku niczym nieograniczonym, przekraczającym ludzkie granice: Faust Johanna Wolfganga Goethego – doktor Johannes Faust, alchemik, pragnie poznać tajemnice życia i śmierci. Postanawia zaprzedać swoje życie diabłu, aby dotknąć istoty bytu, poznać tajemnicę świata, niedostępną dla innych ludzi. Oda do młodości Adama Mickiewicza – to pean na cześć nieograniczonych
Sam termin powieść ustalono w latach 40. XIX w. To najważniejszy gatunek epiki. Powieść jest utworem obszernym, pisanym prozą. Jej konieczne elementy to: narrator i narracja, akcja, czas fabularny, przestrzeń, bohaterowie. W każdej powieści coś gdzieś się dzieje – jest to świat przedstawiony, narrator może do niego należeć lub nie – może opisywać wszystko jako postronny obserwator. Z elementami powieści można wyczyniać rozmaite eksperymenty – na nowościach w ustalaniu owych wewnętrznych układów polegał rozwój gatunku.
Motyw literacki – MATKA W literaturze istnieją odwieczne, stałe sposoby wyidealizowanego przedstawiania matek: Matka cierpiąca (Mater Dolorosa) Lament świętokrzyski – obraz matki (pozbawionej w utworze cech boskich), stojącej pod krzyżem, na którym zawieszono jej syna, jest jednocześnie alegorią rozpaczy i bezradności wszystkich cierpiących matek (częsty zwłaszcza w średniowieczu motyw Stabat Mater Dolorosa – Stała Matka Boleściwa). Pani Rollisonowa z III cz. Dziadów Adama Mickiewicza, która przychodzi do Nowosilcowa, aby dowiedzieć się o swojego więzionego i torturowanego
Czekając na Godota Scenografia i postacie Na środku sceny rośnie drzewo, pod nim leży kamień, kilka kroków dalej biegnie droga – na takim oto tle rozgrywa się akcja najgłośniejszego z dramatów Becketta: Czekając na Godota. Scenografia jest niezbyt imponująca. Postacie też niewiele: dwaj główni bohaterowie o przedziwnych imionach Estragon (!) i Vladimir, dwie postacie drugoplanowe – Pozzo i Lucky, jest jeszcze nieznany nawet z imienia Chłopiec. Wydarzenia Pod drzewem o zmierzchu spotykają się dwaj przyjaciele. Są
Podpowiedzi Zwróć uwagę na heroiczność decyzji Aleksego: wyrzeka się bogactwa, rozdaje majątek, porzuca rodzinę, ślubuje czystość, dobrowolnie cierpi głód, nędzę, ukrywa swe imię (anonimowość), znosi upokorzenia i niewygody. Poszukaj motywacji działań Aleksego (ewangeliczny nakaz ubóstwa, chęć doskonalenia duszy przez cierpienia ciała, chęć zbliżenia się do Boga i doznania łaski). Określ system wartości Aleksego, zgodny z hierarchią ludzi średniowiecza: pogarda dla ciała, rozwój wewnętrzny pojmowany jako skrajna asceza, czystość warta więcej niż życie małżeńskie,
Utwór Przecława Słoty dzieli się na dwie części, które podejmują dwa tematy wiodące. Pierwszy to pouczenie, jak zachowywać się podczas uczty – średniowieczny savoir-vivre. Drugi to kult kobiety, jaki propaguje zacny Słota, nakazując rycerzom czcić „cudną twarz” i usługiwać jej przy stole. Czegóż uczy jeszcze? Aby myć ręce przed jedzeniem, aby panny jadły do woli, lecz sięgały po drobne kąski, by rycerze usługiwali damom i prowadzili z nimi konwersację. Słota operuje mocnymi antyprzykładami:
Materiał do charakterystyki bohatera I. Wstęp – prezentacja postaci Kim był Roland, kiedy żył, czy istniał naprawdę, jak go umiejscowić w szeregu postaci literackich? Można pokusić się o cytat albo bardziej oryginalny wniosek już we wstępie. II. Rozwinięcie – przedstawienie cech Rolanda Zgodnie z wymaganiami charakterystyki trzeba przedstawić cechy Rolanda. Niewątpliwie więcej będziemy pisać o jego duchowych przymiotach niż o wyglądzie, o którym wiemy raczej niewiele i którego możemy raczej
