Posts From Zbyszek
Od niepokoju egzystencjalnego do odnalezienia sensu życia. Refleksja o twórczości literackiej poruszającej problem śmierci. Przykładowy wstęp Niepokój egzystencjalny kojarzy nam się z problemami podejmowanymi przez rozwijającą się głównie w wieku XX filozofię egzystencjalną. Ten kierunek myślowy, związany z nazwiskiem m.in. Jeana Paula Sartre’a , Martina Heideggera, Alberta Camusa, akcentuje stałość cierpienia, nieuchronność śmierci, konflikty współżycia ludzkiego. Filozofia ta, wiążąca swoje istnienie z okresem zagłady spowodowanym przez II wojnę światową, koncentruje się na przygodności, smutnym losie
Człowiek pozbawiony korzeni kulturowych traci orientację we współczesności i gubi system wartości. Odwołując się do znanych dzieł literackich, potwierdź prawdziwość lub polemizuj z myślą. Przykładowy wstęp I. Odcinanie się od korzeni kulturowych, nie tylko narodowych prowadzić musi do wyjałowienia człowieka. Na przykład świadome odcięcie się od dorobku literackiego dawnych epok prowadzi do niezrozumienia dzieł kolejnych okresów – literatura jest przecież nieustannym dialogiem, stanowi swoistą ciągłość kulturową. A zatem człowiek, który
Literackie, filozoficzne i artystyczne wyobrażenia śmierci w świetle wybitnych dzieł różnych epok. Przykładowy wstęp Nic właściwie nie wiemy na temat śmierci. Bezpośrednio jej nie doświadczamy. Nikt z żywych nie był bajecznym Orfeuszem, który przekroczył bramy zaświatów i ponownie powrócił do życia. Każdy z nas jednak na co dzień ze śmiercią obcuje. Mamy świadomość niezwykłej krótkości naszego bytowania na ziemi. Jesteśmy niczym wędrowcy, którzy każdego dnia przybliżają się do śmierci. Poucza nas o tym niejednokrotnie filozof Seneka,
„Do Europy? – Tak, ale tylko z naszymi zmarłymi”. Rozważ sąd Marii Janion i przywołaj te utwory, które stanowiąc dziedzictwo przeszłości, kształtują poczucie narodowej tożsamości Polaków. Przykładowy wstęp Chcemy do Europy – jakże często słyszymy to zdanie wypowiadane przez polityków, ekonomistów, przedsiębiorców. Do Europy – ale jakiej? – można by zapytać. Wielu ludziom kojarzy się ona z Zachodem, a Zachód z niby-Ameryką, kapitalizmem, kulturą masową, makdonaldyzacją… Tymczasem słowa: Europa, Europejczyk
Czy wiek XX był wiekiem tolerancji? Na przykładzie z literatury i filmu. Przykładowy wstęp Z pewnością wiek XX miał być wiekiem tolerancji – o wielkich nadziejach związanych z nowym stuleciem pisali pod koniec XIX wieku twórcy polscy i obcy, m.in. Bolesław Prus. Niestety, oczekiwania nie zostały spełnione, o czym w wierszu Schyłek wieku pisała Wisława Szymborska: Miał być lepszy od zeszłych nasz XX wiek. Już tego dowieść nie zdąży. (…) Już zbyt wiele
„Tolerować to za mało” (Jan Paweł II). Czym dla Ciebie jest tolerancja? Jak ją rozumiesz? Odwołaj się do wybranych przykładów z literatury i filmu. Przykładowy wstęp Słowo „tolerancja” zrobiło współcześnie niezwykłą karierę – utwory literackie, filmowe, ale także teksty dziennikarskie starają się kształtować postawę akceptacji wobec wszelkich odmienności (narodowych, religijnych, kulturowych, seksualnych itp.). A jednak określenie „tolerować” nabrało specyficznego znaczenia – stało się synonimem zwykłej obojętności wobec drugiego człowieka, która przecież z prawdziwą tolerancją
„Żart broń jest często zdradna i szkodliwa. Ale też czasem i jej trzeba zażyć” (Ignacy Krasicki). Śmiech, żart, kpina, groteska jako sposób wzbudzania refleksji na temat sensu życia. Zaprezentuj wybrane utwory, które, według Ciebie, w mistrzowski sposób realizują tę tezę. Przykładowy wstęp W potocznym rozumieniu żart uważany jest za formę zabawy, element towarzyskich kontaktów między ludźmi, których cechuje poczucie humoru. Żartujemy, bo chcemy się śmiać. Śmiejemy się, by uciec od spraw poważnych i trudnych.
„Władza odczłowiecza ludzi” (Bias Priene) – słowa greckiego mędrca uczyń mottem rozważań na temat władzy i jej wpływu na postępowanie i osobowość człowieka. Odnieś się do wybranych utworów literackich. I. Przykładowy wstęp Z jej przejawami stykamy się od najmłodszych lat. Jako dzieci musimy podporządkować się rodzicom, potem przychodzi czas na panią z przedszkola i pierwszą szkolną wychowawczynię… Władza, bo o niej myślę, jest nierozerwalnie związana z istnieniem każdej, nawet najmniejszej ludzkiej
Samotność bohaterów biblijnych i antycznych Samotność legła u początków stworzenia – samotny czuł się Bóg, toteż postanowił powołać do życia pierwszego człowieka, samotny był również Adam, dlatego Stwórca zesłał mu towarzyszkę życia – Ewę. W Biblii zresztą, opisującej dzieje ludzkości i nastawionej przecież na porozumienie między ludźmi, zwraca się często uwagę, że tylko w samotności człowiek doświadcza spraw najważniejszych, zarówno najpiękniejszych, jak i najtrudniejszych. Właśnie dlatego Bóg objawia się Mojżeszowi w krzaku gorejącym, a potem ofiaruje przykazania
Odnosząc się do wybranych utworów, rozważ myśl Władysława Tatarkiewicza: „Samotność jest przyjemnością dla tych, którzy jej pragną, i męką dla tych, co są do niej zmuszani”. Przykładowy wstęp Nie ulega wątpliwości, że samotność niechciana, do której człowiek w wyniku rozmaitych życiowych okoliczności jest zmuszany, to – zgodnie z tym, co twierdzi wybitny filozof Władysław Tatarkiewicz – prawdziwa męka. Moim zdaniem jednak określenie „zmuszeni” do samotności jest nieprecyzyjne. Nieczęsto bowiem przymus uwidacznia się w sposób
„Praca czyni życie słodkim” (Gotlob Wilhelm Burmann). Zgadzasz się z tym twierdzeniem czy nie? Odwołaj się do wybranych przykładów literackich. Przykładowy wstęp W naszym języku – albo szerzej: w naszej kulturze – praca kojarzy się z obowiązkiem. Smutnym obowiązkiem. W końcu czy powtarzane każdego dnia zajęcia mogą nie męczyć? „Mogą” – zdaje się twierdzić Gotlob Wilhelm Burmann. W zdaniu Burmanna zawartym w temacie mowa jest o pracy w sensie bardziej
Jak służyć ojczyźnie? Służyć ojczyźnie – oto podstawowe zadanie prawdziwego patrioty, tak często podkreślane przez twórców literatury. Choćby przez Kochanowskiego w słynnej Pieśni o cnocie (Pieśń XII z Ksiąg wtórych), w której autor jednoznacznie stwierdza, że „droga otwarta do nieba/ Tym, co służą ojczyźnie”, choć postawa ta wywołuje często zawiść i zazdrość innych ludzi. Jak jednak służyć? Poświęcenie dla ojczyzny Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza – tytułowy bohater rezygnuje z miłości do kobiety, ponieważ inna miłość –
„Jam miłość, szczęście, jam niebo za młodu/ Umiał poświęcić dla sprawy narodu…” (Adam Mickiewicz). Polaków wyobrażenia o godności, honorze i powinnościach wobec kraju. Przykładowy wstęp Polacy znani są z tego, że – o czym świadczą nie tylko przykłady literackie, ale i fakty z historii – potrafili ofiarnie służyć swojej ojczyźnie, a nawet oddawać za nią życie. „Ojczyzna – to wielki zbiorowy obowiązek” – te słowa przez wieleset lat były dla Polaków wyznacznikiem postępowania. Oczywiście, postawę taką wymuszała
„Literatura buduje sobie własną – całkiem nieoficjalną, chociaż niekoniecznie opozycyjną – ojczyznę, zbudowaną z prowincji i środowisk, które dotąd mało zajmowały pisarzy” (Jan Błoński). Motyw „małej ojczyzny” w literaturze współczesnej. Przykładowy wstęp W utworach współczesnych pisarzy temat ojczyzny rzadko przywoływany jest wprost, co na przykład w romantyzmie było czymś całkowicie naturalnym. Patetyczne pisanie o własnym kraju trąci dziś staroświecczyzną, dlatego twórcy zwracają się coraz częściej, na co zwraca uwagę prof. Jan Błoński, do swoich prywatnych
„…większą mi rozkoszą podróż niż przybycie” (Leopold Staff). Różne motywy wędrówki w tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach i porównaj… Przykładowy wstęp Podróż kojarzyła mi się zawsze z czymś niezwykłym, egzotycznym i dla mnie niedostępnym. Tymczasem podczas spotkania z uczniami mojej szkoły pewien znany podróżnik uświadomił mi, że wielkie wyprawy wcale nie są tak nieosiągalne, jak się wydaje. „Jeśli chcemy w jak najkrótszym czasie i w jak najbardziej komfortowych warunkach
Współbrzmi, zachwyca, przeraża… Jaką rolę spełnia pejzaż w literaturze i sztuce? W swoich rozważaniach odwołaj się do wybranych przykładów. Przykładowy wstęp: Nie mam wątpliwości, że większości przeciętnych czytelników hasło „pejzaż w literaturze” kojarzy się z długimi i nudnymi opisami, które zazwyczaj się podczas lektury książek… omija. Tak jakby były jedynie dodatkiem do wydarzeń, do możliwie najbarwniejszej i zaskakującej akcji. Zupełnie inaczej jest ze sztuką. Rozmaite wystawy, jak choćby wystawa impresjonistów w Warszawie, pokazują, że największym
„Patrzę na gwiazdy górne i kwiaty polne…” (Leopold Staff). Przyroda bliska, zdumiewająca, tajemnicza…? Rozważ, odwołując się do utworów literackich różnych epok. Przykładowy wstęp: „Patrzę na gwiazdy górne i kwiaty polne” – pisze Staff. Któż z nas nie przeżywał podobnych chwil bliskiego kontaktu z naturą? Mimo niesłychanego rozwoju techniki i całego naszego zabiegania wciąż uciekamy w świat przyrody, który to nas zachwyca, to znów przeraża – wydaje się bliski, a za chwilę zupełnie nieodgadniony… Być może, właśnie z powodu
Wolna i zniewolona, w marzeniach i w rzeczywistości, ale zawsze Polska. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach literackich. Przykładowy wstęp Takich słów jak Polska czy też ojczyzna w codziennym języku używamy rzadko. Fakt, że tu właśnie się urodziliśmy i tu żyjemy, wydaje się oczywisty i nie ma potrzeby, aby na każdym kroku to podkreślać. Zgodnie jednak ze słynną inwokacją do Pana Tadeusza Adama Mickiewicza dopiero wtedy, gdy los rzuci nas z dala od rodzinnego kraju, zaczynamy zdawać
„W obcych miastach przychodzimy na świat, nazywamy je ojczyzną, lecz niedługo wolno nam podziwiać ich mury i wieże” (Adam Zagajewski, „Piosenka emigranta”). Motyw emigracji w wybranych tekstach literackich. Przykładowy wstęp W dzisiejszym świecie, kiedy niemal każdy z nas ma w domu paszport i bez problemu może zarówno wyjechać z kraju, jak i do niego wrócić, problem emigracji wydaje się trudny do zrozumienia. Emigracja to bowiem fakt opuszczenia ojczyzny wbrew
Groteska – termin ten wywodzi się z włoskiego (la grottesca) – ornament roślinny przeplatający się z fantastycznymi, wynaturzonymi figurami ludzi i zwierząt. To kategoria estetyczna właściwa utworom literackim, plastycznym, muzycznym i teatralnym. Podstawowe cechy: deformacja i wyolbrzymienie, paradoksalne prawa rządzące światem, mieszanie patosu z sarkazmem, powagi ze śmiechem, błazeństwa z rozpaczą i trwogą. Ważna kategoria estetyczna nielogiczność, rezygnacja z prawdopodobieństwa przedstawianych faktów, absurdalność postaci i wydarzeń; elementy niezwyczajne, fantastyczne, dziwaczne, zdeformowane i przerażające – upodobanie do karykatury, przejaskrawiania zjawisk i brzydoty; łączenie
