Posts From Zbyszek
Współczesna, namacalna, otaczająca autora rzeczywistość jako temat utworu literackiego. Jest nim niemal zawsze – zarówno kiedy twórca stawia sobie za podstawowy cel opis świata i jego zjawisk (realizm, naturalizm), jak i wtedy, gdy stanowi tylko tło utworu. Dzieła pisarzy to przecież teksty kultury – oprócz treści artystycznych zawierają też świadectwo swoich czasów – poglądów, mód, procesów historycznych, zmian cywilizacyjnych itp. Teksty literackie są więc niezwykle często zapisem rzeczywistości – pozostaje tylko uchwycenie
Podróż jest jednym z klasycznych motywów literatury. Nie ma bowiem lepszego chwytu, by dać pole do popisu wyobraźni, zebrać przedziwne przygody, opisać dalekie kraje. Ale bardzo ważne wydaje się metaforyczne ujęcie wędrówki, widzianej jako metafora ludzkiego życia. Kim jest człowiek na świecie? Wędrowcem. Czym jest życie ludzkie? Podróżą od narodzin do śmierci. W wielu dziełach literackich ten właśnie aspekt motywu był najważniejszy. I jeszcze – wędrówka jako dojrzewanie. Materiał – przegląd chronologiczny Starożytność
Materiał – według bohaterów Inaczej rozumieli odpowiedzialność bohaterowie średniowieczni, inaczej romantyczni czy współcześni. Dla bohatera średniowiecznego na przykład najważniejsza była odpowiedzialność wobec Boga czy władcy, bohater romantyczny czuł się odpowiedzialny za wielkie sprawy, naród, ojczyznę – mniej za samego siebie czy własną rodzinę, dla egzystencjalisty najważniejsza była chyba odpowiedzialność wobec samego siebie i konkretnych ludzi… Zauważ! Bohater średniowieczny, np. święty Aleksy, bohaterowie żywotów świętych, np. błogosławiona Dorota z Mątowów, czują się odpowiedzialni
Materiał – chronologiczny przegląd Biblijna i antyczna harmonia Opis stworzenia świata rozpoczyna najważniejsze chyba dzieło w historii ludzkości – Biblię. Zgodnie z tym przekazem natura jest piękna, harmonijna, doskonała – jak czasem jej Stwórca. Co ważne, władzę nad przyrodą oddaje Bóg człowiekowi. Ona jednak występuje przeciw ludziom (np. w formie potopu lub suszy), oznacza najczęściej karę Boską. Dla starożytnych Greków i Rzymian natura była tajemnicą, niekiedy zachwycającą (urodzie świata dał się porwać m.in. Odyseusz),
Wiele osób dostrzega, że umiejętność posługiwania się językiem obcym w stopniu biegłym otwiera mnóstwo możliwości, zarówno w życiu zawodowym, jak i towarzyskim. Ułatwia to między innymi komunikację za granicą, a także znalezienie lepszej pracy. Obecnie coraz częściej wymaga się od nas znajomości języka angielskiego. Niektórzy mieli z nim styczność w szkole, inni dopiero na studiach, a jeszcze inni nigdy się go nie uczyli. Trzeba jednak przyznać, że jego znajomość to
Podobno dzieci nie lubią się uczyć. To nieprawda. Dzieci uwielbiają wprost nabywać nowe umiejętności, pod jednym wszak warunkiem: osoba, która pomaga w nabywaniu umiejętności jest lubiana, wiedza podana jest w sposób atrakcyjny, a wszystko, co dzieje się w procesie uczenia-nauczania jest emocjonujące. Czy matematyka może być emocjonująca? Matematyka JEST emocjonująca. Kto choć raz w życiu trafił na pasjonata tej dziedziny wiedzy, wie o tym doskonale. Myślcie, to nie boli Z
Czesław Miłosz (1911-2004), poeta, prozaik, eseista, tłumacz, historyk literatury, laureat literackiej Nagrody Nobla w roku 1980. Powszechnie uważany za najważniejszego twórcę polskiej poezji XX wieku. Świadek epoki – utrwalony w jego twórczości portret XX stulecia jest bardzo ważny dla młodszych pokoleń. Erudyta, który posługując się prostym, jasnym, klasycznym językiem, odwołuje się do przeszłości kultury. Autorytet moralny, piewca wysokiej etyki, co czyni jego twórczość ponadczasową, uniwersalną. Fakty z biografii przydatne do odczytania
William Szekspir urodził się w 1564 r. w miasteczku Stradford-upon–Avon w hrabstwie Warwickshire. Jego ojciec, John, pochodzący ze wsi, przeniósł się do Stradfordu i ożenił z córką swego chlebodawcy, Mary Arden. William był ich trzecim dzieckiem, miał siedmioro rodzeństwa. Przez jakiś czas dobrze im się powodziło, ojciec Williama, rękawicznik, piastował urząd burmistrza, mógł sobie nawet pozwolić na kupno kilku domów. Potem rodzina zubożała. Szekspir uczęszczał do średniej szkoły ogólnokształcącej o dość wysokim poziomie. To koniec jego edukacji
Stanisław Barańczak (1946-2014), poeta, eseista, publicysta, tłumacz. Należał do twórców Nowej Fali. Związany z Poznaniem. Debiutował w 1965 roku. Działacz opozycyjny w czasach PRL, był założycielem drugoobiegowego kwartalnika „Zapis”. Pracował na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Za działalność polityczną i wywrotową został z niego jednak wyrzucony w 1977 roku. Jego wiersze ukazywały się głównie w wydawnictwach podziemnych. Od 1981 roku mieszkał i pracował w USA, gdzie wykładał literaturę polską na Uniwersytecie Harwardzkim. W 1999 roku Barańczak otrzymał Nagrodę Literacką
Wisława Szymborska, laureatka literackiej Nagrody Nobla, zwana jest pierwszą damą poezji polskiej. Choć jej dorobek poetycki jest objętościowo niezbyt wielki, każdy jej wiersz jest małym arcydziełem. Tego się naucz! Przed Tobą sporo pracy. Przeczytaj uzasadnienie decyzji o uhonorowaniu polskiej poetki Nagrodą Nobla. Na czym polega istota owej wysławianej ironicznej precyzji? Zastanów się, jaką funkcję w poezji Szymborskiej pełni ironia, dystans do samej siebie, do człowieka, świata. Zastanów się, jak ukazywany jest człowiek
Ta powieść to protest pisarza przeciw pruskiej akcji germanizacyjnej. Postępowanie Krzyżaków ukazane zostało zatem w niezwykle negatywnym świetle. Autor Henryk Sienkiewicz, pseudonim Litwos (1846-1916), jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy pozytywistycznych, autor głośnych powieści historycznych, między innymi Trylogii (Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski) i Quo vadis. W 1905 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Bohaterowie Sienkiewicza stali się ważnym punktem odniesienia dla pisarzy późniejszych epok, podobnie jak propagowane przez niego wzorce literackie
Leżenie plackiem wychodzi z mody. Świat należy do aktywnych! Dziś na czasie są wyprawy – trampingi, workcampy i kolejowe wojaże. Najlepiej tam, gdzie odbywają się festiwale: teatralne i filmowe. Tramping – przygoda kontrolowana Tramping – kameralny wyjazd pod opieką przewodnika, to propozycja dla osób, które nie lubią podróżowania w stadzie, a z drugiej strony boją się samodzielnych wyjazdów i całkowitej improwizacji. Obecność przewodnika, z grubsza nakreślony plan wyprawy i kilkuosobowa grupa towarzyszy dają poczucie bezpieczeństwa. Na trampingu
Mityzacja – tak określa się kształtowanie świata przedstawionego przez Schulza. Jego opowiadania to wyprawa w świat mitologii dzieciństwa. Autor Dorobek Brunona Schulza (1892-1942) jest skromny. Dwa tomy opowiadań: Sklepy cynamonowe i Sanatorium Pod Klepsydrą, to prawie wszystko. Był też świetnym grafikiem, rysował, malował. Nastrój i niektóre motywy jego grafik ze zbioru pt. Xięga bałwochwalcza przywodzą na myśl twórczość literacką Schulza. Biografia żydowskiego pisarza z Drohobycza jest tragiczna. W pamięci współczesnych:
Jakie cele stawiano literaturze w antyku, dlaczego uważamy antyk za źródło norm? Dla nas antyk – jego kultura literacka – to okres od czasu zapisania pierwszych dzieł po upadek Rzymu. Ogrom czasu, ale też źródło późniejszej europejskiej kultury. Co więcej, przez szereg lat najwyższy autorytet i wyznacznik norm dla twórców literatury. To antyczni poeci i pisarze ustalali założenia, według których należy tworzyć literaturę, wyznaczali jej cele, oceniali artystów. Dlatego antyk stał się
Rok szkolny trwa w najlepsze i na razie skupiamy się jeszcze na wypatrywaniu śladów wiosny. Czas jednak upływa szybko, więc już dziś warto się zastanowić, jak mądrze zagospodarować wakacje. Siedzenie z nosem utkwionym w ekranie komputera, smartfona lub telewizora to najgorsza z opcji. Alternatyw ciekawego spędzenia wakacji jest sporo. Od kilku lat prawdziwym przebojem są wyjazdy na wakacyjne kursy językowe za granicą. Wyjazd językowy to znakomity sposób na wakacje, bo
Matura ustna z języka polskiego ma na celu nie tylko sprawdzenie wiedzy maturzysty, ale przede wszystkim ocenę płynności wypowiedzi i logicznego myślenia. Pomimo że założenia egzaminu wydają się być spójne i adekwatne do możliwości uczniów, wielu maturzystów obawia się, iż polegnie właśnie na części ustnej… 1. Dowiedz się jak przebiega egzamin – nie daj się zaskoczyć Po wylosowaniu zestawu zdający zajmuje miejsce w ławce i przez 15 minut przygotowuje
Autor Gustaw Herling-Grudziński (1919-2000) Urodził się 1919 r. w Kielcach 1935 – debiut ucznia (jeszcze gimnazjum) w piśmie Kuźnia Młodych 1937 – studia na polonistyce UW 1938 – kieruje działem literackim (pismo Orka na Ugorze) 1939 – udział w kampanii wrześniowej 1940 – aresztowany przez NKWD przy próbie nielegalnego przekroczenia granicy i skazany na 5 lat łagru 1940 – więzienie w Witebsku, Leningradzie, Wołogdzie – łagier w Jercewie pod Archangielskiem zwolniony po demonstracyjnej głodówce w styczniu
Idealiści i szaleńcy w literaturze polskiego modernizmu. Temat z serii „bohaterowie literaccy”. Również pytanie o idealistów i szaleńców często się powtarza. Warto się zastanowić, czym różnią się między sobą młodopolscy idealiści i szaleńcy. Borowieckiemu bardzo daleko przecież do Judyma. Jak można urozmaicić pracę Refleksją, iż typy postaci kobiecych powtarzają się w literaturze wielu epok. Np. motyw skrzywdzonej przez pana ubogiej dziewczyny występował już w balladzie Rybka, a powróci w dwudziestoleciu międzywojennym w Granicy
Palatalizacja – zmiękczenie spółgłosek pod wpływem tzw. samogłosek przednich (e, ę, i, ü, ì). Najwcześniej objęło spółgłoski tylnojęzykowe k, g, ch, z tego powodu mamy takie oboczności, jak ręka : rączka : ręce czy noga : nożny : nóżka. Później proces objął też inne spółgłoski, czego wynikiem są wymiany: mama : mamie, łapa : łapie. Przegłos polski – zaszedł między IX a XI wiekiem wyłącznie w języku polskim (stąd nazwa). Polegał na przemianie
Uwzględnianie oboczności fonetycznych, odróżnianie końcówek fleksyjnych od formantów, wyszukiwanie właściwych wyrazów podstawowych, wreszcie: pamiętanie o „ukrytych” formantach paradygmatycznych – to najważniejsze utrudnienia przy przeprowadzeniu analizy słowotwórczej. W takie pułapki można wpaść przy analizowaniu wyrazów pochodnych, zwanych także formacjami słowotwórczymi czy po prostu derywatami. Od jakich części mowy tworzymy przymiotniki? Dokonaj analizy wyrazów: przemiły, ostrzegawczy, drewniany, przydrożny, prawoskrętny, swojski, przenośny. Oto analiza powyższych przymiotników. Wyraz podstawowy podkreślono: przemiły: prze-miły (bardziej niż
