Posts From Zbyszek

Heroizm – motyw literacki

Heroizm – motyw powracający na polskich maturach, niezależnie od czasów i okoliczności. W minionym roku mogli rozważać kwestie heroizmu maturzyści województwa śląskiego – kto stanie przed tym zadaniem w tym roku – jeszcze nie wiadomo. Zapraszamy więc wszystkich – Ślązaków też – do przygotowań. Temat pracy: „Żaden człowiek siły swojej nie zna, dopóki jej w potrzebie z siebie nie dobędzie” Eliza Orzeszkowa. Twoje refleksje nad literackimi przykładami heroizmu. Oto nasza propozycja pracy nad tematem. Wstęp

Miasto, miłość, los – trzy przestrzenie w Lalce Bolesław Prusa

Przestrzeń w dziele literackim jest elementem świata przedstawionego. Jej składnikiem może stać się postać, przedmiot, wydarzenie, przeżycie. W powieści realistycznej elementy te pokazywane są w konkretnym i wyrazistym ukształtowaniu. Przestrzeń na ogół prezentowana jest przy pomocy opisu. Przestrzeń czasami zostaje nacechowana symbolicznie: przestrzeń otwarta często kojarzy się z optymizmem, zamknięta ma wyrażać pesymistyczną wizję kondycji ludzkiej. Plan wypowiedzi: Miasto Przestrzeń miejska to głównie Warszawa. Przedstawiona jest w sposób realistyczny. Na podstawie powieści Prusa możemy odtwarzać mapę

Czym jest inteligencja

Wysoki iloraz inteligencji to marzenie wielu z nas. Czy naprawdę zależy on tylko od predyspozycji genetycznych? I czy naprawdę nic już nie da się zrobić? Inteligencja, to zdolność do rozwiązywania zadań, ale nie martw się – nie chodzi tu tylko o zadania z matematyki, ale o radzenie sobie z najróżniejszymi problemami, którymi zaskakuje nas życie: od zaprojektowania modelu samolotu, poprzez zorganizowanie szkolnego wieczorku poezji ukraińskiej, a na rozwiązywaniu szarad, krzyżówek

Adam Mickiewicz

Jaka to epoka… Romantyzm, oczywiście, tego nie można pomylić. Zawsze bezpiecznie będzie pisać o Mickiewiczu jako wiodącym twórcy romantycznym, prekursorze romantyzmu, propagatorze idei romantycznej. Na tle epoki Adam Mickiewicz wychowany na klasycznych zasadach, oświeceniowych regułach i normach okazał się ich największym krytykiem i burzycielem. Zły to ptak co własne gniazdo kala, ale w przypadku naszego wieszcza narodowego ludowe mądrości, choć sam był ich entuzjastycznym krzewicielem, mijają się cokolwiek z prawdą. Poprzez własne dzieła zaszczepił

Zatrzymaj motywację

W głowie aż roi się od genialnych pomysłów, wizja sukcesu jest niemal namacalna! Ogarnia nas dziki entuzjazm i ostro bierzemy się do pracy. Ale… po jakimś czasie zapał gaśnie. Tempo pracy spada, aż wreszcie zamiera. A w głowie mamy już tylko jedną myśl: „Rety! Jak mi się nie chce!!!”. O ile samo wzbudzenie w sobie zapału do robienia czegoś przychodzi nam w miarę łatwo, o tyle utrzymanie tej motywacji jest zadaniem często niezwykle trudnym. Słomiany

Przed klasówką z romantyzmu

Przegląd najważniejszych tematów Miłość Zaczyna się od Cierpień młodego Wertera Goethego. Jego bohater: wrażliwy, nieszczęśliwie zakochany, wreszcie samobójca – stał się wzorem dla większości poetów i kochanków. Dziełko Goethego stało się najpoczytniejszą książką epoki, młodzież naśladowała strój Wertera, niestety również postawę – rozgoryczenia, rozczarowania światem, nierzadko – samobójcza śmierć z miłości. Byronowski Giaur także traci swoją ukochaną – niewolnicę tureckiego emira Leilę – i będzie się mścił. Wcześniej obmyślał porwanie. Miłość jest motorem

Jak książka może zmienić życie człowieka

Jak książka może zmienić życie człowieka „Żaden utwór literacki nie przerobi ludzi, są wszakże takie, które ich pobudzają do przetwarzania się”. Ten znamienity cytat Świętochowskiego powtarza się na maturach twardo i niezmiennie od kilku lat. Aleksander Świętochowski wypowiedział się dość ostrożnie – jakby wierzył tylko we wpływ lektur na ludzkie postępowanie, a w to, że mogą człowieka „przerobić” – nie. Czy pamiętasz, kto głosił coś zupełnie przeciwnego? „Jednak zostanie po

Moja lektura – kryteria ocen

Moja lektura – kryteria ocen Bardzo dużo jest takich tematów na maturach próbnych i prawdziwych. Są to też tematy lubiane – przecież możemy zaprezentować własny zestaw lektur i własne kryteria ocen literatury. A jednak – książka książce nierówna i prace o nich też. Dlaczego tak się dzieje? Być może w dążeniach do napisania jak najlepszej pracy pomogą Wam nasze „proroctwa”. Na początek – przegląd tematów tego typu. Wielkich dzieł nie

Sonety krymskie – Adam Mickiewicz (przegląd)

Kronika podróży? W zbiorze Sonety krymskie jest 18 utworów, nie zostały uporządkowane zgodnie z trasą podróży, choć stanowi ona zasadniczą ramę kompozycyjną. Poetycka podróż zaczyna się na bezkresnym stepie (Stepy akermańskie), a kończy u stóp góry (Ajudah). Zgodnie z tradycją sonet jest gatunkiem służącym do wyrażania uczuć oraz emocji i poeta przedstawia je, ale nie w sposób bezpośredni. Obrazy natury – stepów, morza i gór, orientalnych zabytków – służą ukazaniu uczuć podmiotu lirycznego. Ponieważ poeta, zdaniem romantyków,

jak przeżyć w komunie? (psychotest)

Wchodzisz do pokoju i widzisz swojego kolegę rozpartego na Twoim łóżku i przerzucającego Twoje prywatne notatki. Jak reagujesz? Podnosisz głos i obrzucając go niewybrednymi epitetami, każesz mu opuścić pokój (3) Zwracasz mu spokojnie uwagę, że nie życzysz sobie takiego zachowania i ustalasz zasady przebywania w Twoim pokoju (2) Siadasz obok na krześle i zaczynasz rozmowę o ostatnio widzianym filmie (1) Boli Cię brzuch, czujesz się słabo, a tymczasem koleżanka wyciąga Cię na imprezę w akademiku. Mówisz: „Czuję się naprawdę

Tajemnica dobrego wizerunku

Za sprawą sztuczek można wejść do sejmu lub dostać pracę. Sztaby ludzi pracują nad tzw. image sław.  Ale słabe są efekty pracy trenerów pomagających budować jedynie zewnętrzny wizerunek. Ich uczniowie wypadają sztucznie, a przy pierwszym trudniejszym zadaniu wychodzi z nich niepewność, nieczyste intencje lub rażący brak wiedzy. A demaskacja pozornych sztuczek bywa bolesna można  z hukiem wylecieć z sejmu albo z pracy…. Oto tajemnica Aby być zwycięzcą wśród innych, trzeba najpierw zapanować

Jak podejmować mądre decyzje?

Matura zbliża się wielkimi krokami, razem z nią moment podejmowania mnóstwa decyzji. Każda z tych decyzji źle podjęta może być bolesna w skutkach. Nawet w pozornie błahych sprawach warto unikać błędów, które ludzie popełniają od setek lat. Zdecydowanie najwięcej głupich decyzji wynika z ulegania własnym chwilowym kaprysom (obżarstwo, pijaństwo, lenistwo). Najczęściej nie potrafimy rozróżnić, co jest dla nas rzeczywiście najlepsze, a co tylko da chwilowe zadowolenie. Jak jednak odróżnić zachciankę od potrzeby, skoro w chwili podejmowania

Adam Mickiewicz – Ballady i romanse

Manifest polskiego romantyzmu Ballady i romanse – zbiór ballad Adama Mickiewicza opublikowanych w pierwszym tomie Poezji wydanym w 1822 roku. Napisał je autor w trakcie pobytu w Kownie, gdzie był nauczycielem miejscowego gimnazjum. Nieciekawy towarzysko i intelektualnie żywot na litewskiej prowincji był jednakże okazją do poznania tamtejszego folkloru, świata podań i mitów ludowych wyrosłych z wierzeń gminu. To one zrodziły w efekcie ten niezwykły spektakl grozy i cudów, o którym czytamy w balladach. Nie bez znaczenia dla powstania tomiku ballad były również

Kobieta grzesznica

Doskonale wie, czego chce, a chce rozkoszy, której dostarcza jej śmierć kochanka. Patologicznie dąży więc do bezwzględnego zniszczenia mężczyzny. Działa zgodnie z planem, bo tylko takie postępowanie gwarantuje jej triumf. Jak wyrafinowany strateg najpierw upatruje ofiarę, potem ją osacza i wreszcie – w odpowiednim momencie – zadaje celny cios. Zwycięża zawsze; nigdy się nie myli; nikt i nic nie może jej odwieść od celu. Jest szatańskim złem w przebraniu nadzwyczaj

Szaleniec w literaturze

Ofiary miłości Nagła utrata osoby kochanej miłością wyjątkowo głęboką może wywołać uczucia szczególnie agresywne. W poczuciu krzywdy, raptownego osamotnienia człowiekiem zaczyna rządzić nieodparta potrzeba zemsty na niesprawiedliwym i bezwzględnym świecie, który odebrawszy mu szczęście nie dał w zamian nic oprócz poczucia pustki. Wściekła zemsta Iliada Kiedy najdroższy sercu homeryckiego Achillesa przyjaciel – Patroklos ginie na polu bitwy z rąk Hektora, dumny rycerz spod Troi wpada w szał cierpienia. Chwyta oburącz gorący popiół

Everyman w literaturze

Świat przedstawiany w utworach literackich rządzi się podobnymi prawami, jak nasza realna rzeczywistość, a ta w znacznej mierze opiera się na zasadzie dualizmu. Nierozłącznie splatają się w niej dwa przeciwstawne, stale zwalczające się pierwiastki: dobro i zło. Manicheizm (system religijny z III wieku) głosi, że człowiek ma dwie dusze: jedna związana jest z dobrem (jasnością, królestwem boga), druga zaś ze złem (ciemnością, królestwem szatana). Określona w ten sposób sytuacja człowieka

Dworzanin w literaturze

Renesansowe dążenie do ideału Średniowieczna kultura rycerska przybrała w renesansie kształt kultury dworskiej. Charakterystyczna dla tej epoki literatura parenetyczna (tym terminem określa się traktaty publicystyczne i pedagogiczne propagujące idealne wzorce do naśladowania dla przedstawicieli różnych stanów – np. władcy, gospodarz) stworzyła ideał dworzanina. Miejsce anonimowych twórców średniowiecznych zajęli konkretni autorzy, którzy często sami przebywali na magnackich lub królewskich dworach, a potem tworzyli literacki savoir-vivre idealnego dworaka. W lansowanej postawie znalazł

Czym odznacza się dramat szekspirowski?

Czym odznacza się dramat szekspirowski? Narusza klasyczną zasadę trzech jedności: miejsca, czasu i akcji. Utwory Szekspira rozgrywają się w kilku przestrzeniach, akcja trwa nawet kilkanaście lat i obok wątku głównego zawiera również wiele motywów pobocznych. Łamie zasadę decorum, czyli zasadę odpowiedniości stylów, która tragedii przypisywała styl wysoki, pełen powagi i patosu, a komedii styl niski, bardziej rubaszny, nacechowany elementami komizmu. Dramaty Szekspira nie są tak koturnowe i teatralne jak tragedie

Rycerz – literacki bohater

Żelazne serce rycerza antycznego W homerowskiej Iliadzie obserwujemy rycerza antycznego, gdy – odziany we wspaniałą zbroję, silny i zręczny walczy na polu bitwy. Wielki pojedynek między Achillesem i Hektorem jest bacznie obserwowany zarówno przez obóz Trojan, jak i Greków – wszak walczą ze sobą najwspanialsi ze wspaniałych. Achilles Homer przedstawia w eposie rycerza wyjątkowego – wybranego spośród innych. Jest on “miły bogom”, a bogowie nigdy nie zapominają o swych wybrańcach.

Julian Tuwim, portret

Julian Tuwim ył jedną z najznakomitszych indywidualności poetyckich dwudziestolecia międzywojennego. Wokół jego osoby narosła w pierwszych latach odzyskanej wolności atmosfera literackiej sensacji i obyczajowego skandalu. Wszystko za sprawą epatującej biologizmem Wiosny i obliczonych na prowokację gwałtownych wystąpień w kawiarni poetyckiej „Pod Picadorem”. Tutaj czytał swoje wiersze, przesiąknięte językiem ulicy, kolokwializmami i wulgaryzmami. Tutaj drażnił tradycyjnie, „mieszczańskie” gusty ostrą satyrą i szkalującym humorem. Zaznaczył się jako osobowość ekstrawertyczna, wybuchowa, namiętna. Nikt