PRACE PISEMNE w szkole
Co nazywamy przewrotem kopernikańskim? Kopernik obalił przeważający w starożytności i średniowieczu pogląd o centralnym położeniu Ziemi w kosmosie. Po wieloletnich obserwacjach astronomicznych doszedł do wniosku, że Ziemia wraz z innymi planetami naszego Układu Słonecznego obraca się wokół Słońca, a nie tkwi nieruchomo w centrum wszechświata. Tym samym obalił ptolemejski system geocentryczny, stwarzając podstawy współczesnego systemu heliocentrycznego (helios to po grecku słońce). Później (w XVII wieku) uczeni po zastosowaniu teleskopu stwierdzili nawet, że Słońce jest jedną z wielu gwiazd,
Jakie ważne wydarzenia historyczne pojawiły się w koncercie Jankiela w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza? Koncert Jankiela ukazuje tradycję walk o niepodległość, przywołuje minione wydarzenia. Jest jakby muzycznym sprawozdaniem z niezbyt odległej historii Polski. Historii burzliwej, pełnej dramatycznych i przełomowych wydarzeń, które skazały Polskę na ponad sto lat niewoli. Swój koncert Jankiel zaczął od przypomnienia uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 roku. Wśród wszystkich obecnych dźwięki Poloneza Trzeciego Maja wywołały wielkie poruszenie i radość. Konstytucja miała przecież ograniczyć
Postaraj się sformułować znaczenie pojęcia zakon, wykorzystując słowa: wspólnota, zakonnik, klasztor, sposób życia, reguła, odosobnienie, opat. Możesz rozszerzyć definicję o dodatkowe informacje. Zakon – wspólnota ludzi, którzy mają specyficzny sposób życia: żyją zgodnie z zasadami posłuszeństwa, ubóstwa i czystości. Ludzie ci opuszczają swoje domy rodzinne i zamieszkują w klasztorach – budynkach służących modlitwie i pracy. Zakonnicy godzą się tym samym na życie w odosobnieniu, bo klasztory są często miejscami trudno dostępnymi, a nawet niedostępnymi dla świata. Życie
Czym była zasada liberum veto? Nazwa tej zasady pochodzi od łacińskiego „nie pozwalam”. To zasada ustrojowa w dawnej Polsce, która dawała każdemu z posłów prawo do zerwania obrad sejmu, a tym samym do unieważnienia podjętych podczas obrad uchwał. Skutkiem tego była niemożliwość podjęcia jakichkolwiek decyzji, niemożliwe stało się wprowadzenie nowych praw i ustaw – zawsze znalazł się choć jeden poseł, który wetował projekty ustaw. Zasada ta miała dla Polski katastrofalne skutki – paraliżowała prace
Wypunktuj najważniejsze informacje dotyczące mowy niezależnej: 1. Mowa niezależna to przytoczenie cudzej lub własnej wypowiedzi dokładnie tak, jak wypowiedział je nadawca. 2. Wypowiedzi bohaterów są oddzielone od narracji, a użyte czasowniki występują w pierwszej osobie, nie są zmienione formy zaimków, interpunkcja jest odpowiednio zastosowana. 3. Łącznikiem między narracją a wyodrębnionym z niej monologiem postaci są takie słowa, jak: pomyślał, zapytał, rzekł, powiedział. Po nich następuje dosłowne przytoczenie wypowiedzi bohatera. 4. Zdania nie są ze
Wymień najważniejsze środki stylistyczne w poezji. Anafora – powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na początku kolejnych wersów, zdań, zwrotek. Antropomorfizacja – uosobienie, czyli nadawanie przedmiotom, pojęciom i zwierzętom cech ludzkich. Apostrofa – bezpośredni i uroczysty zwrot do adresata. Epitet – określenie rzeczownika, najczęściej przymiotnik (wiosenne słońce) albo rzeczownik (morze łez). Metafora (przenośnia) – niecodzienne połączenie słów , które daje nowe znaczenie. Metonimia – wyrażenie, gdzie jakiś wyraz zastępuje inny, pominięty (czytać Mickiewicza
Don Kichot – rycerz za wszelką cenę. Opisz swoją reakcję na postać Don Kichota. Zastanów się, czy Don Kichot Cię śmieszy, czy czujesz raczej politowanie, sympatię, podziw, uznanie? A może Twoje nastawienie jest zupełnie inne? Rozwiń swoje uwagi. Forma wypracowania W temacie nie ma wyraźnie określonej formy Twojej pisemnej wypowiedzi. Masz opisać swoją reakcję na postać Don Kichota. Możesz uczynić to np. w formie: luźnych przemyśleń, rozprawki, opowiadania. Jeśli wybierzesz luźne przemyślenia
W imieniu bohatera – podróżnika z wybranego utworu literackiego lub malarskiego napisz kartkę z podróży z opisem przeżyć wewnętrznych. Forma wypracowania Wyraźnie poproszono Cię o kartkę z podróży, w której opiszesz uczucia. Ale innymi wdzięcznymi formami do zapisków wrażeń z podróży są także: list, dziennik (lub pamiętnik), sprawozdanie, opowiadanie, reportaż. Wiadomości z lekcji, czyli na czym bazujesz? Jakie utwory można wybrać? Wiersze poetów romantycznych (np. Żegluga lub inny wiersz z cyklu Sonetów krymskich Adama Mickiewicza, Hymn Juliusza
Postawą człowieka dzisiejszego wobec jawnego zła jest często naiwność i nieodpowiedzialność. Oprzyj swoje rozważania na podstawie opowiadania Sławomira Mrożka pt. Szuler. (rozprawka) Forma wypracowania To, oczywiście, rozprawka. Pamiętaj o jej trzech częściach – tezie, argumentach potwierdzających tezę, podsumowaniu (ostatecznym potwierdzeniu lub obaleniu tezy). Teza słuszna czy nie? Masz uzasadnić słuszność tezy zawartej w temacie wypracowania lub ją obalić. Jeśli więc zgadzasz się z tematem, Twoje zadanie to znaleźć argumenty, które potwierdziłyby stwierdzenie, że ludzie
Czy ta kratka jaką jest nasze życie, stanowi wartość, za którą trzeba dziękować? (rozprawka) Forma wypracowania została ściśle określona w temacie – masz napisać rozprawkę. WSTĘP Teza, którą stawiamy = odpowiedź na pytanie zawarte w temacie: Tak – za kratkę, którą jest nasze życie, trzeba dziękować. ROZWINIĘCIE Zbieramy argumenty = odpowiedzi na pytanie, dlaczego chcemy dziękować za kratkę, którą jest nasze życie. Bo dzięki temu, że jesteśmy w kratkę, nie
„Współczesny stan szczęścia” Co dziś uszczęśliwia ludzi? Jak wyglądałoby współczesne wyobrażenie krainy szczęśliwości? Forma wypracowania Nie została ściśle określona w temacie. Możesz więc rozwinąć temat w formie: luźnych refleksji i odpowiesz wtedy na zadane pytania, opisu współczesnej krainy szczęśliwości, rozprawki, w której postawisz tezę, że np. współczesny stan szczęścia nie różni się od pierwotnego (albo różni się od szczęścia w raju), wywiadu, który zostanie przeprowadzony ze współczesnym szczęśliwym człowiekiem (a
Pogląd na życie i śmierć w Dziadach Adama Mickiewicza – rozprawka. Zapamiętaj! Rozprawka udowadnia, przekonuje, uzasadnia, a nie opowiada. Teza to pogląd, z którym zgadzamy się lub przeciwko któremu występujemy w rozprawce. Argumenty – przekonują nas do tezy lub od niej odwodzą (wtedy nazywają się kontrargumentami). Czy wiesz, że… teza może mieć formę pytania, a dopiero w toku argumentacji dojdziemy do sformułowania tezy na końcu; argumenty nie muszą być dobierane kolejno według wydarzeń w utworze, mają
Przedstaw swoją koncepcję odegrania postaci Harpagona i połącz ją z krótką charakterystyką bohatera. Zanim napiszesz… 1. Przypomnij sobie temat lekcji: „Skąpiec: potwór czy ofiara?” i wniosek, który został sformułowany: Harpagon to potwór, który wszystkich chciał podporządkować swojej chciwości. 2. Przejrzyj treść dramatu: wynotuj wypowiedzi bohaterów o Harpagonie oraz informacje w didaskaliach, które odnoszą się do tytułowego bohatera. 3. Zastanów się nad formą, którą zastosujesz w wypracowaniu: musisz użyć elementów charakterystyki, ale i wyrazić swoją opinię
Rej pisał, iż „niedbalszych ludzi nie masz jako Polacy, a co by się w swym języku mniej kochali”. Oceń pod tym względem współczesnych Polaków. Swój pogląd na traktowanie dziś języka polskiego przedstaw w formie przemówienia. Nadaj mu formę krótkiej rozprawki z wyraźną tezą. Jak sądzisz: czy Polacy dbają o to, jak mówią i piszą, i czy są dumni ze swego języka, czy przeciwnie – nie dbają o polszczyznę i można ich nazwać niechlujami językowymi? Masz okazję przedstawić swoje zdanie
Zanim napiszesz… Przygotuj sobie plan zdarzeń! 1. Wybierz najważniejsze zdarzenia. 2. Ułóż je chronologicznie. 3. Pisz streszczenie według sporządzonego planu. Forma wypracowania Została ściśle określona w temacie – masz napisać streszczenie. WSTĘP Przedstawienie utworu, krótkie nakreślenie czasu i miejsca akcji oraz prezentacja narratora. ROZWINIĘCIE Chronologiczne uporządkowanie akcji, zdarzeń, które ujawnia narrator. Przedstawienie kilku najważniejszych zdarzeń. ZAKOŃCZENIE Podsumowanie losów bohaterów, ujawnienie przyszłych zdarzeń. Pamiętaj! Streszczenie nie zawiera: szczegółów dotyczących wyglądu postaci, opisów
Zastąp anonimowego autora utworu i dopisz krótki fragment zaczynający się od pytania mistrza „Śmierci, czy ciebie należy się bać?” Możesz pisać współczesną prozą albo – jeśli czujesz się na siłach – zastosować archaizowaną składnię i staropolskie słownictwo. Zanim napiszesz Zdecyduj, czy czujesz się na siłach! Stosowanie archaizacji jest naprawdę trudne, wymaga polotu i umiejętności naśladowania innych. Jeśli więc obawiasz się, czy sobie z tym poradzisz, zdecyduj się na pisanie wersji współczesnej. Dobrze dobrane argumenty,
Napisz opowiadanie twórcze z opisem sytuacji, krajobrazu lub przeżyć wewnętrznych. Czym powinno się charakteryzować każde opowiadanie? Występowaniem związku przyczynowo-skutkowego. Co to oznacza? Że wydarzenia muszą się wiązać w logiczną, chronologiczną całość (czyli następować po kolei). Pomogą Ci w tym określenia oznaczające następstwo czasowe (pewnego dnia, kiedyś, niedawno, następnie, z kolei, potem). Czasownikami oznaczającymi ruch, dynamikę. Przydadzą się wyrazy wprowadzające napięcie emocjonalne (nagle, nieoczekiwanie, wtem, niespodziewanie itp.). Dialogi Do swojego opowiadania możesz wprowadzić dialogi.
Magia przedmiotów – refleksje. W nawiązaniu do fragmentu powieści Olgi Tokarczuk Prawiek i inne czasy. Co można wywnioskować z Czasu Misi (fragmentu powieści Prawiek i inne czasy)? Misia ma dziesięć lat i jest całkiem zwyczajną dziewczynką. Chodzi do szkoły, w domu lubi bawić się lalkami i nie brak jej wyobraźni. Zdarzają się czasem dni, kiedy zwyczajnie – jak to dziecko – nudzi się. Nie ma ochoty na zabawę, nie potrafi znaleźć sobie miejsca w domu. Wtedy najchętniej
Wybierz fraszkę (spośród zamieszczonych), która wywarła na Tobie największe wrażenie. Postaraj się uzasadnić słuszność (lub fałsz) jednej z wyrażonych we fraszkach myśli. Fraszki do wyboru Do Hanny Na palcu masz dyjament, w sercu twardy krzemień, Pierścień mi, Hanno, dajesz, już i serce przemień! Na nabożną Jeśli nie grzeszysz, jako mi powiadasz, Czego się, miła, tak często spowiadasz? Do Wojtka Pytasz nie teszno li mię tak samego siedzieć? Teszniej mię, Wojtku, z tobą, kiedyś to
Dzieckiem być. Wyrastać z dzieciństwa czy pozostać dzieckiem? (rozprawka) Przykładowe wypracowanie Jak najdłużej cieszyć się z dzieciństwa czy spieszyć się, aby być dorosłym? Ja nie mam żadnych wątpliwości – nie spieszy mi się do dorosłości – ba, chciałabym w środku zostać na zawsze dzieckiem. Czemu? Ze zdziwieniem patrzę czasem na moje koleżanki, które nie mogą się doczekać, aż w kieszeni będą miały upragniony dowód osobisty. Jest on dla nich jak przepustka do lepszego, bo dorosłego
