Biografie
Mini-CV 12 luty 1865 – urodził się w Ludźmierzu. 1883 – Tetmajerowie przenieśli się do Krakowa. 1884 – rozpoczął studia na UJ. 1891 – Poezje, seria pierwsza. 1894 – pracował u Krasińskiego w Heidelbergu, seria druga Poezji. 1895 – podróżował po Europie. 1901 – narodziny syna Kazimierza Stanisława. 1903 – ukazał się pierwszy tom Na Skalnym Podhalu. 1910 – Maryna z Hrubego. 1911 – Janosik Nędza Litmanowski. 1914-1918 – wojnę spędził głównie w Zakopanem, początek
Pisywał i po łacinie (zgodnie z ówczesnymi normami kulturowymi), i – oczywiście – po polsku. Jego twórczość obejmuje przeróżne rodzaje i gatunki literackie; był także wszechstronnie wykształcony. Poznanie biografii i twórczości tego pisarza niemalże wystarcza, aby można było powiedzieć, że poznało się najważniejsze cechy polskiego renesansu. Jaka to epoka? Jan Kochanowski to jeden z najważniejszych twórców polskiego renesansu. Jego twórczość przypada na rozkwit odrodzenia i jego schyłkową fazę. Na tle epoki To
Epoka – właściwie trzy epoki. Debiutuje w Młodej Polsce, tworzy w dwudziestoleciu międzywojennym i długo po wojnie. Miejsce – Lwów – miasto dzieciństwa i studiów, Warszawa. Nurty W Młodej Polsce dekadentyzm i nietzscheanizm. Deszcz jesienny to sztandarowy przykład poetyki i myśli dekadenckiej – Kowal – filozofii silnej jednostki, woli mocy, siły człowieka. W międzywojniu – poezja codzienności, początek klasycyzmu. Współczesność – klasycyzm. Miejsce w polskiej literaturze Zwany poeta trzech pokoleń,
Jaka to epoka… Romantyzm, oczywiście, tego nie można pomylić. Zawsze bezpiecznie będzie pisać o Mickiewiczu jako wiodącym twórcy romantycznym, prekursorze romantyzmu, propagatorze idei romantycznej. Na tle epoki Adam Mickiewicz wychowany na klasycznych zasadach, oświeceniowych regułach i normach okazał się ich największym krytykiem i burzycielem. Zły to ptak co własne gniazdo kala, ale w przypadku naszego wieszcza narodowego ludowe mądrości, choć sam był ich entuzjastycznym krzewicielem, mijają się cokolwiek z prawdą. Poprzez własne dzieła zaszczepił
Stefan Żeromski To jeden z najbardziej kontrowersyjnych polskich pisarzy – jego twórczość budziła tyle samo zachwytów, co głosów oburzenia. W pewnych okresach życia (i w pewnych środowiskach) traktowany był niemal jak wieszcz narodowy, w innych – odsądzany od czci i wiary, oskarżany o szerzenie zgorszenia i propagowanie pornografii. Zarzucano mu także brak patriotyzmu, no i ogólną niemoralność – i w życiu, i w sztuce. Dziś pisarz ten (a także jego biografia) nie budzą już takich emocji, ale nadal często dyskutuje
Stanisław Wyspiański – dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, portrecista, ilustrator książek, architekt wnętrz, twórca witraży, kostiumolog, artysta teatru… Rozlicznymi talentami, wszechstronnością zainteresowań, niepospolitą pracowitością zadziwiał i poruszał. Był w istocie artystą o nieprzeciętnych możliwościach: wszechstronnym, oryginalnym i nowatorskim a jednocześnie głęboko polskim. W swoich niesamowitych wizjach chciał uchwycić istotę polskości i objawić ją w symbolicznym skrócie. Pisał dramaty symboliczne, tragedie współczesne, rapsody historyczne i wiersze liryczne. Projektował ilustracje do krakowskiego Życia, Iliady Homera i poezji Lucjana Rydla. Malował pastelowe pejzaże, autoportrety,
Mini-CV ok. 1650 – przypuszczalna data urodzin. 1656 – studia w Wittenberdze i Lipsku (w Niemczech). 1666-1667 – podróż do Rzymu i (prawdopodobnie) Bazylei. 1668 – powrót do Polski. Luty 1681 – zakup nowego majątku w przemyskim. Czerwiec/ lipiec 1681 – śmierć. Mikołaj Sęp Szarzyński żył i tworzył w odrodzeniu. W jego poezji nie znajdziemy jednak renesansowej radości życia lecz trwogę człowieka, którego przeraża własna, skłonna do upadku i grzechu natura. Głęboka refleksja egzystencjalna
Pisarz ziemiański. Krytyk szlachetczyzny. Moralista. Marzył o tym, by zaprzepaszczonym wartościom sarmackim przywrócić utraconą świetność. Był w swoich czasach najbardziej narodowym twórcą, który nakreślił najpełniejszy obraz barokowo-szlacheckiej Polski. Jego znaczenie dla literatury nie wyraża się w wielkiej skali artystycznej i nowatorstwie formy, ale w rzadko spotykanym, nadzwyczajnym zmyśle obserwacji rzeczywistości, który pozwolił poecie stworzyć znakomity literacki dokument epoki staropolskiej. Epoka – barok, XVII wiek Nurt – poezja ziemiańska, sarmacka. Rola w polskiej literaturze Potocki jest
Epoka – romantyzm XIX wiek Miejsca – Warszawa, Emigracja, Paryż – tu umiera. Osoby – Maria Kalergis – kobieta, którą kochał, znana w Europie dama, nieosiągalna dla poety. Nurty – późny romantyzm. Z tym, że artysta wyprzedził swoją epokę. Norwid należy grona poetów romantycznych, lecz jest nowatorem i osobowością oryginalną. Miejsce w literaturze polskiej – wybitne. Jest najciekawszym poetą XIX wieku, późno odkrytym, niedocenionym za życia, posiada oddzielne miejsce i
Epoka – barok, wiek XVII Miejsca – dwór królewski Jan Kazimierza i Jana III Sobieskiego, Francja – druga ojczyzna, którą wybrał, w której zamieszkał i zmarł Rola w polskiej literaturze – poeta-dyplomata, poeta serca. Zapisał się jako polski marinista ( krzewiciel poetyki Włocha Mariniego ), poeta serca, twórca barokowej pezji miłosnej. Nie brał do serca rzemiosła poetyckiego, traktował je jako rozrywkę dworską. Nurt – barokowa poezja dworska Dorobek literacki –
Maria Kuncewiczowa (1895-1989) Urodziła się w Samarze jako Maria Szczepańska. Studiowała filologię francuską w Nancy, filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Warszawskim, śpiew w konserwatoriach warszawskim i paryskim. Jako literatka zadebiutowała w 1918 roku w piśmie Pro arte et studio. Wyszła za mąż za Jerzego Kuncewicza – prawnika, dramaturga i filozofa, współpracownika Witosa. W 1938 roku otrzymała Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. Po wybuchu wojny w 1939 roku Maria
Epoka – Młoda Polska. Miejsca – Zakopane –willa Harenda, znany dom Kasprowicza. Nurt – przede wszystkim modernizm i symbolizm młodopolski. Miejsce w polskiej literaturze – istotne zwłaszcza w Młodej Polsce. To jeden z najzdolniejszych poetów tego czasu z Tetmajerem i Micińskim tworzą modernistyczną trójcę. Biografia Jan Kasprowicz urodził się 12 XII 1860 w Szymborzu pod Inowrocławiem. Pochodził z rodziny chłopskiej, jego ojciec był analfabetą. Przyszły poeta, na szczęście dla literatury polskiej
Epoka – dwudziestolecie międzywojenne. Miejsca – Warszawa, po wojnie Londyn i Manchester. Osoby – córka Wojciecha Kossaka, słynnego malarza, siostra pisarki Magdaleny Samozwaniec. Nurty – związana ze Skamandrem , ale nie należała do grupy. Jest poetką – indywidualnością epoki. Miejsce w polskiej literaturze – pierwsza dama poezji polskiego międzywojnia, najwybitniejsza przedstawicielka poezji kobiecej. Odważnie podjęła temat kobiecości, erotyki, starości. Mistrzyni miniatury poetyckiej. To trzeba wiedzieć, tego szukaj w wierszach:
Henryk Ibsen (1829-1906) to znakomity norweski dramaturg i wielki reformator teatru. Choć tworzyć zaczynał jako pisarz podporządkowujący się tendencjom romantycznym, szybko zmienił sposób patrzenia na świat i w swych utworach wytykał mieszczańskie kołtuństwo, obłudę, konformizm życia społecznego i rodzinnego. Nie przysporzyło mu to początkowo wielbicieli. Dopiero na emigracji zdobył zasłużone uznanie i tytuł wielkiego twórcy teatralnego. Swoją twórczością odegrał bowiem doniosłą rolę otwierając przed teatrem nowe możliwości i stawiając mu nowe zadania. Na tle epoki
Rafał Wojaczek debiutował w połowie lat 60. Miał wtedy niespełna 20 lat. Twórczość młodego poety – obrazoburcza, buntownicza i prowokacyjna – szybko stała się symbolem młodego pokolenia – wyrazem buntu przeciwko skostniałej i uładzonej kulturze lat 60. zwanej od dramatu Tadeusza Różewicza okresem małej stabilizacji. Postać Wojaczka szybko urosła do rangi mitu. Przyczyniło się do tego jego skandalizujące, ale przecież ogromnie nieszczęśliwe życie oraz samobójcza śmierć w wieku 26 lat. Przez jednych uważany był
Witkiewicza nazywa się często osobowością renesansową, a to dlatego, że swą twórczością ogarnął wiele dziedzin. Był malarzem, powieściopisarzem, filozofem, krytykiem literackim, poetą, dramaturgiem, teoretykiem sztuki i reformatorem teatru. Już od dziecka malował, pisał i filozofował. By odróżnić się od ojca, Stanisława Witkiewicza, przybrał pseudonim Witkacy. Tak podpisywał swe powieści i dramaty. Pisma filozoficzne natomiast zawsze jako Stanisław Ignacy – stanowiły one w dorobku twórczym Witkiewicza rozdział odrębny. O ile te pierwsze pisał szybko i niestarannie, właściwie nie
Mini-CV 4 września 1809 – przyszedł na świat. 1829 – ukończył prawo i wyjechał do Warszawy (praca w Komisji Skarbu). 1830 – opuścił Polskę – przybył do Drezna; z listami od polskich władz powstańczych podróżuje do Londynu i Paryża; tu osiedlił się na dłużej. 1832 – wyjechał do Szwajcarii. 1834 – wycieczka w Alpy. 1836 – wyjechał do Rzymu; stąd wyruszył w podróż po krajach basenu Morza Śródziemnego. 1837 – wraca do Włoch; zatrzymuje się we
Henryk Sienkiewicz jest jednym z czterech Polaków uhonorowanych literacką Nagrodą Nobla. Jego książki są tłumaczone na wiele języków i były wielokrotnie ekranizowane przez twórców polskich i zagranicznych. Niektórzy uważają go za jednego z naszych najlepszych pisarzy. Na Ogniem i mieczem, sfilmowaną przez Jerzego Hoffmana pierwszą część Trylogii Sienkiewicza, poszły do kin tłumy. Jaka to epoka? Pozytywizm. Przyjmuje się, że zaczął się po upadku powstania styczniowego i trwał do połowy lat 90. XIX w. Henryk Sienkiewicz, obok Bolesława
Biografia 7 V 1867 – we wsi Kobiele Wielkie pod Radomskiem przychodzi na świat Stanisław Władysław Rejment (takie było jego właściwe nazwisko). Jest synem wiejskiego organisty Józefa i zubożałej szlachcianki Antoniny z Kupczyńskich. Od 1880 – związany z Warszawą. Na początku jest tu uczniem krawieckim swego szwagra Konstantego Jakimowicza (męża najstarszej siostry – Katarzyny). 1883 – uzyskuje jedyne znane dziś świadectwo z III klasy Warszawskiej Szkoły Niedzielno-Rzemieślniczej. 1884 – 1887 – występuje w wędrownych grupach
Zygmunt Krasiński, poeta, dramaturg, powieściopisarz, filozof, zapewne, najwybitniejszy polski epistolograf, był w XIX wieku zaliczany do trójcy wieszczów narodowych jako twórca równy Mickiewiczowi, a wybitniejszy od Słowackiego. Dziś ważny przede wszystkim jako autor dwóch dramatów: Nie-Boskiej komedii i Irydiona, poematu Przedświt oraz arcydzieła romantycznej epistolografii – setek listów adresowanych do różnych osób. Również jego życie może być czytane jako swoisty tekst kultury. Genialne dziecko – poważną działalność pisarską rozpoczął bardzo wcześnie, już w wieku
