Realizm w Europie

Jak interpretować tytułowy motyw powieści Dostojewskiego Zbrodnia i kara?

Na pozór sytuacja jest oczywista: mamy zbrodnię – zabójstwo lichwiarki i jej siostry, mamy też karę – osiem lat katorgi na Syberii dla Raskolnikowa. Wszystko proste, jak w powieściach sensacyjno-kryminalnych. Dokładniejsza analiza Zbrodni i kary każe się jednak zastanowić nad pojęciami zawartymi w tytule. Nie są one jednoznaczne! Świat Dostojewskiego ma charakter manichejski, co znaczy, że ścierają się w nim współistniejące siły dobra i zła. To właśnie spostrzeżenie można uczynić kluczem do interpretacji

Czy Ojciec Goriot Balzaka jest powieścią realistyczną?

Czy Ojciec Goriot Balzaka jest powieścią realistyczną? Powieść realistyczna jest dziełem, które wiernie i szczegółowo odzwierciedla rzeczywistość, ma być lustrem (porównanie Stendhala) ludzi i wydarzeń. Wśród cech powieści realistycznej wyróżniamy: obecność wszechwiedzącego, trzecioosobowego, „przezroczystego” narratora, szczegółowość w opisie świata przedstawionego, rzeczywisty byt fikcji (czyli prawdopodobna, realna fabuła), bohatera powieści realistycznej (czyli silną, przedsiębiorczą osobowość, która często usytuowana jest na styku dwóch różnych światów). Prześledźmy, jak wygląda to w Ojcu Goriot. Mimo że data

Przedstaw treść Ojca Goriot

Akcja powieści rozgrywa się w ciągu trzech miesięcy, od grudnia 1819 do lutego 1820 roku, w Paryżu, głównie w skromnym pensjonacie pani Vauquer i w salonach bogatych arystokratek. Dwaj najważniejsi bohaterowie Ojca Goriot to: Bohater tytułowy – czyli ojciec Goriot Jan Joachim Goriot dorobił się majątku, wykorzystując wahania cen i brak towaru na rynku, a tym samym wzbogacił się kosztem innych. Mniej szczęśliwie toczyło się życie rodzinne bohatera – po siedmiu latach małżeństwa umarła jego ukochana

Realizm i romantyzm – porównanie epok

Romantyzm i realizm bardzo różnią się między sobą jako epoki literackie. Różnice te dotyczą jednak przede wszystkim spojrzenia na literaturę i sztukę. Dla romantyków źródłem twórczości było przede wszystkim natchnienie i wyobraźnia twórcza kierowana uczuciem, dla realisty rzeczą podstawową jest wiedza na temat środowiska i ludzi, których opisuje. Stąd wykreowana przez realizm sylwetka pisarza to wzór badacza, który wie więcej i swa wiedzą dzieli się z resztą społeczeństwa. Romantyzm relacji pisarz-społeczeństwo w

Realizm – wiadomości wstępne

Określenie dat granicznych realizmu jest dosyć kłopotliwe. W Europie mówimy o prądzie literackim – o nazwie realizm i o prądzie filozoficzno-społecznym – o nazwie pozytywizm. Uwaga! W Polsce – o prądzie literackim i filozoficznym – nazywanym pozytywizmem. W dodatku – rozwój prądu w Polsce przypada znacznie później niż w Europie. Ogólnie przyjmuje się, że z pozytywizmem filozoficznym w Europie mamy do czynienia od połowy od lat 50. do 80. XIX wieku. Wtedy to nastąpiło nasilenie nowych tendencji filozoficznych, a od 1850 realizm

Czym jest realizm w literaturze i sztuce?

Realizm – to pojęcie ogólne. Funkcjonuje jako nazwa prądu literackiego. Stosuje się także ten termin do określenia metody twórczej w malarstwie, literaturze, słowem w sztuce europejskiej. Tendencja ta zapanowała między romantyzmem a naturalizmem końca wieku. Mianem realizmu określamy ogół dążeń w literaturze i sztuce, który realnie, wiernie odzwierciedla życie codzienne człowieka w jego środowisku. Realizm jest metodą „fotograficzną” – niczego nie odkształca i nie pomija szczegółów. Narodziny realizmu łączą się nierozerwalnie z literaturą francuską i pierwszą połową XIX wieku.

Realizm – granice czasowe epoki

Granice czasowe epoki Z datami granicznymi epok literackich jest ten kłopot, że trudno podać konkretną datę i być pewnym, że skończył się na przykład romantyzm, a nastał pozytywizm. Jeśli chodzi o pozytywizm – w Pols­ce łatwiej ustalić te daty. W Europie – najwygodniej będzie przyjąć, że z realizmem mamy do czynienia od połowy XIX wieku (1850 rok) do lat 80. (kiedy to prozę zdominował nurt zwany naturalizmem). Przyczyny: nasilenie się w połowie wieku nowych tendencji filozoficznych, ogłoszenie

Najważniejsi bohaterowie Ojca Goriot

Postaci Balzaka są bardzo realne, mają rzeczywiste rozterki, sytuacje, w jakich się znajdują, mogą być udziałem człowieka funkcjonującego w wielkomiejskiej przestrzeni, która dla Balzaka jest czymś jednoznacznie złym, demonicznym, kruszy bowiem najbardziej szlachetne charaktery, wpycha w otchłań samotności, głosi apoteozę pieniądza. Ojciec Goriot Na przeszłość bohatera składają się elementy niekoniecznie afirmatywne. Goriot, prosty robotnik pracujący w wytwórni makaronu, dzięki sprzyjającej sytuacji politycznej (wybuch rewolucji 1789 roku) kupuje fabrykę swojego pracodawcy, następnie zdobywa pokaźny

Co możesz powiedzieć o sylwetce twórczej Fiodora Dostojewskiego?

Pozostawił powieści bardzo ważne w literaturze światowej i trudne do jednoznacznego zaklasyfikowania. Jedyne w swoim rodzaju. Wykraczające poza realizm, ale też nieczysto naturalistyczne. Michał Bachtin, rosyjski teoretyk literatury, nazywał je polifonicznymi. Są mroczne, badają najczarniejsze pokłady ludzkiej psychiki, szpiegują, analizują naturę ludzką, zło i szaleństwo. Terytorium powieści Dostojewskiego często bywa świat okrucieństwa, nędzy, głodu. Bohaterów nieodmiennie prześladują wszelkie ludzkie przewinienia, zbrodnie, nierząd, nałogi. Pisarz wkracza głęboko w ludzką duszę, a

Co wiesz o Emilu Zoli i jego twórczości?

Emil Zola jest ojcem naturalizmu w prozie. Powieść jest dla niego czymś więcej niż opowieścią o ludzkim życiu – jest eksperymentem, studiowaniem postaci po to, by odkryć prawa rządzące człowiekiem i społeczeństwem. Jest to oczywiste przeniesienie metod przyrodniczych w rejon literatury. Tak jak medycyna bada, obserwuje, próbuje eksperymentów dotyczących ciała – tak pisarz może dokonywać doświadczeń w prozie. Na człowieka wpływają według Zoli dwa czynniki: środowisko, w którym żyje, i

Przedstaw założenia, twórców i przykłady naturalizmu w Europie

Emil Zola uważany jest za właściwego twórcę naturalizmu, choć „otworzyli” ten kierunek w literaturze bracia Goncourtowie (Edmond i Jules). Także Francuzi, którzy pragnęli być historykami teraźniejszości, i potrafili ze sobą współpracować. Historia, problematyka społeczno-obyczajowa i psychologia – to były główne dziedziny ich zainteresowań – obserwują i analizują swoich bohaterów, a proza zaczyna przypominać działalność naukową. Tę tendencję podchwyci naturalizm. Zola był wielbicielem Goncourtów, a także niezwykle płodnym pisarzem. Jego wielkie

Co to jest realizm?

Realizm – metoda twórcza polegająca na takim ukształtowaniu dzieła literackiego, by jak najbardziej przypominało ono rzeczywisty świat. Ta metoda funkcjonowała w wielu epokach literackich. Dzieło realistyczne powinno być zgodne z zasadami zdrowego rozsądku i ludzkimi doświadczeniami, także potoczną – dostępną każdemu człowiekowi – wiedzą o motywach ludzkiego postępowania. Duchy, zjawy i paranormalne zdolności raczej nie wchodziły w grę. Jako kierunek literacki ukształtował się w latach 40. i 50. XIX w. Pierwsza faza to realizm krytyczny – który przyniósł

Przedstaw najważniejsze postacie Zbrodni i kary Dostojewskiego

Przedstaw najważniejsze postacie Zbrodni i kary Dostojewskiego. Porfiry Pietrowicz – sędzia śledczy (ktoś pomiędzy policjantem a prokuratorem) zajmujący się sprawą morderstwa lichwiarki i jej siostry. Piekielnie inteligentny, znakomity psycholog. Od początku właściwie wie, że to Raskolnikow zabił, wie także, że nie ma szans na znalezienie przeciwko niemu dowodów. Prośbą i groźbą, blefem i przyjacielską rozmową stara się go zmusić do przyznania się do winy. Czy Porfiremu chodzi jednak tylko o dobre wypełnienie urzędowych obowiązków? Chyba

Jakie znasz główne kierunki filozofii pozytywistycznej? Zaprezentuj głównych filozofów europejskiego pozytywizmu ( realizmu).

Jakie znasz główne kierunki filozofii pozytywistycznej? Zaprezentuj głównych filozofów europejskiego pozytywizmu (realizmu). Do najważniejszych twórców i dzieł filozofii pozytywistycznej zalicza się: August Comte – Wykłady filozofii pozytywnej Herbert Spencer – Wstęp do socjologii Hipolit Taine – Rasa, środowisko, moment John Stuart Mill – Co to jest utylitaryzm? Kierunki filozoficzne przez nich reprezentowane to ewolucjonizm, determinizm, utylitaryzm. Ewolucjonizm Twórcą ewolucjonizmu jest Herbert Spencer. W myśl tego poglądu ludzkość podlega nieustannemu rozwojowi wydając jednostki

Wyjaśnij znaczenie nazwy pozytywizm filozoficzny i omów podstawy jego ideologii.

Wyjaśnij znaczenie nazwy pozytywizm filozoficzny i omów podstawy jego ideologii. Określenie dat granicznych realizmu jest dosyć kłopotliwe. W Europie mówimy o prądzie literackim – o nazwie realizm i filozoficzno-społecznym – o nazwie pozytywizm. W Polsce – o prądzie literackim i filozoficznym – nazywanym pozytywizmem. W dodatku – rozwój prądu w Polsce przypada znacznie później niż w Europie. Na razie wszak zajmiemy się Europą. Ogólnie przyjmuje się, że z pozytywizmem filozoficznym w Europie mamy do czynienia od połowy od lat 50. do 80. XIX wieku.

Wielcy twórcy europejskiego pozytywizmu

W Europie nową epokę po romantyzmie zwie się, ze względu na nurt dominujący w literaturze i sztuce, realizmem, a za umowną datę jej początku uznaje się rok 1850. Pamiętajmy jednak, że Stendhal, ojciec powieści realistycznej, uważany równocześnie za twórcę romantycznego, żył i tworzył w pierwszej połowie XIX wieku. Balzak, pisarz odpowiedzialny za ukształtowanie się realizmu w prozie, zmarł w roku 1850. Reprezentant tego kierunku w Anglii, Dickens, umiera w roku 1870. Podwaliny pod realizm zostały zatem położone. Mniej więcej

Przedstaw najważniejsze tematy prozy realistycznej. Podaj przykłady.

Jednostka i społeczeństwo Relacje między wyróżniającą się jednostką a jej otoczeniem to temat często podejmowany przez realistów. Jednostkom wybitnym na kartach literatury realistycznej nie wiodło się najlepiej… Emma Bovary – wraz ze wzrostem potrzeb emocjonalnych dokonuje coraz częściej czynów, które spotykają się z po-tępieniem społecznym. Staje się obiektem plotek, jest wytykana palcami. Nawet samobójstwa dokonuje z lęku przed reakcją otoczenia na wieść o potwornych długach, które zaciągnęła, by zaspokoić swoje

Przedstaw postać Raskolnikowa – bohatera powieści Dostojewskiego Zbrodnia i kara

Rodion Raskolnikow to student, który z powodu braku pieniędzy utracił możliwość pobierania nauki. Pochodzi z prymitywnej rodziny. Żyje w skrajnej nędzy, w obrzydliwym, zapuszczonym pokoju, chodzi w łachach, je co popadnie, brak mu pieniędzy na oświetlenie i ogrzewanie, w dodatku cierpi, tak jak sam Dostojewski, na epilepsję. Nie ma żadnych perspektyw na poprawę bytu materialnego. Jednocześnie to człowiek wybitnie utalentowany, inteligentny i oczytany. Marzy o wielkiej przyszłości, czuje niesprawiedliwość w

Co to znaczy, że Zbrodnia i kara jest dziełem realizmu psychologicznego?

Zbrodnia i kara to pierwsza z wielkich powieści Fiodora Dostojewskiego. Po wydaniu tej książki w roku 1866 niezbyt znany autor niemal natychmiast znalazł się w gronie największych twórców XIX stulecia. Wraz z tym dziełem zaczyna się w literaturze realistycznej epoka prawdziwie głębokiej analizy psychologicznej zachowań postaci. Ich działania traktowane są przez Dostojewskiego i jego następców jako pochodna zachodzących w umysłach bohaterów procesów psychicznych. By wyjaśnić i opisać te działania, trzeba

Przedstaw społeczną mapę świata ukazanego w Ojcu Goriot

Akcja powieści rozgrywa się w dwu podstawowych przestrzeniach. Pierwszą z nich jest mieszczański pensjonat pani Vauquer – doskonale wybrane przez Balzaka miejsce. w którym krzyżują się losy przedstawicieli niższych i średnich warstw społecznych, bo do tych właśnie warstw należą jego mieszkańcy. Drugą zaś są salony arystokratycznych pałaców elitarnej dzielnicy Fabourg Saint-Germain. Aby móc ustosunkować się do tezy, że Balzak w powieściach tworzył przekrojową panoramę społeczeństwa, należy przyjrzeć się obu tym