Romantyzm w Polsce - Zygmunt Krasiński
Hrabia Henryk, główny bohater Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, to postać tragiczna. Jego tragizm wynika po pierwsze ze sprzeczności między uprawianiem poezji a rolą męża i ojca. Poza tym ideały romantycznej poezji (piekielna mara Dziewicy – ideał romantycznej kochanki; „stary orzeł wypchany w piekle” symbolizujący sławę; raj-natura – „spróchniały obraz Edenu, dzieło Belzebuba”) okazują się szatańskimi mamidłami, a obowiązki męża i ojca tchną filisterstwem. Czyli – sytuacja już bez wyjścia. Oprócz tego Hrabia Henryk uosabia tragizm
Poznajemy Hrabiego Henryka w momencie zawierania związku małżeńskiego. Wypowiada on wówczas ważne słowa: Zstąpiłem do ziemskich ślubów, bom znalazł tę, o której marzyłem – przeklęstwo mojej głowie, jeśli ją kiedyś kochać przestanę. Niedługo później nawiedza go we śnie Zły Duch pod postacią Dziewicy (ustrojonej w piękne suknie, świeżość i wdzięk zmarłych kobiet). Hrabia wyrzuca sobie, że od dnia ślubu prowadził bezduszne, drętwe, filisterskie życie, uświadamia sobie, że nie kocha żony: Boże, czyś Ty sam
Jak ukazana jest rewolucja w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego? Zacznij: W dramacie Zygmunta Krasińskiego znajdziemy nawiązania do Wielkiej Rewolucji Francuskiej – to np. czerwona czapka wolności (nakrycie głowy jakobinów). Filozofowie francuscy na początku XIX w. spierali się o to, czym jest rewolucja – postrzegano ją jako karę Bożą za grzechy ludzkości albo próbę, której Bóg poddaje ludzi. Krasiński był przekonany o konieczności nadejścia rewolucji – ukazywał ją jako potworną, niszczącą siłę (która
Udowodnij, że Nie-Boska komedia jest dramatem romantycznym. Dramat Zygmunta Krasińskiego składa się z czterech części, poprzedzanych poetycką, odautorską, epizodyczną wypowiedzią, nawiązującą do danej części utworu. Dramat napisany jest prozą, lecz jest dziełem synkretycznym: np. elementy liryczne obserwujemy w poetyckich wypowiedziach Marii (wizja końca świata) lub Orcia. Brak jest jedności miejsca, czasu i akcji: Hrabia Henryk podróżuje w przestrzeni za duchem-Dziewicą, rzecz dzieje się w pałacu, w szpitalu wariatów, w katedrze Świętej Trójcy. Między częścią I a II jest dziesięć
Prowidencjalizm to pewien pogląd na historię – taki, który postrzega ją jako wynik wyroków Boskich, a nie sferę ludzkiego działania. Zygmunt Krasiński konsekwentnie realizuje ten pogląd w swoim dramacie. Założenie brzmi: świat rozwija się poprzez przelew krwi i niszczenie starych form – dlatego ludzie wszczynają rewolucje. Lecz bez oparcia w Bogu nie może narodzić się postęp, najwyżej zło i kara. Stąd w zakończeniu Nie-Boskiej komedii o ostatecznym wyniku walki decyduje interwencja Boska. Działania ludzkie (zło walczy ze
Przekleństwem Fałszem „Matką Piękności i Zbawienia” Prawdą To są definicje poezji, jakie zawarł w swoim dramacie Krasiński, chociaż są sprzeczne. Poezja to modny w romantyzmie temat. W Nie-Boskiej komedii autor zawarł portret poety-romantyka, pełnego dylematów – lecz nie tylko Hrabia Henryk jest w tym dramacie poetą. Jest nim także mały Orcio, w chwili obłędu i śmierci jest poetką Maria. Z punktu widzenia Hrabiego poezja rzeczywiście jest piętnem i przekleństwem, zresztą ginie on z okrzykiem „Poezjo, bądź przeklęta!”. Fakt, że Hrabia
„Ze wszystkich błazenad najpoważniejszą jest małżeństwo” – ten cytat z Wesela Figara miał poprzedzać Część I. W życie rodzinne Hrabiego Henryka wdarła się poezja i ona jest tu pierwszoplanowym zagadnieniem, ona rozbiła związek Mąż – Maria. Niemniej mamy do czynienia z typowym romansowym trójkątem: Mąż – Żona – Kochanka. Ta trzecia, zwana Dziewicą, może mieć kilka znaczeń. Może to być uosobienie romantycznej miłości, której nie zaspokaja prozaiczna żona. Może to być uosobienie poezji –
Tytuł Krasińskiego wyraźnie nawiązuje do wielkiego dzieła Dantego z XIV w. pt. Boska komedia. Jak widać, jest to tytuł zaprzeczony. Pomijając fakt, że rodowód tytułu Dantego ma własną historię (nie od razu znaczył to, co znaczy) – dziś rozumiemy go jako prezentację Boskiej konstrukcji – losów człowieka, podziału wszechświata na piekło, czyściec, niebo, słowem porządku Boskiego. Tam Dante, prowadzony przez poetę Wergiliusza, przemierza kolejne kręgi piekieł, ogląda rzeczy straszne (sceny dantejskie),
Dramat Krasińskiego posiada dwie warstwy znaczeniowe: Jest to dramat rodzinny – a w toku rozwoju tego wątku znajdujemy temat poezji i poety oraz problematykę moralną. Jest to dramat o rewolucji – a przedstawione dzieje abstrakcyjnej walki klas obrazuje prowidencjalizm, pogląd poety na istotę historii. Rejestr najważniejszych wydarzeń dramatu powinien wyglądać następująco: Część pierwsza Galeria postaci metafizycznych. Najpierw Anioł Stróż, który posyła błogosławieństwo (jak się potem dowiemy, głównemu bohaterowi). Potem przylatuje Chór Złych Duchów
Na kształt tego dramatu złożyło się wiele okoliczności. Pamiętamy, że w chwili wybuchu powstania listopadowego Krasiński znajdował się za granicą. Pragnął powrócić do kraju, lecz powstrzymał go stanowczy zakaz ojca. Jednak wydarzenie to wstrząsnęło wyobraźnią poety, choć interpretował powstanie przez pryzmat spojrzenia ojca: w kategoriach rewolucji społecznej. Poeta chciał dać wyraz swoim poglądom – i to z pewnością stało się jedną z przyczyn napisania Nie-Boskiej komedii. Z pewnością złożyły się na to także zainteresowania Krasińskiego –
Do dziś odnaleziono prawie trzy i pół tysiąca listów skierowanych do stu pięćdziesięciu ośmiu adresatów – rodziny i przyjaciół – między innymi: Delfiny Potockiej (zachowało się ponad 700) Augusta Cieszkowskiego (310), Jerzego Lubomirskiego (231), Adama Sołtana (221), Konstantego Gaszyńskiego, Stanisława Małachowskiego, Bronisława Trentowskiego, rodziny Koźmianów, Henryka Reeva i szczątkowo zachowane listy do ojca. Adresatów swoich listów wybierał Krasiński bardzo starannie. Najważniejszym powodem były związki uczuciowe, potrzeba wyznań i pobudki intelektualne łączące
Jakie poglądy przedstawił Zygmunt Krasiński w Psalmach przyszłości i jak ustosunkował się do nich Juliusz Słowacki w Odpowiedzi na Psalmy przyszłości? Psalmy przyszłości napisał Zygmunt Krasiński w 1845 r., pod pseudonimem Spirydion Prawdzicki, poruszony teoriami zawartymi w broszurze O prawdach żywotnych narodu polskiego autorstwa Henryka Kamińskiego, który w przyszłej walce narodowościowej główną rolę wyznaczał wyzwolonemu ludowi. Poeta potraktował to jako nawoływanie do rewolucji i rzezi szlachty i w Psalmach przyszłości przedstawił własną teorię, którą można by
Zygmunt Krasiński urodził się w 1812 roku w Paryżu. Matka, Maria Radziwiłłówna, osierociła go bardzo wcześnie, wychowywał go ojciec, Wincenty Krasiński, polski arystokrata, generał armii napoleońskiej, który po klęsce Bonapartego został carskim dygnitarzem, sprawował nawet funkcję zastępcy namiestnika Królestwa Polskiego. Zygmunt Krasiński był genialnym dzieckiem i wcześnie zaczął pisać. Pierwsze próby to powieści historyczne nawiązujące do angielskich romansów grozy. Był młodszy od Adama Mickiewicza o 14 lat, zetknął się więc nie tylko z dziełami romantyzmu
Nie-Boska komedia jest rekonstrukcją abstrakcyjnej rewolucji i pytaniem: czym jest zjawisko walki klas? Krasiński odpowiedź zamieszcza w dramacie. Oczywiście patrzy on na sprawę przez pryzmat swojego arystokratycznego pochodzenia. Budując obraz rewolucji, opiera się o faktyczne wzorce: przewrót Cromwella w Anglii, powstanie listopadowe w Polsce, a przede wszystkim Wielką Rewolucję Francuską we Francji. Przecież Pankracy – wódz rewolucjonistów nosi cechy Cromwella, Dantona i Robespierre’a. Z kolei Hrabia Henryk jest rzecznikiem poglądów samego Zygmunta Krasińskiego. Należy jednak przyznać, że poeta
Nie-Boska komedia jest najsłynniejszym dramatem Zygmunta Krasińskiego, ale nie jedynym. Kolejnym, napisanym nieco później, jest Irydion. Akcja dramatu rozgrywa się w okresie schyłkowym starożytnego Rzymu. Główny bohater to Grek o imieniu Irydion. Przygotowuje rewolucję, aby zemścić się na Rzymianach, którzy podbili jego ojczyznę. Jego sojusznikami w walce są grupy uciskane – rzymscy proletariusze i gladiatorzy, barbarzyńcy i chrześcijanie. Rewolucyjny zryw kończy się niepowodzeniem, gdyż chrześcijanie za radą swojego biskupa wybierają nie walkę zbrojną, ale dobrowolne
