LICEUM
Zinterpretuj fragment powieści Stefana Żeromskiego Przedwiośnie opisujący taniec, zwracając szczególną uwagę na emocje i uczucia bohaterów, które on wyraża. Stefan Żeromski, Przedwiośnie (fragment) – Karusia! Dziecinko! Musisz nam zatańczyć, kochanko! Ukrainko najdroższa! Musisz! Na pamiątkę tej złotej Ukrainy… Nie macie państwo pojęcia – tłumaczył stojącym dookoła – co to za cudo, gdy ona tańczy. Karolino! Musisz! – Panno Karolino! Karolino! Panno Karusiu! – wołano tłumem. Sama ciotka Wielosławska zbliżyła się i dawała znać
Porównaj nastrój i emocje dominujące w wierszu Adama Mickiewicza Niepewność i Władysława Broniewskiego Ze złości. Adam Mickiewicz Niepewność Gdy cię nie widzę, nie wzdycham, nie płaczę, Nie tracę zmysłów, kiedy cię zobaczę; Jednakże gdy cię długo nie oglądam, Czegoś mi braknie, kogoś widzieć żądam; I tęskniąc sobie zadaję pytanie: Czy to jest przyjaźń? czy to jest kochanie? Gdy z oczu znikniesz, nie mogę ni razu W myśli twojego odnowić obrazu. Jednakże nieraz czuję mimo
Motywy biblijne w Mistrzu i Małgorzacie Bułhakowa. Zinterpretuj załączone fragmenty powieści, zwracając uwagę na ich ukształtowanie językowe oraz sposób kreowania postaci. Określ związek wydarzeń planu biblijnego z przesłaniem całego utworu Bułhakowa. Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata W białym płaszczu z podbiciem koloru krwawnika posuwistym krokiem kawalerzysty wczesnym rankiem czternastego dnia wiosennego miesiąca nisan pod krytą kolumnadę łączącą oba skrzydła pałacu Heroda Wielkiego wyszedł prokurator Judei Poncjusz Piłat. (…) – Wprowadźcie oskarżonego. Natychmiast dwóch legionistów
Na podstawie fragmentów III aktu Wesela Stanisława Wyspiańskiego i Ojczyzny chochołów Kazimierza Wierzyńskiego wskaż, jakie wady i słabości społeczeństwa polskiego dostrzegają ci twórcy. Bazując na fragmentach tych dzieł i własnej wiedzy, zastanów się, jaką rolę w naszej kulturze i tych właśnie utworach odgrywają chochoł i chocholi taniec. Stanisław Wyspiański, Wesele, akt III, scena 37 (fragment) (A zaklęte słomiane straszydło, ująwszy w niezgrabne racie podane przez drużbę patyki – poczyna sobie jak grajek-skrzypak – i – słyszeć się daje
Na podstawie przytoczonego fragmentu i znajomości całej lektury napisz, czy można scharakteryzować Stanisława Wokulskiego jako typowego przedstawiciela epoki. Bolesław Prus, Lalka (fragment) Wokulski przypatrywał się jej cały czas. Zrobiła na nim szczególne wrażenie. Zdawało mu się, że już kiedyś ją widział i że ją dobrze zna. Wpatrywał się lepiej w jej rozmarzone oczy i nie wiadomo skąd przypomniał sobie nieznany spokój syberyjskich pustyń, gdzie bywa niekiedy tak cicho, że prawie słychać szelest duchów, wracających
Stanisław Wokulski i Tomasz Judym są określani mianem wielkich idealistów i spadkobierców romantycznych idei. Na ile pasują do nich te określenia? Na podstawie podanych fragmentów tekstu oraz znajomości „Lalki” i „Ludzi bezdomnych” porównaj ich drogi życiowe, osobowość, cele i marzenia oraz drogi do ich realizacji. Bolesław Prus, Lalka, Ochocki o Wokulskim – Poznać go łatwo. Był to jednym słowem człowiek o szerokiej duszy (…). – Widzi pan – rzekł – ludzie o małej duszy dbają tylko o swoje
Jak “rozmawiają” ze sobą teksty z różnych epok? Formułując wypowiedź na temat sposobów wykorzystywania tradycji literackiej, przedstaw swoje wnioski z analizy i interpretacji fragmentów opisów dwóch słynnych lekcji polskiego – z Ferdydurke Witolda Gombrowicza i Kartoteki rozrzuconej Tadeusza Różewicza. Witold Gombrowicz, Ferdydurke W tym miejscu wykładu jeden z uczniów zakręcił się nerwowo i zajęczał: – Ale kiedy ja się wcale nie zachwycam! Wcale się nie zachwycam! Nie zajmuje mnie! Nie
Zanalizuj i zinterpretuj wiersz Andrew Marvella Dialog Duszy i Ciała Andrew Marvell Dialog Duszy i Ciała DUSZA Któż z tego lochu wyswobodzi Duszę, Mnie, co tak liczne jarzma znosić muszę? Szkielet mnie więzi jak rygiel stalowy, Dłonie i stopy wzięły mnie w okowy. Tutaj mnie oko oślepia; tam głucha Jestem, gdy wściekle grzmi bębenek ucha. Jeszcze mnie nerwy, tętnice i żyły Ciężkim łańcuchem swoim okręciły. Wciąż mi tortury gotują następne
Zanim napisze się pierwsze zdanie wypracowania, trzeba zrobić bardzo, bardzo ważną rzecz. Uważnie przeczytać temat. Co najczęściej sprawia kłopot Cytat Porównajmy takie dwa tematy z cytatami: a) „Ale ten płacz Antygony, Co szuka swojego brata, To jest zaiste ponad miarę Wytrzymałości”. Literatura i sztuka wobec ludzkiego cierpienia. b) „Człowiek nie jest urodzony do spokoju”. Doświadczenia których bohaterów literackich potwierdzają – twoim zdaniem – opinię Woltera? Odmienne są funkcje cytatów obecnych w tych tematach.
Problematyka polityczna w literaturze dwudziestolecia międzywojennego i sposoby jej prezentacji. Omów zagadnienie na podstawie interpretacji końcowej sceny Przedwiośnia Stefana Żeromskiego i Pogrzebu prezydenta Narutowicza Juliana Tuwima. I. Był pierwszy dzień przedwiośnia. Powiał wiatr południowy i w płynne błoto zamienił stosy śniegu uzgarniane wzdłuż chodników. We włosy i w usteczka, w nozdrza, w policzki i w uszy dzieci spieszących do szkółek wiał ów wiatr suchy, odmienny. Tysiące wróbli ćwierkały radośnie, do upadłego, hardo i nieustępliwie na gzemsach odrapanych murów, na załamaniach rynien
Literatura opisywała różne heroizmy – pokaż to na kilku przykładach. Komentarz: Temat łatwy, żeby nie powiedzieć, że bardzo. Trudne będzie za to uniknięcie patosu i banału. Możliwości ujęcia tematu uzależnione są tylko od wybranych przez Ciebie postaci. Nie musisz zajmować żadnego stanowiska, Twoim zadaniem jest właściwie jedynie przypomnienie wydarzeń wymagających hartu ducha. Strategie realizacji tematu: Możliwość I: Pewnie, że najlepiej jest zacząć od początku – czyli od Prometeusza. Nie musisz nawet
Jacek Soplica i Andrzej Kmicic – porównaj obu bohaterów. Szczególną uwagę zwróć na działalność patriotyczną, która stała się podstawą do ich rehabilitacji. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz Cała pomni okolica, Co tu zbroił nieboszczyk – pan Jacek Soplica; Ale kiedy o grzechach jego wszyscy wiecie, Czas i zasługi jego ogłosić na świecie. Obecni tu są naszych wojsk generałowie, Od których usłyszałem wszystko, co wam mówię. Ten Jacek nie był umarł (jak głoszono) w Rzymie, Tylko odmienił
Początki myślenia filozoficznego a kultura hebrajska Otwierając jakikolwiek podręcznik historii filozofii, dowiadujemy się, że filozofia narodziła się w Grecji ok. VII w. p.n.e., a jednym z pierwszych jej przedstawicieli był słynny Tales z Miletu. Dobrze wiemy, że kultura hebrajska, która powstawała na Bliskim Wschodzie, jest znacznie starsza niż początki greckiej filozofii. Historia narodu żydowskiego sięga wydarzeń mających miejsce ok. XVIII w. p.n.e. (dzieje patriarchów Izraela: Abrahama, Izaaka, Jakuba), a spisywanych od
Porównaj różne sposoby ukazywania rozstań w podanych fragmentach Lalki Bolesława Prusa i wierszu Tadeusza Micińskiego *** (Bądź zdrowa!). Bolesław Prus, Lalka Pociąg ruszył. Starski usiadł po lewej stronie panny Izabeli i zaczął z nią rozmawiać w połowie po polsku, w połowie po angielsku, coraz częściej wpadając w angielszczyznę. Wokulski siedział na prawo od panny Izabeli, nie chcąc jednak przeszkadzać w rozmowie wstał stamtąd i usiadł za panem Tomaszem. (…) Za Pruszkowem zmęczony i jednostajny głos pana Tomasza zaczął go męczyć.
Interpretacja utworów Cypriana Kamila Norwida Moja ojczyzna i Kazimierza Wierzyńskiego Europa. Jak poeci różnych epok odpowiadają na pytanie „gdzie ma ojczyzna”? Interpretując wiersze, zwróć uwagę na sposób wyrażania refleksji i ukształtowanie wypowiedzi. Cyprian Kamil Norwid Moja ojczyzna Kto mi powiada, że moja ojczyzna: Pola, zieloność, okopy, Chaty i kwiaty, i sioła – niech wyzna, Że – to jej stopy. Dziecka – nikt z ramion matki nie odbiera; Pacholę – do kolan jej sięga; Syn –
Ludzie marionetki. Porównaj sposób ujęcia tego motywu w wierszu Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim i fragmencie Lalki Bolesława Prusa. 1. Fraszki to wszystko, cokolwiek myślemy, Fraszki to wszystko, cokolwiek czyniemy; Nie masz na świecie żadnej pewnej rzeczy, Próżno tu człowiek ma co mieć na pieczy. Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława, Wszystko to minie jako polna trawa; Naśmiawszy się nam i naszym porządkom, Wemkną nas w mieszek, jako czynią łątkom. (Jan Kochanowski, O żywocie ludzkim) (mieszek –
Porównaj ujęcie motywu poety i jego losu w wierszach Evviva l’arte Tetmajera i Serwus, madonna Gałczyńskiego. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Evviva l’arte Evviva l’arte! Człowiek zginąć musi – cóż, kto pieniędzy nie ma, jest pariasem, nędza porywa za gardło i dusi – zginąć, to zginąć jak pies, a tymczasem, choć życie nasze splunięcia niewarte: evviva l’arte! Evviva l’arte! Niechaj pasie brzuchy, nędzny filistrów naród! My, artyści, my, którym często na chleb braknie suchy, my, do jesiennych
Porównaj sposób ukazania martyrologii narodu żydowskiego podczas wojny w wierszach Campo di Fiori Czesława Miłosza i Ballady i romanse Władysława Broniewskiego. Władysław Broniewski Ballady i Romanse „Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha… To dzień biały, to miasteczko…” Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha, po gruzach biega naga, ruda Ryfka, trzynastoletnie dziecko. Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku. (Uciekaj, uciekaj, Ryfka!) „Mama pod gruzami, tata w Majdanku…” Roześmiała się, zakręciła się,
Dokonaj interpretacji porównawczej wierszy Czesława Miłosza Do leszczyny i Jacka Podsiadły Nie teraz jestem szczęśliwy. Czesław Miłosz Do leszczyny Nie poznajesz mnie, ale to ja, ten sam, Który wycinał na łuki twoje brunatne pręty, Takie proste i śmigłe w biegnięciu do słońca. Rozrosłaś się, ogromny twój cień, hodujesz pędy nowe. Szkoda, że tamtym chłopcem już nie jestem. Chyba kij sobie bym wyciął, bo widzisz, chodzę o lasce. Kochałem twoją korę, brązową z białym nalotem, Koloru
Dokonaj interpretacji porównawczej wierszy Juliana Przybosia Odjazd i Jonasza Kofty Rozmyślania na dworcu. Julian Przyboś Odjazd Znów ufałaś – i wątpiłaś znowu (krakało spłoszone zamykanie ramp…), gdy pod konstrukcjami z żelaza i szkła stał się pociąg, fakt, który tonowymi uderzeniami kół poza rozpacz wykraczał. Parowóz wlókł długi i ciężki twój żal. W płytkim świetle za wcześnie zapalonych lamp świat jakby odziwaczał i stronił… – Załamał się w rozbitych bezdźwięcznie łzach. Kształt twój mglił się i wietrzał, między