LICEUM
Wygrywać jest rzeczą ludzką… Na podstawie wybranych utworów literackich oceń postępowanie bohaterów literackich odnoszących zwycięstwo. Komentarz: W takim ujęciu temat pojawia się dość rzadko. Dość silnie wiąże się jednak z takimi motywami, jak sukces i kariera, które lubią gościć na maturach. Nie jest najłatwiejszy – problemem może stać się odpowiedni dobór tekstów. Z całą pewnością dobrze więc we wstępie zastanowić się, co właściwie można uznać za zwycięstwo – i to pomyśleć w sposób ukierunkowany, w odniesieniu
Przeczytaj podany niżej tekst i spróbuj zanalizować go i zinterpretować, odpowiadając na pytanie, czy człowiek jest wolny. Następnie napisz krótką wypowiedź zawierającą Twój głos w dyskusji o wolności człowieka. [1] Kubuś nie uznawał występku ani cnoty; utrzymywał, że człowiek ma naturę szczęśliwą lub nieszczęśliwą. Kiedy słyszał słowo nagroda lub kara, wzruszał ramionami. [2] Wedle niego, nagroda jest zachętą dla dobrych, kara postrachem złych. [3] Czymże mogą być innym, powiada, skoro nie istnieje wolność i skoro
Analiza i interpretacja wierzy Władysława Broniewskiego Rysunek i Józefa Barana Apokalipsa domowa. Podejmując interpretację porównawczą wierszy, określ sytuację liryczną obu podmiotów. Zwróć uwagę na środki wprowadzające dom w sferę sacrum oraz znaki – sygnały świata zewnętrznego. Władysław Broniewski Rysunek Ziemio moja, droższa od innych, nie śpię, szukam wspomnień dziecinnych, bazgrzę niezręcznie, i na papierze dom się pojawia, płoty, ganki, bzy pachnące w majowe ranki i wśród trawnika konwalie świeże – kwiaty mej matki
Dokonaj interpretacji porównawczej wierszy Definiowanie miłości Francisca de Queveda i „*** (Z początku ludzie…) Wołodymyra Jarynycza. Zwróć uwagę na sposób obrazowania miłości w obu utworach. Francisco de Quevedo Definiowanie miłości Jest to palący lód, mroźne płomienie, rana bolesna a nie odczuwana, dobre złudzenie, zła rzecz doznawana, krótkie i bardzo męczące wytchnienie. Jest to beztroska, co niesie zmartwienie, trwoga imieniem odwagi nazwana, samotność pośród ludzi znajdowana, kochanie bycia w kochającej wenie. Miłość to również wolność uwięziona, co do
Dokonaj interpretacji porównawczej utworów Ekskuza Adama Mickiewicza i Ze szkodą Czesława Miłosza. Adam Mickiewicz Ekskuza Nuciłem o miłostkach w rówienników tłumie; Jedni mię pochwalili, a drudzy szeptali: „Ten wieszcz kocha się tylko, męczy i żali, Nic innego nie czuje lub śpiewać nie umie”. „W dojrzalsze wchodząc lata, przy starszym rozumie, Czemu serce płomykiem tak dziecinnym pali? Czyliż mu na to wieszczy głos bogowie dali, Aby o sobie tylko w każdej nucił dumie?” Wielkomyślna przestroga! – wnet z górnymi
Analiza i interpretacja porównawcza wierszy Muzeum Wisławy Szymborskiej i Z życia przedmiotów Adama Zagajewskiego. Wisława Szymborska Muzeum Są talerze, ale nie ma apetytu. Są obrączki, ale nie ma wzajemności od co najmniej trzystu lat. Jest wachlarz – gdzie rumieńce? Są miecze – gdzie gniew? I lutnia ani brzęknie o szarej godzinie. Z braku wieczności zgromadzono dziesięć tysięcy starych rzeczy. Omszały woźny drzemie słodko zwiesiwszy wąsy nad gablotką. Metale, glina, piórko ptasie cichutko
Analiza porównawcza wierszy: Z lat dziecięcych Bolesława Leśmiana i Elegia o lecie Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Bolesław Leśmian Z lat dziecięcych Przypominam – wszystkiego przypomnieć nie zdołam; Trawa… Za trawą – wszechświat… A ja kogoś wołam. Podoba mi się własne w powietrzu wołanie – I pachnie macierzanka – i słońce śpi – w sianie. A jeszcze? Co mi jeszcze z lat dawnych się marzy? Ogród, gdzie dużo liści znajomych i twarzy –
Analiza porównawcza wierszy Leopolda Staffa Nike z Samotraki i Ernesta Brylla Nike. Leopold Staff Nike z Samotraki W wietrznych falach twych wiotkich szat słyszę muzykę Lotu, którego żadne nie prześcigną ptaki, Czarująca bogini triumfu, o, Nike, Co od wieków zdyszana lecisz z Samotraki! Pośpiech potężnych skrzydeł twych powietrze chłoszcze, Niosąc zwycięstwo, sław liście laurowe. Nie pragnę ich. I temu jedynie zazdroszczę, Dla którego w porywie swym straciłaś głowę. Ernest
Analiza porównawcza Testament mój Juliusz Słowacki i Testament Zbigniew Herbert. Juliusz Słowacki Testament mój Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami, Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny, Dziś was rzucam i dalej idę w cień – z duchami – A jak gdyby tu szczęście było – idę smętny. Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica Ani dla mojej lutni – ani dla imienia; – Imię moje tak przeszło jako błyskawica
Cywilizacja XX wieku to klęska czy tryumf człowieka? Rozstrzygnij ów dylemat, odwołując się do wybranych dzieł literackich, plastycznych, filmowych. Zestaw lektur • Antoine de Saint-Exupéry, Ziemia, planeta ludzi • Albert Camus, Dżuma • George Orwell, Rok 1984 • Ernest Hemingway, Komu bije dzwon • Czesław Miłosz, poezje, Ziemia Ulro, Zniewolony umysł • Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat • Aleksander Sołżenicyn, Archipelag Gułag • Tadeusz Borowski, Pożegnanie z Marią • Tadeusz Konwicki, Mała
Inspiracje malarskie Najchętniej pisano wiersze inspirowane obrazami Rembrandta. W swojej Lekcji anatomii Stanisław Grochowiak daje wyraz zamiłowaniu do brzydoty (turpizm); wszak obraz Rembrandta Lekcja anatomii doktora Tulpa przedstawia sekcję zwłok. Poeta nie skupia się jednak przede wszystkim na ukazaniu naturalistycznych szczegółów, lecz na zestawieniu fizycznej sekcji z „rozbieraniem” psychicznym: Najlepiej płukać octem A pocałunki zdjąć Ligniną Jałowioną Panowie Siatka krzywd Obleka nawet stopy Może to iście barokowy koncept poety – pomysł na
Krzysztof Kamil Baczyński Modlitwa do Bogarodzicy Któraś wiodła jak bór pomruków ducha ziemi tej skutego w zbroi szereg, prowadź nocne drogi jego wnuków, byśmy milcząc umieli umierać. Któraś była muzyki deszczem, a przejrzysta jak świt i płomień, daj nam usta jak obłoki niebieskie, które czyste – pod toczącym się gromem. […] 21 III 44 r. Lektura wiersza nasuwa dwa skojarzenia ze średniowieczem. Pierwsze – to ogólna refleksja, że mamy do czynienia z charakterystycznym
Tradycja romantyczna w poezji XX wieku. Ach, ta romantyczna literatura! Te pomniki, powstania, proroctwa ojczyźniane! Niby nie przepadamy za tym wszystkim, ale gdzieś w głębi duszy jesteśmy dumni z naszych wieszczów: Mickiewicza i Słowackiego. Kim bylibyśmy dziś bez naszej narodowej twórczości romantycznej? Literatura romantyczna niewątpliwie najmocniej odcisnęła swe piętno nie tylko na poezji późniejszych epok, ale i na życiu wielu Polaków, przede wszystkim tych, którzy w różnych okolicznościach historycznych zmuszeni byli opuścić kraj. Ale byli
Cechy wiersza młodopolskiego na przykładzie Suchej limby Tetmajera i Krzaku dzikiej róży Kasprowicza. Oto dwa wiersze czołowych młodopolskich poetów: Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Jana Kasprowicza. Na ich przykładzie możecie dokładnie poznać większość chwytów używanych przez poetów końca XIX wieku. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Schnąca limba U stóp mych dzika przepaść. W ciemnym niebie blady świeci księżyc, podobny wodnej białej lilii, co kielich swój nad ciemne głębiny wychyli. Cicho – grzmot słychać tylko huczącej kaskady. Nad
Wisława Szymborska Psalm O, jakże są nieszczelne granice ludzkich państw! Ile to chmur nad nimi bezkarnie przepływa. Ile piasków pustynnych przesypuje się z kraju do kraju, ile górskich kamyków stacza się w cudze włości w wyzywających podskokach! Czy muszę tu wymieniać ptaka za ptakiem jak leci, albo jak właśnie przysiada na opuszczonym szlabanie? Niechby to nawet był wróbel – a już ma ogon ościenny, choć dzióbek jeszcze tutejszy. W dodatku
Napisz esej interpretujący wiersza Wisławy Szymborskiej pt. W rzece Heraklita Dlaczego Heraklit? Heraklit był filozofem greckim żyjącym w starożytności. Stworzył doktrynę o zmienności wszystkich rzeczy, uważał trwałość za ułudę zmysłów. Wymyślił obrazową metaforę rzeki dla swoich poglądów, rzekł: „Niepodobna wstąpić dwukrotnie do tej samej rzeki” gdyż, panta rhei – wszystko płynie, jest zmienne, nietrwałe. Czym jest zatem rzeka Heraklita? Metaforą świata, rzeczywistości. Tę myśl podejmuje autorka wiersza. (Przenośnia jest jednym z ulubionych zabiegów
Wisława Szymborska Nad Styksem To Styks, duszyczko indywidualna, Styks, duszyczko zdumiona. Usłyszysz bas Charona w megafonach, popchnie cię ku przystani ręka niewidzialna nimfy, z ziemskiego przepłoszonej lasu (wszystkie tutaj pracują od pewnego czasu). W rzęsistych reflektorach ujrzysz każdy szczegół żelbetonowej cembrowiny brzegu i setki motorówek zamiast tamtej łódki ze zbutwiałego przed wiekami drewna. Ludzkość zwielokrotniła się i to są skutki, duszyczko moja rzewna. Z dużą dla krajobrazu szkodą budynki pospiętrzały
Poezja Karola Wojtyły Szczególna rola poezji Utwory Karola Wojtyły trudno zakwalifikować gatunkowo. Są to swojego rodzaju poematy czy traktaty poetycko-teologiczne, które są jednym ze sposobów poznania rzeczywistości, są próbą wyrażenia tajemnicy ludzkiej miłości, Kościoła, macierzyństwa i ojcostwa, ludzkiej śmierci… Poeta ma bowiem świadomość, że pewne sfery rzeczywistości można poznać i wyrazić tylko poprzez poezję (o tym pisali już poeci i filozofowie poprzednich epok!). Język poetycki sięga bowiem tam, gdzie zawodzi zarówno język potoczny,
Władza – jej wpływ na postępowanie i osobowość człowieka. Zestaw lektur Sofokles – Antygona William Szekspir – Makbet Niccolò Machiavelli – Książę Jan Kochanowski – Odprawa posłów greckich Juliusz Słowacki – Balladyna, Kordian Adam Mickiewicz – Konrad Wallenrod, Dziady Czesław Miłosz – Zniewolony umysł Tadeusz. Konwicki – Mała apokalipsa Andrzej Szczypiorski – Początek Kazimierz Moczarski – Rozmowy z katem Ryszard Kapuściński – Cesarz Michaił Bułhakow – Mistrz i Małgorzata Antoine de Saint-Exupéry – Mały Książę George
Spór między średniowiecznym ascetą, renesansowym humanistą i barokowym Sarmatą. Przeprowadź wywiad Sam temat podsuwa już pewne pomysły dotyczące formy. Zawarte w nim słowo „spór” sugeruje dialogowość takiej pracy, a jednocześnie pozwala na wybór spośród kilku różnych możliwości jej kształtowania. Opowiadanie z dialogiem W jakich okolicznościach współczesny uczeń mógłby spotkać się z ascetą czy renesansowym humanistą? Trzeba wykorzystać wyobraźnię. Przeniesienie się w czasie? Zaświaty? A może sen? Uprzedzam jednak, że ten ostatni pomysł nie należy, delikatnie mówiąc, do