LICEUM
Dwie wersje stworzenia świata W Biblii znajdują się dwa niezależne opisy stworzenia świata. Wersja pierwsza Stworzenie świata trwało sześć dni.Bóg tworzył kolejne elementy wszechświata werbalnie – za pomocą słów powoływał je do istnienia, po czym nadawał im nazwę. Najpierw więc tworzył jakieś pojęcie, a dopiero potem je nazywał. Po nadaniu nazwy w biblijnym opisie pada zawsze formuła „A Bóg widział, że były dobre”. „Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię” – tak brzmią pierwsze
Scharakteryzuj głęboką wiarę Hioba Hiob był człowiekiem szczerym, bardzo bogatym, otoczonym liczną rodziną i przyjaciółmi. Nade wszystko jednak kochał Boga i ufał mu bezgranicznie. Nigdy nie zapominał o złożeniu Bogu ofiary. Na skutek zakładu z szatanem, Bóg wystawia jednak wiarę Hioba na ciężką próbę. Odbiera mu wszystko: dzieci, majątek, zdrowie. Mimo to Hiob nie złorzeczy Bogu. Zgadza się z jego wyrokami – jeśli taki jest plan Boski, trzeba się mu poddać i przyjmować nie tylko to,
Jak zbudowana jest przypowieść? Przypowieść jest to utwór narracyjny, w którym przedstawione postacie i wydarzenia nie są ważne ze względu na nie same, lecz jako przykłady prawideł ludzkiej egzystencji. Oznacza to, że prosta, uboga fabuła jest tylko ilustracją, obrazkiem, który ukazuje głębsze, uniwersalne treści. jest to utwór narracyjny, w którym przedstawione postacie i wydarzenia nie są ważne ze względu na nie same, lecz jako przykłady prawideł ludzkiej egzystencji. Oznacza to, że prosta,
Barok to nazwa o szczególnym rodowodzie, pochodzi bowiem od nazwy klejnotu – perły ogromnie rzadkiej jakości, o dziwnych, oryginalnych kształtach, perły, którą w portugalskim języku nazwano barocco (dziwny). Epoka trwała w Europie od końca XVI wieku – przez cały wiek XVII do początków wieku XVIII. Oczywiście kształtowało się to rozmaicie w różnych państwach. Polska na przykład jak zwykle spóźniona wobec Zachodu, przeżywała barok w następujących fazach: koniec lat 80. XVI wieku – lata 20. XVII wieku
Wiek XVII był epoką wielkich twórców i wielkich dzieł. Różnie wyglądało to w różnych krajach, ze względu na uwarunkowania polityczne rodzaj władzy, nasilenie kontrreformacji, tradycje i tym podobne sprawy. Najważniejsze wydają się wydarzenia następujące. Kolebka baroku – Włochy Tu zrodzi się marinizm (inaczej konceptyzm) – wkrótce bardzo popularny w całej Europie. Określi i rozpowszechni typ poezji na wzór Marina – włoskiego poety. Także we Włoszech powstanie ważny epos barokowy – Jerozolima wyzwolona Torquato Tasso. Giambattista
Kohelet to wielka osobowość Starego Testamentu. Jest mędrcem, który zdobył wiedzę o świecie i prawach nim rządzących poprzez własne doświadczenia (Widziałem wszystkie sprawy, które się dzieją pod słońcem). Kwestionuje wszystkie wartości związane z życiem ziemskim – pracę, pieniądze, radości. Twierdzi, że wszystko to marność (vanitas vanitatum et omnia vanitas). Skarby i szczęście szybko mijają i pozostaje po nich pustka. Wartości, takie jak mądrość czy bogactwa także nie są stałe i mogą przysporzyć nieszczęść – prowokują zawiść
Takie pytanie pozwala odwołać się do Biblii, literatury antyku i średniowiecza. Biblia – źródło motywu vanitas (Księga Koheleta), rozważania na temat ludzkiej kondycji, przemijalności wszystkich jego dzieł i czynów wobec wieczności Boga. Antyk – Platon pisał o świecie idei i świecie rzeczy, które są odbiciem świata idei. Nie zapomnij użyć sformułowania jaskinia platońska, które jest odzwierciedleniem poglądów filozofa. Średniowiecze – świat dzieli się na dwie części. Ta koncepcja św. Augustyna jest rozwinięciem
Dzieła nawiązujące do wydarzeń Starego Testamentu Peter Bruegel, Wieża BabelTak musiała wyglądać wieża Babel. Tak widział ją wielki szesnastowieczny malarz Peter Bruegel. Wieża Babel – symbol ludzkiej pychy, buntu i wiary we własne możliwości. Wieża Babel – symbol upadku, marności ludzkich zamierzeń, bałaganu i wzajemnego niezrozumienia. Ma siedem pięter (tak jak siedem jest pięter nieba w Boskiej komedii Dantego), a kształtem przypomina świątynie babilońskie zwane zigguratami. Bruegel uchwycił moment, gdy wieża już się wali,
Przedstaw problem utraty domu, utraty swojego miejsca, swojej przynależności. Odwołaj się do utworów literackich różnych epok. Komentarz: Temat rzeka, łatwo się w nim utopić. Bardzo wieloznaczny. Klucz do analizy to utrata domu, miejsca – rozumiana dosłownie albo metaforycznie. Opcją najbardziej wyczerpującą jest przemieszanie ujęcia dosłownego i metaforycznego. Słowo outsider będzie najczęściej używane. Strategie realizacji tematu: Możliwość I: Potraktuj brak domu dosłownie, wskaż konsekwencje. Zacznij od biblijnej eksmisji, nie ograniczając się jednak do
Jaka wizja człowieka zawarta jest w Księdze Psalmów? W Psalmach wyraża człowiek pochwałę Boga i dziękczynienie za dzieło stworzenia. Choć sam poddany Bogu i ufny, podkreśla Boską moc i harmonię stworzonego świata – wrysowuje w strofy Psalmów także portret własny – istoty silnej, panującej na ziemi, grzesznej, ale liczącej na Boskie miłosierdzie. Analizując Psalm 8, można wizję świata i człowieka uznać za wizerunek istoty potężnej, mocnej. Oto człowiek tutaj opisany to „władca nad dziełami rąk Twoich”.
Jak można interpretować Przypowieść o synu marnotrawnym? Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy poprosił go o przypadającą mu część majątku. Gdy ją otrzymał, odszedł z domu i roztrwonił majątek. Starszy natomiast ciężko pracował. Gdy młodszy skruszony wrócił do domu, ojciec wszystko mu wybaczył, kazał sługom ubrać go w najlepsze szaty i zabić na ucztę tłuste cielę. Starszy brat poczuł się skrzywdzony: nie dość, że za swą pracę nie dostał pochwały, to młodszy został lepiej potraktowany
Jak można interpretować postacie Kaina i Abla? Kain i Abel to dwaj bracia – synowie Adama i Ewy. Abel był pasterzem owiec, zaś Kain rolnikiem. Pewnego dnia Abel złożył Bogu w ofierze jagnię, a Kain płody ziemi. Bóg przyjął ofiarę Abla, a dar Kaina odrzucił. Zły na los, zazdrosny o miłość ojcowską i łaskę Boga, Kain zabił swojego młodszego brata. Nie mógł zrozumieć, że nie wartość materialna ofiary ma znaczenie, lecz to z jaką miłością i wiarą się ją składa.
Co się dzieje? Ludzie bezdomni to dzieje społecznika – doktora Judyma, który jest człowiekiem szlachetnym i wrażliwym na biedę i nędzę społeczną. Sam pochodzi z nizin i pragnie poświęcić swoje życie leczeniu warstw niższych. Poświęca dla tej idei całą prywatność, także możliwość założenia domu, rodziny i małżeństwa z kobietą, którą kocha. Powieść Żeromskiego ukazuje też ówczesne społeczeństwo polskie, bolączki społeczne, strefy takie jak miasto i wieś, różne warstwy społeczne. Domy inteligentów, a więc także lekarzy, były najczęściej zamożne.
Włochy Wciąż centrum kultury europejskiej, źródło emanujące nowymi pomysłami, wzorami, koncepcjami. Tutaj – tak jak pierwszy rozkwitł, tak i najwcześniej zgasł renesans, a narodziły się idee baroku. Dwa ogromnie ważne dla epoki nazwiska włoskich twórców to: Giambattista Marino i Torquato Tasso. Najważniejsi twórcy to: Giambattista Marino – zawdzięczamy mu termin marinizm i nowatorską postać poezji (zwłaszcza miłosnej). To Marino zapoczątkował poezję kunsztowną, ustrojoną w moc środków stylistycznych, nastawioną na zaszokowanie odbiorcy, na swoistą rozrywkę i grę
Dobro i zło – jakie jest ich pochodzenie i miejsce w konstrukcji świata według Biblii i mitologii. Źródła dobra i zła według Biblii są nam dobrze znane. Dawcą dobra jest Bóg – to On stworzył świat i człowieka. Niebiańską krainę dobra zamieszkiwały anioły, których część zbuntowała się przeciwko Bogu. Za to źli aniołowie zostali strąceni do czeluści piekielnych. Niestety później zemścili się – szatan wkradł się do boskiego ogrodu i namówił pierwszych ludzi do grzechu. Bardziej skłonna
Co znaczy „biblia”? „Biblia” znaczy po grecku: księgi. To liczba mnoga od słowa „biblion” – księga, zwój papirusu. Z czasem utrwaliła się jako nazwa własna, ale funkcjonuje też tytuł tradycyjny: Pismo Święte. Język Biblii Księgi Starego Testamentu zostały napisane w językach hebrajskim i aramejskim oraz greckim. Księgi Nowego Testamentu – w języku greckim, z wyjątkiem Ewangelii według świętego Mateusza, która powstała w języku aramejskim. Jak czytać Biblię? Jak rozumieć na przykład zapis: Wj 20, 2? Pierwsze
Nieco młodszy od Mickiewicza, ważny poeta epoki romantyzmu! Także nazywany wieszczem narodowym. Juliusz Słowacki (1809-1849) Od dziecka przyzwyczajony był do naukowej atmosfery i wykształconego towarzystwa. Niestety, beztroskie dzieciństwo przerwała śmierć ojca – Juliusz miał wtedy pięć lat. Rodzice (również ojczym Słowackiego) obracali się w kręgach naukowych i uniwersyteckich, dbali o edukację i rozwój dzieci. Z wykształcenia Słowacki był… prawnikiem – studiował prawo na Uniwersytecie Wileńskim, robił aplikację w warszawskiej Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. W czasie powstania listopadowego napisał
Co trzeba wiedzieć? Istota przesłania: Podejmując decyzje, dokonując wyborów, człowiek sam kształtuje swój los. Nie warto ulegać żądzom – na przykład obsesja władzy może doprowadzić do zbrodni, a w rezultacie do życiowej klęski. Makbet powstał w roku 1606. Jest utworem z pogranicza renesansu i baroku. Szekspir korzystał z kronik Anglii, Szkocji i Irlandii i odwołał się do rzeczywistych zdarzeń z połowy XI wieku, kiedy to faktycznie niejaki Makbet zamordował króla Szkocji Dunkana, a sam poległ później z ręki Malkolma. Szekspir umiejscowił
Tematy Makbeta: znikomość ludzkiego życia, motyw theatrum mundi, odpowiedzialności za własne czyny. Słynna tragedia obrazuje ludzką ambicję, niszczącą żądzę władzy, zawiera odwieczny morał, że nie można zbudować nic trwałego na przemocy i krzywdzie oraz że zło rodzi kolejne zło. Dowodzą tego dzieje Makbeta, szkockiego wodza, który uwierzył przepowiedni czarownic, iż będzie królem. Uwierzył do tego stopnia, że dokonał królobójstwa, a potem kolejnych morderstw. Do działania zachęca go Lady Makbet. To niepowtarzalna literacka kreacja
Uznany i szanowany poeta, którego żywot zakończył się… tragicznie. Syn samobójca, choroba umysłowa, utrata wzroku, wyrzucenie na bruk przez Niemców, śmierć w samotności. Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865-1940) Poeta, nowelista, powieściopisarz i dramaturg. Urodzony w Ludźmierzu na Podhalu. W jego rodzinie kultywowane były zarówno tradycje patriotyczne (ojciec walczył w powstaniach listopadowym i styczniowym) jak i artystyczne (matka obracała się w kręgu literackim, cioteczny brat Tadeusz Boy-Żeleński był poetą, kabareciarzem, tłumaczem, a przyrodni brat Włodzimierz, znanym malarzem). Ze względów finansowych w 1883
