LICEUM
Autor: Adam Mickiewicz (1798-1855) Tytuł: Nad wodą wielką i czystą Cykl: liryki lozańskie Rok publikacji: 1840 Typ liryki: sytuacyjna w pierwszych czterech strofach tekstu (opis pejzażu), przechodząca w bezpośrednią lirykę wyznania w dwóch ostatnich zwrotkach wiersza poprzez użycie form czasownikowych w pierwszej osobie liczby pojedynczej: „widzę”, „odbijam”, „pomijam”. Monolog liryczny ma bardzo klasyczny układ: od opisu zmierza do refleksji. Podmiot mówiący można w tym utworze utożsamić z autorem. Cechy wiersza: stroficzny o regularnej budowie zwrotek napisanych ośmiozgłoskowcem z charakterystycznym
Obyczajowość w Panu Tadeuszu Miejsca Dwór szlachecki w Soplicowie Stał wśród pól, nad brzegiem ruczaju, był „z drzewa, lecz podmurowany” o pobielanych ścianach. Jego otoczenie sugerowało, iż we dworze panował porządek i dostatek. Otwarta na oścież brama, upewniała przybywających o gościnności gospodarzy. Wewnątrz dworu, na ścianach wisiały portrety narodowych bohaterów. Goście zajeżdżali przed ganek, gdzie w imieniu Sędziego, witał ich Wojski. Zamek Horeszków Stał niedaleko dworu. Był okazałą budowlą, dziedzictwem rodziny
Wymowa dramatu Adama Mickiewicza – Dziady Wymiar polityczny utworu. W tej warstwie Dziady są wielkim romantycznym wyrazem uczuć patriotycznych, cierpienia z powodu niewoli kraju, obrazem prześladowań i walki z zaborcą. Zawierają wzór patrioty-mesjasza, Prometeusza, którego potrzebuje Polska, podejmującego walkę nawet wbrew rozsądkowi. W tym wymiarze zawiera się także hasło mesjanizmu narodowego, które przedstawia Polskę jako Chrystusa narodów. Wątek patriotyczny jest podkreślony poprzez kontrast w układzie: carski despotyzm (Rosjanie i polscy kolaboranci) – prześladowani patrioci (młodzież, spiskowcy, zesłańcy).
Dziady Adama Mickiewicza Część II – ogniskuje się wokół obrzędu dziadów. Dominują w niej spirytualizm, mistycyzm, obejmuje jedną noc, rozgrywa się w jednym miejscu. Część IV – dotyczy historii Gustawa, ma właściwie dwóch bohaterów, rozgrywa się w jednym miejscu, w ciągu nocy (dokładnie trzech godzin). Część III – obejmuje kilka wątków, rozgrywa się na różnych płaszczyznach, w różnym czasie. Dwie główne postacie to Konrad i ksiądz Piotr, lecz obecnych jest wiele innych osób, także bohaterowie zbiorowi:
Beniowski Juliusza Słowackiego jest jego drugim po Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu poematem dygresyjnym i stanowi najwyższe osiągnięcie w tej trudnej formie poetyckiej. Na treść utworu składają się dwa ciągi tematyczne: epicki, opowiadający o przygodach tytułowego bohatera, dygresyjny, mający charakter aluzji i dygresji na różne inne tematy. Okoliczności powstania Beniowskiego Twórcą polskiego poematu dygresyjnego był Juliusz Słowacki. W Beniowskim świadomie nawiązywał do bajronowskich pierwowzorów, ale też wykraczał poza ukształtowane przez autora
Pozytywizm to początkowo czasy potępiania i odrzucania wszystkiego, co romantyczne. Zwłaszcza w tekstach publicystów, z Aleksandrem Świętochowskim na czele. Chodziło przede wszystkim o polityczno-społeczny program pozytywistów. Ich koncepcja pracy organicznej i odrzucenia zbrojnej konfrontacji z zaborcami zdecydowanie nie dała się pogodzić z romantyczną wizją powstania i prometejskiego poświęcenia, uważaną przez przedstawicieli nowej epoki za bezmyślne, samobójcze szaleństwo. Poza tym pozytywiści sprzeciwiali się kreowaniu roli artysty jako osobnika stojącego poza społecznością,
1 Wyjaśnij co znaczy i z jaką wiąże się epoką: racjonalizm krytycyzm sentymentalizm humanizm mistycyzm teocentryzm sarmatyzm 2 Kim byli: Roland Don Kichot 3 Kto to napisał Świętoszek Mikołaja Doświadczyńskiego Przypadki Podróże Guliwera Kandyd Nowa Heloiza Laura i Filon Powrót posła O skutecznym rad sposobie 4. Jakie epoki tak scharakteryzujesz: Epoka reform, prób naprawy kraju, wiary w naukę i siłę ludzkiego rozumu. Epoka wojen, dysharmonii, przepychy w sztuce. Epoka wskrzeszenia
1. Wymień w punktach 3 cechy średniowiecznego eposu rycerskiego. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Kronika Galla Anonima powstała na dworze: a. Bolesława Śmiałego b. Bolesława Krzywoustego c. Kazimierza Sprawiedliwego 3. A. Przedstaw w punktach cechy poezji żałobnej (funeralnej). a) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. d) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. B. Podaj typowe przykłady 3 gatunków funeralnych. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4. Przedstaw związki Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego
1. Podany cytat: Błogosławiony mąż, który nie szedł po radzie niemiłościwych, i na drodze grzesznych nie stał, i na stolcu nagłego spełnienia nie siedział pochodzi z: a) Księgi Hioba b) Księga Lamentacji c) Księgi Psalmów 2. Kronika Galla Anonima została napisana: a) w języku francuskim b) w języku polskim c) w języku łacińskim na dworze: a) Władysława Łokietka b) Bolesława Krzywoustego c) Kazimierza Sprawiedliwego 3. Jakie gatunki reprezentują cytowane utwory Jana
1. Prawda czy fałsz? P F 1. W romantyzmie rozegrała się tzw. walka klasyków z romantykami. 2. Klasyków reprezentował Mickiewicz, romantyków Słowacki. 3. Kazimierz Brodziński napisał rozprawę O klasyczności i romantyczności… 4. Maurycy Mochnacki poparł Brodzińskiego w polemice z klasykami. 5. Adam Mickiewicz studiował w Kownie i w Lozannie. 6. Adam Mickiewicz brał udział w powstaniu listopadowym. 7. Cyprian Kamil Norwid należy do prekursorów romantyzmu. 8. Wiersz Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie… obrazuje kult wybitnych jednostek typowy dla
I. Napisz krótki, dwu-, trzyzdaniowy wstęp do tematu: „Ukaż Marność Daniela Naborowskiego jako przykład realizacji typowego dla poezji barokowej toposu vanitas”. Odp. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. II. Napisz krótkie zakończenie do tematu: „Sonet V. O nietrwałej miłości rzeczy świata tego Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego jako utwór o rozdarciu wewnętrznym człowieka i jego zmaganiach z własną naturą”. Odp. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. III. Zakreśl poprawną odpowiedź 1. Arkadia to poetycki obraz
1. Jak się nazywa się najlepszy przyjaciel Makbeta? a) Makduf b) Banko c) Malkolm 2. Gdzie dokonano morderstwa Dunkana? a) w jego pałacu b) w lesie c) w zamku Makbeta 3. Co się stało ze służącymi króla Dunkana? a) zostali uśpieni b) zostali zabici c) zostali zmuszeni do ucieczki 4. Czego dotyczyła druga przepowiednia wiedźm? a) przyszłości Anglii b) przyszłości Makbeta c) przyszłości Banka 5. Kiedy Makbet widzi ducha Banka?
1. Jakie rzeczy przywołują myśl o Urszulce w Trenie VII? a) Jej zabawki. b) Jej wierszyki. c) Jej ubrania. 2. Do czego porównuje Kochanowski śmierć w Trenie V? a) Do nieuważnego ogrodnika. b) Do złego ducha. c) Do wiecznego snu. 3. Jaką filozofię podważa autor w Trenie IX? a) chrześcijańską, b) epikurejską, c) stoicką. 4. W Trenie X Kochanowski zastanawia się, czy Urszulka zmieniła się w: a) skowronka, b) słowika,
1. Jak Grecy nazywali matkę ziemię? a) Demeter b) Gaja. c) Rea d) Hera 2. Kim była Eris? a) Boginią niezgody b) Boginią miłości c) Jutrzenką 3. Kto za karę został zamieniony w złoto? a) Król Priam b) Król Agamemnon c) Król Midas 4. Co nosił na sobie Herakles? a) Zbroję b) Koźlą skórę c) Lwią skórę 5. Jak zmarł Orfeusz? a) Rozszarpany przez menady b) Z tęsknoty za Eurydyką
1. Które z podanych niżej zdań są prawdziwe, a które fałszywe? a) Cechy barokowej sztuki, zarówno kościelnej, jak i świeckiej, to między innymi niezwykła, czasem nawet przesadna dbałość o formę, zamiłowanie do efektownych rozwiązań, przepychu, bogactwa ozdób i złoceń. b) Makaronizowanie to przesadne zamiłowanie do kultury włoskiej. c) Barokowe psalmy zawdzięczamy między innymi Wespazjanowi Kochowskiemu i Mikołajowi Sępowi-Szarzyńskiemu. d) „Discordia concors” i „concordia discors”, terminy używane przez Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, oznaczają „niezgodną zgodę” i „zgodną niezgodę”, które powinny
Stwórz konspekt modelu odpowiedzi do podanych tematów: a) Obraz młodości i program romantyków zawarty w Odzie do młodości. b) Cechy Konrada jako bohatera romantycznego na podstawie Wielkiej Improwizacji. c) Koncepcja historiozoficzna zawarta w Widzeniu księdza Piotra. d) Na podstawie sceny w salonie warszawskim i sceny więziennej (III część Dziadów) napisz, jak Mickiewicz przedstawił obraz polskiej młodzieży patriotycznej. e) Na podstawie Epilogu Pana Tadeusza i całości dzieła opisz obraz ojczyzny w oczach Adama Mickiewicza. f) Na podstawie Przygotowania i znajomości całego
Sprawdź swoją wiedzę z literatury współczesnej 1. Wymień sześciu poetów z pokolenia Kolumbów. a) ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………… c) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. d) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. e) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. f) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Dlaczego poetów tworzących w czasie II wojny światowej nazywa się poetami apokalipsy spełnionej? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. Z czym kojarzą Ci się podane daty z powojennej historii Polski. 1968 ………………………………………………………………………………………………………………………………………..; 1970 ………………………………………………………………………………………………………………………………………..; 1976 ………………………………………………………………………………………………………………………………………..; 1980 ………………………………………………………………………………………………………………………………………..; 1981 ………………………………………………………………………………………………………………………………………..; 1989 ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Co skłoniło Zofię Nałkowską do
1. Wyjaśnij co znaczy i z jaką wiąże się epoką: a) racjonalizm ………………………………………………………………………………………………………………… b) krytycyzm ………………………………………………………………………………………………………………….. c) sentymentalizm ………………………………………………………………………………………………………….. d) humanizm ………………………………………………………………………………………………………………….. e) mistycyzm ………………………………………………………………………………………………………………….. f) teocentryzm ………………………………………………………………………………………………………………… g) sarmatyzm ………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Kim byli: a) Roland ………………………………………………………………………………………………………………………… b) Don Kichot …………………………………………………………………………………………………………………… 3. Kto to napisał: a) Świętoszek …………………………………………………………………………………………………………………. b) Mikołaja Doświadczyńskiego Przypadki …………………………………………………………………………. c) Podróże Guliwera ………………………………………………………………………………………………………… d) Kandyd ……………………………………………………………………………………………………………………….. e) Nowa Heloiza ………………………………………………………………………………………………………………. f) Laura i Filon ………………………………………………………………………………………………………………….. g)
Sprawdź swoją wiedzę z Króla Edypa 1. W jakich górach porzucono Edypa? ……………………………………………………………………………………….. 2. Jak się nazywał mityczny założyciel Teb? ……………………………………………………………………………………….. 3. Dlaczego Edypowi nadano właśnie takie imię? ……………………………………………………………………………………….. 4. Jak nazywali się przybrani rodzice Edypa? ……………………………………………………………………………………….. 5. Jak nazywali się prawdziwi rodzice Edypa? ……………………………………………………………………………………….. 6. Kto był jedynym świadkiem zabójstwa Lajosa? ……………………………………………………………………………………….. 7. Czy Edyp prosił Kreona o opiekę nad wszystkimi dziećmi? ……………………………………………………………………………………….. 8. Jak ukarał się Edyp po odkryciu
Sprawdź swoja wiedzę z mitologii 1. Kto wyskoczył z głowy Zeusa? ……………………………………………………………………………………………………… 2. Dla kogo Dedal budował labirynt? ……………………………………………………………………………………………………… 3. Co to jest Olimp? ……………………………………………………………………………………………………… 4. Dlaczego na kogoś, kto jest zapatrzony w siebie, mówimy narcyz? ……………………………………………………………………………………………………… 5. Co zgubiło Niobe? ……………………………………………………………………………………………………… 6. W którym micie jest mowa o… wymiotowaniu? ……………………………………………………………………………………………………… Odpowiedzi 1. W ten sposób urodziła się córka Zeusa. Ponieważ Zeus odczuwał bóle głowy, poprosił o pomoc Hefajstosa i ten rozłupał mu
