PRACA DOMOWA
Wobec takiego pytania jedno jest tylko wyjście: mieć przygotowany swój wzorzec, ideał noblisty, zaprezentować jego twórczość i wyeksponować te wartości, które najbardziej przyczynić się mogły do dobra ludzkości. Oczywiście eksponować należy walory dzieła literackiego, a biografię – w drugim planie, dlatego praca taka nie może być życiorysem. Uwaga! Niech osią twojej wypowiedzi staną się ideały – te wg Nobla „najbardziej natchnione i szczere”, a argumentami – utwory (lub utwór), dopiero za
Jakie cele stawiano literaturze w antyku, dlaczego uważamy antyk za źródło norm? Dla nas antyk – jego kultura literacka – to okres od czasu zapisania pierwszych dzieł po upadek Rzymu. Ogrom czasu, ale też źródło późniejszej europejskiej kultury. Co więcej, przez szereg lat najwyższy autorytet i wyznacznik norm dla twórców literatury. To antyczni poeci i pisarze ustalali założenia, według których należy tworzyć literaturę, wyznaczali jej cele, oceniali artystów. Dlatego antyk stał się
Idealiści i szaleńcy w literaturze polskiego modernizmu. Temat z serii „bohaterowie literaccy”. Również pytanie o idealistów i szaleńców często się powtarza. Warto się zastanowić, czym różnią się między sobą młodopolscy idealiści i szaleńcy. Borowieckiemu bardzo daleko przecież do Judyma. Jak można urozmaicić pracę Refleksją, iż typy postaci kobiecych powtarzają się w literaturze wielu epok. Np. motyw skrzywdzonej przez pana ubogiej dziewczyny występował już w balladzie Rybka, a powróci w dwudziestoleciu międzywojennym w Granicy
Wyjaśnij pojęcie i znaczenie teorii Czystej Formy Jak zacząć? Teoria Czystej Formy odsyła nas do pomysłów estetycznych Stanisława Ignacego Witkiewicza. Czysta Forma, w ujęciu Witkacego, to działanie elementów formy, takich jak np. barwy, dźwięki, słowa, gra aktorów, a nie fabuła czy jakiekolwiek podobieństwo do rzeczywistości. Nie treść – a Czysta Forma. Rozwinięcie tematu Odbiorca kontaktujący się z dziełem ma doznać „uczucia metafizycznego”, tzn. doświadczyć wstrząsu, olśnienia, pierwotnego zadziwienia. Zdaniem Witkacego właśnie dźwięk, barwa czy
Hiob naszych czasów. Problematyka cierpienia w polskiej literaturze powojennej. Sytuacja II wojny światowej w szczególnie dramatyczny sposób postawiła hiobowe pytanie: dlaczego tylu niewinnych ludzi tak okrutnie cierpiało, dlaczego tyle osób poniosło śmierć? Ci wszyscy, którzy dotknięci zostali niezasłużoną niczym męką i śmiercią, są Hiobami naszych czasów. O nich wiele mówi literatura powojenna. Literatura ta na ogół nie stawia wprost pytania o przyczyny zła, ale wstrząsającymi opisami domaga się odpowiedzi i pośrednio stawia pytanie o powody ludzkiego
Nie ma chyba epoki, która w mniejszym lub większym stopniu nie podejmowałaby problemów związanych z polityką, odpowiadając na to pytanie możesz więc swobodnie poruszać się niemal po całej literaturze. Zacznij od renesansu – Odprawa posłów greckich Kochanowskiego pod płaszczykiem wydarzeń ze starożytnej Troi piętnuje przecież niedowład ówczesnego państwa! Na ten sam temat wypowiada się – już jawnie Andrzej Frycz-Modrzewski (publicystyczne dzieło O naprawie Rzeczpospolitej). Jeśli chcesz skupić się na publicystyce –
Początek Andrzeja Szczypiorskiego jako powieść o Polsce, życiu i Bogu. Zacznij od podkreślenia bogactwa problemów opisywanych w powieści (ludzkie życie uwikłane w zawiłości historii, miłość, przemijanie, dobro i zło). Teraz przejdź do refleksji o Polsce i Polakach. Oceny są różne – począwszy od dumy i godności (sędzia Romnicki) poprzez zwątpienie (refleksje krawca Kujawskiego, dlaczego właśnie nasz kraj wystawiony został na tak dramatyczną próbę), aż po opisy wstydliwych kart historii Polski
Obrazy arkadyjskie w twórczości polskiego renesansu Sławiona przez renesansowych poetów pełnia życia obok pochwały światowych uciech i rozkoszy przyniosła też apoteozę sielskiego bytowania na wsi. Idealizowanie spokoju i wewnętrznej harmonii zsynchronizowanej z następstwem pór roku miało korzenie w antyku. Mówiąc o arkadyjskich obrazach w poezji polskiego renesansu wspomnij o źródłosłowie pojęcia arkadii i o antycznych twórcach gatunku (grecki poeta Teokryt i rzymski – Wergiliusz). Teraz przejdź do omówienia Żywotu człowieka
Temat to bardzo obszerny, bo wielu polskich pisarzy wywodziło się ze wschodnich ziem i o nich pisało. Z XIX-wiecznych powinieneś wymienić następujących twórców i dzieła: Adama Mickiewicza (Pan Tadeusz), Juliusza Słowackiego (liryki), Elizę Orzeszkową (Nad Niemnem), Henryka Sienkiewicza (Ogniem i mieczem, Pan Wołodyjowski), Seweryna Goszczyńskiego (Zamek kaniowski). Wiek XX to przede wszystkim Czesław Miłosz (liryki, Dolina Issy) oraz Tadeusz Konwicki (Kronika wypadków miłosnych). Sam zdecydujesz, jakie utwory będziesz omawiał, pamiętaj
Jak być człowiekiem w królestwie Dżumy? – rozważania o różnych postawach ludzkich wobec zagrożenia Dżuma Alberta Camusa zwana powieścią-parabolą (przypowieścią) powstała w roku 1947, kiedy żywe było jeszcze wspomnienie wojny i życia w absurdalnym, odhumanizowanym świecie. W takich warunkach (epidemia dżumy jest metaforą wszelkiego zła) najłatwiej sprawdzić siłę ludzkich charakterów. Wypowiedź o postawach bohaterów Dżumy możesz rozpocząć od cytatu z tej książki: „w ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw, niż
Przedstaw prądy literackie polskiego oświecenia. Klasycyzm – prąd najważniejszy, najbardziej nośny znaczeniowo i zgodny z filozoficzną ideologią epoki. Klasycyzm polskiego oświecenia: tworzy literaturę zaangażowaną w sprawy kraju, przypisuje poezji cele utylitarne (użytkowe), wraca do ideałów starożytnych. We wszystkich utworach znajdziemy portret społeczeństwa, myśli o ojczyźnie, refleksję o człowieku. Czasem będą to tematy ukryte pod różnymi płaszczykami: pod pozorem śmiechu, w postaciach zwierząt, w wyimaginowanych krainach. Czasem nauka płynie wprost, swobodnym „tołkowaniem do głów”, jak w Powrocie posła Niemcewicza
Odwołując się do wybranych wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera, udowodnij, że jego poezja wyraża postawy dekadenckie. Wstęp Wypada zacząć od definicji dekadentyzmu jako nurtu filozoficznego i kulturowego oraz stylu życia. Możesz przywołać także poetów francuskich przełomu XIX i XX w., na przykład Baudelaire’a czy Verlaine’a. We wstępie potwierdź tezę zawartą w poleceniu tematu. Rozwinięcie Przytocz argumenty. Jako najważniejszy argument przywołaj wiersz Koniec wieku XIX. Wyraża on typową postawę schyłkowca. Podmiot liryczny nie odnajduje w życiu żadnego
Ostatni utwór, czyli Tren XIX albo Sen, jest kluczowy dla odczytania i właściwej interpretacji całości. Jest on świadectwem tego, że kryzys i rozpacz zostały pokonane i zwyciężone, a poeta osiągnął spokój ducha. Zwróć uwagę na to, że ma on inny charakter niż pozostałe utwory. Jest zapisem snu poety, w którym przychodzi do niego jego matka ze zmarłą córeczką na rękach. Mocno zachwiany światopogląd poety zostaje w końcu odbudowany, ale nie udaje się tak po prostu powrócić
Motywy maryjne w średniowiecznych i współczesnych tekstach kultury. Wstęp Przypomnij wątki maryjne w zabytkach literatury polskiej: Bogurodzica – tekst prawdopodobnie z początku XIII w. Matka Boska przedstawiona jako majestatyczna pośredniczka między Bogiem a ludźmi. Otacza Ją atmosfera sacrum (świętości) i dostojeństwa. Utwór pełnił rolę zbliżoną do hymnu narodowego (śpiewany przez polskie rycerstwo pod Grunwaldem i pod Warną). Lament świętokrzyski (Posłuchajcie, bracia miła…). W tej pieśni żałobnej z XV w. Maria traci boskie rysy. Anonimowy autor upodobnił ją do zwykłej
Związki kultury renesansu z antykiem. Oto temat bardzo typowy, bardzo ważny i bardzo często pojawiający się na klasówkach z renesansu. Jest to też temat, który warto polecić ścisłym umysłom, osobom konkretnym, ponieważ trzeba w jego realizacji trzymać się dokładnej wiedzy, z polotu specjalnie skorzystać się nie da. Uporządkuj materiał Większość przykładów udowadniających związek renesansu z antykiem pochodzić będzie z literatury, ale warto odwoływać się także do innych sztuk, na przykład architektury, malarstwa czy rzeźby. Temat zawiera
Obrazy wsi w literaturze renesansu. Renesansowe utwory pokazujące obrazy wsi można wyraźnie podzielić na dwie grupy: idealizujące życie na wsi (Pieśń świętojańska o Sobótce Jana Kochanowskiego, Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja ), pokazujące wieś – zwłaszcza sytuację chłopów – w sposób realistyczny (Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem Mikołaja Reja, Żeńcy Szymona Szymonowica). Wstęp pracy powinien wprowadzić ten podział – literackie tradycje sielanki i zachwyt nad życiem ziemiańskim łączą się w literaturze renesansu
Skąd wziął się tak trwały w kulturze ludzkiej mit Arkadii? Kto go propagował? Arkadia jest mityczną krainą szczęśliwości – wiecznej wiosny, prostoty i miłosnych wzruszeń. Obraz takiej Arkadii stworzył Wergiliusz w swojej bukolicznej poezji – w Eklogach. Pierwowzorem krainy była Arkadia na środkowym Peloponezie – obszar biedny, zamieszkały przez pasterzy. W strofach Wergiliusza stała się jednak symbolem odwiecznych marzeń człowieka o mlekiem i miodem płynącej krainie spokoju, w której żyją ludzie w zgodzie z prawami natury. Myśl o Arkadii nie opuściła
Człowiek wobec kultury, cywilizacji, konwencji w oczach polskich twórców XX wieku. Witkacy, Witold Gombrowicz, Sławomir Mrożek – to podstawowe nazwiska, które trzeba będzie przywołać w tej odpowiedzi. Witkacy popełnił samobójstwo, 18 września 1939 roku, na wieść o wkroczeniu wojsk radzieckich w polskie granice. Czy – jak chce tradycja – uczynił to w obawie przed nadciągającą władzą totalitaryzmu? Czy przeczuwał zbrodnie, tragedie XX wieku, które zniweczą indywidualizm jednostki? W każdym razie przewidział wiele, czego dowodem są
Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego to studium zbrodni. Czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem? Wprowadź w temat Studium, jak podaje słownik, to rozprawa, dzieło, opracowanie naukowe poświęcone określonemu tematowi. Zgadzam się ze stwierdzeniem, że Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego – można nazwać studium zbrodni, ponieważ autor przedstawił w swojej książce człowieka, który był jednym z wielkich zbrodniarzy hitlerowskich. Stroop nie był nieświadomą ofiarą machiny śmierci, ale świadomym, stworzonym przez system zabójcą. Był katem z wyboru,
Tragizm, drwina i ironia w prozie polskiej lat 30. Wymień: Bruno Schulz – Sklepy cynamonowe (1934) i Sanatorium pod klepsydrą (1937) Witold Gombrowicz – Ferdydurke (1937) Witkiewicz – Nienasycenie (1930), Jedyne wyjście (1931-1933), Niemyte dusze (1936). Temat sugeruje, że dobierać trzeba przykłady pod kątem takich kategorii, jak: tragizm, drwina, ironia. Tragizm – konflikt wartości lub nieunikniony splot konieczności, które uniemożliwiają bohaterowi jakikolwiek sensowny wybór i nieuchronnie prowadzą do katastrofy. Ironia – właściwość
