PRACA DOMOWA
Można powiedzieć, że jest to utwór złożony z dwóch warstw. Pierwsza to warstwa realistyczna – świadczą o niej realia dramatu. Oto obserwujemy zupełnie prawdopodobny przebieg wydarzeń w przeciętnej norweskiej rodzinie, współczesnej Ibsenowi. Postacie nie są ani fantastyczne, ani „biało-czarne”, czyli anielsko dobre lub szatańsko złe – są prawdziwe: obdarzone ludzkimi wadami i zaletami, zwyczajne, „z życia wzięte” są też sytuacje dramatu. Realizm szczegółu – czyli dokładne wskazówki dotyczące stroju, a nawet wystroju wnętrz zawierają didaskalia
Romantyzm Przykład I Pozytywizm przy romantyzmie jest szary i przyziemny. Sławi naukę, normalne i racjonalne życie, pracę. Te ideały mamy co dzień. Romantyzm – to była epoka! Wszystko mogło się zdarzyć. Indywidualna, utalentowana jednostka wynoszona była ponad tłumy. Nikt nie mówił: nie dam rady! Nawet gdy cel wydawał się nieosiągalny – należało wytężyć ducha, sugestię i znaleźć siły do podjęcia trudu – i ta metoda zdawała egzamin. Uczucie, serce, dusza były wówczas naprawdę ważne.
Rokoko Filozoficzne uzasadnienie prąd ten znalazł w epikureizmie, nastawionym na brak zmartwień, na przyjemność, a jego zaleceniami estetycznymi stały się: wdzięk, smak i wyrafinowane piękno. Rokoko przejęło elementy klasycyzmu (motywy mitologiczne) i sentymentalizmu (uczuciowość, nastrojowość), ale traktowało je bardzo powierzchownie – jako ozdobę. Prąd zaznaczył się w poezji dworskiej, doprowadzając do rozwoju drobnych form: anakreontyku, epigramatu, krótkich wierszy lirycznych. Liczyły się w nich: dowcip (kalambury!), szokująca pointa (zakończenie), lotność skojarzeń. Ojczyzną kierunku jest Francja. Najwybitniejszym twórcą
Na przykład: Ja – Sarmata! Na pewno tak i wielką literą rzekłby o sobie Jan Chryzostom Pasek. I Zagłoba, i Cześnik, i Stolnik, i Jacek Soplica. Zagłoba wywiódłby natychmiast, iż Bóg tak podzielił ludzkość, wszak inną krew ma plebejusz, inną chłop, a inną szlachcic – Sarmata, bowiem różnie łączą się one z miodem pitnym! Świadczy to o dumie, a nawet pyszałkowatości. Ja – Sarmata wywodzę się ze starożytnego, walecznego rodu. Jestem wierny swojej tradycji i wiernym wyznawcą swojej religii. Mam absolutne
Kontrast jako zasada kompozycji w baroku, jego związki z filozofią epoki. Barok – epoka w kulturze europejskiej, której granice zakreśla się od końca wieku XVI do połowy wieku XVIII. Jedną z cech wyznaczających jej specyfikę jest zasada kontrastu. Ma ona dwa istotne źródła: religijne, filozoficzne (Pascal i Kartezjusz). Obydwa można nieco schematycznie sprowadzić do akcentowania, jako opozycyjnych, wartości świata materialnego i duchowego. Ich przeciwstawienie doprowadza do ukształtowania dwóch modeli twórczości: poezji światowych rozkoszy oraz
Scharakteryzuj twórczość Jana Andrzeja Morsztyna. Jan Andrzej Morsztyn jest czołowym reprezentantem dworskiej poezji barokowej. Jego poetycki dorobek określono mianem „błahej treści w wyszukanej formie”. Źródłem tej etykietki jest fakt, iż Morsztyn jako marinista skupił swe twórcze działania na poszukiwaniu nowych, kunsztownych, zaskakujących form wyrażenia treści. I tak, tematami jego utworów nie są problemy egzystencjalne ani prawdy filozoficzne. Bywają nimi: życie dworskie, płocha miłość, flirt, zmysły, „gra miłosna” – stąd też inne określenie Jana
Potrzebne będą utwory: Jana Kochanowskiego Pieśń świętojańska o Sobótce Na dom w Czarnolesie Na lipę Szymona Szymonowica – Żeńcy i inne sielanki Mikołaja Reja – Krótka rozprawa… Przede wszystkim trzeba wyeksponować arkadyjską wizję wsi. Tę idylliczną, sielankową, będącą niemal rajem na ziemi. Wieś – to natura, jej regularność, cykliczność, harmonia. Wieś to porządek odwiecznych praw przyrody. Wieś to spokój i wewnętrzna harmonia człowieka. Wieś to przyjemność i radość: dobre jadło, polowanie, rybołówstwo, to także praca:
Można pokusić się o porównanie z wiekami średnimi, ba z antykiem, bo przecież renesans wskrzesza starożytną wizję człowieka i jego indywidualizmu. Anonimowość i skromność średniowiecza już mu nie wystarcza. Jaką pozycję chce zająć w życiu, we wszechświecie? Szukaj u: Dantego w Boskiej Komedii, Boccaccia w Dekameronie, Szekspira w Hamlecie (słynny monolog „Być albo nie być”) Jana Kochanowskiego w Pieśniach, Trenach (tu zauważ kryzys światopoglądowy zawarty w Trenach), Mikołaja Reja w Żywocie człowieka poczciwego, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego
Jeśli wyruszacie w·aśnie na pracę klasową z języka polskiego, z renesansu, z takim tematem trzeba się liczyć. Jest to zresztą temat ciekawy i przyjemny. O władzy zawsze lubimy się wypowiadać (najczęściej krytycznie, w końcu po to jest) – i nie ma epoki, w której nie powiedziano by czegoś o władcach. Renesans wnosi różne wizje, ujmuje rzecz teoretycznie (Machiavelli) i ukazuje na praktycznych przykładach (Makbet, Parys-Aleksander). Więcej – opiewa w poezji… Czegóż więcej trzeba? Przygotowuj sobie cytaty o władzy Apel Jana Kochanowskiego:Wy, którzy
Czy Makbet – tytułowy bohater tragedii Szekspira – jest odpowiedzialny za swoje zbrodnie? A czy jest cokolwiek lub ktokolwiek, na kogo można zrzucić ciężar uczynionej przez siebie zbrodni? Czy człowiek może liczyć na coś takiego? To pytanie zadaje Szekspir swoim odbiorcom – nie my Szekspirowi. Zauważ: Makbet jest mordercą, w dodatku królobójcą. Zabił goszczącego w jego progach króla Dunkana. Zabijał dalej, by ukryć swoją zbrodnię! Innymi słowy – Makbet to tyran żądny
Trudność tego pytania polega na tym, że musisz wyrazić swoją opinię na temat świętości, stosunku do Boga i ludzi. Od czego zacząć? Od przybliżenia postaci św. Franciszka – człowieka dobrze i bogato urodzonego, który potrafił zrezygnować z wygodnego życia: rozdał majątek ubogim i postanowił nieść pomoc i wsparcie wszystkim potrzebującym. Od wskazania postawy franciszkańskiej we współczesności. Tu koniecznie przywołaj postać św. Teresy z Kalkuty, która do końca życia zadziwiała świat swoją pokorą, otwartością wobec ludzi chorych
Przedstawiając swoją koncepcję bohatera tragicznego, Arystoteles w Poetyce napisał: „Litość wzbudza w nas nieszczęście człowieka niewinnego. Trwogę natomiast nieszczęście człowieka, który jest do nas podobny.” Czy bohaterowie tworzeni przez współczesną kulturę mogą budzić w nas litość i trwogę? Choć cytat z Arystotelesa odnosi się do tragedii, twórcom nie chodziło tu o utwory wyłącznie dramatyczne. Najprościej skierować rozważania na wojnę, okupację, obozy i łagry. Jaki jest człowiek w obliczu zagrożenia życia, w ekstremalnych warunkach? Kiedy wzbudza litość, a kiedy trwogę? W tej
Przed pracą klasową warto przemyśleć następujące tematy: Obrazy społeczeństwa średniowiecznego w świetle literatury epoki. Władza, miłość i śmierć w literaturze średniowiecza. Średniowieczni bohaterowie i ich postawy życiowe. Jak oceniasz je z punktu widzenia człowieka współczesnego? Uniwersalne problemy egzystencjalne trapiły ludzkość już w wiekach średnich… udowodnij w oparciu o literaturę epoki. Średniowieczna wizja Boga, świata i człowieka. Wzór świętego. W oparciu o przemyślenia nad biografią św. Aleksego, św. Franciszka i nad postulatami św. Augustyna (lub Tomasza) – przedstaw swoje zdanie. Kochankowie średniowiecza
Biblia powstawała przez co najmniej 1400 lat. Jest z pewnością dziełem znacznie większej liczby autorów, niż wynikałoby z ilości ksiąg, na które się dzieli. To i jej wielorakie funkcje w kulturze starożytnego Izraela znalazło odbicie w różnorodności form, jakie się na nią składają. Obok zapisu pierwotnych mitów znajdujemy w niej wyrafinowane traktaty filozoficzne. Obok proroctw spisy inwentarza. Delikatna poezja sąsiaduje w niej ze zbiorami surowych praw. Znajdujemy w Biblii szczegółowe opracowania historyczne i zapisy tajemniczych i wieloznacznych wizji. Trzeba pamiętać,
Analizując Psalm 8, można wizję świata i człowieka proponowaną tutaj skonfrontować z koncepcją zawartą w Księdze Koheleta. Oto człowiek tutaj opisany to „władca nad dziełami rąk Twoich”. Człowiek to istota potężna, syn człowieczy, lecz umiłowany przez Boga, który oddaje mu we władanie wszelkie zwierzęta, ptactwo i ryby. Człowiek w tym ujęciu jest „niewiele mniejszym od niebieskich mocy”. Psalm zawiera także pochwałę świata stworzonego przez Boga, niebios i ziemi, gwiazd, człowieka. Powyższa afirmacja, zachwyt światem i człowiekiem, stała
Przeczytaj uważnie fragment Latarnika Henryka Sienkiewicza. Na podstawie fragmentu i wiedzy o całej lekturze, opisz tęsknotę bohatera do ojczyzny. Co wywołało jego wzruszenie? Czy znasz inne książki o tęsknocie Polaków za ojczyzną i uważasz, że to ważny temat? Henryk Sienkiewicz – Latarnik (fragment) Zegary aspinwallskie wybiły piątą po południu. Jasnego nieba nie zaciemniała żadna chmurka, kilka mew tylko pławiło się w błękitach. Ocean był ukołysany. Nadbrzeżne fale zaledwie bełkotały z
Dowiedź, że „Odyseja” Homera to dzieło humanizmu – utwór o człowieku i ludzkim życiu, postawach człowieka wobec świata. Liczne przygody Odyseusza sprawiły, iż stał się on człowiekiem doświadczonym życiowo, a jednocześnie bardziej ostrożnym. Odyseja to utwór zawierający wiele wzorców ludzkich zachowań aktualnych również współcześnie (tzw. archetypów): postawa człowieka wobec rodziny, którą trzeba pozostawić z różnych przyczyn (wojna, ważny wyjazd, w poszukiwaniu pracy, dłuższa delegacja służbowa), postawa człowieka wobec wojny, w której
Wymień trzy fortele Odyseusza Pomysł z koniem trojańskim, dzięki któremu udało się Achajom pokonać Troję. Udali, iż odstępują od tego zamiaru, a w darze pod murami miasta zostawili olbrzymiego, drewnianego konia wypełnionego żołnierzami. Trojanie dali się oszukać, wciągnęli konia do miasta, co ściągnęło na nich klęskę. Ucieczka z jaskini cyklopa Polifema, którego spił winem, przedstawił się mu jako Nikt i oślepił, wbijając w jedyne oko potwora rozpalony pal. Przyczepiona do baranich podbrzuszy załoga Odyseusza wydostała
Reguły ludowej moralności zawarte w II części Dziadów Adama Mickiewicza. Romantycy przepadali za tematyką ludowości – to znaczy wiejskich obyczajów, opowieści, sposobu życia. Lud – to ludzie wsi, wieśniacy, w oczach romantyków prości, prawdziwi, żyjący blisko natury, więc szczerzy w uczuciach, choć niewykształceni. Był początek wieku XIX, młodzi poeci stwierdzili, że prawdy w księgach nie znajdą, i szukali jej gdzie indziej – między innymi w mądrości ludu. Co to znaczy:
Spór o sens życia i pogląd na świat między literackimi wcieleniami średniowiecznego rycerza, renesansowego humanisty i siedemnastowiecznego Sarmaty. Komentarz Spór pomiędzy przedstawicielami trzech różnych epok może przyjąć kształt dialogu, wywiadu… Trzeba tylko pamiętać, by nie skupić się na rzeczach drugorzędnych, np. na okolicznościach spotkania (żadnych snów! – taki motyw pojawiał się setki razy). Ważne jest to, co uczestnicy sporu mają do powiedzenia. Temat pracy pozwala na wykazanie się szeroką wiedzą
