PRACA DOMOWA
Udowodnij, że Faust jest dziełem o przesłaniu uniwersalnym. Uniwersalna wymowa Fausta Już zakład między Bogiem a szatanem (Prolog w niebie) sugeruje, że dzieło to ma wymowę ponadczasową; jego tematem będzie kondycja człowieka, jego odwieczne tęsknoty i marzenia. Bóg w czasie rozmowy z szatanem wypowiada ważne słowa dotyczące natury człowieka. Przyznaje mu prawo do popełniania błędów, pod warunkiem jednak, że jest aktywny, rozwija się, szuka nowych rozwiązań i możliwości. Te słowa brzmią: „Dopóki błądzi, dąży człowiek”.
Wizja i znaczenie Boga oraz obraz natury w twórczości Jana Kochanowskiego. Zacznij: Wizja Boga w twórczości Jana Kochanowskiego zmienia się, ewoluuje – od bardzo optymistycznej do dojrzałej, niepozbawionej jednak optymizmu. Obraz natury – zachwycającej, pełnej harmonii – źródła przeżyć estetycznych – pozostaje mniej więcej niezmienny. Rozwiń: Hymn Czego chcesz od nas, Panie… porusza temat Boga (który ukazany jest jako wielki, genialny artysta, łaskawy władca, który obdarza człowieka ogromnymi łaskami, oczekując w
Przedstaw i zanalizuj relacje, jakie zachodzą między człowiekiem a Bogiem, między sacrum a profanum w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku. Zacznij: Najbardziej optymistyczny jest charakter religijności renesansowej, jednak i w twórczości Jana Kochanowskiego spotkamy dość ponure przemyślenia na temat roli Boga i Jego relacji z człowiekiem – np. w Trenach i fraszce O żywocie ludzkim. Rozwiń: Postawa średniowieczna to traktowanie życia na ziemi jako przygotowania do życia w niebie i marzenie o świętości osiąganej drogą męczeństwa lub surowej ascezy
Omów koncepcje artysty w wybranych manifestach i utworach poetyckich (polskich i obcych) modernizmu. Zacznij: Formułowanie nowych idei sztuki i artysty było (zaraz po piciu absyntu) ulubionym zajęciem modernistów. Schyłek wieku to epoka, w której takich koncepcji powstało naprawdę niemało. Rozwiń: Przedstaw kilka koncepcji artysty, wskaż utwory, w których są one zawarte: Artysta nadczłowiek – „pan panów”. To, rzecz jasna, treść Confiteora Stanisława Przybyszewskiego. Artysta jest zdaniem pisarza jednostką wyjątkową, posiadającą rozległe uprawnienia moralne
Przedstaw podstawowe założenia realizmu magicznego na podstawie wybranej powieści. Zacznij: Powieściami realizmu magicznego nazywa się głównie powieści iberoamerykańskie powstałe w latach 60. i 70. XX w. Rozwiń: W obrębie świata przedstawionego współistnieją realizm i fantastyka (np. dokładny, realistyczny opis narodzin dziecka ze świńskim ogonem w Stu latach samotności Gabriela Garcii Márqueza). Czas często ma charakter kolisty – jak w mitach, zaś równolegle z czasem mitycznym rozwija się chronologia zdarzeń. Mitologizacja czasu i przestrzeni ułatwia uniwersalizację przedstawionych problemów
98. Omów moralistykę i przesłanie wybranych utworów Zbigniewa Herberta. Zacznij: Zbigniew Herbert obok Czesława Miłosza to jeden z największych autorytetów poetyckich. Herbert to poeta-moralista, który głosi wiarę w możliwość (i konieczność) zachowania godności w każdej sytuacji, wartości humanistyczne, honor i postępowanie zgodne z własnym sumieniem). Rozwiń: Odkrywa wartości już zapomniane – poszukuje ich w antyku i w tradycji biblijnej. Próbuje ocalić wartości, które zasługują na ocalenie. Ważne są dla niego imponderabilia – niepodważalne, podstawowe wartości, takie jak honor,
Wymień cechy utworów zaliczanych do nurtu psychologicznego. Zacznij: Powieść psychologiczna była bardzo popularna w XX–leciu międzywojennym. Tematyka psychologiczna stała się modna od połowy lat 20. Nurt psychologiczny czerpał inspiracje m. in. z nowych koncepcji psychologicznych, psychiatrycznych i filozoficznych. Rozwiń: Taka powieść posługuje się często narracją personalną i formami introspekcji. Wykorzystywała także narrację odautorską i mowę pozornie zależną. Odchodziła od zasady chronologicznego prezentowania zdarzeń (częste retrospekcje). Wykorzystywała technikę skojarzeń i subiektywizowała prezentowane wydarzenia (np. poprzez narrację z punktu
Na czym polega paraboliczność Dżumy Alberta Camusa? Cechą powieści parabolicznej jest dwupoziomowy charakter. To znaczy pod warstwą pierwszą – realistyczną – kryje się głębsza, alegoryczna, którą powinien odczytać czytelnik. Taki utwór wymaga od odbiorcy dojrzałej i rozbudowanej interpretacji. Jeśli czytelnik nie odkryje głębszych, ukrytych sensów powieści parabolicznej, odczyta ją tylko w sposób linearny, uproszczony – nie zrozumie nadrzędnego, najważniejszego sensu. Wystarczy przeczytać motto, którym opatrzył Albert Camus swoją powieść, aby
Ignacy Krasicki – twórca gorzki czy śmieszny? Jakie dostrzegasz walory twórczości Ignacego Krasickiego? Zanim zaczniesz pisać W temacie chodzi oczywiście o twórczość Krasickiego, nie o samego poetę. To oznacza, że niepotrzebne będzie relacjonowanie wszystkich faktów z jego życia. Nie chodzi także o streszczanie utworów księcia poetów, a raczej o ich ocenę. I rozważenie problemu, który zachęca do postawienia wielu pytań: Dlaczego utwory Krasickiego są zabawne? Czemu służy ten śmiech? Jak jest wywoływany? W jakim stopniu jest wymieszany z goryczą?
Cechy powiastki filozoficznej Zacznij: Powiastka filozoficzna to jeden z ważniejszych gatunków oświecenia, stworzony przez tę właśnie epokę. Oczywiście powiastka realizowała funkcje dydaktyczne, propagowała światopogląd autora i określoną filozofię. Zdobyła ogromną popularność, zwłaszcza we Francji, gdzie powstawały różne rodzaje powiastek – np. libertyńska i erotyczna. Cechy powiastki filozoficznej Powiastka filozoficzna to niezbyt obszerny utwór pisany na ogół prozą, przypominający bajkę. To utwór dwuwarstwowy – wydarzenia i bohaterowie wskazują na głębsze przesłanie filozoficzno-moralne. Lansowanie poglądów filozoficznych
Pierwsza polska tragedia napisana według wzorów antycznych powstała prawdopodobnie w latach 1565–1566, w czasie pobytu Kochanowskiego na dworze króla Zygmunta Augusta. Do napisania dzieła o wymowie politycznej zachęcił go przyjaciel – Jan Zamoyski, któremu zależało, by zmobilizować polską szlachtę do wyprawy na Moskwę. Odprawa… nie wywołała chyba takiego efektu, bo nie pochwala wojny – przeciwnie: z przesłania wynika, że jest ona dla kraju nieszczęściem. Związki z antykiem: Do tradycji antycznej nawiązuje sama treść, Kochanowski
Średniowieczne zabytki języka polskiego Zacznij: Pierwsze nazwy polskie pojawiają się już w Dagome iudex (X w.), ważnym dokumencie państwowym, w którym Mieszko I oddaje się pod opiekę papieską. Koniecznie wymień Bullę gnieźnieńską (1136 r.), sporządzoną przez papieża Innocentego II – zawiera ona ponad 400 polskich nazw osobowych i miejscowych. Księga henrykowska (II poł. XIII w.) zawiera z kolei pierwsze zapisane polskie zdanie; jest to propozycja Czecha Boguchwała złożona żonie: daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj. Rozwiń:
I. Podpowiedzi do wstępów * „Mnie się wydaje, że człowiek rodzi się każdy możliwy. Właśnie tak muszę to powiedzieć: każdy możliwy. Wszystko w nim może być – najbardziej odmienne, najbardziej mu zaprzeczające, najdalsze”. Taką refleksję zamieszcza w powieści pt. Niedobra miłość – Zofia Nałkowska. Spróbuj wykorzystać jej myśl do swoich celów – czyli rozważań o człowieku. Jest to przekonanie o jego wielkim potencjale i wielka wiara w człowieka. Pobrzmiewa przy
Czy ideały oświecenia są bliskie czy obce człowiekowi współczesnemu? Myślę, że mentalność człowieka końca wieku XX i początku XXI wyrasta z filozofii oświecenia, z tej interpretacji świata, jaką zapoczątkowali myśliciele epoki rozumu. Postulaty racjonalizmu i empiryzmu wydają nam się słuszne, wszyscy widzą sens poszukiwania zgodnego z logiką myślenia, a empiria i szacunek dla nauk ścisłych doprowadziły do wielu osiągnięć technicznych. A przecież właśnie tam, w ideach XVIII w., tkwią początki dzisiejszego komputera! A z drugiej strony – jakże aktualny
Budowa tragedii antycznej Dramat starożytny odznaczał się zupełnie inną budową niż dzisiejsze. Każda z części spełniała określoną funkcję. Ich układ przedstawiał się następująco: prologos (czyli wstęp) – zawierał zapowiedź treści tragedii, parodos (pierwsza część chóru) – informował, jak doszło do konfliktu, epeisodia (epizody) i stasimony (pieśni chóru) – epeisodia zawierały treści akcji, stasimony komentowały to, co zdarzyło się w poszczególnych epizodach. Epeisodiów było zazwyczaj pięć – w czwartym z nich
Kim jest Odyseusz (Odys)? synem Laertesa, królem Itaki, jednym z najdzielniejszych i najsławniejszych wodzów walczących po stronie Greków, bohaterem wojny trojańskiej, mężem Penelopy i ojcem Telemacha. W jakim innym utworze, poza Odyseją, występuje Odys? W Iliadzie Homera opowiadającej o wojnie trojańskiej. Jakimi cechami odznacza się bohater w Odysei? Jest mężny, odważny i silny, ale także znany ze sprytu, przebiegłości i mądrości. Jest on uosobieniem sprytu, podstępu i przemyślności, które często okazują się bronią skuteczniejszą niż potęga wojskowa. Odys
Charakterystyka porównawcza Uwaga! Bardzo popularny pomysł to opisywanie Hektora, potem Achillesa. Błąd! To ma być charakterystyka porównawcza! Bohaterów należy porównać na tych wszystkich płaszczyznach, które podlegają opisowi i ocenie w charakterystyce. Dopiero wtedy praca będzie zasługiwała na nazwę charakterystyki porównawczej. Obie postacie należy przedstawić. Obydwaj to królewscy synowie, z wysokich rodów, ale wrogowie. Obaj waleczni i dumni rycerze. Ich relacja – to konflikt i nienawiść. Hektor zabił ukochanego przyjaciela Achillesa – za
Charakterystyka rycerza Rolanda Prezentacja Hrabia Roland to francuski arystokrata – człowiek wysoko urodzony, „ukochany siostrzeniec” cesarza, chociażby z tego powodu mający wyjątkową pozycję wśród rycerzy. Należał do najbliższego grona Karola Wielkiego. W kulturze europejskiej pozostał wzorcowym typem rycerza średniowiecznego. Wygląd Wiemy, że hrabia Roland to silny i urodziwy mężczyzna. Zgodnie ze średniowieczną modą idealny, bohater dobry musiał być także piękny. Cechy charakteru Uwaga – są to zarazem cechy idealnego rycerza. Roland zawsze pozostał
„Transakcja wojny chocimskiej” jako poemat zagrzewający do walki za ojczyznę. Wstęp Wacław Potocki był głęboko zaangażowany w sprawy dotyczące Polski, jej obyczajów, tradycji. Czasy świetności kraju już mijały. Pojawiły się kłopoty związane z wojnami, stale pogarszającą się sytuacją Polski, wreszcie ze szlachtą nazywającą siebie Sarmatami i oddającą się drobnym przyjemnościom oraz zaprzedającą ojczyznę za wygodne życie. I wtedy właśnie Wacław Potocki napisał Transakcję wojny chocimskiej w obawie, że rodacy zatracają
Czy Odyseusz jest rzeczywiście pozytywnym bohaterem? Teza 1. Jesteś przeciw Penelopa jest uznana za wzór wierności – Odyseusz kocha ją i wraca do niej, ale wierny jej bynajmniej nie jest. Zazwyczaj zapomina się, że na 10 lat męczeńskiej tułaczki całe siedem lat Odys słodko spędził u nimfy Kalipso. Odyseusz posługuje się podstępem, bywa, że oszukuje, odwołuje się do metod, które w honorowym kodeksie rycerskim zostałyby podane w wątpliwość. O ile
