PRACA DOMOWA
Motyw: Bóg Temat nr 1 w literaturze i sztuce nie tylko średniowiecza. Europa średniowieczna staje się jednym wielkim chrześcijańskim państwem, na czele którego stoi papież. Ideologia średniowieczna to dwa zasadnicze hasła – teocentryzm i uniwersalizm. Trzeba wiedzieć o różnych postawach wobec Boga – porównaj filozofię św. Augustyna i św. Tomasza i poglądy św. Franciszka. Cechą polskiej religijności jest szczególny kult Matki Boskiej, której poświęconych jest wiele pieśni. Najważniejsze to: Bogurodzica
„Przychodzimy na świat z wyrokiem śmierci” (Seneka). Obraz śmierci w wiekach średnich. Nawiąż do cytatu! Cytat jest wprawdzie ozdobny, ale nie powinno się go pominąć w toku pracy. Nawiązać można zwykłą refleksją: kultura średniowiecza potwierdza słowa Seneki, zdaje się je powtarzać wielokrotnie. Co więcej – ludzie średniowiecza wciąż pamiętają o wyroku, podczas gdy późniejsze epoki będą chciały jak najszybciej o makabrycznym przeznaczeniu zapomnieć. Może z wyjątkiem baroku, który wskrzesi ideały wieków średnich. Podnieś poziom,
Uwaga Topos (topika, loci communes – miejsca wspólne) to odwieczny motyw, temat, sposób ujęcia powtarzający się w tekstach kultury. Średniowieczny motyw matki cierpiącej Takim toposem jest postać matki cierpiącej po utracie dziecka, kochającej nad życie swoje potomstwo. Z mitów starożytnej Grecji znana jest choćby Demeter, która na pół roku pogrążała się w smutku, ponieważ opuszczała ją córka Kora, czy Niobe, która skamieniała po śmierci czternaściorga dzieci. W kulturze średniowiecza, kształtowanej przede wszystkim przez
„Tu leży rycerz, co walczył bez trwogi i żył bez skazy.” Słowa Juliana Ursyna Niemcewicza uczyń podstawą do rozważań o średniowiecznym rycerzu. Komentarz Zwróć uwagę, że w poleceniu jest zawarta ważna wskazówka – praca ma dotyczyć rozważań na temat średniowiecznych rycerzy, nie może to być wyłącznie ich opis. Już we wstępie możesz wyraźnie zaznaczyć, jakie jest twoje zdanie na temat ideału rycerza. Dużo ciekawsze wydaje się bowiem poznanie duszy wymienionych postaci,
Jak uczyć się do pisemnej pracy klasowej? Najlepiej tak: zestawić i przeanalizować zagadnienia i tematy, które najprawdopodobniej pojawią się na tablicy, zebrać przykłady, przygotować przemyślenia, pracę uatrakcyjnić cytatami i pomysłami kompozycyjnymi. Tragizm Temat może brzmieć: Literatura starożytna opowiada o losach postaci tragicznych. Wobec kogo odczuwasz litość, wobec kogo trwogę. Klasyczna sytuacja tragiczna polega na tym, że człowiek staje przed koniecznością podjęcia decyzji, wyboru drogi postępowania i… cokolwiek wybierze, będzie źle. W dodatku wybór jest bardzo
Horacy Do Mecenasa (20, II) Niezwykłe mając i niekruche skrzydła wzlecę poeta z dwóch natur złożony w przejrzysty eter nie będę już dłużej mieszkał na ziemi i wyższy nad zawiść wzgardzę miastami ja co z ubogiego rodu wyszedłem a goszczę u ciebie ja Mecenasie mój drogi nie umrę nie będę więźniem za wodami Styksu Tuż tuż chropawa mi skóra golenie ściska przemieniam się w ptaka o białym łbie u ramion
Quintus Horatius Flaccus jest między innymi autorem Satyr, w których piętnuje wady współczesnego mu społeczeństwa. Najpełniej jednak jego talent objawił się w Pieśniach (Carmina), niekiedy nazywanych przez badaczy odami. To utwory o bardzo różnorodnej tematyce: filozoficznej, moralnej (Wdowa to uboga…), religijnej, patriotycznej i miłosnej (Do Cyprydy). Pieśń 30 z cyklu Pieśni III, rozpoczynająca się w oryginale od słów „Exegi monumentum”, to jeden z najbardziej znanych jego utworów. A motyw zbudowanego przez poetę pomnika w postaci własnej twórczości został przejęty
Antygona – bohaterka bliska czy daleka? We wstępie – analiza tematu Twoim celem jest zastanowienie się, czy bohaterka jest Ci bliska, czy jej postawa Cię przekonuje. Nie zaczynaj więc od streszczania historii Antygony, nie zbieraj argumentów, które będą ją oskarżać czy bronić. Temat dotyczy bowiem Ciebie i Twojego stosunku do postępowania bohaterki tragedii Sofoklesa. Wszystkie fakty z życia Antygony będą ważne, o ile przywołasz je w odpowiednim momencie, jako uzasadnienie
Bohaterowie mitologiczni jako symbole wartości cenionych także dziś. Istota tematu Dzieje bohaterów mitologicznych stanowiły dla starożytnych przykład postaw ważnych w tamtym okresie. Mimo że świat bardzo się zmienił, człowiek pozostał taki sam – nie zmieniły się jego uczucia, cechy. Mitologia zawiera archetypy – pradawne wzorce postaw aktualne do dziś. Wielu bohaterów uosabia wartości cenione także współcześnie. Komentarz do tematu Jakie zadanie stawia przed piszącymi tak sformułowany temat? Po pierwsze trzeba
Jakie podobieństwa i różnice możesz odnaleźć w Panu Tadeuszu i Iliadzie? Podobieństwa: Pan Tadeusz rozpoczyna się inwokacją – do Litwy i Matki Boskiej, a Homer zwracał się do Apollina. W obu przypadkach pada prośba o pomoc i natchnienie w tworzeniu dzieła. Mickiewicz zachowuje stałą liczbę sylab w wersach przez cały utwór (trzynastozgłoskowiec), Homer pisał heksametrem. Polski wieszcz dba o realizm szczegółu – np. w opisie Soplicowa, stołu i siedzących przy nim biesiadników, serwisu z porcelany itd. Przykładem z Iliady jest opis tarczy
Przygotuj argumenty do klasowej dyskusji na temat surowego wychowania młodzieży – w świetle wiadomości o życiu w Sparcie. 1. Przygotuj solidnie argumenty dotyczące poglądów na wychowanie młodzieży. Sprawnie je sformułuj: jestem zdecydowanym zwolennikiem tolerancji, relacje pomiędzy rodzicami a dziećmi powinny być partnerskie, wolimy pedagogów przyjaciół, autokratyzm i metody kar budzą sprzeciw, a nie wolę nauki. 2. Co odpowiesz na argumenty: nadmierna tolerancja prowadzi do lenistwa, młodzież wykorzystuje przyjaźń z nauczycielem, by się nie
Interpretacja wiersza Zbigniewa Herberta Domysły na temat Barabasza. Herbert przywołuje zdarzenie z dziejów Chrystusa: moment przed wyrokiem wydanym przez Piłata, chwilę podjęcia decyzji przez rozkrzyczany tłum. Tłum, korzystając z obyczaju Paschy, mógł uwolnić jednego ze skazańców. Wybrano Barabasza, a skazano Chrystusa. Herbert rozmyśla nad dalszym losem – nie Chrystusa, nie tłumu i nie Piłata, lecz właśnie Barabasza. W literaturze często przywoływano moment spotkania Piłata i Chrystusa, sąd, wyrok, umywanie rąk; niezwykle pięknie przedstawił ów motyw
Poeta przeklęty i poeta błogosławiony w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego. Jak zinterpretujesz to rozróżnienie? Poeta przeklęty – to hrabia Henryk. Poeta błogosławiony – jego syn Orcio. Zygmunt Krasiński podejmuje temat poezji z równą fascynacją co jego koledzy romantycy, lecz jeszcze inaczej go ujmuje. Mianowicie: przykłada wielką wagę do czystości moralnej poety. Pamiętamy, że poeta to w romantyzmie ktoś bardzo ważny, duchowy wódz narodu, indywidualna jednostka wyrastająca ponad tłum. Poezja jest
Na jakie pytanie pragnął odpowiedzieć Stanisław Wyspiański, podejmując tematy historyczne i powracając wciąż do historii Polski? Stanisława Wyspiańskiego fascynowała historia Polski, choć wiadomo ogólnie, że druga jego ukochana dziedzina to antyk. Swoje fascynacje potrafił zresztą genialnie łączyć, czego dowodem jest dramat Noc listopadowa, w którym mitologia splata się z dziejami powstania 1830 roku. Powstanie listopadowe powraca w dramacie Warszawianka. Polskie średniowiecze staje się osnową innych utworów, na przykład Bolesława Śmiałego, Kazimierza Wielkiego, Piasta,
Świat wartości i typy bohaterów w epice XX wieku na przykładzie twórczości Antoine’a de Saint-Exupéry’ego i Ernesta Hemingwaya. Świat wartości wyznawanych przez Antoine’a de Saint-Exupéry’ego poznajemy dzięki: Ziemi, planecie ludzi i Nocnemu lotowi. Oba utwory wymykają się jednoznacznym kwalifikacjom gatunkowym – potocznie nazywane powieściami, w rzeczywistości są po trosze zbiorami opowiadań z elementami fabuły, po trosze zaś rodzajem pamiętnika przywołującego zdarzenia z przeszłości. W partiach refleksyjnych zbliżają się do prozy eseistycznej. W Ziemi, planecie ludzi
Problematyka i nowatorstwo Ferdydurke Gombrowicza. Dlaczego mówi się, że żarliwy przeciwnik formy stał się jej twórcą? Narrator, a zarazem główny bohater powieści – 30-letni literat zapada w sen. Granica między nim a jawą zostaje zatarta i oto dorosły mężczyzna z powrotem trafia do szkoły (podwójna rola: jednocześnie jest siedemnastoletnim Józiem i autorem „Pamiętnika z okresu dojrzewania” jak sam Gombrowicz – na tej podstawie możemy uznać go za alter ego autora).
Pamiętnik z powstania warszawskiego ukazał się po raz pierwszy w roku 1970. Powstał u schyłku lat sześćdziesiątych z „gadaniny o powstaniu” (sformułowanie autora), czyli wspomnień wydarzenia, które dla Białoszewskiego i ludzi z jego generacji stało się kluczowym doświadczeniem życiowym. Autor chcąc oddać grozę i wielkość wydarzeń, wzorował się na antycznych kronikarzach wielkich wojen (Tucydydesie, Ksenofoncie, Juliuszu Cezarze), jednocześnie jednak dążył do wyrażenia własnych doznań zwyczajnego cywila. I właśnie ta relacja cywila
Odwołując się do Chłopów Reymonta i utworów Żeromskiego, wyjaśnij pojęcie naturalizmu. Naturalizm to prąd literacki, który pojawił się w drugiej połowie XIX w. Jego prekursorem był francuski pisarz Emil Zola, który główne założenia kierunku przedstawił w teoretycznym szkicu Powieść eksperymentalna. Przypomnijmy najważniejsze: pisarz powinien być chłodnym, beznamiętnym obserwatorem życia i tropicielem prawdy (jak naukowiec). Przy opisywaniu rzeczywistości ma rezygnować z fikcji i wykazywać drobiazgową, niemal fotograficzną precyzję w ukazywaniu szczegółów. Nie może przemilczać ciemnych, brutalnych stron
Bogurodzicę, Pieśń Legionów Józefa Wybickiego, Rotę Marii Konopnickiej nazwano „pieśniami ojczyźnianymi” Polaków. Czym wytłumaczysz ich trwałe miejsce w tradycji narodowej? Wymienione utwory powstały w różnych epokach literackich i podejmują różną tematykę, ale wszystkie funkcjonują jako symbole polskości. Bogurodzica jest średniowieczną pieśnią religijną anonimowego autora. W formie modlitewnej apostrofy skierowanej do Matki Bożej (pierwsza zwrotka) i Chrystusa (zwrotka druga) wyraża ona prośby o najważniejsze z punktu widzenia średniowiecznych ludzi łaski: dostatnie życie na ziemi, a po śmierci –
Odwołując się do wybranych wierszy Jana Andrzeja Morsztyna, omów barokową koncepcję poezji i poety. Na kształt barokowej koncepcji poezji i poety w decydującym stopniu wpłynęła twórczość Giambattisty Marina (włoski poeta z drugiej połowy XVI w.). Modną w baroku konwencję poetycką nazwano nawet marinizmem. Jej najważniejsze cechy to: dworska elegancja, skłonność do słownej wirtuozerii (zabawa, igranie słowem!), podniesienie erotyki do rangi wiodącego poetyckiego tematu. Główny cel: zaszokować odbiorcę, wymyślić koncept, na którym opiera się utwór.
