Wypracowania z baroku
Metafizyczna głębia? Forma, która przysłania treść? Twoja opinia o poezji baroku. Komentarz do tematu Zwróć uwagę Ten trudno brzmiący temat jest uczoną wersją dość oklepanego zagadnienia: przerost formy nad treścią, czy też głęboka treść w wyszukanej formie? Lepiej przychylić się do tej drugiej opinii, przyjaźniejszej dla baroku, lub w ogóle uniknąć ocen generalizujących. Układ pracy: Wstęp – refleksja o poezji barokowej. Analiza i ocena twórczości kolejnych poetów barokowych. Wnioski podsumowujące. Jak zacząć? Najlepiej
Postawa siedemnastowiecznego szlachcica-Sarmaty i jej pozostałości we współczesnym społeczeństwie. Komentarz W temacie tej pracy zostały zawarte dwa równorzędne problemy: musisz przedstawić postawę szlachcica-Sarmaty, ale też pokazać jej wpływ na świadomość współczesnego Polaka. Pisanie o tym wymaga więc zarówno wiedzy, jak i umiejętności wyciągania wniosków. Temat jest bardzo typowy – zawsze przy okazji baroku omawia się zagadnienia sarmatyzmu. Jak zacząć? We wstępie takiego wypracowania można użyć zestawu pytań, na które potem, w trakcie wywodu,
Dokonaj interpretacji wiersza Daniela Naborowskiego Na oczy królewny angielskiej. Zacznij od uważnej lektury: Twe oczy, skąd Kupido na wsze ziemskie kraje, Córo możnego króla, harde prawa daje, Nie oczy, lecz pochodnie dwie nielitościwe, Które palą na popiół serca nieszczęśliwe. Nie pochodnie, lecz gwiazdy, których jasne zorze Błagają nagłym wiatrem rozgniewane morze. Nie gwiazdy, ale słońca, pałające różno, Których blask śmiertelnemu oku pojąć próżno. Nie słońca, ale nieba, bo swój obrót
Wyjaśnij znaczenie terminu „donkiszoteria”. Donkiszoteria jest pojęciem ambiwalentnym, czyli niejednoznacznym. Dzisiaj rozumiemy pod tym słowem idealistyczną, choć śmieszną i niepotrzebną walkę z urojonym przeciwnikiem. Donkiszoteria oznacza także walkę, często nadmiernie brawurową i na pokaz, z przejawami zła w świecie. To również narażanie się na przygody, awantury i nadmierne ryzyko w imię indywidualnych „wyższych” racji. Pojęcie to miałoby więc wydźwięk raczej negatywny, chociaż nieco żartobliwy. Czy jednak donkiszoteria jest do końca
Wskaż podstawowe różnice między światopoglądem baroku i renesansu. Czy miało to odzwierciedlenie w literaturze? Renesans skupił się na sprawach doczesnych, społecznych, cywilizacyjnych. Wzrosło zainteresowanie świeckimi stronami życia, a osłabiło się średniowieczne nastawienie teocentryczne. Na rozwój kultury renesansu duży wpływ miała reformacja oraz pojawienie się nowego prądu umysłowego – humanizmu. Humanizm to uzmysłowienie sobie wartości własnej, jedynej, ludzkiej osobowości. W ten sposób człowiek nie wchodził w konflikt ze światem ani z samym sobą. Pojawiła się
„Człowiek jest trzciną najsłabszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą” (Blaise Pascal). Kondycja człowieka w filozofii i poezji baroku. Zanim zaczniesz pisać Co jest najważniejszym tematem literatury i filozofii? Człowiek. Omawiany temat wypracowania także każe o nim pisać. Słowo kondycja oznacza stan, położenie, warunki bytu. Problem ludzkiej kondycji może więc obejmować różnorodne elementy, np.: miejsce człowieka w świecie, stosunek do otaczającej rzeczywistości, relację człowiek – Bóg, sposób, w jaki ludzie postrzegają sami siebie (Jesteśmy słabi
Przedstaw wizję Boga w utworach Mikołaja Sępa Szarzyńskiego na podstawie Sonetu IV (O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem). Sonet IV O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem Pokój szczęśliwość. Ale bojowanie Byt nasz podniebny. On srogi ciemności Hetman i świata łakome marności O nasze pilno czynią zepsowanie. Nie dosyć na tym, o nasz możny Panie! Ten nasz dom-ciało, dla zbiegłych lubości Niebacznie zajźrząc duchowi zwierzchności, Upaść na wieki
Odwołując się do wybranych wierszy Jana Andrzeja Morsztyna, omów barokową koncepcję poezji i poety. Na kształt barokowej koncepcji poezji i poety w decydującym stopniu wpłynęła twórczość Giambattisty Marina (włoski poeta z drugiej połowy XVI w.). Modną w baroku konwencję poetycką nazwano nawet marinizmem. Jej najważniejsze cechy to: dworska elegancja, skłonność do słownej wirtuozerii (zabawa, igranie słowem!), podniesienie erotyki do rangi wiodącego poetyckiego tematu. Główny cel: zaszokować odbiorcę, wymyślić koncept, na którym opiera się utwór.
Przedstaw obraz Boga w utworach twórców renesansowych, w Sonetach Mikołaja Sępa Szarzyńskiego i ujęciu późniejszych autorów. Bóg jest wartością niezwykle ważną w hierarchii pisarzy obu epok – choć postrzeganą inaczej. To jakby opozycja harmonii i niepokoju, spokojnego, ufnego humanizmu i humanizmu heroicznego. W liryce Jana Kochanowskiego Bóg jest Stwórcą, Mistrzem, Architektem konstrukcji tak misternej i skomplikowanej jak wszechświat. Struktura taka daje podstawy do zaufania, poczucia bezpieczeństwa, wiary w ład i
Przedstaw i zanalizuj relacje, jakie zachodzą między człowiekiem a Bogiem, między sacrum a profanum w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku. Zacznij: Najbardziej optymistyczny jest charakter religijności renesansowej, jednak i w twórczości Jana Kochanowskiego spotkamy dość ponure przemyślenia na temat roli Boga i Jego relacji z człowiekiem – np. w Trenach i fraszce O żywocie ludzkim. Rozwiń: Postawa średniowieczna to traktowanie życia na ziemi jako przygotowania do życia w niebie i marzenie o świętości osiąganej drogą męczeństwa lub surowej ascezy
„Transakcja wojny chocimskiej” jako poemat zagrzewający do walki za ojczyznę. Wstęp Wacław Potocki był głęboko zaangażowany w sprawy dotyczące Polski, jej obyczajów, tradycji. Czasy świetności kraju już mijały. Pojawiły się kłopoty związane z wojnami, stale pogarszającą się sytuacją Polski, wreszcie ze szlachtą nazywającą siebie Sarmatami i oddającą się drobnym przyjemnościom oraz zaprzedającą ojczyznę za wygodne życie. I wtedy właśnie Wacław Potocki napisał Transakcję wojny chocimskiej w obawie, że rodacy zatracają
Kontrast jako zasada kompozycji w baroku, jego związki z filozofią epoki. Barok – epoka w kulturze europejskiej, której granice zakreśla się od końca wieku XVI do połowy wieku XVIII. Jedną z cech wyznaczających jej specyfikę jest zasada kontrastu. Ma ona dwa istotne źródła: religijne, filozoficzne (Pascal i Kartezjusz). Obydwa można nieco schematycznie sprowadzić do akcentowania, jako opozycyjnych, wartości świata materialnego i duchowego. Ich przeciwstawienie doprowadza do ukształtowania dwóch modeli twórczości: poezji światowych rozkoszy oraz
Scharakteryzuj twórczość Jana Andrzeja Morsztyna. Jan Andrzej Morsztyn jest czołowym reprezentantem dworskiej poezji barokowej. Jego poetycki dorobek określono mianem „błahej treści w wyszukanej formie”. Źródłem tej etykietki jest fakt, iż Morsztyn jako marinista skupił swe twórcze działania na poszukiwaniu nowych, kunsztownych, zaskakujących form wyrażenia treści. I tak, tematami jego utworów nie są problemy egzystencjalne ani prawdy filozoficzne. Bywają nimi: życie dworskie, płocha miłość, flirt, zmysły, „gra miłosna” – stąd też inne określenie Jana
Spór o sens życia i pogląd na świat między literackimi wcieleniami średniowiecznego rycerza, renesansowego humanisty i siedemnastowiecznego Sarmaty. Komentarz Spór pomiędzy przedstawicielami trzech różnych epok może przyjąć kształt dialogu, wywiadu… Trzeba tylko pamiętać, by nie skupić się na rzeczach drugorzędnych, np. na okolicznościach spotkania (żadnych snów! – taki motyw pojawiał się setki razy). Ważne jest to, co uczestnicy sporu mają do powiedzenia. Temat pracy pozwala na wykazanie się szeroką wiedzą
Omów sylwetkę twórczą Jana Chryzostoma Paska i zalety artystyczne Pamiętników. Najpopularniejszym dziełem, w którym Sarmata przedstawia samego siebie, są Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska. Autor to znakomity gawędziarz, niestroniący od latynizmów i emocjonalizmów, piszący żywym, barwnym językiem. Można go uznać za typowego Sarmatę – jego życiorys jest wręcz modelowy: burzliwa i awanturnicza młodość, niewielkie umiłowanie ksiąg, wielkie za to lenistwo, ekstrawagancja i buta szlachecka. Brał udział w walkach, które przedstawia raczej jako okazję do nawiązania nowych
Miłość flirtująca i miłość metafizyczna – zaprezentuj dwa oblicza miłości w literaturze barokowej. Miłość flirtującą znajdziemy bez cienia wątpliwości w poezji Jana Andrzeja Morsztyna. Tego przedstawiciela dworskiego nurtu w literaturze nazywa się nawet poetą miłości. W zbiorkach jego wierszy (Kanikuła albo psia gwiazda i Lutnia) głównym tematem jest miłość. Wprawdzie porównywana jest do ciężkiego stanu ducha i ciała, a zakochany nawet do… trupa, ale tak naprawdę miłość w poezji Morsztyna to coś lekkiego, flirt, zabawa, gra w ciuciubabkę.
Donkiszotyzm i hamletyzm. Objaśnij postawy, odwołując się do pierwowzorów literackich. Don Kichot Błędny rycerz poszukujący smoków i złych czarowników, niepoprawny marzyciel pragnący walczyć ze złem całego świata. Mimo wielu przeciwności ma on jednak ochotę do walki – będzie stawał w szranki nawet z wiatrakami czy stadem baranów. Nie może usiedzieć spokojnie na swej zagrodzie, tylko rusza w świat, żeby szukać przygody, przeciwników, których mógłby wyzwać na pojedynek i… kobiety, którą mógłby wielbić. Wierzy, że
