Wypracowania z baroku
Wstęp Świętoszek to jedna z najciekawszych komedii Moliera. Utwór ten, obok wielu innych wątków (np. analizy ludzkiej obłudy i hipokryzji) porusza wątek życia w XVII-wiecznej rodzinie francuskiej i przynosi jej ciekawy, głęboki portret. Molier w satyryczny sposób pokazuje, jakim zagrożeniem dla rodziny była rozkwitająca w jego czasach dewocja religijna, ukazuje nam też, jak w tym wieku kształtowały się relacje między poszczególnymi domownikami, jakie łączyły ich uczucia i zależności. Świętoszek Moliera
Czy pieniądz niszczy w człowieku uczucia wyższe? Rozważ problem, odwołując się do Skąpca Moliera, a zwłaszcza do przytoczonej sceny komedii. Akt V scena VI (Harpagon, Anzelm, Eliza, Marianna, Kleant, Walery, Frozyna, Komisarz, Jakub, Strzałka) Kleant Nie dręcz się, ojcze, i nie oskarżaj nikogo. Mam pewne poszlaki w twojej sprawie: przychodzę ci powiedzieć, że jeśli się zgodzisz, abym poślubił Mariannę, otrzymasz pieniądze z powrotem. Harpagon Gdzież są? Kleant Nie miej o
Don Kichot – idealista czy szaleniec? Jak oceniasz tę postać? Argumenty przemawiające za idealizmem Bohater świadomie wybiera styl życia błędnego rycerza, gdyż jest znudzony przyziemnością i nijakością wiejskiego bytowania. W wieku 50 lat postanawia zrealizować swoje literackie inspiracje i przeżyć przygodę swojego życia. Chce wskrzesić zapomniane ideały rycerskie w epoce, w której liczą się tylko dobra materialne. Pragnie zaznaczyć swój indywidualizm i oryginalność. Jego niekonwencjonalny styl życia nie czyni właściwie
Jakie cechy twórczości Andrzeja Morsztyna sprawiają, że jest on uznawany za największego polskiego marinistę? Odpowiedz, odwołując się do wierszy poety. Najpierw wytłumacz, co to jest marinizm. Marinizm – styl barokowej poezji dworskiej narodził się we Włoszech. Jego twórcą był poeta, Giambattista Marino. To od jego nazwiska ten nurt wziął swoją nazwę. Marino uważał, że celem poezji jest zadziwienie, a nawet olśnienie czytelnika. Jej tematem winno stawać się wszystko, co człowiek może
Jak należy rozumieć słowa z wiersza Krótkość żywota: „Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt – żywot ludzki słynie”? Te słowa podkreślają jeden aspekt ludzkiego życia: jego przemijalność, krótkość, ulotność. Nie sposób zatrzymać życia, bo trwa zaledwie chwilę – jak dźwięk. Jest zmienne niczym zależny od kąta padania promieni słońca cień. Przepływa szybko, jak dym i wiatr. Pojawia się i nagle znika – jak błysk, przemija i nie pozostawia śladów – jak głos, jest
Jaki środek artystyczny pomógł Naborowskiemu zbudować koncept w wierszu Do Anny? Na czym ten koncept polega w tekście? Do Anny Z czasem wszytko przemija, z czasem bieżą lata, Z czasem państw koniec idzie, z czasem tego świata. Za czasem ustawa dowcip i rozum niszczeje, Z czasem gładkość, uroda, udatność wiotszeje. Z czasem kwitnące łąki krasy ostradają, Z czasem drewa zielone z liścia opadają. Z czasem burdy ustają, z czasem krwawe boje, Z czasem
Jaki wzór postępowania wyłania się z wiersza Marność Daniela Naborowskiego? Czy utwór zachęca do ascezy? Marność Świat hołduje marności I wszytkie ziemskie włości; To na wieki nie minie, Że marna marność słynie. Miłujmy i żartujmy, Żartujmy i miłujmy, Lecz pobożnie, uczciwie, A co czyste, właściwie. Nad wszytko bać się Boga – Tak fraszką śmierć i trwoga. Wbrew tytułowi wiersz Marność nie jest potępieniem życia ani zachętą do ascezy. Na początku tego
Kiedy narodził się marinizm i kto był twórcą tego kierunku? Wymień cechy poezji marinistycznej. Marinizm narodził się w siedemnastowiecznych Włoszech. Twórcą kierunku był włoski poeta Giambattista Marino, który żył w latach 1569–1625. Jego błyskotliwe utwory wywarły ogromny wpływ na literaturę całej Europy. W Polsce zwolennikiem i naśladowcą Marina był Jan Andrzej Morsztyn. Poezja marinistyczna jest elegancką, kunsztowną poezją dworską. Jej twórcom zależało na tym, aby zdumieć i zadziwić czytelnika oryginalnymi pomysłami i wyszukaną formą wiersza. Dlatego podstawę
Świętoszek to dramat w pięciu aktach. Poznajemy w nim rodzinę zamożnego mieszczanina, pana Orgona. Jego – przypuszczalnie druga – żona, piękna i dużo młodsza Elmira, oraz dorosłe już dzieci – Marianna i Damis, żyli spokojnie i szczęśliwie, dopóki w domu nie pojawił się przyjaciel Orgona, Tartuffe. Ten człowiek „o twarzy pulchnej i rumianej” całkowicie zawładnął uczuciami pana domu i jego matki, pani Pernelle. Cechą, która ich tak ujęła, była jego rzekoma pobożność i – też rzekoma – surowość zasad moralnych.
Na podstawie sonetu Do trupa Jana Andrzeja Morsztyna przedstaw obraz miłości barokowej. Miłość była, jest i zapewne będzie jednym z najpopularniejszych tematów literackich. O miłosnych perypetiach, tragediach i uniesieniach napisano setki tysięcy stron. Literatura stworzyła takie pary kochanków jak Tristan i Izolda czy Romeo i Julia. O miłości pisała w swych wzruszających lirykach starożytna poetka Safona i Owidiusz w budzącej emocje Sztuce kochania, w renesansie powstały słynne Sonety do Laury Francesca Petrarki, w XIX wieku falę samobójstw wśród młodych ludzi wywołały Cierpienia
Obraz barokowej miłości wyłaniający się z poezji Jana Andrzeja Morsztyna – ukaż cechy tej miłości na podstawie lektury sonetu Do trupa. Jan Andrzej Morsztyn Do trupa sonet Leżysz zabity i jam też zabity, Ty – strzałą śmierci, ja – strzałą miłości, Ty krwie, ja w sobie nie mam rumianości, Ty jawne świece, ja mam płomień skryty. Tyś na twarz suknem żałobnym nakryty, Jam zawarł zmysły w okropnej ciemności, Ty masz związane ręce, ja, wolności
Możliwe tematy: Miłość w średniowieczu, w renesansie, w baroku… Jak ukazują miłość poeci dawnych epok? Do Ciebie miłości Przystępuję (…) Ale iż i w niebie, I na ziemi nikt nie jest bezpieczen ciebie, a twym strzałom trudno się pawęzą zasłonić Ani uciekać, ani rozumem się bronić (Jan Kochanowski, Dziewosłąb). Który z poetów staropolskich (Jan Kochanowski, Jan Andrzej Morsztyn, Daniel Naborowski, inni) najpiękniej i najtrafniej – Twoim zdaniem – pisał o miłości? Dama serca, żona, kochanka, towarzyszka życia i rycerz, mąż,
Sarmatyzm Sformułowania: • Zjawisko sarmatyzmu – scharakteryzuj na podstawie wybranych utworów. • „Ja-sarmata” – autoportret szlachcica polskiego i spojrzenie z boku. • Sarmatyzm i jego literackie realizacje w baroku i epokach późniejszych. • Motywy sarmackie w literaturze Polski XVII i XVIII w. Zapamiętaj, że… To wiek następny – oświecenie – tak źle ocenił sarmatyzm i wyeksponował wady sarmaty. Podtrzymywała tę opinię krytyka powojenna z ideologicznych względów. A chociaż pyszny, konserwatywny
Transakcja wojny chocimskiej Wacława Potockiego jako epos. Wstęp I „Transakcja…” to utwór, który pretendował do miana epopei narodowej. Powstał około pół wieku po zwycięstwie pod Chocimiem, sławił waleczność i talenty strategiczne Jana Karola Chodkiewicza oraz męstwo wojsk polskich, które oparły się Turkom. Ten poemat z jednej strony ukazuje cnoty rycerstwa polskiego, a z drugiej ówczesny upadek ducha bojowego – współczesna autorowi szlachta nie jest zdolna do tak heroicznych czynów jak przodkowie, lecz rozmiłowana
Dokonaj charakterystyki Tartuffe’a. Charakterystyka to jedna z podstawowych form pracy pisemnej, zwłaszcza w klasie pierwszej. Pamiętaj zatem, by kreśląc portret Tartuffe’a, uwzględnić główne komponenty pracy składające się na ten rodzaj wypracowania, a więc: Prezentację wstępną Tartuffe, tytułowy Świętoszek, to przygarnięty przez Orgona żebrak, który w rzeczywistości okazuje się perfidnym oszustem czyhającym na majątek rodziny. Już na wstępie wzbudza ciekawość odbiorcy, zwłaszcza że autor wprowadza go na scenę dopiero w trzecim
Pamiętniki Paska dokumentem mentalności XVII-wiecznego szlachcica Sarmaty. Temat na rozprawkę. W pracy musisz pokazać obraz psychiki przeciętnego przedstawiciela polskiej szlachty wieku XVII, a, jak wiadomo, sposób myślenia autora Pamiętników jest tego najlepszym przykładem. Zgodnie z formułą rozprawki na wstępie wypracowania postaw tezę: Tak, istotnie Pamiętniki Paska stanowią trafny zapis szlacheckiej mentalności. Poprzez ukazanie szlachcica w wielu różnych, a jednocześnie typowych dla niego rolach obrazują postawę wobec życia, sposób myślenia i
Dokonaj porównania literackich wizerunków Rolanda – bohatera starofrancuskiego eposu i polskiego szlachcica-Sarmaty z Pamiętników Paska. Praca porównawcza, oparta w głównej mierze na zestawieniu dwóch różnych przecież portretów: rycerza średniowiecznego i szlachcica z czasów baroku. W prezentacji bohaterów powinieneś uwzględnić następujące aspekty: Wstępną charakterystykę postaci Roland: postać historyczna, rycerz i przyjaciel Karola Wielkiego, jeden z 12 parów francuskich, dowódca tylnej straży wojska podczas wyprawy Karola Wielkiego do Hiszpanii w 778 roku.
Dokonaj charakterystyki Tartuffe’a (Świętoszek Moliera). Prezentacja wstępna Tartuffe, tytułowy Świętoszek, to przygarnięty przez Orgona żebrak, który w rzeczywistości okazuje się perfidnym oszustem czyhającym na majątek rodziny. Już na wstępie wzbudza ciekawość odbiorcy, zwłaszcza że autor wprowadza go na scenę dopiero w trzecim akcie. Wcześniej prezentuje tę postać jedynie za pośrednictwem opinii innych bohaterów sztuki, które nierzadko sobie przeczą (co innego mówią Orgon i jego matka, zupełnie odmienne sądy prezentują pozostali
„Najstraszliwszy cios zadaje się ułomnościom, wystawiając je na szyderstwo świata.” Słowa Moliera uczyń mottem swoich przemyśleń na temat ludzkich wad. Zwróć na to uwagę! W temacie nie masz zasugerowanej formy. Twoje przemyślenia mogą przybrać formę listu, wspomnienia, kartek z pamiętnika, reportażu. Nasze przykładowe wypracowanie przybierze formę listu. A nawet trzech listów. Zanim zaczniesz pisać Zastanów się, co Molier nazywa ułomnościami? Fizyczne kalectwo czy ludzkie wady? Zdecydowanie to drugie. W swoich utworach ośmieszał skąpstwo,
Przedstaw poemat Wacława Potockiego Transakcja Wojny chocimskiej jako utwór zagrzewający do walki za ojczyznę Wacław Potocki był głęboko zaangażowany w sprawy dotyczące Polski, jej obyczajów, tradycji. Czasy świetności kraju już mijały. Pojawiły się kłopoty związane z wojnami, stale pogarszającą się sytuacją Polski, wreszcie ze szlachtą nazywającą siebie Sarmatami i oddającą się drobnym przyjemnościom oraz zaprzedającą ojczyznę za wygodne życie. Kult walki już miną. I wtedy właśnie Potocki napisał Wojnę chocimską,
