KOCHANOWSKI - wypracowania
Powinności obywatelskie w twórczości Jana Kochanowskiego. Komentarz do tematu Temat postaw obywatelskich niekiedy dotyczy całej literatury renesansowej. Wówczas oprócz przedstawionych niżej utworów Jana z Czarnolasu należy w pracy wykorzystać jeszcze na przykład: Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja, w którym mowa jest o odpowiednim wychowywaniu młodego szlachcica na patriotę, O poprawie Rzeczypospolitej Andrzeja Frycza Modrzewskiego; traktat mówiący wiele o potrzebie patriotyzmu i dbałości o interes ojczyzny, o potrzebie reform, Kazania sejmowe Piotra Skargi, w których mówi autor o ojczyźnie jako o chorej matce,
Przedstaw Fraszki Jana Kochanowskiego jako świadectwo renesansowej świadomości i obyczajowości. To temat, który możesz potraktować dosyć swobodnie, zwłaszcza biorąc pod uwagę wybór tekstów źródłowych. Pamiętaj jednak, aby nie kierował Tobą zupełny przypadek – fraszki, które zamierzasz analizować, powinny stanowić pewną logiczną całość – tak, aby Twój wywód był spójny i konsekwentny. Fraszki Kochanowskiego możesz analizować pod kątem: wątków stoickich i epikurejskich (Do gór i lasów, O żywocie ludzkim), portretu człowieka i zadumy nad jego losem (O
Wypisz i wyjaśnij nagromadzone w Trenie X różne wersje wierzeń w życie pozagrobowe. Tren X świetnie oddaje chaos w poglądach poety, który stanowi jedno wielkie pytanie: Gdzie podziało się ukochane dziecko poety? Kochanowski przywołuje różne wersje wierzeń w życie pozagrobowe: „Czyś ty nad wszytki nieba wysoko wzniesiona I tam w liczbę aniołków małych policzona?” – to nawiązanie do platońsko-chrześcijańskich wyobrażeń o siedmiu sferach niebieskich; „Czyliś do raju wzięta?” – to starotestamentowe miejsce pobytu pierwszych ludzi, synonim nieba;
Rozwiń myśl Jastruna Nie tak daleko z Nagłowic do Czarnolasu, a jednak tak daleko… Jest to właściwie pytanie o różnice i podobieństwa między Mikołajem Rejem z Nagłowic a Janem Kochanowskim z Czarnolasu. Reja tradycyjnie nazywa się ojcem literatury polskiej, Kochanowskiego – ojcem polskiej poezji. Co ich łączy? Obaj tworzą w tej samej epoce i obaj w języku polskim. Obaj pozostawili bogaty dorobek literacki w języku ojczystym, uprawiali podobne gatunki literackie (choć nie wszystkie). Rozważając sprawy tego świata, obaj twórcy odwoływali się
Kryzys światopoglądowy w Trenach Jana Kochanowskiego. Zacznij Żeby mówić o kryzysie myślowym w Trenach, trzeba krótko scharakteryzować światopogląd poety przed napisaniem cyklu żałobnego, czyli przed rokiem 1580. Wcześniejsze poglądy Jana z Czarnolasu odczytujemy w jego licznych pieśniach i fraszkach. Panuje tam nie tylko renesansowa radość życia, ale również nawiązuje się do starożytnych filozofii stoicyzmu i epikureizmu. Stoicyzm zalecał spokój i niewzruszoną postawę wobec przeciwności losu, akceptację zmienności Fortuny („Lecz na szczęście wszelakie/ serce ma być jednakie”). Epikureizm zaś
Motyw sławy poetyckiej zwany jest też motywem exegi monumentum. Od słów „Exegi monumentum aere perenius…” zaczyna bowiem Horacy jedną ze swych pieśni (III), której początek tłumaczymy: Stawiłem sobie pomnik trwalszy niż ze spiży… Cóż to za trwały pomnik? Poezja! Udane dzieło literackie (fraszka, pieśń, oda) to gwarancja sławy i nieśmiertelności. Z tej samej pieśni pochodzi też cytat: „Non omnis moriar… (Nie wszystek umrę)”. I faktycznie nie całkiem umarł rzymski poeta, skoro ponad tysiąc
Koncepcja Boga i człowieka w twórczości Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. Żyli w tej samej epoce, ale inaczej postrzegali Boga i człowieka. Jan Kochanowski we fraszkach nawiązywał do popularnej w odrodzeniu koncepcji, że człowiek jest marionetką w rękach Boga, a świat – teatrem. Ten motyw pojawiał się w trzech fraszkach: O żywocie ludzkim (dwa utwory o tym samym tytule) oraz Człowieku Bożym igrzysku. Każdy z nas jest kukiełką („łątką”), która po spektaklu zostanie schowana
Filozofia życiowa Jana Kochanowskiego. Komentarz do tematu Ten wyjątkowo często spotykany temat pracy może być sformułowany na wiele różnych sposobów. Jakie wartości cenił Kochanowski? Jakie poglądy na życie znalazły odzwierciedlenie w poezji Jana z Czarnolasu? Znajdujące się w temacie słowo filozofia zbyt często zawęża zainteresowania uczniów do poszukiwania śladów stoicyzmu i epikureizmu, a przecież filozofia życiowa to coś więcej. Niekiedy w temacie zawarta jest także prośba o ocenienie głoszonego przez poetę systemu wartości, nie można wtedy ograniczyć
Postawa obywatelskiej troski zawarta w utworach Jana Kochanowskiego, Andrzeja Modrzewskiego i Piotra Skargi. Wszyscy trzej twórcy należą do epoki renesansu. Epoka ta nazywana jest złotym wiekiem w rozwoju państwa polskiego, ale nie była wolna od problemów i konfliktów. Dlatego właśnie w twórczości ludzi epoki pojawiają się teksty polityczne i społeczne, które świadczą o trosce o losy kraju. Warto przytoczyć znane rzymskie hasło, które patronuje twórczości patriotycznej: „Dobro Rzeczypospolitej najwyższym prawem”. Jan Kochanowski – swoją koncepcję patriotyzmu realizuje w Odprawie
Pieśń XXV z Ksiąg wtórych, nazywaną Hymnem do Boga, krytycy literatury nazwali deklaracją renesansowego optymizmu – udowodnij, że mieli rację. Do takiego tematu bardzo dobra będzie forma rozprawki. Można to rozpoznać choćby po typowo rozprawkowym rozkaźniku „udowodnij”. Rozprawka to forma lekka, łatwa i (w miarę…) przyjemna, ale łatwo popaść w schemat. Pozwól sobie na trochę luzu – zacytuj, postaw pytanie retoryczne itd. Pieśń XXV Jana Kochanowskiego Ten hymn to jedna z najpiękniejszych
Poeta w teatrze świata – topos theatrum mundi we fraszkach Jana Kochanowskiego. Wstęp I Topos teatru świata to jeden z najbardziej znanych toposów literackich. Pojawił się on już w antyku, np. w „Prawach” Platona, który przyrównał człowieka do marionetki. Jednym z najbardziej gorących wielbicieli tego toposu jako sposobu oddania pozycji człowieka w świecie, był William Szekspir. Ale i u Jana Kochanowskiego znajdziemy utwory realizujące ten topos. Przyjrzyjmy się kilku z nich. Wstęp II We fraszkach poeta jawi nam
Fraszki Jana Kochanowskiego jako wyraz poglądów renesansowego myśliciela. Filozofia fraszek Kochanowskiego Wstęp I Fraszki podzielone zostały na trzy księgi. Zawarte w nich utwory tworzą kolorową mozaikę, która daje wrażenie wielkiej rozmaitości. Jednak istnieje pewna myśl jednocząca wszystkie fraszki, która dotyczy obrazu świata. Przypatrzmy się, co o obrazie świata ma do powiedzenia renesansowy myśliciel i humanista. Wstęp II Czy na pewno Kochanowski nie roztrząsał w swych fraszkach ważnych problemów moralno-filozoficznych? Czy aby na pewno nie
Problematyka obywatelska i krytyka Polaków w Pieśni o spustoszeniu Podola Jana Kochanowskiego. Wstęp I Nową przypowieść Polak sobie kupi, Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi – taka smutna i ironiczna puenta kończy „Pieśń o spustoszeniu Podola”. Co tak zirytowało poetę w rodakach, że doszedł do tak pesymistycznych wniosków? Wstęp II „Pieśń o spustoszeniu Podola” to utwór patriotyczny i polityczny zarazem. Ma on – między innymi – charakter poetyckiej odezwy wzywającej do opodatkowania się szlachty,
Czy pieśń Czego chcesz od nas, Panie za Twe hojne dary? można uznać za manifest renesansowy? Wstęp I Hymn („Czego chcesz od nas, Panie…”) z pewnością można uznać za manifest renesansowy, manifest renesansowego światopoglądu. W tym utworze znajdziemy przekonanie o godności i wielkości człowieka, jego harmonijnemu współistnieniu z innymi i ze światem, zachwyt nad pięknem świata, przekonanie o dobroci Boga i Jego opiece nad człowiekiem, a w końcu koncepcję Boga – największego artysty (deus artifex). Wstęp II Jerzy
Odnajdź cytaty w tekstach utworów Kochanowskiego, które świadczą o zmianie światopoglądu poety. PRZED ŚMIERCIĄ URSZULKI Los U Fortuny to snadnie, Że kto stojąc upadnie. (Pieśń IX z Ksiąg pierwszych) Obraz Czarnolasu Komin wkoło obsiądziemy. Tam już pieśni rozmaite, Tam będą gadki pokryte, Tam trefne plęsy z ukłony, Tam cenar, tam i goniony. (Pieśń świętojańska o sobótce) Religia Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie! Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie. Chowaj, nas
Jan Kochanowski wprowadził do poezji polskiej nowy typ wiersza. Jaki to wiersz i na czym polegało nowatorstwo Kochanowskiego? Do czasów Kochanowskiego w poezji polskiej obowiązywał tak zwany wiersz zdaniowy (jedno zdanie lub samodzielna część składniowa). Jan Kochanowski wprowadził do literatury polskiej i utrwalił w niej nowy typ wiersza – wiersz sylabiczny. Najważniejsze cechy tego wiersza to: stała liczba sylab w poszczególnych wersach, średniówka w stałym miejscu w wersach dłuższych niż ośmiosylabowe, stały akcent paroksytoniczny (na przedostatniej
Jan Kochanowski nazywany był polskim Horacym, gdyż czerpał natchnienie i wątki z twórczości starożytnego poety. Co Kochanowski pisał o nieśmiertelności sławy poetyckiej? Zrób krótką notatkę. Pieśń XXIV (Księgi wtóre) Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony… Od razu przychodzi na myśl inny utwór – pieśń Horacego Do Mecenasa zaczynająca się od słów: Niezwykłe mając i niekruche skrzydła wzlecę poeta z dwóch natur złożony. Czy Kochanowski popełnił plagiat? Nie! Jak prawdziwy renesansowy humanista wzorował się
Dramat ojca, chrześcijanina i filozofa w Trenach Jana Kochanowskiego. Wymowa i wartości „Trenów” Jana Kochanowskiego. Komentarz do tematu Jaki jest najczęściej popełniany przy tym wypracowaniu błąd? Opisywanie przede wszystkim tragedii ojca, który utracił ukochaną córeczkę. Tak zresztą zazwyczaj myślimy o Trenach, zapominając, że pisał je nie tylko zrozpaczony rodzic, lecz także filozof, który traci wiarę w wyznawane wcześniej wartości, i chrześcijanin, któremu trudno zaakceptować decyzję Boga. To właśnie musi znaleźć się już we
Jan Kochanowski – jeden poeta czy wielu? O „niekonsekwencjach” w twórczości Jana z Czarnolasu. To dobry temat na podsumowanie pracy o twórczości Kochanowskiego. Zauważ O swoich wielu twarzach pisał Kochanowski w autobiograficznej fraszce Do gór i lasów. Przywołał w niej liczne fakty ze swojego życia. Dowiódł tym samym, jak wiele doświadczył („Gdziem potym nie był? Czegom nie skosztował?”). Przede wszystkim jednak pokazał w ten sposób, jak wiele wcieleń ma za sobą: Dziś żak spokojny, jutro przypasany Do
Lekcja dla sprawujących władzę w Antygonie Sofoklesa, Odprawie posłów greckich Jan Kochanowskiego i Makbecie Wiliama Szekspira. Temat łączy utwory z różnych epok literackich. Mimo różnicy czasów antyczna tragedia o córce Edypa dotyka jednak tego samego ponadczasowego problemu, który pojawia się w dramatach Kochanowskiego i Szekspira – władzy. Jakie informacje będą niezbędne? W przypadku utworu Sofoklesa niepotrzebne jest opowiadanie losów Antygony i jej rodzeństwa. Najważniejszym bohaterem będzie w tym przypadku król Kreon, który zabronił pochówku zdrajcy Polinika, a później
