BOH. WIEK XX
Na pierwszy rzut oka sytuacja wygląda banalnie: panicz uwodzi córkę kucharki, ale żeni się z „odpowiednią” panną. Jak w wielu romansach mamy oszukiwaną żonę, zemstę odrzuconej kochanki itp. A jednak Nałkowska od pierwszego zdania każe nam zerwać ze schematyzmem myślenia: Krótka i piękna kariera Zenona Ziembiewicza, zakończona tak groteskowo i tragicznie, dała się teraz od strony tego niedorzecznego finału rozważyć całkiem na nowo. Połączenie sprzecznych określeń uniemożliwia jednoznaczną ocenę losów
Bogumił Bohatera poznajemy w chwili, kiedy jest już dojrzałym, trzydziestosześcioletnim mężczyzną obciążonym bagażem doświadczeń. Jego przeszłość – nieco mroczną, pełną luk i niedomówień – określają zarówno elementy uwznioślające (udział w powstaniu styczniowym, niewola niemiecka), jak i mniej afirmatywne (długa włóczęga, wykonywanie wielu zawodów: tragarza, górnika, stelmacha, pomocnika fryzjera itp.) czy wręcz negatywne (hulanka, awanturniczy tryb życia). W planie czasu teraźniejszego Bogumił jawi się jednak jako ideał człowieka, chociaż jego postać nie zostaje tak
Co to za typ bohatera? Typowy przedstawiciel swojego pokolenia – urodził się w 1900 r., więc w chwili odzyskania niepodległości przez Polskę miał 18 lat, przeżył I wojnę i uczestniczył w wojnie 1920 r., także w bitwie, która przeszła do historii pod nazwą „cudu nad Wisłą”. Bohater dojrzewający – taki, którego osobowość i poglądy właśnie się kształtują. Szukający swojego miejsca w życiu. Charakterystyka – kwestionariusz osobowy Wiek: w chwili, gdy poznajemy bohatera, ma 14 lat i jest uczniem gimnazjum w Baku na
Po wydaniu opowiadań oświęcimskich zaczęła się nagonka na Tadeusza Borowskiego. Utożsamiano bohatera tych opowiadań, Tadka, z autorem. Zgadzało się wiele szczegółów biograficznych: imię, rodzaj studiów, zainteresowania, adres, praca. To wszystko sprawiało, że między Tadeuszem Borowskim a vorarbeiterem Tadkiem stawiano znak równości, a autora nazywano nihilista, degeneratem, zwyrodnialcem, człowiekiem bez moralności. Tymczasem ze świadectw więźniów obozu wiemy, że Tadeusz Borowski był solidarny z innymi więźniami, pomagał im, martwił się o ich
Artur i Edek – który lepszym typem władcy? Ponadczasowe w Tangu: rodzina, w której istnieje problem pokoleń, problem władzy, jej rodzaju i sposobu dochodzenia do niej, skutki rewolucji, skutki i smak życia bez wartości. W jakich odsłonach widzimy Artura i Edka? Akt I – Artur wraca z uczelni. W domu zastaje grających w karty – Eugeniusza, Babcię Eugenię i obojętnego na jej umizgi Edka. Żeby przywołać do porządku starszyznę, Artur wymierza swoiste kary. Eugenia ma leżeć na katafalku i rozmyślać o wieczności, a na
Józef K. – człowiek osaczony Dlaczego bohater jest tak ważny? Bohater Procesu Franza Kafki pokazuje uniwersalne postawy wobec losu, uosabia obawy właściwe każdemu człowiekowi. Dzięki parabolicznemu charakterowi powieść można odczytać na wiele różnych sposobów. Los Józefa K. może być ilustracją sytuacji człowieka w systemie totalitarnym, uważanym za największe zło XX w. Stalinizm czy faszyzm stawiały jednostkę wobec identycznych przeżyć. A może system pokazany w Procesie to świat biurokracji, także typowy dla naszych czasów?
Zenon Ziembiewicz – polski typ karierowicza Biografia bohatera Dzieciństwo – Boleborza (część dóbr hrabiów Tczewskich, w których ojciec po utracie własnego majątku otrzymuje miejsce rządcy). Nauka w szkole w pobliskim mieście. Pierwsze krytyczne oceny wobec rodziców – ciasnota ich horyzontów i anachroniczność sposobu myślenia. Nieodwzajemniona młodzieńcza miłość do koleżanki ze szkoły, Elżbiety Bieckiej, wychowanki ciotki Cecylii Kolichowskiej, właścicielki kamienicy. Studia w Paryżu. Znajomość z Karolem Wąbrowskim, synem pani Kolichowskiej. Związek ze śmiertelnie chorą na gruźlicę Adelą.
Bohater Kartoteki Wystawiona w 1960 roku Kartoteka wzbudziła wiele kontrowersji zarówno wśród krytyków teatralnych, jak i publiczności przyzwyczajonej do teatru, dramatu tradycyjnego. To, co zobaczono podczas premiery, całkowicie wykraczało poza ramy kanonu sztuki scenicznej. Słowem, Kartoteka okazała się szokującym wydarzeniem kulturalnym, rewolucją w skostniałym, polskim teatrze, gdyż złamała, a raczej rozbiła tradycyjną strukturę dramatu. W pewnym sensie Kartoteka była świadomą prowokacją artystyczną Stanisława Różewicza. A sam autor tak mówił o tym dramacie: „Jedno wiedziałem. Wiedziałem, że forma
Artur – bohater Tanga Mrożka Artur, jak każdy młody człowiek szuka własnej drogi życia. Odrzuca świat stworzony przez rodziców, pragnie żyć inaczej, lepiej. Bohater ten buntuje się nie tyle przeciwko ograniczającym go zasadom, ale przeciwko… brakowi jakichkolwiek zasad. Artur zauważa pozorną wolność rodziców, którzy odrzucili wszelkie formy i ograniczenia, a z kolei babcia w trampkach i dżokejce, grająca w karty, wcale nie wydaje mu się nowoczesna. Otoczony chaosem nie ma możliwości samookreślenia. Mrożek
Gustaw, bohater Innego świata Źródło Inny świat to powieść autobiograficzna. Gustaw Herling-Grudziński opisuje w niej przeżycia i doznania więźnia łagru sowieckiego. Narrator opowiadający historie współwięźniów, a także swoje własne, relacjonuje je z chłodnym dystansem. Pierwsza część powieści to szereg portretów osób skazanych na ciężką pracę. Poznajemy historię Kostylewa, człowieka, który pragnąc uniknąć pracy ponad ludzkie siły, wkłada codziennie rękę w ogień. Inny przykład to historia „nocnych łowów” i Marusi. W świecie obozowym gwałty na kobietach zdarzały się często. Marusia
Doktor Rieux to bohater, który mógłby być wzorem moralnym dla innych. Nie nadużywa wielkich słów – walki z dżumą z narażeniem własnego zdrowia nie nazywa poświęceniem, lecz wypełnianiem obowiązków. Jego bohaterstwo jest ciche, skromne i może wydawać się nieefektowne, jednak czy Bernard Rieux i Jean Tarrou nie są nowymi modelami świętości – świętości bez Boga i efektów specjalnych, takich jak skrajna asceza w stylu św. Szymona Słupnika, budzące grozę męczeństwo
Narrator powieści Trans-Atlantyk Głównym bohaterem Trans-Atlantyku jest Witold Gombrowicz czy może raczej „Witold Gombrowicz” – dzieło nie jest pamiętnikiem, a to, co przeżył w Argentynie Witold Gombrowicz, bynajmniej nie pokrywa się z perypetiami wykreowanego przez niego bohatera noszącego jego imię i nazwisko. Pisze o tym w Przedmowie: „Trzeba dodać dla porządku, choć to może niepotrzebne: Trans-Atlantyk jest fantazją. Wszystko – wymyślone w bardzo luźnym tylko związku z prawdziwą Argentyną i prawdziwą kolonią polską w Buenos Aires. Moja „dezercja” także inaczej
Tadek, bohater obozowych opowiadań Tadeusza Borowskiego, jest postacią, która wzbudza szereg kontrowersji. Autor został oskarżony o nihilizm i propagowanie niskich uczuć. Tymczasem Tadek jest postacią wybitnie przemyślaną, taką, bez której nie udałoby się Borowskiemu stworzyć obrazu obozu koncentracyjnego jako świata całkowicie oderwanego od rzeczywistości pozaobozowej. Znaczenie postaci Opowiadania Borowskiego cechuje niesłychanie trafne ujęcie rzeczywistości obozu koncentracyjnego, rzeczywistości, której niejako personifikacją jest właśnie Tadek. Miesza się tu drwina (np.: z patriotycznej tradycji obchodzenia rocznicy
Józio – bohater Ferdydurke Utwór źródłowy Ferdydurke powstała w 1937 r. Ten dziwny tytuł, który właściwie nic nie oznacza, choć równie dobrze może znaczyć wszystko, to, być może, nawiązanie do utworu Sinclaira Lewisa Babbit Freddy (Freddy Durkee). Powieść zalicza się do awangardowej prozy międzywojnia, a nawet spełnia ona niektóre założenia tzw. nouveau roman, gatunku, który w pełni ukształtował się dopiero w latach 50. XX w. we Francji. Bohaterem Ferdydurke Witolda Gombrowicza jest trzydziesto-, a może szesnastoletni Józio.
Józef K. Józef K., bohater Procesu Kafki, jest człowiekiem przeciętnym i właściwie pozbawionym tożsamości. To urzędnik pracujący w banku i mieszkający w anonimowym mieście. Ma pospolite imię, nie zna się jego nazwiska, wyglądu, przeszłości… Dzięki temu staje się literackim everymanem – każdym, a powieść Kafki – parabolą, którą można różnie odczytywać. Przeżycia Józefa K. mogą być bliskie niejednemu czytelnikowi. Bohater – człowiek samotny, w niemałym stopniu z własnej winy – zostaje postawiony w absurdalnej sytuacji. Słyszy, że jest
Cezary Baryka jest postacią wewnętrznie rozdartą. Chce zmian, ale nie potrafi się zdecydować, jaką drogę obrać. Cezary Baryka, bohater Przedwiośnia Stefana Żeromskiego, jest postacią wewnętrznie rozdartą między ideałami, przekazywanymi mu w domu przez matkę patriotkę i ojca pragnącego, by chłopak przyczynił się dla dobra ojczyzny, a codziennym życiem, kryjącym wiele trudów i przykrych niespodzianek. Prezentuje wątpliwości, które dręczyły wielu młodych ludzi czasów międzywojennych. Przede wszystkim jest jednak młodym, niecierpliwym chłopakiem, którego męczy czekanie na
Zenon Ziembiewicz Zenon Ziembiewicz to główny bohater Granicy Zofii Nałkowskiej. Jego biografia przedstawiona jest w sposób zagadkowy – na początku utworu czytelnik dowiaduje się, że jego kariera była „krótka i piękna (…), zakończona tak groteskowo i tragicznie”, a dopiero w trakcie lektury poznaje przyczyny jego życiowego upadku. Nałkowska po mistrzowsku operuje tu czasem, wprowadzając retrospekcję, co sprawia, że zainteresowanie życiem bohatera rośnie. Wydarzenia w powieści nie są zatem przedstawione chronologicznie. Znaczenie postaci Śledząc losy Zenona Ziembiewicza, ma
Aniela Dulska Pani Dulska pochodzi z „zasiedziałej” mieszczańskiej rodziny. Jest „panią kamieniczną”, czyli właścicielką kamienicy – zarządza nią, pobiera czynsze, przyjmuje lokatorów. To przedstawicielka XIX- wiecznego mieszczaństwa. Jej postać posłużyła autorce do krytycznego spojrzenia na to środowisko. Zapolska potępia mieszczańską moralność opartą na chęci zysku, hipokryzji i obłudzie. Wydobywa ciasnotę horyzontów, demaskuje motywy działania i krytykuje podwójną twarz mieszczuchów. Postać wykreowana przez autorkę jest na tyle znacząca, że określenie „dulszczyzna” przeszło do historii
Przegląd bohaterów literackich Zestawienie tabelaryczne Antygona Dane bohatera Córka Edypa, potomkini obciążonego klątwą bogów rodu Labdakidów Epoka, adres literacki Antyk Sofokles: tragedia Antygona Problem, decyzja, czyn Przeciwstawia się rozkazowi króla Kreona i grzebie zwłoki brata Polinejka, uznanego za zdrajcę. Jej racje: obowiązek siostry, prawo religii, prawa jednostki, siła uczucia przeciw bezduszności prawa i władzy. Cechy charakteru Stanowcza, odważna, wierna swoim zasadom, religijna, wierna uczuciom, zbuntowana wobec władzy, samodzielna. Finał biografii Skazano ją
