GIM Lektury
Tragiczne sytuacje o komicznym zakończeniu. To groteskowy świat opowiadań Mrożka. Mrożek – pisarz groteskowy We wszystkich groteskowych opowiadaniach Mrożka znajdziesz: Kontrastowe zestawienie zdarzeń tragicznych i komicznych. Używanie podniosłych słów w opisywaniu rzeczy banalnych. I odwrotnie – używanie banalnych wyrażeń w opisywaniu rzeczy tragicznych. Bohaterowie – zwyczajni, przeciętni ludzie, których nawet można nazwać nudnymi (Ktoś, goście w Profesorze Robercie). Postacie fantastyczne (w Babie, Winie i karze). Drwinę z ludzkich zachowań: żądzy sławy – Profesor
Czas i miejsce akcji Czas akcji: Akcja powieści przypada na końcowy okres panowania Nerona: 63-66 rok, zaś epilog przedstawia moment jego śmierci w 68 roku. Miejsce akcji: Rzym, dwór w Ancjum. Tytuł Tytuł powieści nawiązuje do sceny, która wydarzyła się na drodze appijskiej. Święty Piotr, za namową współwyznawców, zdecydował się opuścić Rzym, aby nie dosięgły go prześladowania Nerona. Chciał kontynuować nauczanie z dala od Rzymu, gdzie chrześcijanie byli skazani na zagładę. Przed oczami zrezygnowanego
Autor Bolesław Prus (1847-1912) Polski pozytywista, autor powieści (Lalka, Placówka, Emancypantki) i nowel (Antek, Kamizelka, Katarynka, Powracająca fala), felietonów (Kroniki tygodniowe). Nigdy nie był w Egipcie. Czas akcji 1087-1085 p.n.e. Skąd to wiemy? Kapłan Herhor jest postacią historyczną. Wstąpił na tron w 1085 roku p. n. e. Akcja utworu trwa dwa lata. Miejsce akcji Memfis – pałac faraonów. Teby – tu znajduje się świątynia Amona, w której Herhor był arcykapłanem. Teby to także miejsce
Mieszkał w Polsce od lat, rozmawiał z sąsiadami, robił zakupy w pobliskim sklepiku i nagle zaczął być… wrogiem. Antysemityzm – co to takiego? Wrogość wobec osób pochodzenia żydowskiego. Najczęstsze przyczyny: religijne (odrębność kultu postrzegana jako przeciwstawianie się chrześcijaństwu), ekonomiczne (Żydzi zajmujący się handlem i przemysłem, a więc gromadzący kapitał, wzbudzali zawiść pozostałych obywateli – zazdrość taka zwiększała się w czasach kryzysów ekonomicznych), polityczne (przez wiele lat pozbawieni ojczyzny Żydzi zamieszkiwali kraje europejskie i stanowili tam spory procent ludności).
Czas akcji: Bardzo rozległy. Obejmuje ponad 40 lat: 1632 – rok urodzenia Robinsona, 1651 – ucieczka z domu, rozpoczęcie ośmioletniej tułaczki, 12 lat, 9 miesięcy i 17 dni na wyspie, życie po powrocie do Anglii (ten czas nie jest dokładnie określony). Miejsce akcji: Przede wszystkim wyspa na Morzu Karaibskim, na której prawie 13 lat przebywał Robinson Crusoe (fikcyjne miejsce, którego nie znajdziemy na mapie). Ale również różne miasta Wielkiej Brytanii,
Czas i miejsce akcji Akcja dramatu rozgrywa się w czasie II wojny światowej, równocześnie w kilku miejscach. Są to: posterunek w okupowanej przez Niemców Polsce, gabinet oficera SS Willego, syna profesora Sonnenbrucha w jednym z miast okupowanej Norwegii, oberża w małym miasteczku na północy Francji oraz willa profesora Sonnenbrucha w Getyndze. Prześladowanie innych narodów Akcja dramatu została tak skonstruowana, by odbiorca w trzech kolejnych odsłonach aktu pierwszego mógł zapoznać
Antoine de Saint-Exupéry – francuski pisarz i lotnik. Po raz pierwszy leciał samolotem, kiedy miał 12 lat. Był pilotem wojskowym. Po ciężkim wypadku musiał jednak przejść do rezerwy. Ale nadal latał – jako pilot pocztowy. Kolejny poważny wypadek spotkał go na Pustyni Libijskiej (może właśnie tam spotkał Małego Księcia?), a następna kraksa w Gwatemali. Zginął w czasie II wojny światowej w drodze do bazy. Utwory Antoine’a de Saint-Exupéry’ego są prawdziwymi skarbnicami złotych myśli. Przydadzą się
Antoni Czechow brzydził się kłamstwem i obłudą. Nienawidził tyranii pod żadną postacią, a najbardziej tej rodzicielskiej, przyznającej sobie prawo do traktowania swoich potomków jak własność. Wiązało się to z nieprzyjemnymi wspomnieniami z dzieciństwa. Całe jego życie to dążenie do wolności, do bycia sobą, bez masek i udawania. Zachował się list Czechowa do Suworina (znajomego redaktora), w którym tak mówi o sobie: Niech pan napisze opowiadanie o synu pańszczyźnianego chłopa, młodym człowieku, który był przedtem chłopcem sklepowym, śpiewakiem
Kto oprócz Krasickiego pisał jeszcze w Polsce bajki? Stanisław Trembecki, Adam Mickiewicz, Aleksander Fredro. Jaki to gatunek – bajka? To gatunek literatury dydaktycznej, bardzo popularny w epoce oświecenia, ale powstały znacznie wcześniej, w starożytności. Za twórcę bajki uważany jest Ezop, który żył w Azji Mniejszej w VI wieku p.n.e. Do najsłynniejszych bajkopisarzy należą: La Fontaine (XVII-wieczny autor francuski) oraz Ignacy Krasicki (który żył w XVIII wieku). Bajka to utwór pisany
Opowieść o starym człowieku i rybie Bohaterem jest stary rybak, który łowi u wybrzeży Kuby. Ostatnie osiemdziesiąt cztery dni połowów nie były dla niego pomyślne. Nie złowił ani jednej ryby. Z tego powodu przylgnęło do niego przezwisko „Salao”, co znaczy „pechowy”, a mały przyjaciel, Manolin, nie wypływał już z nim w morze. Santiago wierzył jednak, że przyjdzie dzień, w którym szczęście uśmiechnie się do niego i złowi wielką rybę „Moja
Powieść-parabola o poszukiwaniu własnej drogi i odkrywaniu sensu życia. Określ czas i miejsce akcji Ponieważ Alchemik ma cechy paraboli, dokładne określenie czasu akcji i przestrzeni nie jest konieczne dla zrozumienia sensu utworu. Można jednak powiedzieć, że akcja toczy się w Andaluzji, później w Afryce (od Maroka do Egiptu) i trwa przez mniej więcej dwa lata. Bohaterowie Santiago – młody andaluzyjski pasterz, główny bohater powieści. Miał około osiemnastu lat w chwili rozpoczęcia wędrówki (szesnaście miał, kiedy opuścił
Określ czas i miejsce akcji Miejsce: Warszawa, Jodańce (miejscowość na Litwie, majątek ciotki Reginy, starszej siostry Melchiora), kraje europejskie (w czasie rowerowej wyprawy Krysi i Tili). Czas: lata dwudzieste i trzydzieste XX wieku. W licznych retrospekcjach wspomniane są czasy zaborów i I wojny światowej oraz II wojna światowa. Akcja Ziela na kraterze trwa od 1919 do 1946 r. (ale czasem cofa się w czasie – autor wspomnieniami sięga do lat swojej młodości). Są to lata ważnych
Czas i miejsce akcji Czas akcji: przełom lat 40. i 50. XX wieku. Akcja trwa dwa dni – od soboty do poniedziałku. Rozgrywa się zimą, niedługo przed Bożym Narodzeniem. Miejsce akcji: Nowy Jork. Znaczenie tytułu „Buszować w zbożu” to fragment cytowanego w powieści wiersza Roberta Burnsa. Przytoczone słowa to: „Jeśli ktoś napotka kogoś, kto buszuje w zbożu…”. Tylko tyle. Niewiele wynika z tego fragmentu, bo nie wiadomo, co wydarzy się dalej. Buszować to: zaglądać w każde miejsce,
Czas akcji: „Dawno, dawno temu, w czas dla świata spokojny, gdy mniej na nim było zgiełku”. Trwa okrągły rok. Wyprawa zaczęła się na początku maja, pierwszego dnia zimy wędrowcy docierają do góry smoka, hobbit wraca do Pagórka w czerwcu. Miejsce akcji: Hobbiton i Dzikie Kraje. Krainy fantastyczne, stworzone przez Tolkiena. Narracja Narrator – bajarz, nieustannie wtrąca się do opowiadanej fabuły, komentuje zachowania bohaterów, tłumaczy czytelnikowi niektóre wątki. Wybiega w przyszłość, np. „nieraz jeszcze Bilbo
Autor Ernest Hemingway (1899-1961) to jeden z najpopularniejszych pisarzy amerykańskich. Jego życie było bardzo barwne – gdy miał 19 lat, brał udział w I wojnie światowej, później jako reporter podróżował po Europie, polował na dzikie zwierzęta w Afryce, był korespondentem wojennym podczas wojny domowej w Hiszpanii. W czasie II wojny światowej tworzył załogę angielskich bombowców i zasłynął niepospolitą odwagą. Pisał powieści i opowiadania – za swoją twórczość otrzymał Nagrodę Nobla. Miejsce akcji Hiszpania – wojskowy most pontonowy na
Autor Stefan Żeromski (1864-1925) – przedstawiciel Młodej Polski. Zakochany w Górach Świętokrzyskich. Autor m.in. Ludzi bezdomnych (lektura w liceum), Przedwiośnia (ekranizowanego niedawno), Syzyfowych prac (lektura w gimnazjum) oraz wielu nowel i opowiadań (wśród nich Siłaczka – Wasza lektura). Tytuł Zgromadzeni przy ognisku słuchają odgłosów rąbanych drzew. I ten monotonny odgłos wywołuje wspomnienia, przynosi echa pamięci. O czym mówi leśne echo? O dawnych legendach. Gatunek literacki Nowela Dotyczy jednego wydarzenia (opowieść generała). Wyraźny punkt kulminacyjny i puenta. Ograniczona liczba
Czas i miejsce akcji Czas akcji: lata 1647 (zima) – 1649, epilog 1651 (bitwa pod Beresteczkiem). Miejsce akcji: południowo-wschodnie tereny Rzeczypospolitej. Zobacz także: Ważniejsze miejsca. Znaczenie tytułu powieści Ogniem i mieczem – tych słów użył książę Wiśniowiecki, określając w ten sposób konieczność bezwzględnej walki z rebelią kozacką. Ogniem i mieczem, czyli siejąc zniszczenie, bezlitośnie mordując. Autor Henryk Sienkiewicz (1846-1916) – powieściopisarz, nowelista, laureat literackiej Nagrody Nobla (1905 r.). Autor wielu nowel: Janko Muzykant, Szkice węglem, Z
Kamizelka Prusa Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Motywy Kamizelki Prusa 1. Rodzina, miłość małżeńska Taki motyw, ważny od wieków w ludzkiej kulturze mógłby być tematem wiodącym egzaminu. Rodzina jest ważną wartością w życiu człowieka – dlatego też wiele utworów literackich podejmuje ten temat. Co warto pamiętać: Mitologiczną opiekunką rodziny i domu rodzinnego jest Westa (Hestia). Rodzina już w Biblii ukazana est jako wielka wartość – u zarania dziejów
Opowieść wigilijna Wypracowanie egzaminacyjne „Pieniądze szczęścia nie dają”, ale mogą służyć dobru – skomentuj to powiedzonko w oparciu o „Opowieść wigilijną” i inny znany ci tekst kultury. Napisz, jakie wartości przeciwstawisz bogactwu. Notatka wstępna Forma pracy – rozprawka. Stawiamy tezę, że pieniądze szczęścia nie dają. Jednak słusznie użyte mogą przyczynić się do dobra – to fakt. Nie należy popełnić tu błędu i opisywać, ile fajnych rzeczy można by sobie kupić
Mały Książę Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Motywy Dzieciństwo, dojrzewanie, miłość, przyjaźń, podróż, fantazja – to mogą być motywy przewodnie testu egzaminacyjnego. Co warto powtórzyć? Dzieciństwo jako wartość przeciwstawiana dorosłości to dość popularny motyw w literaturze. Świat dorosłych jest złowrogi, niezrozumiały dla dziecka. To świat liczb, pieniędzy, wojen. Dlatego świat dziecięcej wyobraźni wydaje się lepszy, pisarze wołają o to, by go zachować. Gdybyś miał przywołać innych bohaterów wiecznie
