SIDEBAR
Temat: travel Pocztówka to krótka forma pisemna występująca na maturze. Oto kilka najważniejszych jej cech: Styl pocztówki uzależniamy od osoby odbiorcy: inaczej będzie wyglądała pocztówka do szefa (styl formalny, pełne zdania, brak skrótów), a inaczej do koleżanki. Układ powinien być stały: zwrot grzecznościowy na początku (Dear…,), każda nowa kwestia pisana w osobnym akapicie (chociaż w tym wypadku wystarcza wcięcie, nie trzeba stosować przerwy), zwrot grzecznościowy na koniec (Love, Best wishes,
List formalny (oficjalny) to bardzo często występująca na maturze forma pisemna. Taki list wysyłamy do osób, z którymi nie utrzymujemy kontaktów towarzyskich, a więc do instytucji, osób zajmujących ważne stanowiska itd. Taki list, choć jego układ nie różni się znacznie od listu prywatnego, powinien być napisany w innym rejestrze (stylu). List formalny – główne wymogi powinien być czytelny, napisany w przejrzystym układzie, adres i inne części listu powinny być
Literacki obraz dążeń i marzeń Polaków o wolności. Przedstaw temat, sięgając do konkretnych przykładów. Temat na romantyzmie się nie kończy, ale z pewnością w tej epoce się zaczyna. Utrata niepodległości czyni ten właśnie temat jednym z podstawowych w wieku XIX. Największe dzieła: Dziady, Pan Tadeusz, Kordian ujmują go – i to w różny sposób. Marzenia o powrocie świetności ojczyzny, dążenia – i przez uczestnictwo w kompanii napoleońskiej, i poprzez bunt, konspirację, spisek, zamach, wreszcie wszelkie odmiany mesjanizmu narodowego – wszystko to będą
Literatura doby przedrozbiorowej – odległe utwory czy źródło aktualnych myśli o człowieku, społeczeństwie i ojczyźnie? Uzasadnij swoje poglądy na podstawie wybranych utworów literackich. Jest to temat obszerny i wielokierunkowy. Po pierwsze stawia problem do rozważenia: utwory owe (staropolskie) przebrzmiały czy nie? Po drugie ustala trzy potężne linie tematyczne: człowiek (filozofia) – społeczeństwo – ojczyzna. Właściwie można opisać każdy utwór, jaki pamiętamy ze staropolskiej, do którejś z tych rubryk musi pasować! Jest to też temat,
Wypracowanie z literatury staropolskiej (średniowiecze, renesans, barok, oświecenie) Na co zwrócić uwagę? Nie ma chyba ludzkiego problemu, o którym nie można byłoby przeczytać w literaturze staropolskiej, a jednocześnie poglądy wyrażane w tych czterech kolejnych epokach bywają całkowicie odmienne. To dobry punkt wyjścia do wszelkich syntez, pokazywania różnych spojrzeń na jakąś kwestię. Poniżej znajdziecie najczęściej pojawiające się zagadnienia z literatury staropolskiej i przykłady tematów: 1. Bóg, świat, człowiek i jego egzystencja Relacja człowiek – Bóg w literaturze staropolskiej. „Gdzieśkolwiek
Kim są bohaterowie bajek Ignacego Krasickiego? Na jakiej zasadzie są dobierani w pary? Omów kompozycję bajek. Bohaterami bajek Krasickiego są ludzie – dziecię i ojciec, mądry i głupi – lub zwierzęta: słowik i szczygieł, szkapa i rumak. Nietrudno jednak zauważyć, że nawet pod postaciami zwierząt ukrywają się ludzie. W bajkach nie mówi się jednak o indywidualnych cechach i czynach ludzi. Przedstawiane zwierzęta to uosobienia pewnych typów ludzi, ich cech charakterów. Z bajek pochodzą nasze konwencjonalne wyobrażenia o zwierzętach – na
Jakie zasady wyznaje i jakie wartości ceni postać mówiąca we fraszce Jana Kochanowskiego Na dom w Czarnolesie? Na dom w Czarnolesie Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmorowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystym, A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym, Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością, Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością. Postać mówiąca w wierszu prosi Boga o opiekę
Jaki zauważasz związek pierwszych wersów Pana Tadeusza: Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie. Ile Cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto Cię stracił! z fraszką Jana Kochanowskiego „Na zdrowie”? Ojczyzna to zdrowie. Takiej metafory użył Adam Mickiewicz na początku Pana Tadeusza. Nawiązał w ten sposób do słynnej fraszki Jana Kochanowskiego, w której zdrowie zostaje uznane za jedną z najwyższych wartości. Kochanowski pisał: Szlachetne zdrowie, Nikt się nie dowie, Jako smakujesz, Aż
Określ podmiot liryczny w wierszu Jana Kochanowskiego Na lipę. Na lipę Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie! Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie, Choć się najwysszej wzbije, a proste promienie Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie. Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają, Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają. Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potem szlachci pańskie stoły. A ja swym cichym szeptem sprawić umiem
Czym jest dusza Pana Cogito w wierszu Zbigniewa Herberta „Dusza Pana Cogito”? Nazwisko bohatera wiersza stanowi aluzję do formuły Kartezjusza „Cogito ergo sum” (Myślę, więc jestem). Kim jest Pan Cogito? To zwykły, przeciętny człowiek. Pan Cogito myśli o swoim życiu, o tym, kim jest. Jest świadomy, że człowiek składa się z dwóch części – duszy i ciała. Ale Pan Cogito to ktoś bez jednej ważnej części człowieka – bez duszy. (…) dusza Pana Cogito
Zbierz argumenty na to, że Testament mój Juliusza Słowackiego to utwór będący poetyckim rozrachunkiem z jego życiem i twórczością. 1. W wierszu Słowackiego podmiot liryczny można utożsamić z samym autorem. Kim jest spisujący testament? To: trzydziestoletni samotny poeta, niedoceniony artysta, który próbował kierować ludźmi jak sternik łodzią, lecz nie spotykał się z ich aprobatą: Kto drugi tak bez świata oklasków się zgodzi Iść… taką obojętność, jak ja, mieć dla świata? Być sternikiem duchami napełnionej łodzi,
Omów środki stylistyczne zastosowane w wierszu Kamyk Zbigniewa Herberta. Kamyk Kamyk jest stworzeniem doskonałym równy samemu sobie pilnujący swych granic wypełniony dokładnie kamiennym sensem o zapachu który niczego nie przypomina niczego nie płoszy nie budzi pożądania jego zapał i chód są słuszne i pełne godności czuję ciężki wyrzut kiedy go trzymam w dłoni i ciało jego szlachetne przenika fałszywe ciepło – Kamyki nie dają się oswoić do końca będą na nas
Czym jest naród według Zbigniewa Herberta (Rozważania o problemie narodu)? Według Zbigniewa Herberta o przynależności do danego narodu mogą decydować: Wspólny język (Herbert pisze: „używanie tych samych przekleństw i tych samych zaklęć miłosnych”). Czytanie tych samych tekstów, które przekazują pewne prawdy z pokolenia na pokolenie (poeta mówi: „wspólna lektura szkolna”). Wspólne terytorium – Herbert mówi o tym tak: sprawa z ziemią i podaje charakterystyczne dla polskiego krajobrazu elementy: „wierzby piaszczysta droga łan pszenicy niebo plus pierzaste
Wskaż podobieństwa i różnice pomiędzy utworami o kruku i lisie autorstwa Ignacego Krasickiego, Jana Sztaudyngera i Zbigniewa Lengrena. Podobieństwa: W bajkach Krasickiego i Lengrena są identyczne tytuły wskazujące na głównych bohaterów (Kruk i lis). Tylko Sztaudynger nadaje swej bajce inny tytuł: Nauka nie poszła w las – bardziej opisowy, zawierający przewrotną wobec treści pointę. We wszystkich trzech utworach pojawiają się ci sami bohaterowie – dwa zwierzęta: kruk i lis. Typ bajki, w której występują zwierzęta uosabiające ludzkie cechy, nazywa
Inspirując się wierszem Zbigniewa Herberta „O dwóch nogach Pana Cogito”, wyraź własne stanowisko wobec tezy: każdy z nas łączy w sobie cechy Don Kichota i Sancho Pansy. Co to za człowiek z dwiema różnymi nogami? Herbert nie każe nam się zastanawiać, wyjawia tajemnicę: Pan Cogito. Jego lewą nogę „przyrównać można do Sancho Pansy”, a prawa przypomina „błędnego rycerza”, czyli Don Kichota. My ludzie, istoty myślące, mamy więc dwie „nogi”, dwa różne spojrzenia na świat, które
Jaka jest natura człowieka? Dlaczego podmiot liryczny w wierszu Tadeusza Różewicza Ocalony poszukuje mistrza i nauczyciela? II wojna światowa dokonała zniszczeń nie tylko materialnych, ale przede wszystkim duchowych. Wojna skończyła się, ale jej skutki są straszniejsze niż ona sama. Bo nic nie jest tak, jak było. Panuje przerażenie i pustka. Wojna ukazała zło tkwiące w człowieku i uświadomiła ludziom, że tradycyjnie cenione wartości (np. dobro, miłość, sprawiedliwość, prawda) też uległy zniszczeniu. Na przykład przyjaźń
Jakie mogą brzmieć tematy o bohaterach literackich? „O ludziach rozsądnych i ludziach szalonych”. Tytuł artykułu Adama Mickiewicza uczyń mottem swojej wypowiedzi o bohaterach literackich okresu oświecenia i romantyzmu. W kręgu sympatii i niechęci. Które postaci literackie budzą Twoją aprobatę, a które oceniasz negatywnie? Trudne zwycięstwa, gorzkie klęski – drogi życiowe wybranych bohaterów literackich. „Wstrząsające wydarzenia życiowe odkrywają w ludziach prawdziwe osobowości, rodzą nowe postawy”. (Jan Józef Szczepański). Rozwiń myśl na
Przedwiośnie Stefana Żeromskiego a film Filipa Bajona – Twoje refleksje po obejrzeniu filmu. Adaptacja każdego dzieła literackiego wywołuje zawsze gorące dyskusje krytyków, widzów i reżyserów. Wiąże się z ogromną odpowiedzialnością, którą bierze się na swe barki. Czy Filip Bajon, reżyser i scenarzysta Przedwiośnia, dobrze wywiązał się ze swej roli? Ocenić to mogą, moim zdaniem, tylko ci, którzy znali książkę Żeromskiego, zanim obejrzeli film Bajona, ponieważ mogli skonfrontować to, co zobaczyli na ekranie, z obrazami powstałymi
Z jakimi tematami można skojarzyć ten motyw? „Każdy ma swoją jedyną melodię istnienia” (Maria Janion). Poszukiwania sensu życia wpisane w świat wybranych bohaterów literackich a Twoje refleksje o istocie egzystencji; „Absolutna wolność człowieka skończyłaby się chaosem” (Antoni Kępiński). Rozważania o granicach wolności inspirowane literaturą; Odczytaj i skomentuj sens myśli Josepha Conrada: „Człowiek musi wierzyć w parę prostych pojęć, jeśli chce żyć przyzwoicie”. Rozwijając temat, odnieś się do losów wybranych bohaterów
W jakich ujęciach motyw pojawił się w pracach pisemnych? Jacy jesteśmy Polacy» – opracuj odpowiedź, poszukując przykładów w literaturze dwóch, trzech epok. Niemal pełna swoboda – jedyne ograniczenie dotyczy selekcji przykładów (trzeba wybrać epoki). Niebezpieczeństwa związane z tym tematem: a) takie polecenie niczego nie podpowiada; b) chęć napisania o wszystkim może dać pracę ogólnikową; c) praca może stać się schematycznym przeglądem przykładów literackich. Tematy wymagające skomentowania cytatu: „Każdy z was z osobna jest olbrzymem […],
