SIDEBAR
Ta lektura jest ważna bo: Jest głosem przeciwko podbojom kolonialnym, zniewoleniu, haniebnym praktykom imperialnym Europejczyków w Afryce. Odkrywa wstrząsającą prawdę o ludzkich instynktach i możliwościach czynienia zła. Stanowi genialne studium psychologiczne ukazujące fenomen nieprzeciętnej jednostki. Uświadamia, jak bardzo złożona i niejednoznaczna w ocenie bywa prawda o człowieku. Autor Joseph Conrad (1857-1924) – żeglarz i pisarz. W rzeczywistości nazywał się Józef Konrad Korzeniowski i był z pochodzenia Polakiem. Jako siedemnastoletni chłopak
Wskaż kilka cech charakterystycznych języka Ferdydurke. Nazwiska znaczące Specyficzne słowa klucze kojarzące się z kulturą karnawałową, cielesnością: przyprawić „gębę”, „upupić”, „łydka”. Neologizmy: zbelfrzony, inżynierkowaty, przerozkazywać. Zabawy słowne: pani Młodziakowa, gdy była sanitariuszką, została skopana w okopach, a Syfon został zgwałcony przez uszy. Zmiany szyku zdania, np. „Słowacki wielkim poetą był”. Aforyzmy: „O, styl – narzędzie tyranii!”. Czy nazwiska w Ferdydurke to nazwiska znaczące? Podaj kilka przykładów nazwisk i krótko je omów. Nazwiska w tej powieści
Ferdydurke to ostra satyra na świat uwięziony w Formie, która tłumi wszelki indywidualizm, zabija to, co w człowieku własne, jedyne, niepowtarzalne. Gombrowicz udowadnia, że świat jest niczym innym jak rekwizytornią Form – gotowych schematów, konwencji, stereotypów, wzorców. Człowiek wpisany w taką rzeczywistość, otoczony zewsząd przez Formy żyje jednocześnie ze świadomością, że do nich nie dorasta. Grozi mu więc popadnięcie w niedojrzałość, czyli „upupienie”, z którego zresztą czerpie energię. Niedojrzałość jest
Tytuł W tradycyjnych powieściach tytuł na ogół informuje o zawartości powieści – przykład takiego tytułu to Anna Karenina Lwa Tołstoja czy Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. W przypadku Ferdydurke mamy do czynienia z zupełnie inną sytuacją – ten tytuł zamiast informować, dezinformuje, sprawia, że czytelnik czuje się zagubiony – cóż to za dziwne słowo? A może właśnie ta bezsensowność tytułu jest źródłem jego sensu? Nadanie powieści takiego frapującego tytułu jest na pewno formą gry z czytelnikiem.
Narratorem powieści jest od początku ktoś z wewnątrz, co daje wrażenie autentyzmu. Dopiero pod koniec relacji o epidemii dowiadujemy się, że narratorem jest nie anonimowy mieszkaniec Oranu, ale centralna postać utworu – doktor Rieux. Dlaczego ukrył ten fakt? „Zależało mu na tonie obiektywnego świadka”. Kronikarz stara się być dokładny. Przedstawia szczegółowy obraz epidemii: objawy choroby, ludzkie postawy, sposoby walki. Najmniej mówi o swoich przeżyciach. Uważa, że tak trzeba: Chcąc być
Zinterpretuj tytuł powieści Alberta Camusa pt. Dżuma. Dżuma jako powieść o: • wojnie, • różnych ludzkich postawach wobec zagrożenia, • miłości i ofiarności pomagającej pokonać zło, • potrzebie solidarności ludzi w sytuacji ekstremalnej, • stałej obecności zła w otaczającym nas świecie, • potrzebie heroizmu, • cierpieniu, • wierze, winie i karze. Dżuma, zwana też morową zarazą lub czarną śmiercią, to jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych. Była jedną z większych plag
Epoka – tu jesteśmy Powieść została ukończona w 1947 roku. Tło epoki, w której powstawała, jest więc przerażające – to czasy systemów totalitarnych i II wojny światowej. Ludzie często byli stawiani w sytuacjach granicznych – ich metaforą jest wybuch epidemii dżumy. Gatunek Dżuma to powieść-parabola o samotności człowieka, miłości do innych ludzi i walce ze złem. Autor zawarł w niej ponadczasowy sens, ważny dla każdego czytelnika. Dżuma może być symbolem
Hamlet, Laertes, Fortynbras – różni ludzie w podobnych sytuacjach. Porównaj bohaterów. Propozycja: Wszyscy trzej są młodymi ludźmi zmuszonymi przez los do dokonania zemsty. Hamlet ma pomścić ojca, którego zabił podstępnie własny brat. Laertes powrócił do Elsynoru na wieść o zabiciu ojca przez księcia Danii. Wkrótce dowiedział się też o szaleństwie i samobójczej śmierci swej siostry Ofelii. Uznał, że także za to odpowiedzialny jest Hamlet. Fortynbras również stracił ojca, a na tronie zasiadł jego stryj. Książę
Pytania Kto to byli urkowie? Urkowie to przestępcy kryminalni, recydywiści, którzy mieli dużo lepszą pozycję niż więźniowie polityczni. Urką staje się przestępca pospolity dopiero po kilkakrotnej recydywie. W tej nowej sytuacji nie opuszcza już na ogół nigdy obozu, wychodząc na wolność tylko na parę tygodni dla załatwienia najpilniejszych spraw i dokonania następnego przestępstwa. Miarą pozycji, jaką wytworzył sobie w obozie urka, jest nie tylko to, ile lat tułał się po łagrach i za co
Akt I Wyjaśnia, jak doszło do zbrodni. W scenie 1, na wrzosowisku widzimy trzy czarownice (Siostry Losu). Zamierzają ukarać kobietę, która zawiniła wobec jednej z nich. Jest nią lady Makbet, a kara ma dosięgnąć nie tylko ją, lecz spaść na jej rodzinę. Okolice Forres. Bitwa między wojskami króla Szkocji Dunkana a zbuntowaną szlachtą. Walka jest wyrównana, dopiero brawurowy atak Makbeta przechyla szalę zwycięstwa na stronę prawowitego króla. Gdy po zakończonej bitwie Makbet i jego
Charakterystyka Konrada Wallenroda. Czytelnik poznaje go jako krzyżackiego komtura w Malborku – ponurego, małomównego, dowodzącego zakonem w wojnie z Litwą. Z biegiem akcji poznaje, kim jest Wallenrod – to Litwin porwany za młodu przez Krzyżaków i przez nich wychowany, Walter Alf, który uciekł do swoich, lecz powrócił do zakonu, pod imieniem Wallenroda zdobył tu uznanie i został wybrany przywódcą. • Wygląd zewnętrzny – nie wiadomo wiele – narrator mówi „piękny
Pytania Udowodnij, że „Konrad Wallenrod” jest powieścią poetycką. Utwór Mickiewicza spełnia wszystkie podstawowe reguły gatunku powieści poetyckiej. W utworze brak jest przyczynowo-skutkowego powiązania ze sobą poszczególnych scen, kolejna scena nie musi być następstwem poprzedniej. Na przykład scena VI Pożegnanie przynosi obraz klęski Krzyżaków i śmierci bohatera, natomiast nie ma przed nią sceny opisującej przegraną bitwę. Niechronologiczność akcji – na przykład w scenie I dowiadujemy się o wyborze Konrada na wielkiego mistrza, a dopiero później, w scenie
Udowodnij, że Konrad Wallenrod jest powieścią poetycką. POWIEŚĆ POETYCKA – gatunek ten stworzył angielski poeta George Byron. Sam Mickiewicz przetłumaczył na język polski najbardziej znany utwór tego gatunku, czyli Giaura Byrona. Cechy powieści poetyckiej to: Luźna, fragmentaryczna kompozycja, pełna tajemnic i niedomówień. Elementy fabuły są ze sobą luźno powiązane lub wręcz niespójne. Inwersja czasowa – akcja nie jest chronologiczna, mogą pojawiać się retrospekcje, akcja miesza się z przedakcją. Zostaje też zerwana więź
Przedmowa utworu dotyczy dziejów Litwy i narodu litewskiego w czasach średniowiecza, a zwłaszcza w wiekach XIII i XIV. Służy ona nadaniu aktualnym problemom „rysu historycznego” dla zmylenia carskiej cenzury. Wstęp – zawiera zarys wojny, która lada chwila wybuchnie między Teutonami (Krzyżakami) a Litwinami. Niemen staje się granicą między dwoma wrogimi państwami. • Część I Obiór – do Marienburga (Malborka) przybywają komturowie krzyżaccy, aby wybrać wielkiego mistrza. Tutaj masz charakterystykę Konrada – zasłużonego, ale ponurego rycerza, którego jedynym
Jak można odczytać pojawiające się w dramacie postacie wiedźm? Po pierwsze: obrazują potęgę sił nadprzyrodzonych, których moc jest daleko większa od możliwości człowieka. To właśnie one, a nie my sami, nadają ostateczny kształt naszemu życiu i są siłą sprawczą wielu ludzkich zachowań. Po drugie: symbolizują zło świata, które mieszka poza ludzką naturą. Jednak człowiek jest w nie uwikłany bo mimo że go nie akceptuje, podlega jego prawom. Po trzecie: symbolizują ciemne myśli Makbeta i jego
Justyna Orzelska – pozytywistka czy romantyczka? Zgromadź argumenty za i przeciw. Na pozór jest typową pozytywistką. Uparta, zdecydowana, wytrwale dąży do celu. Aktywna i energiczna, nie traci długich godzin na rozmyślania o konsekwencjach swoich czynów. Uczucie do Jana nie wytrąca jej z równowagi, tylko dodaje sił. Wierzy, że praca odgrywa ważną rolę w życiu. Po ślubie z Jankiem pragnie zająć się pracą u podstaw – nauczaniem wiejskich dzieci. Jej decyzja
Omów najważniejsze konflikty i spory pomiędzy bohaterami w Nad Niemnem. 1. Konflikt między Benedyktem Korczyńskim a jego synem Witoldem Najbardziej wyeksponowany w powieści. Kończy się pojednaniem i wybuchem miłości, lecz nie można bagatelizować jego znaczenia, choćby ze względu na to, że przewija się on przez cały utwór. Zarazem może sprawiać wrażenie konfliktu pozornego, jeśli weźmie się pod uwagę, że Witold i Benedykt byli w gruncie rzeczy bardzo do siebie podobni,
Nad Niemnem to kolejny w literaturze polskiej gatunkowy przykład epopei szlacheckiej. Jakie cechy powieści o tym świadczą? Bohater zbiorowy Choć, oczywiście, każdego z głównych bohaterów i traktować można bardzo indywidualnie, to jednak – podobnie jak w wypadku Pana Tadeusza – wszyscy razem tworzą pewną całość noszącą cechy bohatera zbiorowego. Tym bohaterem zbiorowym Nad Niemnem jest właśnie polska szlachta – w całej swej społecznej rozciągłości – od arystokraty Różyca aż po
Bohaterowie Nad Niemnem We dworze w Korczynie zamieszkuje rodzina Korczyńskich: senior rodu – Benedykt, jego żona Emilia, dwoje dzieci – dwudziestoletni Witold i kilkunastolatka Leonia – które uczą się w szkołach w mieście i właśnie przyjechały na wakacje, a także zajmująca się całym domem krewna Benedykta, Marta, inni zubożali krewni – Justyna i Ignacy Orzelscy oraz panna Teresa, dama do towarzystwa Emilii. Benedykt Korczyński, dobry gospodarz, ciężko pracuje, aby zapewnić
Bogumił Bohatera poznajemy w chwili, kiedy jest już dojrzałym, trzydziestosześcioletnim mężczyzną obciążonym bagażem doświadczeń. Jego przeszłość – nieco mroczną, pełną luk i niedomówień – określają zarówno elementy uwznioślające (udział w powstaniu styczniowym, niewola niemiecka), jak i mniej afirmatywne (długa włóczęga, wykonywanie wielu zawodów: tragarza, górnika, stelmacha, pomocnika fryzjera itp.) czy wręcz negatywne (hulanka, awanturniczy tryb życia). W planie czasu teraźniejszego Bogumił jawi się jednak jako ideał człowieka, chociaż jego postać nie zostaje tak
