SIDEBAR
Jego rola w literaturze polskiej Twórczość tego artysty (z wykształcenia rzeźbiarz – wszechstronnie uzdolniony twórca: rzeźbił, malował, rysował) należy do najoryginalniejszych i najciekawszych zjawisk w literaturze polskiej. Za życia poety ukazał się tylko jeden jego zbiór – Poezje (1863). Z publikacji kolejnego zbioru, Vade-mecum, przygotowywanego przez poetę w latach 1864–1865, wydawca się wycofał. Artysta uprawiał różne gatunki literackie – pisał wiersze, poematy, dramaty, listy poetyckie i traktaty. Tworzył prozę poetycką. W swojej twórczości posługiwał
Jego rola w literaturze europejskiej To jeden z najwybitniejszych poetów polskiego romantyzmu, jeden z trójki (obok Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego) polskich wieszczów. Z Krasińskim przez pewien czas łączyły go dość ciepłe stosunki (przyjmował nawet od niego dyskretną pomoc finansową), a z Mickiewiczem… – nigdy. Przez krótki czas działali jednak wspólnie w Kole Sprawy Bożej, z którego Słowacki wystąpił. Debiut poety nie spotkał się z większym zainteresowaniem emigracji. Sam Adam Mickiewicz wyraził mało pochlebny sąd (później powtarzany przez krytyków ku
Był poetą i publicystą, jednym z najważniejszych twórców polskiego oświecenia. Przez współczesnych mu nazywany był księciem poetów. Był autorem Hymnu do miłości ojczyzny, który przez długie lata, zwłaszcza w czasie zaborów, pełnił rolę hymnu narodowego. Był autorem Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków, pierwszej polskiej nowożytnej powieści. W swoich utworach realizował postulaty epoki: kształcenie społeczeństwa, propagowanie ideału człowieka oświeconego, piętnowanie pewnych zachowań i prostowanie systemu wartości. Był twórcą gorzkim czy śmiesznym? Gorzkim i śmiesznym – z jego śmiesznych bajek wyłania
Cechy twórczości Wacław Potocki jest przedstawicielem nurtu ziemiańskiego w poezji polskiego baroku. Jest przedstawicielem (ale zarazem bardzo ostrym krytykiem!) kultury sarmackiej. Bardzo ostro krytykował magnaterię. Idealizował za to ziemiański wzorzec życia. Miał zacięcie publicystyczne – jego utwory zawierają mnóstwo postulatów, propozycji reform, satyrycznego spojrzenia na rzeczywistość. Był zapalonym moralistą i dydaktykiem – większość jego utworów zawiera jakiś morał… Jest autorem eposu Transakcja wojny chocimskiej…, w którym propagował rycerskie cnoty Sarmatów
Cechy twórczości Daniel Naborowski zaliczany jest do polskich poetów metafizycznych, obok np. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego. Jego obsesją jest czas – upływ czasu, przemijanie, motywy vanitatywne. Jego poezja jest kunsztowna, ma starannie przemyślaną kompozycję. Jednocześnie zaskakuje nas… niemal współczesny język niektórych jego wierszy, choćby Krótkości żywota. Zasłynął także jako znakomity konceptysta – przykładem utworu opartego na koncepcie może być wiersz Na oczy królewny angielskiej… Naborowski jest także autorem frywolnych,
Cechy twórczości Jego ulubioną formą był sonet. Jest uważany za najwybitniejszego przedstawiciela poezji dworskiej. Utwory Morsztyna często oparte są na koncepcie – wyrafinowanym, zaskakującym pomyśle. Wiersz ma wywołać u czytelnika podziw dla pomysłowości i kunsztu poety. Jan Andrzej Morsztyn uważany jest także za największego polskiego marinistę – kontynuatora dzieła włoskiego poety Giambattisty Mariniego. Stosuje wyrafinowane środki poetyckie, takie jak anafora, paralelizm. Bardzo często tematem jego wierszy jest miłość – forma
Jego rola w literaturze polskiej Kochanowski zaadaptował na potrzeby poezji polskiej wiele gatunków starożytnych, takich jak tren, poemat biblijny. Już za życia uchodził za klasyka i wielkiego twórcę. Był autorytetem nie tylko literackim, ale i moralnym. U tego wielkiego poety możemy mówić o humanizmie tragicznym – ten rodzaj humanizmu widać w Trenach, gdzie po załamaniu się światopoglądu następuje jego odbudowanie – ale jest to humanizm dojrzalszy, bardziej otwarty na cierpienie i ból. Badacze określają twórczość Kochanowskiego
Epoka – Młoda Polska. Miejsca – Zakopane –willa Harenda, znany dom Kasprowicza. Nurt – przede wszystkim modernizm i symbolizm młodopolski. Miejsce w polskiej literaturze – istotne zwłaszcza w Młodej Polsce. To jeden z najzdolniejszych poetów tego czasu z Tetmajerem i Micińskim tworzą modernistyczną trójcę. Biografia Jan Kasprowicz urodził się 12 XII 1860 w Szymborzu pod Inowrocławiem. Pochodził z rodziny chłopskiej, jego ojciec był analfabetą. Przyszły poeta, na szczęście dla literatury polskiej
Autor Witold Gombrowicz – jeden z najbardziej kontrowersyjnych polskich pisarzy, skandalista, burzyciel mitów narodowych, odsądzany nieraz od czci i wiary. W 1939 roku wyruszył statkiem do Argentyny – zastał go tam wybuch wojny, do kraju nie powrócił. Znane dzieło przedwojenne to Ferdydurke. Tło epoki Powieść Witolda Gombrowicza powstała w dwudziestoleciu międzywojennym – a był to czas eksperymentów w prozie. Rok wcześniej została wydana np. Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej. Eksperymentalny charakter ma także twórczość Gombrowicza, w tym i jego najsłynniejsze
Witkiewicza nazywa się często osobowością renesansową, a to dlatego, że swą twórczością ogarnął wiele dziedzin. Był malarzem, powieściopisarzem, filozofem, krytykiem literackim, poetą, dramaturgiem, teoretykiem sztuki i reformatorem teatru. Już od dziecka malował, pisał i filozofował. By odróżnić się od ojca, Stanisława Witkiewicza, przybrał pseudonim Witkacy. Tak podpisywał swe powieści i dramaty. Pisma filozoficzne natomiast zawsze jako Stanisław Ignacy – stanowiły one w dorobku twórczym Witkiewicza rozdział odrębny. O ile te pierwsze pisał szybko i niestarannie, właściwie nie
Mini-CV 4 września 1809 – przyszedł na świat. 1829 – ukończył prawo i wyjechał do Warszawy (praca w Komisji Skarbu). 1830 – opuścił Polskę – przybył do Drezna; z listami od polskich władz powstańczych podróżuje do Londynu i Paryża; tu osiedlił się na dłużej. 1832 – wyjechał do Szwajcarii. 1834 – wycieczka w Alpy. 1836 – wyjechał do Rzymu; stąd wyruszył w podróż po krajach basenu Morza Śródziemnego. 1837 – wraca do Włoch; zatrzymuje się we
Henryk Sienkiewicz jest jednym z czterech Polaków uhonorowanych literacką Nagrodą Nobla. Jego książki są tłumaczone na wiele języków i były wielokrotnie ekranizowane przez twórców polskich i zagranicznych. Niektórzy uważają go za jednego z naszych najlepszych pisarzy. Na Ogniem i mieczem, sfilmowaną przez Jerzego Hoffmana pierwszą część Trylogii Sienkiewicza, poszły do kin tłumy. Jaka to epoka? Pozytywizm. Przyjmuje się, że zaczął się po upadku powstania styczniowego i trwał do połowy lat 90. XIX w. Henryk Sienkiewicz, obok Bolesława
Biografia 7 V 1867 – we wsi Kobiele Wielkie pod Radomskiem przychodzi na świat Stanisław Władysław Rejment (takie było jego właściwe nazwisko). Jest synem wiejskiego organisty Józefa i zubożałej szlachcianki Antoniny z Kupczyńskich. Od 1880 – związany z Warszawą. Na początku jest tu uczniem krawieckim swego szwagra Konstantego Jakimowicza (męża najstarszej siostry – Katarzyny). 1883 – uzyskuje jedyne znane dziś świadectwo z III klasy Warszawskiej Szkoły Niedzielno-Rzemieślniczej. 1884 – 1887 – występuje w wędrownych grupach
Zygmunt Krasiński, poeta, dramaturg, powieściopisarz, filozof, zapewne, najwybitniejszy polski epistolograf, był w XIX wieku zaliczany do trójcy wieszczów narodowych jako twórca równy Mickiewiczowi, a wybitniejszy od Słowackiego. Dziś ważny przede wszystkim jako autor dwóch dramatów: Nie-Boskiej komedii i Irydiona, poematu Przedświt oraz arcydzieła romantycznej epistolografii – setek listów adresowanych do różnych osób. Również jego życie może być czytane jako swoisty tekst kultury. Genialne dziecko – poważną działalność pisarską rozpoczął bardzo wcześnie, już w wieku
Dorobek literacki Sławomira Mrożka jest bardzo duży i zróżnicowany. Począwszy od artykułów prasowych, felietonów, reportaży, przez żartobliwe rysunki, na dramatach i prozie kończąc. Mrożek jest znany i ceniony za granicą. Mimo licznych już monografii poświęconych jego osobie i wielu wypowiedzi w prasie – nie wiemy zbyt wiele o życiu prywatnym twórcy. Chroni on swoją prywatność, szczególnie wobec polskiej publiczności. Gdy kiedyś poproszono go o napisanie autobiografii dla amerykańskiego wydawcy, przedstawił interesujący tekst w języku angielskim, natomiast poproszony o ten
Miron Białoszewski – „twórca osobny”, wyizolowany, nie należał do żadnego ugrupowania poetyckiego. Stworzył swój własny język artystyczny, własny styl zdradzający fascynację kulturą niską wraz z jej niechęcią do wypolerowanych, gładkich słów. Z zachwytem pisał o jarmarcznych barankach, lukrowanych sercach z piernika, łyżkach durszlakowych i kaflowych piecach. Tworzył słowa hybrydy, pokraczne i bełkotliwe, ale zaskakująco świeże. Sceptyczny wobec języka oficjalnego, poszukiwał nowych form wyrazu w obszarze mowy potocznej. Wykorzystywał utarte maksymy, mowę dziecięcą, schematy językowe, by tworzyć nowe
Prowokator i skandalista czy twórca walczący o prawo do własnego języka artystycznego? Odrzucił wszelkie konwencje literatury „wysokiej”. Z zachwytem pisał o jarmarcznych barankach, lukrowanych sercach z piernika, łyżkach durszlakowych i kaflowych piecach. Tworzył słowa-hybrydy, pokraczne i bełkotliwe, ale zaskakująco świeże. Nie wahał się tknąć narodowych świętości i powstanie warszawskie przedstawił w nieheroicznej konwencji. Świadomie zresztą nie wziął udziału w walce. Nic dziwnego, że wokół jego osoby i twórczości narosła aura literackiej sensacji i obyczajowego
Mini-CV 23 kwietnia 1564 – narodziny poety. 1582 – zawarcie małżeństwa. 1588 – wyprowadzka do Londynu. 1593 – oficjalny debiut Wenus i Adonis. 1594 – członek Trupy Lorda Szambelana. 1596 – nadanie jego rodzinie herbu. 1599 – otwarcie teatru The Globe. 1613 – pożar teatru. 1613 – powrót do Stratford. 1616 – śmierć. Na tle epoki William Szekspir tworzył w epoce renesansu , wystąpił na arenie życia literackiego w ostatniej dekadzie
Tadeusz Konwicki to pisarz przez jednych bardzo lubiany, przez innych znienawidzony i uważany za nudziarza. Ta druga grupa czytelników zarzuca mu, że jest pisarzem jednego tematu – w jego książkach powracają ciągle te same myśli, wątki, sytuacje i postacie; wszystkie jego dzieła są jakby jednym utworem silnie związanym z biografią pisarza. Sam autor patrzy na to inaczej; w wywiadzie udzielonym Stanisławowi Nowickiemu stwierdził: „Zawsze starałem się, aby z czysto humanitarnych względów nie być monotonnym i nie nudzić
Trudno wyobrazić sobie poezję polską i polski dramat bez Tadeusza Różewicza. Można by nawet podzielić poezję polską na okres przed Różewiczem i po Różewiczu. To wielki nowator na każdym polu; jedną z wielu pamiątek, które po nim zostaną, będzie tzw. wiersz różewiczowski. Jego poezja bywa nazywana poezją ściśniętego gardła, a on sam twórcą poezji po Oświęcimiu. Jego utwory są znane także za granicą i, oczywiście, pojawiają się w każdym podręczniku języka polskiego. Bez wahania można
