SIDEBAR
Epoka – współczesność, Poetka zadebiutowała w roku 1945. Jej tomiki noszą tytuły: Dlatego żyjemy, Pytania zadawane sobie, Wołanie do Yeti, Wszelki wypadek, Wielka liczba, Ludzie na moście. Nurty – poezja intelektualna, operująca ironią, pointą, humorem. Filozoficzny sceptycyzm. Miejsce w literaturze polskiej Bardzo ważne. Jest pierwszą damą polskiej poezji współczesnej, otrzymała Nagrodę Nobla w roku 1996. Decyzję te uzasadniono: „Za poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii (…)”. Jest jedyną
Mini-CV 1924 – urodził się w Warszawie, ta data figuruje w encyklopediach, naprawdę urodził się cztery lata później, w 1928 roku, a datę sfałszował, co nie było trudne po wojnie. 1943 – powstanie w getcie obserwowane przez pisarza z zewnątrz i ciężka, zagrażająca życiu Szczypiorskiego choroba (choroba później już kojarzyła mu się nieodmiennie z gorączką i… pożarem getta). 1944 – udział w powstaniu warszawskim, którego konsekwencją było dostanie się do obozu w Sachsenhausen. 1949 – ślub ze starszą od siebie
Epoka – dwudziestolecie międzywojenne i współczesność. Życie poety objęło prawie wiek – od 1911 po 2004 rok Miejsca – Litwa ( Szetejnie, Wilno) – kraj dzieciństwa. Warszawa, po wojnie emigracja: Paryż, Stany Zjednoczone – Berkeley. Powrót do kraju – Kraków. Nurty – katastrofizm w dwudziestoleciu, w poezji współczesnej – nurt klasyczny, trudny do zakwalifikowania, poeta zajmuje indywidualne miejsce na mapie literatury współczesnej. Miejsce w polskiej literaturze – bardzo ważne, współczesny
Epoka – oświecenie, wiek XVIII. Nurt – klasycyzm. Miejsca – Warszawa dwór królewski Stanisława Augusta Poniatowskiego ( jest kapelanem królewskim) i Lidzbark warmiński, gdzie obejmie biskupstwo. Rola w polskiej literaturze – bardzo ważna. To pierwsze pióro Polski osiemnastowiecznej, najzdolniejszy twórca oświecenia. Jego utwory pokazują ówczesny świat, ale przy tym są kunsztowne a w wymowie uniwersalne i filozoficzne. Krasicki jest wzorem polskiego oświeconego umysłu: wykształcony, błyskotliwy, inteligentny, utalentowany. W swoich utworach
Zbigniew Herbert to jeden z największych pisarzy polskich drugiej połowy XX wieku. Jego liczne wiersze są znane i cenione nie tylko u nas, także w innych krajach, przede wszystkim w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Jego życie i twórczość przypadły w dużej mierze na okres, który nosi w sztuce nazwę socrealizmu. Nie były to łatwe czasy, posłuchajmy, co myślał o nich sam poeta: Ten okres powojenny jest dość obrzydliwym rozdziałem w dziejach literatury polskiej. Nie jestem specjalistą ani od pornografii, ani od
Witold Gombrowicz był bez wątpienia jednym z największych i zarazem najbardziej kontrowersyjnych pisarzy polskich. Przez całe życie był zażartym krytykiem Polski i polskości, polskiej tradycji literackiej i polskiego „ducha narodowego” – dziś sam znajduje się na czołowym miejscu w kanonie tej tradycji. Stworzył literaturę wyjątkową, rzec można, bez precedensu. Był postacią niezwykle barwną – dla wielu nieznośną i męczącą, egocentryczną i zadufaną w sobie. Polskę obserwował przeważnie z daleka: bez mała połowę życia spędziwszy na emigracji: w Argentynie i we Francji.
Tego się naucz! Poezja Bolesława Leśmiana – niepowtarzalna w swym charakterze – do najłatwiejszych nie należy. Zastanów się, czy potrafisz odpowiedzieć na następujące pytania: Dlaczego twórczość autora Dusiołka stanowi na tle poezji dwudziestolecia międzywojennego zjawisko całkowicie odosobnione? Co przesądza o jego odrębności? Do jakiej filozofii odwołuje się Leśmian w swoich wierszach? Jak postrzega świat, człowieka, naturę? Na czym polega eksperymentatorski stosunek do języka poetyckiego? Jaką funkcję pełnią neologizmy w wierszach
Mini-CV 1518 – rozpoczęcie zarzuconych po roku studiów uniwersyteckich. 1523 – terminowanie na dworze magnackim Andrzeja Tęczyńskiego. 1531 – przeprowadzka do ziemi chełmskiej i początek przyjaźni z hetmanem Maciejem Sieniawskim. 1537 – początek działalności politycznej. 1562 – ostateczne przystąpienie do polskiego odłamu kalwinizmu. Mikołaj Rej już za życia uznany był za twórcę wybitnego. Przez wielu nazywany był „ojcem piśmiennictwa polskiego”. Był wszechstronnie utalentowanym samoukiem, który w wielu gatunkach literackich stworzył pierwsze wzorce literackie
Pisarz emigracyjny. Dokumentalista i moralista. Autor poruszającej książki o sowieckich obozach pracy. Więzień łagru w Jercewie i żołnierz generała Andersa. Piękna, heroiczna biografia, w której nie brakowało tragicznych zdarzeń. Spisywał ją autor niemalże przez całe życie w kolejnych częściach Dziennika pisanego nocą. W Polsce przez wiele lat w oficjalnym obiegu nieobecny i zakazany. Pierwsza jego książka z czasów emigracji ukazała się w kraju dopiero w późnych latach 80. W 1991 roku przyjechał do Polski po raz pierwszy po pięćdziesięciu dwóch latach pobytu za
Mini-CV 1883 – narodziny. 1893 – 1901 – nauka w gimnazjum. 1901 – 1906 – studia zakończone zdobyciem tytułu doktora praw. 1908 – początek pracy zawodowej w Zakładzie Ubezpieczeń Robotników od Wypadków. 1909 – debiut literacki. 1912 – 1917 – znajomość i korespondencja z Felicją Bauer. Dwukrotne zaręczyny. 1917 – rozpoznanie choroby: gruźlica. 1920 – 1922 – znajomość i korespondencja z Mileną Jesenską. 1922 – zwolnienie się z pracy. Pobyty w sanatoriach. 1923 – związek z Dorą Diamant, wspólne
Bruno Schulz (1892-1942), prozaik, grafik, krytyk literacki. Jego życie i twórczość związane były z rodzinnym Drohobyczem, który stał się inspiracją dla prac pisarza. Choć zbiór dzieł Schulza jest ograniczony, z całą pewnością można stwierdzić, że jest to jedna z najciekawszych postaci literatury polskiej. Stworzył swój własny, wyjątkowo oryginalny sposób pisania (i rysowania), kreowania świata i rzeczywistości na sposób oniryczny, nasycony lękami, fobiami i kompleksami. Niestety, większość jego prac została zniszczona w czasie II wojny światowej. Biografia Życie
Epoka – barok, XVII wiek Nurt – poezja dworska, ale metafizyczna, wyraża w poezji modną w baroku filozofię. Zaliczany jest do polskich poetów metafizycznych, obok np. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego Rola w polskiej literaturze – najbardziej znany poeta metafizyczny XVII wieku. Myśl o przemijaniu i marności kondycji ludzkiej znajduje w jego wierszach ciekawą realizację. Jego poezja jest kunsztowna, ma starannie przemyślaną kompozycję. Jednocześnie zaskakuje niemal współczesny język niektórych jego
Mini-CV 6 VI 1841 – urodziła się w majątku Milkowszczyzna na Grodzieńszczyźnie. 1852 – 1857 – pobierała nauki na pensji sakramentek w Warszawie. 21 I 1858 – wzięła ślub z Piotrem Orzeszką. 1863 – 1864 – aktywne uczestniczyła w powstaniu styczniowym. 1865 – 1869 – te lata spędziła samotnie w Milkowszczyźnie. 1866 – Orzeszkowa debiutowała opowiadaniem Obrazek z lat głodowych. 1869 – uzyskała unieważnienie małżeństwa, Pan Graba – pierwsza dobrze przyjęta powieść tendencyjna. 1873 – Marta –
Mini-CV • 1857 – Joseph Conrad przyszedł na świat w Berdyczowie, w Polsce. • Dzieciństwo na zesłaniu, po powrocie wychowywany przez rodzinę matki. • 1874 – opuścił Polskę i został marynarzem. • 1878 – 1894 – pływał pod banderolą angielską, odbywając wiele egzotycznych podróży. • 1896 – ożenił się i zamieszkał w Anglii, zaczął pisać powieści. • 1924 – śmierć Conrada. Joseph Conrad, właśc. Teodor Józef Konrad Korzeniowski, powieściopisarz angielski polskiego pochodzenia. Jego zrealizowanym marzeniem
Biografia 20 VIII 1847 – właściwie Aleksander Głowacki, urodzony w Hrubieszowie, pochodził z ubogiej szlachty herbu Prus. Wcześnie traci rodziców, wychowuje się u krewnych w Puławach, a potem w Lublinie. W Lublinie też zaczyna uczęszczać do Szkoły Realnej. Luty 1861 – przenosi się do Siedlec, a potem do Kielc pod opiekę brata – Leona. 1863 – bierze udział w powstaniu styczniowym. Ranny, trafia do szpitala, a potem do więzienia w Lublinie. Po zwolnieniu kończy gimnazjum w Lublinie. 1866 – zdaje egzamin na
Mini-CV 1913 – Albert Camus przyszedł na świat w Algierii. 1935-1937 – członek partii komunistycznej. 1940 – wyjazd do Francji i udział w ruchu oporu. Od 1942 – przyjaźń z Jeanem Paulem Sartre’em trwająca do 1951 roku. 1957 – literacka Nagroda Nobla za całokształt twórczości. 1960 – tragiczna śmierć w wypadku samochodowym. Albert Camus był przedstawicielem nurtu zwanego egzystencjalizmem, choć sam nigdy się za egzystencjalistę nie uważał. Nie był filozofem. Swój pogląd na świat wyrażał
Jan Kochanowski Pieśń V (Pieśń o spustoszeniu Podola) Wieczna sromota i nienagrodzona Szkoda, Polaku! Ziemia spustoszona Podolska leży, a pohaniec sprosny, Nad Niestrem siedząc, dzieli łup żałosny! (…) Cieszy mię ten rym: „Polak mądr po szkodzie”: Lecz jesli prawda i z tego nas zbodzie, Nową przypowieść Polak sobie kupi, Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi. Tematyka pieśni: polityczna, napaść Tatarów (nasłanych przez Turków) na Podole w 1575 roku.
Sarmatyzm – czy taki zły? Argumenty przeciwników Rozrost przywilejów doprowadził do paraliżu władzy. Z braku reform i osłabienia kraju doszło do rozbiorów. Wiara w zabobon, a nie kształcenie, to wyraz ciemnoty społeczeństwa. Wiek następny – XVIII (Krasicki, Naruszewicz, Niemcewicz) – bardzo krytycznie oceni sarmatyzm. Głoszono patriotyzm, bohaterstwo i religijność, a praktykowano pijaństwo, pychę i dewocję, nietolerancję. Argumenty sympatyków Sam ideał sarmatyzmu jest szlachetny i pozytywny. To szlachta polska w końcu
Sarmatyzm to jedno z najważniejszych zagadnień w kulturze polskiej. Kojarzy się z wiekiem XVII, ale przecież trwa dużo dłużej – niektóre cechy sarmackie pielęgnujemy do dziś! Co to takiego sarmatyzm? Szlachta polska w wiekach XVI, XVII, pragnąc podkreślić i umotywować swe znaczenie i chwałę, uważając się zarazem za potomków Sarmatów, stworzyła kulturę sarmatyzmu. Sarmatyzm to zatem ideologia i kultura szlachty polskiej XVII i połowy XVIII wieku oparta na przekonaniu, że
Tego się naucz! Zapamiętaj najważniejsze informacje o Wojnie chocimskiej, bardzo istotnym poemacie Wacława Potockiego. Musisz umieć pokazać, jakie wady polskiej szlachty i polskiego ustroju krytykował w swej twórczości. Bardzo ważne jest także, żebyś pamiętał tytuły jego najważniejszych utworów; umiał pokazać go jako patriotę zaangażowanego w sprawy ojczyzny. Wacław Potocki (1625-1695) to jeden z najciekawszych polskich twórców XVII wieku. Jako arianin, Potocki nie mógł otrzymać w Polsce wyższego wykształcenia (Akademia Krakowska arian nie przyjmowała), a za granicą nigdy
