Sztuka W pracach pisemnych może pojawić się pytanie: o definicję sztuki, o jej rolę i pozycję w świecie wartości człowieka – i o „własne zdanie” w tej sprawie. Poglądy oscylują pomiędzy dwoma tradycyjnymi biegunami: od hasła „sztuki dla sztuki”, posągowego ideału – ponad tłumem i obmierzłym praktycyzmem – do „służebnicy społecznej” – wizji sztuki jako pouczającego medium, nauczyciela narodów, nośnika idei, czyli sztuki utylitarnej. Dywagacje na ten temat nie mogą
Kieruje uwagę mówiącego na kształt państwa, konieczne reformy, krytykę istniejących stosunków społecznych czy wad rządzących. Szukamy koncepcji napraw – bardziej niż scen miłości do kraju czy walki o jego wolność. Przy temacie ojczyzny mówi się o bohaterach i tragediach historycznych, przy państwie – o reformatorach i dokumentach. Powtórka terminów Państwo – definiowane jest jako organizacja polityczna, w skład której wchodzi ogół społeczeństwa zamieszkującego dane, określone terytorium, posiada organ rządzący i wewnętrzną organizację. Np. państwo konstytucyjne posiada rządy
Możliwe tematy: Wierność ideałom młodości czy kariera i nadzieja na sukces życiowy? Moje refleksje na temat wyborów moralnych bohaterów litera–tury polskiej okresu pozytywizmu, Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Szczęście osobiste a obowiązek wobec kraju i społeczeństwa w życiu bohaterów Adama Mickiewicza i S. Żeromskiego Świat wolności i ideałów w wybranych ut–worach literatury polskiej i obcej po roku 1918. Być albo mieć to alternatywa, przed którą staje każdy człowiek. Scharakteryzuj bohaterów
Tematy mogą właściwie grupować się w trzech ujęciach: 1. II wojna światowa – jej obrazy w literaturze (filmie, sztuce) obrazy postaw bohaterstwa, poświęcenia i degeneracji ludzi wrzesień 1939 w polskiej literaturze życie codzienne w okupowanej Polsce obozy i łagry – owoc totalitaryzmu XX wieku apokalipsa powstania warszawskiego wielkie bitwy II wojny w literaturze los dzieci w czasie II wojny światowej 2. Protest przeciwko wojnie – na przykładzie doświadczeń ludzi, którzy
Władza Literatura prezentuje i ocenia różne typy władzy. Literatura poucza sprawujących władzę. Literatura pokazuje dylematy i trud władzy. Literatura pyta o istotę i sens władzy. Literatura rejestruje bieżące czyny władców Dylemat Kreona Starożytna tragedia Sofoklesa – Antygona – między innymi dotyczy zagadnienia władzy. Kreon ma swoje racje i choć przegrywa, to jego przegrana ma być przecież ponadczasowym pouczeniem dla władców tego świata. I jest! Jest – chociaż utwór liczy
Materiał – różne wizje wsi w literaturze Oto przegląd materiału: Obrazy wsi (różne wizje wsi) w polskiej literaturze od renesansu po współczesność. Obyczajowość społeczności wiejskiej utrwalona w literaturze polskiej. Wieś a sprawa polska (chłopi wobec powstań i zagadnień patriotycznych). Pisarze opiewają piękno wsi polskiej, walczą z jej zacofaniem, zastanawiają się nad awansem społecznym… Miasto i wieś jako przestrzenie literatury polskiej. Dziecko wiejskie bohaterem literatury polskiej. Wieś polska odrysowana z humorem, z sentymentem, wiernie lub w krzywym zwierciadle. Którą z nich
Przestrzeń Dwór to centrum małego świata. Przy nim wieś, kościół obowiązkowo murowany, młyn przy wsi, folwark, browar, karczma, ogród, pastewnik, dookoła lasy… Nieopodal rzeka, a przy niej skład, by móc handlować zbożem. Bowiem popyt na zboże w Europie wieku XVI to tajemnica szlacheckiej zamożności. Jakub Ponętowski – szesnastowieczny autor – tak pisał: Niechby nasz szlachcic miał jednę wieś, ale dobrą, sto w niej kmieci a rządnych na dziedzinie zrodzonych (…) kościół w niej murowany, młyn
Historia jest nauką o minionych dziejach ludzkości. Jest też nauczycielką życia – jeśli ktoś chce się uczyć. Jest tematem wielu ksiąg, ale też jest rzeczywistością, która tworzy się na naszych oczach. Możemy mieć wpływ na jej bieg – ale tylko czasem. Częściej jest siłą odgórną, nadrzędną, żywiołową, która jak przystało na „wicher historii” rujnuje zwykłe życia porządnych ludzi. Powtórka według zagadnień Człowiek a historia Jak historia rujnuje i zmienia życie jednostek
Jak zareagowałbyś w obliczu zagrożenia? Jak reagują bohaterowie literaccy? Czy mamy prawo ich oceniać? Lorda Jima, który – co by nie mówić – prysnął z tonącej Patny i doktora Rieuxa, który trwał do końca w mieście zadżumionych? Dla literatury jest to temat ważny: obrazy wielkich zagrożeń, analiza postaw ludzkich w chwilach grozy, oceny i filozoficzne refleksje, jakie daje obserwacja zdarzeń. Jak może być sformułowany temat pracy? „Tyle wiemy o sobie,
Powtórka według zagadnień Kreacjonizm czy dokumentaryzm? W tym ujęciu rozumiemy „kreacjonizm” bardzo szeroko: jako wszelkie techniki twórcze, które są wynikami kreacji (czyli siły twórczej) pisarza. A zatem pisarz stwarza fabułę, czasoprzestrzeń, bohaterów. Wszystkie te elementy mogą być prawdopodobne, jednak są jedynie fikcją literacką – nie zaś dokumentem, zapisem faktycznych zdarzeń. Mogą też być zupełnie nieprawdopodobne – być wytworem twórczej fantazji autora lub zupełnym odkształceniem rzeczywistości. Wszystko to kreacja, tu postawiona w opozycji
Romantyzm – to według niektórych najważniejsza polska epoka. Pojawia się na maturach dość często, a tematem interesującym są nie tylko romantyczne wizje, dokonania, postacie i dzieła, ale dialog wszystkich późniejszych polskich pokoleń z dziedzictwem romantyków. I do tego trzeba się przygotować. Punkt wyjścia – epoka romantyzmu Nawet jeśli wypowiedź ma traktować tylko o samych reakcjach na romantyzm lub o własnych odczuciach – podmiot swoich rozważań trzeba znać. Nie bez powodu to romantyzm jest epoką, o której
Moralność, kodeks etyczny, hierarchia wartości – oto bardzo ważny temat literatury światowej i polskiej. Nic dziwnego: czy może być zaszczytniejszy cel jak odróżnić dobro od zła, zdefiniować moralność, określić i prezentować wartościowe postawy? I czy może być cenniejsze dla czytelnika doświadczenie niż odpowiedź na pytania o najważniejsze wartości życia? Przecież tego w wielkiej literaturze szukamy. A odpowiedzi – nie są niestety jednoznaczne. Często dopiero uruchamiają nasz prywatny proces myślenia, czasem
„Nieraz Obyczaj stary zawadziłem” – przyznaje się Norwid i choć trochę szydzi z zaklętych formuł, to pisze obyczaj wielką literą jako coś wielkiego, coś niezwykłego w dziejach ludzi. Bo i jest to rzecz ważna. Obyczaj zespala ludzi silną więzią, tradycja to jeden z elementów definiujących naród. To wielki temat i ozdoba literatury. To także świetny temat na prezentację maturalną. A w kontekście naszej obecności w Unii Europejskiej – jeszcze ważniejszy. Powtórka – przegląd
Polska. Obrazy literackie Ojczyzna – okręt na wzburzonym morzu To bardzo stary i utrwalony w świadomości Polaków topos: oto ojczyzna jawi się jako okręt w czasie burzy, albo nawet tonący, a jego pasażerowie to naród, który winien myśleć o ratowaniu statku. Pierwszym, który rozpropagował ten obraz, był: Piotr Skarga Kazania sejmowe „Głupi tłumoczki swoje opatruje, gdy okręt tonie” – grzmiał najsłynniejszy polski kaznodzieja, ostro krytykując egoizm Polaków, którzy najpierw myśleli o sobie i majątkach, a potem o ojczyźnie. Juliusz
Powtórka – przegląd wieku w literaturze Początek stulecia Kiedy wierzono jeszcze w to, że będzie lepszy, światlejszy, bardziej humanitarny. Kobiety nosiły kapelusze i gorsety, a samochód był rzadkością (a wkrótce McLuhan nazwie go „mechaniczną narzeczoną” człowieka XX wieku). Tę epokę utrwalono w wielkiej prozie europejskiej. Marcel Proust W wielkiej powieści W poszukiwaniu straconego czasu pożegna wiek XIX, a powita XX. Chociaż dzieło ma wiele wymiarów, można je nazwać rewolucją w rozwoju gatunku – to także ma swą funkcję dokumentarną
Do tematu „poezja” trzeba znać różne koncepcje na temat roli poezji i jej twórcy – od starożytności po współczesność. Trzeba także umieć odpowiedzieć na pytanie: jakie miejsce sztuce, poezji, poetom Ty sam przyznajesz? Będzie to wypowiedź w kwestii, która od wieków jest tematem sporów: iż niczym jest poezja, sztuka wobec dokonań nauki: medycyny, techniki; po prostu ozdoba, coś dla ducha, lecz nie niezbędna do istnienia; iż tak naprawdę wszyscy chcieliby poezję pisać,
Dom i rodzina wydają się nierozerwalnie związane. A w dodatku motyw łączy się z zagadnieniami, takimi jak dzieciństwo, relacja rodzice – dzieci, obraz dworu polskiego czy wizja małych ojczyzn w literaturze. Do jakich tematów? Motyw tęsknoty za domem rodzinnym w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych przykładów. Literackie definicje domu. Omów, odwołując się do dzieł literackich. Różne obrazy domu w wybranych tekstach kultury. Omawiając, ujawnij swój stosunek do tematu. Dom jako symbol ojczyzny w twórczości romantyków. Temat
Powtórka – według zagadnień O młodości polemicznie Inaczej mówiąc: porządkujemy różne literackie ujęcia młodości – raz pełne zachwytu, raz krytyczne, innym razem ironiczne. Na szczęście polemiczna wartość tego zagadnienia w literaturze nie sprowadza się do ocen. Decydując się na taki temat, można, wykorzystać: 1. Słynne spory pokoleniowe w historii literatury Zawsze to młodzi występują przeciw starym schematom i utartym konwencjom: w życiu i w literaturze. Tak było w sporze: romantyków z klasykami (początek XIX wieku), pozytywistów (młodych)
Powtórka – przegląd lektur Romeo i Julia Williama Szekspira Przywołanie wielkiej tragedii o miłości w pierwszej chwili może zdziwić: wiadomo, jak się ta historia skończyła – niestety, nie happy endem, ale i nie rozstaniem. Przez zwykłe nieporozumienie, intryga, która miała połączyć kochanków – wiedzie ich do śmierci. Romeo wypija truciznę na widok leżącej zmarłej Julii, podczas gdy ona tylko śpi. Ona zaś, po przebudzeniu zabije się na widok martwego Romea… Ale zanim to nastąpiło,
Tematy prac Najchętniej wiążą go autorzy pytań z etyką, zagadnieniami moralności i poszukiwania trwałych wartości ważnych w życiu. Inna grupa pytań i tematów o życiu to pytanie: czym jest?, próba zdefiniowania naszej egzystencji, usytuowania się wobec tajemnic istnienia i odwiecznych pytań. „Poszukiwanie sensu życia” – tak można nazwać następny typ tematów, a może on być bliski i wariantowi etycznemu i próbom zdefiniowania ludzkiego losu – trzeba dobrze wczytać się w sformułowanie tematu. Wartość życia, niezwykłość istnienia każdej jednostki ludzkiej