WS WSPÓŁCZESNOŚĆ w Polsce
Tęsknota za szczęściem, życiem, wolnością Płyniemy przez wspomnienia miast: Z Białą Lokomotywą. Gdzie brzęczą pszczoły, pluszcze rzeka, gdzie słońca blask i cienie drzew; Do tej, co na mnie w życiu czeka; Do życia znowu nieś mnie, nieś: Biała Lokomotywo! (Biała Lokomotywa) Renesansowa tęsknota! Trudno uwierzyć, że taką wizję przedstawia człowiek uciekający przed życiem w śmierć. Czyż nie budzą się w Tobie jakieś niewypowiedziane pragnienia – pełnej wolności ( cywilizacja rodzi
Krzysztof Kamil Baczyński to najwybitniejszy poeta pokolenia Kolumbów. Urodził się w 1921 r. Wiosną 1939 r. (w roku wybuchu II wojny światowej) zdawał maturę. Mimo słabego zdrowia podczas okupacji związał się z konspiracją. Ukończył tajną podchorążówkę, wcześniej działał w Harcerskich Grupach Szturmowych. Razem z żoną Basią wziął udział w powstaniu warszawskim (1944 r.). Zginął czwartego dnia walki. Tło epoki Czasy Baczyńskiego to czasy apokalipsy spełnionej. Ziściły się najczarniejsze scenariusze katastrofistów: wybuch drugiej wojny światowej
Rafał Wojaczek (1945-1971) Był jednym z najbardziej szokujących artystów lat sześćdziesiątych. Wokół jego osoby wytworzyła się aura literackiej sensacji i obyczajowego skandalu. Tworzył ją zresztą sam poeta – alkoholik i awanturnik – bohater wielu pijackich ekscesów. W ten sposób utrwalał swój konflikt ze światem, podsycał go prowokacyjną twórczością, w której obsesja ciała, biologii, rozkładu przewyższyła wszelkie dotychczasowe fascynacje brzydotą. W istocie bunt Wojaczka nie wyrastał z konkretnych przesłanek ideowych, jak w przypadku turpizmu Różewicza czy Grochowiaka. Był
Czesław Miłosz – poeta, prozaik, eseista, tłumacz, historyk literatury urodzony na Litwie w 1911 r. Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1980 r. Pisarz emigracyjny, który w roku 1951 podjął decyzję pozostania na Zachodzie, a dziesięć lat później wyjechał do Stanów Zjednoczonych, by w Kalifornii na uniwersytecie w Berkeley objąć katedrę literatury słowiańskiej. Tam spędził większą część życia. W Polsce komunistycznej był pisarzem zakazanym przez długie lata. Dopiero po przyznaniu Nobla ówczesne władze nie mogły już dłużej udawać, że ktoś
Miłosz o etyce i moralności Czymże jest poezja, która nie ocala narodów ani ludzi? Czesław Miłosz Przedmowa Trudno byłoby znaleźć u Miłosza wiersz, który nie stanowiłby głosu w dyskusji o zasadach etycznych. Czy taką właśnie rolę – moralizatora i strażnika prawdy przewidywał dla siebie poeta marzący o „opiewaniu festynów i radosnych gajów” (W Warszawie)? Chyba nie, ale cóż – życie nie zawsze pisze scenariusze zgodne z naszymi wyobrażeniami. Wydarzeniem, które
Tradycja – obyczaje, zasady postępowania, wartości. Słowem to, co przechodzi z pokolenia na pokolenie i tworzy narodową świadomość. Warto przywołać słowa T. S. Eliota: „Tradycja to bezczasowa teraźniejszość kultury, w której Szekspir, Dante i współczesny poeta mogą toczyć ciągle aktualny dialog”. Sięgają do jej skarbca klasycy. Stąd klasycyzm – termin (od słowa classicus – wzorowy, doskonały), którym określamy twórczość mistrzów starożytnych, ale i późniejsze prądy odwołujące się do antyku. Wspomnijmy,
Wisława Szymborska, laureatka literackiej Nagrody Nobla, zwana jest pierwszą damą poezji polskiej. Choć jej dorobek poetycki jest objętościowo szczupły, każdy jej wiersz jest małym arcydziełem… Jej rola w literaturze polskiej Literacka Nagroda Nobla dała Szymborskiej miano pierwszej damy poezji polskiej. Akademia Szwedzka 3 października 1996 r. przyznała Wisławie Szymborskiej literacką Nagrodę Nobla. W uzasadnieniu tej decyzji napisano, że nagrodzono „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala wydobyć historyczny i biologiczny kontekst fragmentów ludzkiej rzeczywistości”. Twórczość
Ma opinię prowokatora i obrazoburcy polskiej literatury. Wyróżnia go oryginalny styl i specyficzne poczucie humoru. Jest mistrzem groteski! Nie obawia się wprowadzania erotyzmu – także często podszytego groteską… Szydzi z wielu świętości, takich jak ojczyzna, naród, wielcy wieszczowie, martyrologia. Nie przynudza, nie moralizuje… Dlatego jest ciągle żywy. Jego rola w literaturze polskiej Prowokator i obrazoburca w naszej literaturze. Wyśmiewał nawet uznanych twórców – z ironią pisał np. o Henryku Sienkiewiczu, autorze uwielbianej przez pokolenia Trylogii… Posługiwał się specyficznym językiem, trochę nawiązującym do…
Zinterpretuj wiersz Cypriana Kamila Norwida Klaskaniem mając obrzękłe prawice… jako refleksję poety nad własną twórczością. Cyprian Kamil Norwid Klaskaniem mając obrzękłe prawice… Klaskaniem mając obrzękłe prawice, Znudzony pieśnią, lud wołał o czyny; Wzdychały jeszcze dorodne wawrzyny, Konary swymi wietrząc błyskawice. Było w Ojczyźnie laurowo i ciemno I już ni miejsca dawano, ni godzin Dla nieczekanych powić i narodzin, Gdy Boży-palec zaświtał nade mną; Nie zdając liczby z rzeczy, które czyni, Żyć mi rozkazał w żywota pustyni! *
Czesław Miłosz (1911-2004), poeta, prozaik, eseista, tłumacz, historyk literatury, laureat literackiej Nagrody Nobla w roku 1980. Powszechnie uważany za najważniejszego twórcę polskiej poezji XX wieku. Świadek epoki – utrwalony w jego twórczości portret XX stulecia jest bardzo ważny dla młodszych pokoleń. Erudyta, który posługując się prostym, jasnym, klasycznym językiem, odwołuje się do przeszłości kultury. Autorytet moralny, piewca wysokiej etyki, co czyni jego twórczość ponadczasową, uniwersalną. Fakty z biografii przydatne do odczytania
Poeta noblista To trzeci, po Reymoncie i Sienkiewiczu, laureat literackiej Nagrody Nobla. Twórczość Miłosza jest bogata – nie ogranicza się do poezji, równie ważną domeną jego działań jest proza i przekłady, był też profesorem języków i literatur słowiańskich w Berkeley w USA. Czesław Miłosz Periodyzacja twórczości Miłosza Dwudziestolecie międzywojenne Urodzony w Szetejniach w 1911 r. (powiat kiejdański na Litwie), w roku 1929 zdaje w Wilnie maturę i podejmuje studia na
Z pierwszym pokoleniem, które urodziło się w wolnej Polsce, wiązano wielkie nadzieje. Ci młodzi ludzie mieli żyć inaczej niż ojcowie i dziadkowie skazani przez historię na wypełnianie patriotycznego obowiązku walki o niepodległość. Mieli żyć w wolnym kraju, mieć prawo wyboru i możliwość realizowania życiowych planów. Jednak los zdecydował inaczej – właśnie temu pokoleniu przyszło walczyć i umierać. Boleśnie doświadczyło największego kataklizmu XX wieku, jakim okazała się II wojna światowa. W utworach pisarzy pokolenia tragicznego można łatwo zobaczyć
Chronologiczny przegląd poezji współczesnej – według dat debiutów Przed rokiem 1920 LEOPOLD STAFF (1878-1957) – określany jako poeta trzech pokoleń. Choć debiutował w Młodej Polsce (Sny o potędze, 1901) wierszami przesyconymi duchem nietzscheanizmu, był bardzo aktywny również w dwudziestoleciu (m.in. Ścieżki polne, Wysokie drzewa, Barwa miodu). Utożsamiany z poetycką elegancją i spokojem, po wojnie wydał tradycyjny tom Martwa pogoda (1946), by w 1954 roku kompletnie zaskoczyć nowoczesną formą (Wiklina). JAROSŁAW IWASZKIEWICZ (1894-1980) – debiutował w 1915 roku,
Rok 1956 – pokolenie Współczesności Po śmierci Stalina, po wydarzeniach październikowa, w wielu dziedzinach – w tym w kulturze i sztuce – nastąpiła odwilż, czyli rozluźnienie cenzury, odejście od ścisłego programu realizmu socjalistycznego. Niezwykle ważną konsekwencją tego były liczne debiuty młodych twórców. Ponieważ byli skupieni wokół czasopisma pt. Współczesność, nazwano ich pokoleniem Współczesności. Do debiutantów około roku 1956 należą: W poezji Miron Białoszewski, Zbigniew Herbert, Stanisław Grochowiak, Jerzy Harasymowicz. W prozie debiutujący Marek Hłasko –
Poezja współczesna Tadeusz Różewicz Cechy twórczości: piętno wojny – obsesja wspomnień i lęków, poczucie utraty wartości, upodobnienie poezji do prozy (ważna rola języka potocznego), prostota wypowiedzi, eliminacja interpunkcji. Szukaj w wierszach: tematu destrukcji psychiki człowieka, który przeżył wojnę, protestu przeciwko okrucieństwu, przemocy, obojętności ludzi, bohatera – człowieka rozbitego wewnętrznie, niepewnego, samotnego. Zbigniew Herbert Cechy twórczości: problematyka moralnej postawy człowieka jako główny temat, wykorzystanie mitów, dzieł sztuki, postaci i
Tadeusz Różewicz Cechy twórczości: piętno wojny – obsesja wspomnień i lęków, poczucie utraty wartości, upodobnienie poezji do prozy (ważna rola języka potocznego), prostota wypowiedzi, eliminacja interpunkcji. Szukaj w wierszach: tematu destrukcji psychiki człowieka, który przeżył wojnę, protestu przeciwko okrucieństwu, przemocy, obojętności ludzi, bohatera – człowieka rozbitego wewnętrznie, niepewnego, samotnego. Zbigniew Herbert Cechy twórczości: problematyka moralnej postawy człowieka jako główny temat, wykorzystanie mitów, dzieł sztuki, postaci i wydarzeń historycznych w poezji,
Poetycka twórczość Tadeusza Różewicza Tadeusz Różewicz przeżył wojnę. Ocalał – lecz wojna wycisnęła piętno na jego twórczości, tak poetyckiej, jak i dramaturgicznej. Należy do pokolenia – rocznik 20., bo urodził się w 1921 roku. Brał udział w konspiracji i żył okupacyjnym życiem, walczył w AK. Ujrzał i zrozumiał całą grozę wojenną, „przeżył śmierć i zna wartość życia” – tak brzmi motto poety. Różewicz jest poetą czytanym i lubianym. Mimo że jego poezja tak bliska jest prozie (a może właśnie
Twórczość księdza Jana Twardowskiego Charakterystyka poezji Jana Twardowskiego Twórczość księdza Jana Twardowskiego należy do poezji o tematyce religijnej, lecz jest to propozycja, propagująca model wiary radosnej, bliskiej człowiekowi i, co dodać należy, w dzisiejszych czasach modna i popularna. Jeśli szukać źródeł czy odwołań koncepcji ks. Twardowskiego, to najlepsza wydaje się filozofia św. Franciszka z Asyżu, który tak samo w centrum ludzkich wartości stawiał miłość i radość życia. Ksiądz Twardowski debiutował jeszcze przed wojną, uczestniczył w powstaniu warszawskim.
Zdążyć przed Panem Bogiem Autor Hanna Krall Dziennikarka i pisarka, która straciła w czasie II wojny światowej wszystkich bliskich. Szczególnie często porusza problem zagłady Żydów, przedstawia losy zwykłych, prostych ludzi. Ważniejsze utwory: zbiory reportaży; Na wschód od Arbatu, Sześć odcieni bieli, powieść Hipnoza, Zdążyć przed Panem Bogiem, zbiór opowiadań Tam już nie ma żadnej rzeki (nominowany w 1999 do Nagrody Literackiej Nike). Dzieło Zdążyć przed Panem Bogiem – powieść (1977) Epoka Współczesność Tragiczne
Wojna – jako temat i inspiracja dla twórców lat powojennych II wojna światowa była wydarzeniem historycznym tak ważnym, że zdominowała przez wiele lat powojennych pisarzy i poetów, twórców filmu i dramatu. Wiele lat po wojnie, w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, powstawały jeszcze utwory sięgające do tych wydarzeń. Zresztą – II wojna to zbyt ogólne stwierdzenie: jako zjawisko złożone w konsekwencji dała wiele tematów do przemyśleń czy refleksji. Literaturę dotyczącą lat
