ŻiT Gombrowicz
Akcja Operetki Na początku utworu, obok dobrze znanego z innych dramatów spisu postaci, znajdujemy również podany dosyć dokładnie przebieg akcji. Jeżeli po lekturze kilku pierwszych stronic będzie wiadomo, co się ma zdarzyć, po co w ogóle brać się do czytania? Jednakże jest to też swego rodzaju tajemnica, która zachęca. Nie będzie pełnej napięcia akcji dramatycznej, nie będzie perypetii, punktu kulminacyjnego i rozwiązania. Więc co będzie? Wyłożenie kart w postaci streszczenia
Powieść zaczyna się od sytuacji absurdalnej. Józio w gimnazjum jest traktowany jak uczeń, jakby nikt nie widział w tym niczego dziwnego. Zaskakuje postawa samego bohatera. Zachował on świadomość dorosłego człowieka, a jednak bywa zaskakująco nieporadny, nie potrafi sobie poradzić w tej dziwnej sytuacji. Jak to interpretować? Podstawowym błędem popełnianym przy czytaniu powieści Gombrowicza jest próba logicznego interpretowania pokazanej tam rzeczywistości. Przyzwyczajeni do powieści realistycznych lub przynajmniej pokazujących zdarzenia w „normalny”
Autor Witold Gombrowicz – jeden z najbardziej kontrowersyjnych polskich pisarzy, skandalista, burzyciel mitów narodowych, odsądzany nieraz od czci i wiary. W 1939 roku wyruszył statkiem do Argentyny – zastał go tam wybuch wojny, do kraju nie powrócił. Znane dzieło przedwojenne to Ferdydurke. Epoka Współczesność na emigracji. Gdy „Kultura” drukowała fragmenty powieści w 1951 roku i gdy dwa lata później ukazało się wydanie książkowe Trans-Atlantyku, w Polsce panował jeszcze socrealizm. Autorzy
Wskaż kilka cech charakterystycznych języka Ferdydurke. Nazwiska znaczące Specyficzne słowa klucze kojarzące się z kulturą karnawałową, cielesnością: przyprawić „gębę”, „upupić”, „łydka”. Neologizmy: zbelfrzony, inżynierkowaty, przerozkazywać. Zabawy słowne: pani Młodziakowa, gdy była sanitariuszką, została skopana w okopach, a Syfon został zgwałcony przez uszy. Zmiany szyku zdania, np. „Słowacki wielkim poetą był”. Aforyzmy: „O, styl – narzędzie tyranii!”. Czy nazwiska w Ferdydurke to nazwiska znaczące? Podaj kilka przykładów nazwisk i krótko je omów. Nazwiska w tej powieści
Ferdydurke to ostra satyra na świat uwięziony w Formie, która tłumi wszelki indywidualizm, zabija to, co w człowieku własne, jedyne, niepowtarzalne. Gombrowicz udowadnia, że świat jest niczym innym jak rekwizytornią Form – gotowych schematów, konwencji, stereotypów, wzorców. Człowiek wpisany w taką rzeczywistość, otoczony zewsząd przez Formy żyje jednocześnie ze świadomością, że do nich nie dorasta. Grozi mu więc popadnięcie w niedojrzałość, czyli „upupienie”, z którego zresztą czerpie energię. Niedojrzałość jest
Tytuł W tradycyjnych powieściach tytuł na ogół informuje o zawartości powieści – przykład takiego tytułu to Anna Karenina Lwa Tołstoja czy Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. W przypadku Ferdydurke mamy do czynienia z zupełnie inną sytuacją – ten tytuł zamiast informować, dezinformuje, sprawia, że czytelnik czuje się zagubiony – cóż to za dziwne słowo? A może właśnie ta bezsensowność tytułu jest źródłem jego sensu? Nadanie powieści takiego frapującego tytułu jest na pewno formą gry z czytelnikiem.
Ma opinię prowokatora i obrazoburcy polskiej literatury. Wyróżnia go oryginalny styl i specyficzne poczucie humoru. Jest mistrzem groteski! Nie obawia się wprowadzania erotyzmu – także często podszytego groteską… Szydzi z wielu świętości, takich jak ojczyzna, naród, wielcy wieszczowie, martyrologia. Nie przynudza, nie moralizuje… Dlatego jest ciągle żywy. Jaka to epoka? Częściowo dwudziestolecie międzywojenne – wtedy powstała słynna powieść Ferdydurke. Ale artysta tworzył także po II wojnie – powojennym dziełem jest np. Trans-Atlantyk. Jego rola w literaturze polskiej Prowokator
Autor Witold Gombrowicz – jeden z najbardziej kontrowersyjnych polskich pisarzy, skandalista, burzyciel mitów narodowych, odsądzany nieraz od czci i wiary. W 1939 roku wyruszył statkiem do Argentyny – zastał go tam wybuch wojny, do kraju nie powrócił. Znane dzieło przedwojenne to Ferdydurke. Tło epoki Powieść Witolda Gombrowicza powstała w dwudziestoleciu międzywojennym – a był to czas eksperymentów w prozie. Rok wcześniej została wydana np. Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej. Eksperymentalny charakter ma także twórczość Gombrowicza, w tym i jego najsłynniejsze
Witold Gombrowicz był bez wątpienia jednym z największych i zarazem najbardziej kontrowersyjnych pisarzy polskich. Przez całe życie był zażartym krytykiem Polski i polskości, polskiej tradycji literackiej i polskiego „ducha narodowego” – dziś sam znajduje się na czołowym miejscu w kanonie tej tradycji. Stworzył literaturę wyjątkową, rzec można, bez precedensu. Był postacią niezwykle barwną – dla wielu nieznośną i męczącą, egocentryczną i zadufaną w sobie. Polskę obserwował przeważnie z daleka: bez mała połowę życia spędziwszy na emigracji: w Argentynie i we Francji.
Ma opinię prowokatora i obrazoburcy polskiej literatury. Wyróżnia go oryginalny styl i specyficzne poczucie humoru. Jest mistrzem groteski! Nie obawia się wprowadzania erotyzmu – także często podszytego groteską… Szydzi z wielu świętości, takich jak ojczyzna, naród, wielcy wieszczowie, martyrologia. Nie przynudza, nie moralizuje… Dlatego jest ciągle żywy. Jego rola w literaturze polskiej Prowokator i obrazoburca w naszej literaturze. Wyśmiewał nawet uznanych twórców – z ironią pisał np. o Henryku Sienkiewiczu, autorze uwielbianej przez pokolenia Trylogii… Posługiwał się specyficznym językiem, trochę nawiązującym do…
Zanalizuj i zinterpretuj zamieszczony poniżej fragment Ferdydurke Witolda Gombrowicza. (…) Przeszedłem niedawno Rubikon nieuniknionego trzydziestaka, minąłem kamień milowy, z metryki, z pozorów wyglądałem na człowieka dojrzałego, a jednak nie byłem nim – bo czymże byłem? Trzydziestoletnim graczem w brydża? Pracownikiem przypadkowym i przygodnym, który załatwiał drobne czynności życiowe i miewał terminy? Jakaż była moja sytuacja? Chodziłem po kawiarniach i po barach, spotykałem się z ludźmi zamieniając słowa, czasem nawet myśli, ale sytuacja
Jaką rolę pełni forma w życiu człowieka i jak wpływa na nasze zachowanie? Odpowiedz, odwołując się do podanego fragmentu powieści Ferdydurke oraz kreacji głównego bohatera. (…) Grzmot oklasków rozległ się wśród widzów. I na tym zapewne byłoby się skończyło. Ale zaszła jeszcze taka okoliczność (jakże wszystko zawsze trzeba przewidywać!), że opodal siedział pewien skromny, utajony marzyciel-emeryt w stanie spoczynku z Tuluzy, który z dawien dawna na wszelkich publicznych widowiskach marzył o skakaniu na głowy osobom siedzącym niżej
Ferdydurke jako powieść o niedojrzałości – uzasadnij, że utwór można odczytać w ten właśnie sposób. Uwaga – do takiego tematu (w którym pojawia się magiczne słowo „uzasadnij” – czyli podaj argumenty) najodpowiedniejsza będzie forma rozprawki. Postaw tezę – tak, powieść można odczytać także w ten właśnie sposób. Czas na argumenty Człowiek, który jest „upupiany” przez społeczeństwo (dzieckiem lub zdziecinnialym dorosłym o wiele łatwiej pokierować niż dojrzałym człowiekiem…). Forma, „gęba” i „pupa” sprawiają, że człowiek zawsze
Ferdydurke a romantyzm. Jaka jest funkcja literatury romantyzmu w tej powieści? Oczywiście, musisz tu skupić się na fragmencie opisującym lekcję języka polskiego z profesorem Bladaczką. Ten „świetny pedagog” postawił tam niepodważalną, świętą tezę, że „Słowacki wielkim poetą był”. Wokół tego stwierdzenia kręci się cała nudna, obrzydliwie schematyczna lekcja. Jednym z jej celów było pokazanie, jak bardzo poezja Słowackiego zachwyca wszystkich, którzy się z nią zetknęli. Polonista nawet nie dopuszcza do świadomości myśli, że kogoś może
Na czym – Twoim zdaniem – polega awangardowość Ferdydurke? Ferdydurke zaliczamy do awangardowej prozy międzywojnia, a nawet spełnia ono wiele założeń nowatorskiego gatunku tzw. nouveau roman ukształtowanej ostatecznie dopiero w latach pięćdziesiątych XX w. we Francji! Możemy mówić zatem o prekursorstwie Gombrowicza. Nouveau roman (nowa powieść) stawia sobie za cel poznać świat za pomocą środków powieściowych. I tak: bohater to człowiek młody, poszukujący, niedysponujący rzetelną wiedzą o świecie. Fabuła nie występuje w klasycznym układzie zdarzeń – nouveau
Gombrowiczowska pupa i gęba – omów na podstawie Ferdydurke. Trafiło Ci się świetne zagadnienie! Będziesz mógł nawet użyć brzydkiego wyrazu (w wersji dla niemowląt). Nie raz zdarza się nam kogoś upupić albo być upupianym w szkole, w domu czy pracy. Upupić dał się też Józio – bohater Ferdydurke. Wyobraź sobie faceta koło trzydziestki, w którego domu nagle pojawia się jego dawny nauczyciel i chce go zabrać z powrotem do szkoły. Józio tego nie chce, ale profesor
Narrator powieści Trans-Atlantyk Głównym bohaterem Trans-Atlantyku jest Witold Gombrowicz czy może raczej „Witold Gombrowicz” – dzieło nie jest pamiętnikiem, a to, co przeżył w Argentynie Witold Gombrowicz, bynajmniej nie pokrywa się z perypetiami wykreowanego przez niego bohatera noszącego jego imię i nazwisko. Pisze o tym w Przedmowie: „Trzeba dodać dla porządku, choć to może niepotrzebne: Trans-Atlantyk jest fantazją. Wszystko – wymyślone w bardzo luźnym tylko związku z prawdziwą Argentyną i prawdziwą kolonią polską w Buenos Aires. Moja „dezercja” także inaczej
Józio – bohater Ferdydurke Utwór źródłowy Ferdydurke powstała w 1937 r. Ten dziwny tytuł, który właściwie nic nie oznacza, choć równie dobrze może znaczyć wszystko, to, być może, nawiązanie do utworu Sinclaira Lewisa Babbit Freddy (Freddy Durkee). Powieść zalicza się do awangardowej prozy międzywojnia, a nawet spełnia ona niektóre założenia tzw. nouveau roman, gatunku, który w pełni ukształtował się dopiero w latach 50. XX w. we Francji. Bohaterem Ferdydurke Witolda Gombrowicza jest trzydziesto-, a może szesnastoletni Józio.
Wstęp I Forma to kluczowe dla zrozumienia twórczości Gombrowicza pojęcie. Czy tylko jego twórczości? Nie, myślę, że także dla zrozumienia mechanizmów rządzących życiem i charakteru naszych relacji z ludźmi! Formą jest wszystko to, co zostało człowiekowi narzucone i za pomocą czego kontaktuje się on z innymi: jego gesty, słowa, sposób bycia, przejęte stereotypy kulturowe. Wstęp II Człowiek zawsze wchodzi w interakcje z ludźmi. Sam jest aktorem – gra, ale jest otoczony przez innych aktorów i przez ich
Ferdydurke na egzaminie Treści związane z lekturą, ważne do egzaminu Obraz szkoły – literackie lekcje polskiego Jeśli temat wiodący dotyczyłby szkoły (a może) z pewnością w jakiś sposób pojawi się w nim Ferdydurke. Dlatego że to najbardziej oryginalny, także znany literacki epizod dotyczący tematu szkoły, lekcji, kształtowania młodych umysłów, relacji nauczyciel – uczeń, i tym podobnych – bliskich gimnazjalistom – zagadnień. Co pamiętać: Słynne zdanie o Słowackim, które stało
