ŻiT Żeromski
Skąd tytuł Siłaczka? Tytułową siłaczką nazwana jest umierająca nauczycielka Stanisława Bozowska. Jak zinterpretować tytuł? Jako zmaganie z przeciwnościami losu, siłowanie się z życiem (od siłować się – mocować się, zmagać się). Od pracy ponad siły, którą wykonywała Stasia, czyli pracy wymagającej większego wysiłku niż na to pozwalały jej możliwości. Ciężka praca doprowadziła ją do wyczerpania, choroby i śmierci. Czy daremnie? Udało jej się oświecić część ludzi ze wsi. Od ogromnej siły woli, jaką
Przedstaw młodego Żeromskiego – bohatera Dzienników. Czy przypomina w czymś dzisiejszych nastolatków? Wstęp Przedstawienie postaci, którą opisujesz. Postaw tezę Czy młody Żeromski jest podobny do dzisiejszych nastolatków, czy też nie? Rozwinięcie W tej części pracy charakteryzujesz opisywaną postać: wygląd, usposobienie i temperament, inteligencję, cechy charakteru. Tutaj wprowadzasz kolejne argumenty na poparcie (lub obalenie) tezy, że Żeromski jest podobny do dzisiejszych nastolatków Zakończenie Czyli podsumowanie twoich rozważań i końcowa (choć jednozdaniowa)
Rozpatrz działania Judyma w kontekście ich celów, środków oraz wyników i zapisz w punktach. To bardzo ciekawe zadanie, które skłania cię do zastanowienia, czego tak naprawdę chciał Judym i czy udało mu się to osiągnąć? Cele działań Judyma: poprawa warunków życia najniższych warstw społecznych, warunków higienicznych, odkrycia w terapii gruźlicy, budowa szpitala, zużytkowanie nieczystości wielkich miast, osuszenie stawów. Jak widać, Judym próbował zwalczyć nie tylko bezpośrednie objawy chorób, ale też
W jakim świecie – a właściwie w jakich światach żył Stefan Żeromski? Do Żeromskiego przyznają się dwa miasta – Kielce, gdzie się urodził i chodził do szkół, i Warszawa, gdzie studiował, mieszkał i zaznał sławy. Również dwie epoki mają do niego prawo: przełom wieków, czyli Młoda Polska, i dwudziestolecie międzywojenne. Debiutował jeszcze w Polsce pod zaborami. Ważny był dla pisarza temat klęski powstań i ich historia. Marzył, jak wielu Polaków, o wolności ojczyzny, swoją postawę głosił piórem i rychło zyskał miano
Tego się naucz! Zadań związanych z tą lekturą jest sporo. Najważniejsze z nich to: omówienie i porównanie wizji niepodległej Polski (np. wizja Lulka i wizja Gajowca); umiejętność odpowiedzi na pytanie, dlaczego powieść nazywana jest powieścią pytań i odpowiedzi; scharakteryzowanie zawartego w Przedwiośniu obrazu rewolucji; znajomość losów Cezarego Baryki; pokazanie go jako bohatera dojrzewającego i porównanie go z innymi typami bohaterów, np. z bohaterem romantycznym; interpretacja wizji szklanych domów; scharakteryzowanie sytuacji politycznej i społecznej w Polsce dwudziestolecia międzywojennego (ważne!); charakterystyka poszczególnych środowisk,
Tego się naucz! Zadania związane z tą powieścią są konkretne. Trzeba umieć: wytłumaczyć tytuł dzieła – pokazać nie tylko jego dosłowne, ale także przenośne znaczenie, zinterpretować symbole pojawiające się w tej powieści (np. Wenus z Milo, rozdarta sosna), pokazać Ludzi bezdomnych jako powieść modernistyczną, opowiedzieć dzieje Tomasza Judyma oraz ukazać go jako społecznika, buntownika, idealistę, człowieka rozdartego wewnętrznie itd., wskazać elementy etosu chrześcijańskiego w powieści. Metaforyczny tytuł powieści Bezdomni w dosłownym
Autor Stefan Żeromski (1864-1925) – przedstawiciel Młodej Polski. Zakochany w Górach Świętokrzyskich. Autor m.in. Ludzi bezdomnych (lektura w liceum), Przedwiośnia (ekranizowanego niedawno), Syzyfowych prac (lektura w gimnazjum) oraz wielu nowel i opowiadań (wśród nich Siłaczka – Wasza lektura). Tytuł Zgromadzeni przy ognisku słuchają odgłosów rąbanych drzew. I ten monotonny odgłos wywołuje wspomnienia, przynosi echa pamięci. O czym mówi leśne echo? O dawnych legendach. Gatunek literacki Nowela Dotyczy jednego wydarzenia (opowieść generała). Wyraźny punkt kulminacyjny i puenta. Ograniczona liczba
Baku Przedwiośnie rozpoczyna makabryczna wizja rewolucji w Baku. Oto definitywnie ginie w pożarze rewolucji dawny świat, dopalają się i gasną resztki dorobku całego życia rodziny Baryków. W wielonarodowościowym mieście jak w tyglu kłębią się najbardziej prymitywne ludzkie namiętności – żądza zemsty i mordu. Do głosu dochodzą uśpione przedtem nacjonalistyczne pretensje – rozpoczynają się walki między Ormianami a Tatarami. Do miasta wdziera się chaos i kompletna anarchia. Świat rewolucji oglądamy oczami
Człowiek uwikłany w historię Cezary urodził się w 1900 r. – na jego losy ogromny wpływ miały ważne wydarzenia historyczne początku XX w. Bezpieczny i dostatni świat dzieciństwa młodego Baryki rozpadł się w 1914 r. Wybuchła I wojna światowa, jego ojciec poszedł na front. Niedługo potem rozpoczęła się rewolucja październikowa (1917). Cezary był świadkiem wydarzeń rewolucyjnych w Baku: chodził na wiece, oglądał publiczne egzekucje itp. Przeżył wielką fascynację nowymi ideami,
Tomasz Judym Pochodzenie społeczne Syn szewca pijaka. Życie w biedzie, przed nim trudna droga do osiągnięcia czegokolwiek. Wykształcenie Nauka i życie u despotycznej ciotki, studia medyczne okupione wieloma wyrzeczeniami, praktyki w Paryżu. Ideały Marzenie o poprawie życia najuboższych – za darmo leczy biednych, walczy o poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy robotników, chce, aby nie zanieczyszczano rzeki koło sanatorium w Cisach, z której wieśniacy piją wodę, pracuje wśród górników w Zagłębiu. Jest niepoprawnym społecznikiem, który wyrzeka się szczęścia osobistego. Cechy
Przedwiośnie jest powieścią polityczną – jest próbą ustosunkowania się pisarza do aktualnych spraw kraju, przedstawia groźbę istniejącej sytuacji, krytykuje, lecz szuka także dróg reformy. Powieść przedstawia dzieje młodego chłopaka – Cezarego Baryki. Obserwujemy jego dzieciństwo i młodość w Baku (w Rosji), gdyż tam żył i pracował jego ojciec – Polak – stary Seweryn Baryka, który wyjeżdża potem na wojnę, a Cezary pozostaje sam z matką, brak mu autorytetu moralnego. Szkołą
Wizja rewolucji zaprezentowana w Przedwiośniu przeraża i nasuwa myśl, że autor pragnął przestrzec swoich współczesnych przed grozą i apokalipsą podobnego wydarzenia. Rewolucja to wizja śmierci, głodu, nędzy i choroby, jaką roztacza autor, opisując rewolucyjne Baku. To obraz zwłok młodej arystokratki, to przesiedlenia i kradzieże. Trudno zatem powiedzieć, by Żeromski zjawisko rewolucji pochwalał. Z drugiej strony wyczuwa się w partiach powieści dotyczących rewolucji pewnego rodzaju przejęcie jej wielkością i siłą, szacunek do burzącego stare struktury zrywu ludzi. Po prostu
Jedno z najbardziej poruszających opowiadań Stefana Żeromskiego, przemawia zarówno dramatyczną akcją, jak i siłą nakreślonych w utworze makabrycznych obrazów. Oddziałuje narracją opartą na kontraście szyderstwa i patosu, liryzmu i naturalizmu. Fabuła opowiadania osadzona jest w czasach powstania styczniowego. O związku tematyki utworu z tradycją walki narodowowyzwoleńczej świadczy sam tytuł zaczerpnięty ze starej pieśni żołnierskiej oraz podtytuł Obrazki z ziemi mogił i krzyżów. Opowiadanie przywołuje obraz powstania w ostatniej, dogasającej fazie.
Doktor Piotr – utwór o trudnych decyzjach W pewnej mierze Doktor Piotr stanowi replikę Zmierzchu, wprowadza bowiem czytelnika w krąg problemów społecznych, takich jak: zubożenie polskiego ziemiaństwa, nędza i poniżenie biedoty wiejskiej, wyzysk kapitalistyczny, zbijanie wielkich fortun przez ludzi nowych czasów. Autor poszerza jednak zakres tematyczny utworu o problematykę moralną mającą swe źródło w specyfice przemian społeczno-ekonomicznych w drugiej połowie XIX wieku. Każda z przywołanych w opowiadaniu postaci wskazuje na
Zmierzch – opowieść o losie nędzarzy Ze względu na krótką, zwięzłą formę Zmierzch przypomina raczej obrazek o charakterze społecznym niż opowiadanie. Nie zawiera wyrazistej akcji, lecz prezentuje plastycznie zarysowaną scenę, jakich wiele można odnaleźć w malarstwie rodzajowym podejmującym motywy pracy. Zasadniczą treścią opisywanej sytuacji jest ciężka, upokarzająca praca małżeństwa Gibałów przy kopaniu torfu. Losy Walka Gibały i jego żony doskonale ilustrują sytuację bezrolnych wyrobników. 2 marca 1864 roku ukaz carski
Klechda domowa Wierną rzekę napisał Żeromski w 1912 roku, by uczcić pięćdziesiątą rocznicę powstania. Podtytuł klechda domowa oznacza legendę, podanie, związane z lokalnymi tradycjami, wierzeniami i obyczajowością danego regionu. A więc sugeruje, że opowieść ma związek z konkretnymi miejscami, w przypadku Wiernej rzeki z Kielecczyzną. W powieści odtworzone zostało konkretne wydarzenie z powstania styczniowego, osadzone w określonej miejscowości, Rudzie Zajączkowskiej. Nie tylko ta miejscowość, ale także przepływająca przez nią rzeka Łośna zostały nazwane i urzędowo, i nieoficjalnie przez mieszkańców Wierną Rzeką.
Żeromski pisarz dwóch epok Twórczość Stefana Żeromskiego przypada na epokę modernizmu – Ludzie bezdomni to powieść modernistyczna, zaś Przedwiośnie to powieść powstała już w dwudziestoleciu międzywojennym. Cechy twórczości Żeromski w swoich dziełach chętnie łączył elementy romantyczne i pozytywistyczne. Pisał o pracy u podstaw i oddanych sprawie społecznikach (słynna jest nowela Siłaczka – o młodej badaczce, specjalistce od nauk ścisłych i nauczycielce – Stasi Bozowskiej, która zaszyła się na wsi i uczyła wieśniaków; swoje poświęcenie i miłość do ludu
Rozdrapywanie ran Twórczość Żeromskiego odznacza się wyjątkową konsekwencją postawy ideowej. Ten pisarz to wielki patriota i propagator postawy społecznikowskiej. Sprawy Polski i sprawy społeczne nigdy nie były mu obojętne. W jego dziełach widać żarliwy patriotyzm, umiłowanie ojczystego kraju (zachwyt nad polską przyrodą i zrozumienie tragicznych dziejów narodu). Był bardzo wrażliwy na krzywdę i niesprawiedliwość społeczną. Jednak mimo miłości do ojczyzny nie ukazywał tylko jasnych stron historii. W odróżnieniu od Sienkiewicza nie był zwolennikiem opcji
Tomasz Judym – niepoprawny idealista Co o nim wiemy? Główny bohater powieści Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego, doktor Tomasz Judym, pochodził z biednej rodziny robotniczej, był synem szewca. Jego dom rodzinny, jak sam go określa, to „(…) suterena, wilgotny grób pełen śmierdzącej pary. Ojciec wiecznie pijany, matka wiecznie chora. Zepsucie, nędza śmierć”. Po śmierci matki wzięła go na wychowanie ciotka. Judym był u niej chłopcem na posyłki, czyścił podłogi, mył naczynia, sypiał w przedpokoju
Bohaterowie Ludzi bezdomnych w zderzeniu z brutalnością życia. Rada 1 Uwaga na motto! Myśl poprzedzająca wypracowanie może mieć bardzo różne znaczenie dla dalszej pracy. Tu nie tylko potwierdza tytułowe zderzenie, ale podkreśla je na tyle mocno, że nie mamy już żadnych wątpliwości, iż bohaterowie Ludzi bezdomnych muszą walczyć z otaczającą ich rzeczywistością. Dzięki temu od samego początku wiemy, jaki będzie dalszy ciąg rozważań. To ma oczywiście swoje plusy i minusy, ale jest też jakąś
