Twórcy epoki renesansu

Włochy

  • Kolebka renesansu. Włosi startują pierwsi, jeszcze w XIV w.
    Tu działa:

    • Dante,
    • Boccaccio,
    • Petrarka,
    • Machiavelli,
    • Lodowico Ariosto.
  • Malarze:
    • Leonardo da Vinci,
    • Rafael,
    • Michał Anioł.
  • Kwitną miasta: Florencja, Rzym, Padwa, Wenecja.
  • Ważne ośrodki naukowe: uniwersytety w Bolonii, Padwie, Rzymie, Florencji i Pizie.

 

Francja

  • Ośrodkiem jest Paryż i dwór królewski. Niestety, tu będzie miała miejsce straszna noc św. Bartłomieja – mord wyznawców kalwinizmu z rozkazu Katarzyny Medycejskiej.
  • Piszą
    • Michał Montaigne – autor Essais (Próby – pierwsze eseje),
    • François Rabelais – twórca Gargantui i Pantagruela (ludowa kultura śmiechu)
    • Pierre Ronsard – poeta, twórca grupy poetyckiej Plejady.

 

Anglia

  • Od czasów Henryka VIII mamy anglikanizm – król jest głową Kościoła.
  • Od połowy wieku XVI – epoka elżbietańska, czyli czasy panującej królowej Elżbiety I, córki Henryka VIII. Londyn największym miastem Europy i najważniejszym światowym portem. Tu powstaje pierwszy angielski teatr stały – The Globe.
  • Inni ważni pisarze:
    • Christopher Marlowe (pierwszy, długo przed Goethem pisze dzieje Fausta),
    • Tomasz Morus pisze Utopię.
  • Ośrodkami myśli są uniwersytety w Cambridge i Oksfordzie.

 

Holandia

  • Tu działa Erazm z Rotterdamu, jeden z czołowych myślicieli epoki. Autor słynnej Pochwały głupoty, rzecznik irenizmu – czyli przeciwnik kłótni, waśni i wojen.

 

Portugalia

  • Stąd wyrusza na podbój świata Kolumb – chce znaleźć krótszą drogę do Indii. Znajdzie – nowy kontynent – Amerykę.

 

Niemcy

  • Tu w 1450 r. Gutenberg zakłada pierwszą drukarnię.
  • To w Niemczech tworzą mistrzowie: Dürer, Bosch.
  • Źródło reformacji. Tu Marcin Luter przybija na drzwiach kościoła 95 tez ulepszenia Kościoła i zaczyna nieodwracalny ruch reformatorski.

 

Polska

  • Renesansowa Polska jest mocarstwem europejskim.
  • Stolica: Kraków Jagiellonów. Tu rozwija się prężnie Akademia Krakowska.
  • Mikołaj Kopernik ogłasza w 1543 r. rewolucyjne dzieło O obrotach sfer niebieskich.

 

Myśl epoki

  • Erazm z Rotterdamu
    Myśliciel holenderski
    Miłośnik myśli klasycznej, uczonych dysput i znakomitego jadła był duchownym. Wiele podróżował. Pochłaniał księgi. Sam napisał wiele, m.in. Pochwałę głupoty i Dialogi. Nie interesował się sztuką. Głosił irenizm, czyli pochwałę zgody, pokoju, a potępienie kłótni, waśni i wojen.
  • Niccolò Machiavelli
    Włochy
    Autor słynnego i kontrowersyjnego Księcia.
    Makiawelizm jest doktryną pouczającą rządzących co do sposobu sprawowania władzy w imię dobra publicznego i racji stanu. Otóż głosi on zasadę „cel uświęca środki” oraz dopuszcza podstęp, zdradę, przebiegłość, użycie siły, podporządkowanie jednostki, a nawet okrucieństwo – jeśli tylko potrzebne są państwu. Dlatego wielu późniejszych myślicieli uznawało makiawelizm za nieetyczny.
  • Tomasz Morus
    Anglia
    „Utopia” to nazwa wyspy, którą wymyślił Morus, na której to umieścił „ustrój doskonały”. Stworzenie fikcyjnej doskonałości pozwoliło mu gruntownie skrytykować rzeczywistość. Głosił: egalitaryzm (równość ludzi i ich równe prawa), a nawet zniesienie prawa własności, także równoprawność różnych wyznań. Morus został ścięty, gdy nie uznał Henryka VIII za zwierzchnika Kościoła. Termin utopia, utopijny – do dziś oznacza nierealny, nieosiągalny ideał.

 

Literatura renesansowej Europy

Włochy

  • Dante Alighieri, Boska Komedia;
  • Giovanni Boccaccio, Dekameron;
  • Francesco Petrarca, Sonety do Laury;
  • Niccoló Machiavelli, Książę;
  • Lodovico Ariosto, Orland szalony;
  • Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona;
  • Baltazar Castiglione, Il Corteziano (Dworzanin);
  • Giorgio Vasari, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów.

Francja

  • Pierre Ronsard, poezje;
  • François Rabelais, Gargantua i Pantagruel;
  • Michel Montaigne, Próby.

Anglia

  • William Szekspir, tragedie: trzy części Henryka VI i Ryszard III, Romeo i Julia, Hamlet, Otello, Król Lir, Makbet; Antoniusz i Kleopatra; komedie: Stracone zachody miłości, Sen nocy letniej, Jak wam się podoba, Wieczór Trzech Króli, Burza.
  • Thomas More (Morus), Prawdziwie złota książeczka o najlepszym urządzeniu rzeczypospolitej i o nowej wyspie Utopii.

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Renesansowa Europa

Renesans w Europie

Charakterystyka renesansu

Renesans – życiorys kultury

Idee renesansu

Twórcy renesansu

Najważniejsi bohaterowie literatury renesansu europejskiego

TEST z wiedzy o renesansie z komentarzem cz. 1

Ważne terminy związane z renesansem

Ci, którzy stworzyli renesans