Część I Przeczytaj uważnie poniższy tekst, a następnie odpowiedz na pytania. Po obu stronach wycieraczki I. Przed tygodniem pisałem o działaniu tych, którzy wspólną przestrzeń traktują jako obszar obcy, a więc agresywnie wyżywają się na przedmiotach z naszego otoczenia: rzeczy całe i czyste zamieniają w brudne, potłuczone, odrapane. W procesie degradacji przestrzeni miejskiej udział ma jednak nie tylko rozwydrzony i sfrustrowany małolat – bo nie jest on gospodarzem bloków mieszkalnych
Prometeusz – bohater mitologii Garść faktów z życia Prometeusza Terminy i pojęcia związane z Prometeuszem Prometeusz jako bohater utworów literackich Prometeizm w literaturze polskiej Wątki prometejskie w kulturze Prometeusz – bohater mitologii Dobroczyńca ludzkości, w imię jej dobra gotowy do najwyższych poświęceń. Wzór bohaterskiego buntu przeciwko systemowi wartości tolerującemu istnienie zła. Kwestionariusz osobowy Imię: Prometeusz – po grecku znaczy: przezorny, przewidujący. Koneksje rodzinne: syn tytana Japeta i okeanidy Klimene, zaliczany do boskiej generacji tytanów; brat
Europejscy pisarze realiści dążyli do tego, by ich utwory zawierały nie tylko jak najwierniejszy, lecz także jak najszerszy obraz opisywanej rzeczywistości. Doskonały przykład to Komedia ludzka, cykl powieściowy, którego część stanowi Ojciec Goriot. W utworze Balzaka losy poszczególnych bohaterów są odzwierciedleniem losów całego społeczeństwa, a swoistym bohaterem jest Paryż. W Polsce dopiero w literaturze popowstaniowej zaczęto na dużą skalę eksperymentować z pisarskimi technikami i zasadami charakterystycznymi dla realizmu. Ukoronowaniem dokonań tej nowej literatury jest Lalka –
Rzut oka na biografię Władysław Stanisław Reymont urodził się 7 maja 1867 r. we wsi Kobiele Wielkie jako dziewiąte dziecko wiejskiego organisty. Jako trzynastolatek znalazł się w Warszawie, gdzie był uczniem krawieckim i uczęszczał do warszawskiej Szkoły Niedzielno-Rzemieślniczej (to wtedy uzyskał jedyne znane świadectwo potwierdzające zdobyte przez niego szkolne wykształcenie). Przez kilka kolejnych lat występował w wędrownych trupach aktorskich, pracował na kolei jako robotnik, nawiązał kontakty ze spirytystami. Z takimi
Symbol jako środek wyrażania utajonych myśli i emocji towarzyszy człowiekowi od dawien dawna. Nie tylko literatura, ale także architektura, rzeźba, malarstwo, sztuka użytkowa stały się obszarem zaszyfrowanych, wieloznacznych treści. Starogreckie wazy zachowujące idealne proporcje były synonimem greckiej duszy – dostojnej i wyważonej jak sama sztuka. Strzeliste i wysmukłe katedry gotyckie symbolizowały tak upragniony przez człowieka średniowiecza lot duszy do nieba. Pełna zawiłych, tajemniczych znaków jest najstarsza księga świata – Biblia.
Przyjrzyj się realizacji tematu opartego na fragmencie „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego. „Ludzi bezdomnych” opublikował Stefan Żeromski w 1899 roku. Powieść ta została przyjęta z olbrzymim entuzjazmem. Uważano, że Żeromski wytyczył program działania dla polskiej inteligencji, postać doktora Judyma stała się czymś w rodzaju wzorca osobowego. Dzisiejsi czytelnicy nie dzielą już tych zachwytów. Dlaczego? Zanim znajdziemy odpowiedź na to pytanie, proponuję zatrzymać się chwilę nad samą postacią doktora Tomasza. Był to
Proces stanowi znakomitą literaturę podmiotu do prezentacji tematów, takich jak: • śmierć • egzystencjalny lęk • świat jako labirynt • wina i kara • samotność • everyman • przemiany powieści Śmierć Przykład sformułowania tematu: Różne ujęcia tematu śmierci na przestrzeni wieków. Omów na wybranych przykładach. Podpowiadamy Ujęcie Kafki przedstaw jako pokrewne wobec stanowiska egzystencjalistów. Śmierć jest nieuchronna, stanowi zagadkę, budzi niepokój i człowiek pozostaje wobec niej samotny. Nie ma
Lekturę możesz wykorzystać przy następujących tematach: Dziedzictwo – zapisana w genach powtarzalność zachowań, postaw, słabości – wskaż na przykładach literackich. Przy takim temacie trzeba odwołać się do naturalizmu – nurtu w literaturze XIX wieku reprezentowanego przez Emila Zolę i Guy de Maupassanta we Francji. Naturaliści jako jedno ze swoich założeń głosili właśnie teorię dziedziczności – nie tylko cech fizycznych, ale psychicznych, szaleństwa, skłonności, zachowań. Z ich teorii wynika, że człowiek
Nie-Boską komedię można wykorzystać do następujących tematów. Najciekawsze: Duchy i zjawy, na przykład: Rola wizji, snu i proroctwa w literaturze. Jest z czym zestawiać lekturę przy takim temacie. Pięknie współgra z Hamletem i Makbetem Szekspira, z Dziadami Mickiewicza i z Weselem Wyspiańskiego. Zwróć uwagę na funkcję postaci nierealnych – nie musi być taka sama w każdym z dzieł. Może pełnić funkcje symbolu, upostaciowania sił lub marzeń – taką rolę znajdziesz w Makbecie
Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest – zawyrokował Joseph Conrad, angielski pisarz, polskiego pochodzenia. Miał rację. Gdzież nam, zwykłym ludziom, do arcydzieł? Są wprawdzie jednostki wybitne, ale są też potwory, świadczące o jakimś kosmicznym błędzie! Zresztą różne zdarzają się opinie na ten temat: W ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw niż na pogardę – upiera się Albert Camus, inny wielki obrońca etyki w literaturze. Ludzie są słabi, występni, nędzni i zbuntowani –
Skomentuj, odwołując się do postaw wybranych bohaterów, sentencję Zbigniewa Herberta: „Cnota nie jest azylem słabych, zaś akt wyrzeczenia się jest aktem odwagi”. Przykładowy wstęp: Zawarte w temacie zdanie Herberta zdziwiło mnie swoją oczywistością. Czy wielki poeta i autorytet moralny musi przypominać o tym, że tzw. dobre, moralne lub, używając dawnego określenia, cnotliwe życie wymaga siły woli, odwagi, a nawet pewnego rodzaju heroizmu? Uświadomiłem sobie jednak, że tak. Właśnie dziś te słowa są niezwykle potrzebne.
Bohater tragiczny w znanych ci utworach. W literaturze często spotkać można bohaterów, których życie stawia w trudnych sytuacjach. Są oni zmuszeni dokonać wyboru między kilkoma przeciwstawnymi, a jednocześnie równorzędnymi racjami. Każda jednak decyzja prowadzi ich do katastrofy, przynosi klęskę. Bohaterów, których dotknęła ta niemożność podjęcia właściwego, dającego radość i szczęście wyboru, nazywamy tragicznymi. Pierwszą tego rodzaju postacią była Antygona z dzieła Sofoklesa. W utworze tym bardzo wyraźnie przedstawiony został tragiczny konflikt interesów. Po jednej stronie
Polscy nobliści – godni tej najwyższej nagrody literackiej czy też nie. Dlaczego? Dwudziesty wiek przyniósł nam wspaniałych poetów. Nazwiska Miłosza, Szymborskiej, Herberta, Zagajewskiego, Różewicza są dobrze znane nie tylko polskim miłośnikom poezji. Pośród mistrzów trudno też pominąć Leśmiana i Białoszewskiego – nie tak znanych na świecie, bo właściwie nieprzekładalnych na inne języki ze względu na mocne zakorzenienie w polskim języku, w polskim słowotwórstwie… O naszych poetach wciąż jednak mówi się na świecie, dwoje
Ludzie spieszą się do pracy, dlatego niedbale ją wykonują, spieszą się w używaniu języka, dlatego jego smaku nie odczuwają, spieszą się w odpoczynku, dlatego nie mogą wypocząć. (Antoni Kępiński) Jak w naszym pełnym pośpiechu świecie odnaleźć spokój i wewnętrzną harmonię? Propozycje wstępów 1. Spójrzmy na polskie (i nie tylko) XXI stulecie. Jest pełne ludzi, którzy ciągle dokądś dążą, żyją w ciągłym pośpiechu, stale w drodze. Ale czy żyjąc w biegu, są rzeczywiście szczęśliwi? Czy
Praca – smutna konieczność, misja czy sposób na życie. Własne obserwacje poprzyj przykładami z literatury i filmu. Pan Bóg, który wygnał ludzi z raju, uprzedził ich, że będą skazani na ciężką pracę na roli (Adam) i rodzenie dzieci w bólach (Ewa). Czyżby więc praca była karą za grzechy, smutną koniecznością, udręką człowieka? „Coraz więcej czasu spędzamy w pracy i coraz częściej przenosimy do niej nasze życie prywatne” – napisano w popularnym tygodniku. Czy zatem nasze życie spędzane
Motyw domu i rodziny w literaturze. „Dom”, według krytyka i badacza literackiego Henryka Markiewicza, to „wyobrażeniowy i językowy symbol stabilizacji życiowej, spokoju, powszednich uroków życia, ciepłej atmosfery zaspokojonych i odwzajemnionych uczuć rodzinnych, które bronią przed samotnością i zagubieniem”. Pierwszą rodzinę ukazuje już Biblia, podstawowe źródło kultury europejskiej mające kulturotwórczy wpływ na różne dziedziny nauki, stuki literatury oraz na samo życie. Pierwsza para zakochanych: Adam i Ewa, stanowi prototyp rodziny, do którego odwołują się mistrzowi
Czy prawdziwe jest przysłowie: Wszędzie dobrze ale w domu najlepiej. Słowo dom ma różne znaczenia. Wybierz odpowiednie do Twojej rozprawki. budynek, blok, kamienica, miejsce zamieszkania, w którym czujemy się dobrze, bezpiecznie, u siebie; ojczyzna, w której mamy swoje miejsce, prawa, obowiązki, której jesteśmy częścią, za którą się tęskni; rodzina, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, krewni, ludzie, na których zawsze można liczyć. Aby rozprawka była dobra Przemyśl dobrze, o czym chcesz pisać, jakiego zdania bronić. Nie lej
„Bo wykonać mi trzeba dzieło wielkie, pilne, Bo z tych kruszców dla siebie serce wykuć muszę […]” (Leopold Staff) Czy człowiek może być kowalem swojego losu? Twoje rozważania na początku XXI wieku po lekturze wybranych utworów. I. Wstęp A. Znane przysłowie mówi, że każdy jest kowalem swojego losu. Mądrość ludowa każe wierzyć w możliwość kreowania własnego życia, nadawania mu kształtu zbliżonego do naszych marzeń i pragnień. Przekonanie to wydaje się bliskie także
Anioł czy femme fatale – obraz kobiety w literaturze polskiej. Matki, żony, kochanki i niewinne dziewczęta zaludniają karty naszej literatury począwszy od czasów średniowiecza… Na ogół nie stoją w centrum, lecz z boku – to nie im przypadają w udziale największe misje, a co za tym idzie rozterki i dylematy moralne. To nie one walczą na polu bitwy (chyba że w męskim przebraniu, jak Grażyna czy Emilia Plater). To nie one powoływane są do wielkich czynów, jak Konrad
Jakie mogą brzmieć tematy o bohaterach literackich? „O ludziach rozsądnych i ludziach szalonych”. Tytuł artykułu Adama Mickiewicza uczyń mottem swojej wypowiedzi o bohaterach literackich okresu oświecenia i romantyzmu. W kręgu sympatii i niechęci. Które postaci literackie budzą Twoją aprobatę, a które oceniasz negatywnie? Trudne zwycięstwa, gorzkie klęski – drogi życiowe wybranych bohaterów literackich. „Wstrząsające wydarzenia życiowe odkrywają w ludziach prawdziwe osobowości, rodzą nowe postawy”. (Jan Józef Szczepański). Rozwiń myśl na