Antygona Lektura w epoce Stop! Jesteś w Starożytnej Grecji! Dokładniej w V wieku przed nasza erą, w najciekawszym z miast – Atenach! Panuje tu Perykles – mądry władca, który wsławił się jako opiekun artystów, czuwający nad kultura i sztuką, rozwojem demokracji. Czasy peryklejskie nazywa się też złotym wiekiem starożytnej Grecji… Tu obok nauki i demokracji rozwija się – teatr.Tworzy jeden z najznakomitszych tragików – Sofokles. Jego dzieła okażą się nieśmiertelne,
Na początek spróbuj swoich sił na krótkich fragmentach utworów poetyckich, by w ogóle zobaczyć, jak czujesz taki temat, jak Ci się pisze, co z tego wynika. Plan pracy: 1. Ogarnąć całość utworu – określić czym jest Tu trzeba określić typ liryki – patrzymy na wiersz jak na daną formę kompozycyjną – do treści zajrzymy za chwilę. Taki wiersz – to mały świat, gdy ujrzymy oczyma wyobraźni jego kształt – łatwiej
Tytuł utworu, autor (kraj pochodzenia) Sytuacja Pomysł autora 1. Król Olszyn Johann Wolfgang Goethe (Niemcy) Ojciec z umierającym dzieckiem pędzą nocą przez las. Ojciec widzi drzewa, gałęzie – syn interpretuje świat inaczej: to król olszyn i jego córki chcą go porwać. Dziecko umiera. Zestawić dwie postawy: racjonalna (ojca) fantastyczna (syna) Obie interpretacje są tu równoprawne, choć fantastyczny świat króla olszyn został powołany wyobraźnią i oczami dziecka w gorączce. 2. Rękawiczka Friedrich Schiller (Niemcy) Scenka
Przegląd bohaterów literackich Zestawienie tabelaryczne Antygona Dane bohatera Córka Edypa, potomkini obciążonego klątwą bogów rodu Labdakidów Epoka, adres literacki Antyk Sofokles: tragedia Antygona Problem, decyzja, czyn Przeciwstawia się rozkazowi króla Kreona i grzebie zwłoki brata Polinejka, uznanego za zdrajcę. Jej racje: obowiązek siostry, prawo religii, prawa jednostki, siła uczucia przeciw bezduszności prawa i władzy. Cechy charakteru Stanowcza, odważna, wierna swoim zasadom, religijna, wierna uczuciom, zbuntowana wobec władzy, samodzielna. Finał biografii Skazano ją
Na co zwrócić uwagę w trakcie lektury? Przede wszystkim na podział tragedii, który jest bardzo wyraźny i porządkuje problematykę dzieła. Nie jest bowiem do końca prawdą, że dramat romantyczny to utwór pełen kompozycyjnego nieporządku – Nie-Boska komedia zaprzecza tej nieco uproszczonej opinii. Dramat dzieli się pod względem tematycznym na dwie części – dramat rodzinny i dramat społeczny, a ich wspólnym elementem jest postać głównego bohatera. Zwróć uwagę na funkcje, jakie spełnia Hrabia Henryk w planie
Czy motyw wsi obecny jest w literaturze romantycznej? Zainteresowanie romantyków wsią zapowiadał już jeden z oświeceniowych nurtów: sentymentalizm. Sentymentalni twórcy na bohaterów swych utworów wybierali postacie z ludu i usiłowali zwrócić uwagę na ich przeżycia. I bohaterowie, i ich problemy wydawały się jednak zbyt sielankowe, nieprawdziwe. Inaczej u romantyków. Fascynuje ich sposób postrzegania świata przez lud – magiczny, tajemniczy, niewytłumaczalny, ludowa moralność opierająca się na prostej zasadzie: zło musi być ukarane, a dobro nagrodzone. Wiele utworów romantycznych swoje
to raise controversy – budzić kontrowersje to have a strong sense of wrong – mieć silne poczucie krzywdy to cope with – poradzić sobie to be rejected by society – być odrzuconym przez społeczeństwo social injustice – niesprawiedliwość społeczna humiliation – poniżenie, upokorzenie dignity – godność psyche – psychika consideration for – troska, wzgląd na innych sympathy for sb – współczucie dla kogoś moral doubts – moralne wątpliwości moral order –
Powstanie Wielkiej Koalicji Koalicja antyhitlerowska tworzyła się niemal od samego początku wojny. W jej skład, oprócz Wielkiej Brytanii i Francji, wchodziła Polska i kolejne ofiary nazistowskiej agresji. Od lata 1940 roku ciężar walki spoczywał przede wszystkim na samotnej Wielkiej Brytanii rozglądającej się za potężnymi sojusznikami. Stopniowo następowało zbliżenie z USA, ale ze względu na oficjalną neutralność i silne opory izolacjonistów prezydent Roosevelt musiał być ostrożny, więc poparcie dla Anglii miało głównie gospodarczy i moralny charakter (ustawa
Lata trzydzieste to całkowita zmiana nastroju. Miejsce optymizmu zajmuje przeczucie nadciągającej katastrofy. Najważniejsze wydarzenia Świat 1930 – Samobójstwo Majakowskiego 1931 – Nocny lot Antoine’a Saint-Exupéry’ego – humanistyczne refleksje o ludzkiej wspólnocie – Film Chaplina Światła wielkiego miasta 1932 – William Faulkner, Światłość w sierpniu – nowoczesne techniki pisarskie: subiektywizm, retrospekcje 1933 – Tomasz Mann, pierwszy tom powieści Józef i jego bracia – czterotomowego dzieła ukończonego po II wojnie światowej; reinterpretacja wątków biblijnych –
Historia Edypa Edyp pochodzi z mitycznego rodu Labdakidów. Jest on synem króla Teb Lajosa, który ściągnął klątwę na ród. Lajos będąc w gościnie na dworze Pelopsa, uwiódł a następnie porzucił jego syna Chrysipposa. Za ten występek Pelops rzucił klątwę na ród Lajosa. Wyrocznia delficka przepowiedziała Lajosowi, że umrze on z ręki syna, który później poślubi swą matkę. Gdy więc urodzi się ów syn, Lajos kazał przekłuć mu stopy i porzucić w górach. Jednak
Jednostka i społeczeństwo Relacje między wyróżniającą się jednostką a jej otoczeniem to temat często podejmowany przez realistów. Jednostkom wybitnym na kartach literatury realistycznej nie wiodło się najlepiej… Emma Bovary – wraz ze wzrostem potrzeb emocjonalnych dokonuje coraz częściej czynów, które spotykają się z po-tępieniem społecznym. Staje się obiektem plotek, jest wytykana palcami. Nawet samobójstwa dokonuje z lęku przed reakcją otoczenia na wieść o potwornych długach, które zaciągnęła, by zaspokoić swoje
Uwaga! Temat bardzo ogólny. I to właśnie jest jego największym niebezpieczeństwem. Pisząc czy mówiąc o zwycięstwie, wciąż bowiem musimy definiować jego konkretne, odnoszące się do poszczególnych postaci znaczenia. Ciągle trzeba czynić rozmaite zastrzeżenia, pisać, że ten akurat zwycięzca jest nim w takim rozumieniu, ten w innym, ów zaś częściowo. Bo liczba szeroko rozumianych zwycięzców w historii literatury jest wręcz zatrważająca! Ale wśród tej przerażającej liczebnie rzeszy niemal brak zwycięzców niezaprzeczalnych, całkowitych. Prawie każdy bohater literacki
Motyw literacki – MATKA W literaturze istnieją odwieczne, stałe sposoby wyidealizowanego przedstawiania matek: Matka cierpiąca (Mater Dolorosa) Lament świętokrzyski – obraz matki (pozbawionej w utworze cech boskich), stojącej pod krzyżem, na którym zawieszono jej syna, jest jednocześnie alegorią rozpaczy i bezradności wszystkich cierpiących matek (częsty zwłaszcza w średniowieczu motyw Stabat Mater Dolorosa – Stała Matka Boleściwa). Pani Rollisonowa z III cz. Dziadów Adama Mickiewicza, która przychodzi do Nowosilcowa, aby dowiedzieć się o swojego więzionego i torturowanego
Ponadczasowe, nieprzemijalne postawy i uczucia ludzkie w Biblii i literaturze antyku. Pisania dużo, wszystkiego ogarnąć się nie da. Zrób sobie konspekt: Wstęp, w którym nakreślę skalę problemu; Dobór zagadnień: napiszę o postawie buntu, miłości, cierpieniu i władzy. Przy każdym: kto jest przykładem, jak go oceniam; Zakończenie – czy wybrane przeze mnie postawy i uczucia są rzeczywiście aktualne? Dowody ze współczesności. Jak może wyglądać wstęp? „Czyż brakowało grobów w Egipcie, że nas tu przyprowadziłeś, abyśmy
Jak miasto postrzega literatura? Przez długi czas milczała na jego temat. Wydawało się jej zanadto pospolite i jarmarczne. Wolała opiewać wytworne dwory królewskie i magnackie, które hołdowały wysokim wzorom kultury zachodniej. Gustowała również w klimatach bardziej rodzinnych, ale tych poszukiwała na wsi, w tradycyjnych polskich dworach ziemiańskich będących uosobieniem odwiecznego ładu i harmonii. Wiele czasu musiało upłynąć, zanim miasto stało się osobnym tematem dla rozważań literackich. Owszem, istniał nurt twórczości
Jakie to dylematy, z którymi władcy często mają problem? Literatura formułuje go jako pytanie: Czy – i na ile – władca ma prawo do prywatności? Czy może i rządzić, i kochać? Czy nie wolno mu myśleć o sobie i ulegać pokusom? Kochanowski uważa, że nie. Jeśli otrzymał władzę – nie ma już praw do zwykłych namiętności. A inni? Pierwsze zestawienie: z dylematem Kreona z Antygony Sofoklesa. Kreon broni swojego autorytetu
Jak uczyć się do pisemnej pracy klasowej? Najlepiej tak: zestawić i przeanalizować zagadnienia i tematy, które najprawdopodobniej pojawią się na tablicy, zebrać przykłady, przygotować przemyślenia, pracę uatrakcyjnić cytatami i pomysłami kompozycyjnymi. Tragizm Temat może brzmieć: Literatura starożytna opowiada o losach postaci tragicznych. Wobec kogo odczuwasz litość, wobec kogo trwogę. Klasyczna sytuacja tragiczna polega na tym, że człowiek staje przed koniecznością podjęcia decyzji, wyboru drogi postępowania i… cokolwiek wybierze, będzie źle. W dodatku wybór jest bardzo
Proces – Franz Kafka Temat Co jest ważne? Co pisać, z czym kojarzyć? Gatunek: Powieść paraboliczna Temat Historia przeciętnego człowieka, Józefa K., na którego spada niespodziewany proces. Życie bohatera zostaje całkowicie podporządkowane procesowi, zamienia się w koszmar i absurd. Finał jest równie niespodziewany jak początek. Nieznani osobnicy wykonują na Józefie K. wyrok – wbijając mu nóż w serce. Dzieje bohatera stają się obrazem ludzkiej egzystencji, pretekstem do stawiania pytań natury etycznej
Iliada – Homer Temat Co jest ważne? Co pisać, z czym kojarzyć? Gatunek: Jest pierwszym dziełem epickim. Ustala wzorzec gatunkowy eposu. Iliada znaczy opowieść o Ilionie (Ilion – Troja). Homer – pierwszy epik, aojda – czyli wędrowny śpiewak; zapewne ślepy. Jego dzieła spisano później. Opowiada o epizodzie wojny trojańskiej – ostatnim roku, choć wojna trwała 10 lat. Wywołał ją królewicz trojański Parys – bo pogwałcił prawa gościnności i porwał żonę
Biblia – TABELA Biblia objaśnienia Jak powstał świat? Kosmogonia biblijna dokładnie opisuje sześć dni stworzenia świata przez Boga. Bóg oddziela światło od ciemności, tworzy wody, lądy, florę, faunę. Kolejne etapy Biblia potwierdza słowami: I było dobre. Jak powstał człowiek? Bóg stwarza go na swój obraz i swoje podobieństwo. Najpierw Adama, potem Ewę. Żyją w raju i tu za namową szatana popełniają grzech pierworodny. To obraz pierwszego buntu, grzechu i przyczyna