Search Results for "Rousseau"
Jak książka może zmienić życie człowieka „Żaden utwór literacki nie przerobi ludzi, są wszakże takie, które ich pobudzają do przetwarzania się”. Ten znamienity cytat Świętochowskiego powtarza się na maturach twardo i niezmiennie od kilku lat. Aleksander Świętochowski wypowiedział się dość ostrożnie – jakby wierzył tylko we wpływ lektur na ludzkie postępowanie, a w to, że mogą człowieka „przerobić” – nie. Czy pamiętasz, kto głosił coś zupełnie przeciwnego? „Jednak zostanie po
Szczęście i Arkadia Temat to wdzięczny, lecz ambitny – wymaga nie tylko zainteresowań literackich, lecz także filozoficznych… Były już tematy: „Arkadia domu rodzinnego”, „Arkadia dzieciństwa”, „Obcowanie z naturą – prawdziwe szczęście człowieka”, „Literackie wizje szczęścia, ukształtowane w różnych epokach a Twoja koncepcja Arkadii – rozważ w świetle wybranych utworów”. Trzymając się ściśle ostatniego tematu, należy wystrzegać się rozgadania o wizjach szczęścia innych niż literackie: filmy, sztuka, muzyka znajdują się tu
I. Tęsknota za szczęściem, życiem, wolnością. Słowem – Biała Lokomotywa „Płyniemy przez wspomnienia miast: Z Białą Lokomotywą. Gdzie brzęczą pszczoły, pluszcze rzeka, gdzie słońca blask i cienie drzew; Do tej, co na mnie w życiu czeka; Do życia znowu nieś mnie, nieś: Biała Lokomotywo!” Renesansowa tęsknota! Trudno uwierzyć, że taką wizję przedstawia człowiek uciekający przed życiem w śmierć. Czyż nie budzą się w Was jakieś niewypowiedziane pragnienia – pełnej wolności
Dlaczego Cierpienia młodego Wertera nazywane są książką zbójecką? Odwołaj się do cytatu z IV części Dziadów: Księże, a znasz ty żywot Heloisy? Znasz ogień i łzy Wertera? (…) Wszakże lubisz książki świeckie?… Ach, te to są książki zbójeckie!… Młodości mojej niebo i tortury! Postaraj się umieścić cytat w kontekście. To fragment rozmowy Gustawa, nieszczęśliwego kochanka samobójcy z unickim księdzem, ważną osobą w jego dzieciństwie i młodości. Kapłan, bardzo życzliwy dzieciom i młodzieży, uczył czytać, pożyczał książki, rozmawiał o życiu…
1. Jak brzmi imię tytułowego bohatera Świętoszka? a) Tartuffe. b) Orgon. c) Harpagon. 1. Odpowiedź: a) Komentarz Tartuffe to nasz tytułowy świętoszek. Orgon to imię bohatera, który padł ofiarą jego intryg, a Harpagon to skąpiec z innej komedii Moliera. 2. Które z poniższych utworów to wyłącznie komedie Moliera: a) Szkoła żon, Jak wam się podoba, Kupiec wenecki b) Chory z urojenia, Mieszczanin szlachcicem, Skąpiec c) Świętoszek, Skąpiec, Śluby panieńskie 2.
Starożytność Historia kultury V wiek p.n.e. Za sprawą sofistów, wędrownych nauczycieli, rozwija się sztuka wymowy, czyli retoryka. Z głoszoną przez nich względnością prawdy, która pociąga za sobą przyzwolenie na kłamstwa i obłudę, walczy zwolennik stałych idei Sokrates – pierwszy etyk, który wprawdzie nie zostawił po sobie dzieł pisanych, ale jego poglądy wywarły wielki wpływ na filozofów późniejszych. Rozkwit demokracji ateńskiej pod rządami Peryklesa. Około roku 450 p.n.e. – biblijna Księga Hioba i Pieśń
Troska o losy ojczyzny W dobie Sejmu Czteroletniego temat nabrał szczególnej wagi. Ludzie myślący i prawi – a było ich sporo – z przerażeniem patrzyli, jak na ich oczach upada ojczyzna. Zrobili wszystko, co w ich mocy, aby ją ratować. Pisali, głosili poglądy reformatorskie, tworzyli wiersze, satyry, sztuki, by wezwać społeczeństwo do myśli o kraju. Literatura patriotyczna to najważniejsza gałąź literatury polskiego oświecenia. Poruszyli ten temat publicyści: Stanisław Konarski, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj. W sferze krytyki
Najważniejsze wydarzenia Absolutyzm we Francji, panowanie kolejnych Ludwików: XIV (Króla Słońce), XV, wreszcie od 1774 roku – Ludwika XVI i Marii Antoniny. Narastający absolutyzm monarchii, wystawność życia dworu, bieda ludu doprowadzają do Wielkiej Rewolucji Francuskiej i ścięcia królewskiej pary. Rządy obejmują rewolucjoniści, dyrektoriat, a potem Napoleon (epoka napoleońska). Rosja mocarstwem – wzrost potęgi za panowania cara Piotra I, Katarzyny I, Piotra II, Katarzyny II – uczestniczki rozbiorów Polski. Anglia – państwo rewolucji przemysłowej i potęga
Franciszek Karpiński (1741-1825) Ten gruntownie wykształcony człowiek (z tytułem doktora filozofii i nauk wyzwolonych zdobytym na uniwersytecie we Lwowie) mógł zrobić karierę polityczną. Nie pasowało mu jednak salonowe życie – porzucił nawet służbę na dworze księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego. Wolał życie skromnego nauczyciela (czyli w jego czasach guwernera) wpajającego wiedzę dzieciom z magnackich rodów. Poetą został późno – pierwszy tomik wierszy (Zabawki wierszem) wydał w wieku 40 lat. A dlaczego zwano go poetą serca?
„Praca czyni życie słodkim” (Gotlob Wilhelm Burmann). Zgadzasz się z tym twierdzeniem czy nie? Odwołaj się do wybranych przykładów literackich. Przykładowy wstęp W naszym języku – albo szerzej: w naszej kulturze – praca kojarzy się z obowiązkiem. Smutnym obowiązkiem. W końcu czy powtarzane każdego dnia zajęcia mogą nie męczyć? „Mogą” – zdaje się twierdzić Gotlob Wilhelm Burmann. W zdaniu Burmanna zawartym w temacie mowa jest o pracy w sensie bardziej
Rozważ tezę Aleksandra Świętochowskiego: „Żaden utwór nie przerobi ludzi. Są wszakże takie, które pobudzają do przetwarzania się…” Praca, gotowanie, pranie, sprzątanie, chwila relaksu podczas oglądania kolejnego odcinka (którego już?) brazylijskiej, argentyńskiej czy polskiej opery mydlanej, potem sen, a rano kolejne powielanie tego samego schematu życia. Należałoby raczej powiedzieć – egzystencji, bo cóż to za życie wypełnione jedynie pogonią za pieniądzem i próbą odnalezienia chwili odpoczynku w nawale obowiązków? Urozmaiceniem takiego życia są święta,
ŚREDNIOWIECZE Wiersz zdaniowy (średniowieczny) – w tym najstarszym polskim systemie wersyfikacyjnym wers pokrywał się ze zdaniem. Nie stosowano przerzutni (przenoszenia części zdania do następnego wersu), średniówka (przedział intonacyjny wewnątrz dłuższych wersów) była słabo zaznaczona. Klauzulę (koniec zdania lub jego członu) często podkreślały rymy współbrzmienia uzyskane przez powtarzanie takich samych form gramatycznych, np. „nosimy” – „prosimy”; „bożycze” – „człowiecze”. Chociaż nie przestrzegano jednakowej liczby sylab w wersach, już w najdawniejszych utworach możemy zaobserwować ciążenie
Antyk, okres przed zapisem tekstu Trudno mówić o literaturze tego okresu. Chodzi o poezję epicką przekazywaną ustnie, której dwa znane nam arcydzieła spisane zostały jako Iliada i Odyseja. Poezja ta to najprawdopodobniej jeden z podstawowych środków przekazywania świadomości kulturowej. Śpiewane przez aojdów (wędrownych poetów recytatorów) poematy mają charakter mityczny: są środkiem przekazywania i odradzania mitu – podstawowego elementu ówczesnego sposobu myślenia religijnego i społecznego. Jeżeli mówi się, że w kulturach mitologicznych mit dzieje się wciąż na nowo, to
1. Wyjaśnij, co znaczy i z jaką wiąże się epoką: • racjonalizm, • krytycyzm, • sentymentalizm, • humanizm, • mistycyzm, • teocentryzm, • sarmatyzm. Racjonalizm – postawa człowieka uznającego rozum i przesłanki naukowe za jedynie słuszne dla poznania i oceny świata. Krytycyzm – postawa myślicieli oświecenia – krytyczna wobec autorytetów i instytucji nawet takich jak Kościół czy władza królewska. Sentymentalizm – postawa czułego serca, wrażliwości, postulat bliskości człowieka z naturą. Głosił go Jean Jacques Rousseau.
Antyk Okres narodzin filozofii wynikającej z potrzeby zrozumienia świata (z gr. umiłowanie mądrości) Filozofowie przyrody – pierwsi, którzy poszukiwali zasady rządzącej światem. Tales z Miletu uznał wodę za pramaterię wszechświata, Anaksymenes – powietrze, Heraklit z Efezu – ogień. Ten ostatni głosił ciągłą zmienność świata (panta rei – wszystko płynie) – „nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki”. Demokryt z Abdery stworzył teorię atomistyczną – wszystko składa się z atomów, nawet dusza ludzka. Sokrates
Pojęcie wolności narodu pojawiło się tak naprawdę dopiero w romantyzmie. I od razu znalazło odbicie w sztuce i literaturze. To dzieło stało się symbolem romantycznego zaangażowania artysty oraz zostało okrzyknięte pierwszym politycznym dziełem nowoczesnego malarstwa. W 1831 roku obraz został pokazany pod tytułem: Dwudziesty ósmy lipca. Wolność wiodąca lud na barykady. Eugène Delacroix, WOLNOŚĆ WIODĄCA LUD NA BARYKADY Olej na płótnie, 1830, Paryż, Luwr Nad całością kompozycji dominuje alegoryczna figura Wolności, wyobrażona jako młoda kobieta,
Co jest ważne? Znajdujemy się u progu współczesnego świata. W tym stuleciu miało miejsce kilka kluczowych dla Europy zdarzeń – i w dziedzinie historii jak i myśli czy nauki. Wówczas ukształtował się współczesny sposób myślenia, powstały potęgi państwowe. Człowiek oświecenia uwierzył we własne siły. Chce zbudować świat szczęścia i rozumu tu i teraz, na ziemi, za życia wierzyć w cywilizację, chce używać rozumu, ale i korzystać z rozrywek. Główny nurt –
Biblia Powstawała przez wiele stuleci – od XIII wieku p.n.e. (Stary Testament) aż do I wieku n.e. (Nowy Testament). Napisana została w języku hebrajskim, greckim i aramejskim (tym ostatnim językiem mówił zapewne Jezus). Wersję katolicką stanowi 46 ksiąg Starego Testamentu i 27 Nowego Testamentu, ale warto wiedzieć, że Biblia jest podstawą różnych religii i występuje w różnych wersjach, istnieją bowiem jeszcze inne księgi o tematyce biblijnej (apokryfy), nieuznawane przez Kościół
Antyk, okres przed zapisem tekstu Trudno mówić o literaturze tego okresu. Chodzi o poezję epicką przekazywaną ustnie, której dwa znane nam arcydzieła spisane zostały jako Iliada i Odyseja. Poezja ta to najprawdopodobniej jeden z podstawowych środków przekazywania świadomości kulturowej. Śpiewane przez aojdów (wędrownych poetów recytatorów) poematy mają charakter mityczny: są środkiem przekazywania i odradzania mitu – podstawowego elementu ówczesnego sposobu myślenia religijnego i społecznego. Jeżeli mówi się, że w kulturach mitologicznych mit dzieje się wciąż na nowo, to
Słowo „romantyzm”, mające swoje podobnie brzmiące odpowiedniki we wszystkich ważniejszych językach europejskich, zostało użyte do nazwania pewnej epoki w dziejach kultury. Zanim jednak tak się stało, przez jakiś czas funkcjonowało określenie przymiotnikowe: „romantyczny”. Pochodzi ono od starofrancuskiego wyrazu „romans”, oznaczającego średniowieczne eposy rycerskie – przygodowe opowieści, pełne niewiarygodnych, baśniowych wydarzeń i postaci. W takim też znaczeniu – dla określenia rzeczy nietypowych, niemal nierzeczywistych, na wpół fantastycznych – używano słowa „romantyczny” do początków dziewiętnastego
