Search Results for "Moralność pani Dulskiej"
Rozważ, czy polski dramat współczesny stworzył swojego bohatera. Strategie wstępu Kto stworzył polski dramat współczesny? Prekursorzy: Witkiewicz: Szewcy, W małym dworku, Witold Gombrowicz: Iwona, księżniczka Burgunda. Przedstawiciele: Sławomir Mrożek, Tadeusz Różewicz, Ernest Bryll, Agnieszka Osiecka. Wybrani bohaterowie innych epok i ich najbardziej typowe cechy. Kordian (Kordian Juliusza Słowackiego) – romantyzm – bohater chory na chorobę wieku – reneizm. Aniela Dulska (Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej) – Młoda Polska – bohaterka reprezentująca środowisko
Kicz w literaturze i sztuce. Temat nie wydaje się trudny, ale – wbrew pozorom – wymaga sporej wiedzy i na temat literatury i sztuki, i różnych kategorii estetycznych. Wybierz go, jeśli zamierzasz studiować na uczelni artystycznej, ale także, jeśli interesuje Cię psychologia. Inne możliwe sformułowania tematu Kicz – sztuka szczęścia? Różne możliwości postrzegania kiczu w wybranych testach kultury. Kicz czy arcydzieło? Jaki typ literatury przemawia lepiej do czytelników. Wskaż wybrane przykłady.
Dziecko – istota bezbronna czy mały buntownik? Przedstaw problem na wybranych przykładach tekstów kultury. Komentarz Temat daje dużą swobodę w doborze materiału – pozwala wykorzystać znajomość różnych tekstów kultury (filmu, malarstwa, rzeźby, fotografii…), pochodzących z różnych epok. Coś jednak przy tym narzuca: sposób ujęcia motywu. W literaturze i sztuce można przecież znaleźć bardzo różne sposoby przedstawiania dziecka, a tu musimy wybierać między dwoma konkretnymi ujęciami. Może chodzi o to, by omówić dokładnie jakąś jedną perspektywę zamiast kilku
Literackie portrety kobiet. Omów ich typy i funkcje na wybranych przykładach. Komentarz To bardzo rozległy temat; siłą rzeczy musisz skupić się tylko na wybranych zagadnieniach – tych, które uważasz za szczególnie interesujące lub które są Ci szczególnie bliskie. Nie warto chyba omawiać sposobów pisania o kobiecie w poszczególnych epokach literackich. To bardzo wyczerpująca strategia. Inne możliwe sformułowania tematu: Kobieta – matka, towarzyszka życia, emancypantka, patriotka… Jak ukazywana jest kobieta w dziełach
Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw funkcje i sposoby kreowania portretów Polaków. Bardzo ciekawy temat, ale mało „szkolny”. Wymaga wiec sporo własnej inwencji, samodzielnych lektur, a najlepiej – i zacięcia satyrycznego. Coś dla przyszłych aktorów komediowych! Inne możliwe sformułowania tematu Polacy w krzywym zwierciadle – odwołaj sie do wybranych przykładów literackich. „Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka (…)”. (Ignacy Krasicki) – Czy portret Polaków nakreślony przez satyryków i karykaturzystów jest prawdziwy? Odwołaj się
Metoda na powtórkę? Przedstawić epokę za pomocą najważniejszych dla niej pojęć! Zrozumieć, zapamiętać, skojarzyć z potrzebnymi tekstami kultury. Nasz pojęciownik to zbiór najważniejszych terminów i najlepszy przewodnik. Chłopomania (ludomania) Rozwinięta w Młodej Polsce swego rodzaju moda na ludowość, która więcej miała wspólnego z oświeceniowym, konwencjonalnym sentymentalizmem niż romantyczną fascynacją ludowym światem wartości. Polegała na bezkrytycznym i naiwnym nieco uwielbieniu dla mieszkańców wsi. Nie chodziło jednak o autentyczne problemy, ale o stereotypowy obraz zakodowany w świadomości niektórych artystów
Gabriela Zapolska w swoich dramatach, powieściach i nowelach pokazywała śmieszny, ale i przerażający mieszczański świat ludzi dbałych tylko o własną wygodę i przestrzeganie konwenansów. Wpisała się w ten sposób w młodopolski nurt krytyki filisterstwa. Jej życie i twórczość otaczała aura skandalu, którą często sama podsycała. Wyciągała na światło dzienne tematy niemoralne, zakazane, prowokowała – nie tylko swoimi publikacjami, ale i życiem osobistym. Pochodziła z bogatej, ziemiańskiej rodziny, szybko jednak zerwała ze swoim środowiskiem wybierając życie aktorki. Marzenia o staniu się „drugą
Tomasz Judym – niepoprawny idealista Co o nim wiemy? Główny bohater powieści Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego, doktor Tomasz Judym, pochodził z biednej rodziny robotniczej, był synem szewca. Jego dom rodzinny, jak sam go określa, to „(…) suterena, wilgotny grób pełen śmierdzącej pary. Ojciec wiecznie pijany, matka wiecznie chora. Zepsucie, nędza śmierć”. Po śmierci matki wzięła go na wychowanie ciotka. Judym był u niej chłopcem na posyłki, czyścił podłogi, mył naczynia, sypiał w przedpokoju
Zenon Ziembiewicz – polski typ karierowicza Biografia bohatera Dzieciństwo – Boleborza (część dóbr hrabiów Tczewskich, w których ojciec po utracie własnego majątku otrzymuje miejsce rządcy). Nauka w szkole w pobliskim mieście. Pierwsze krytyczne oceny wobec rodziców – ciasnota ich horyzontów i anachroniczność sposobu myślenia. Nieodwzajemniona młodzieńcza miłość do koleżanki ze szkoły, Elżbiety Bieckiej, wychowanki ciotki Cecylii Kolichowskiej, właścicielki kamienicy. Studia w Paryżu. Znajomość z Karolem Wąbrowskim, synem pani Kolichowskiej. Związek ze śmiertelnie chorą na gruźlicę Adelą.
Co o niej wiemy? Jest bohaterką powieści Elizy Orzeszkowej Nad Niemnem. To córka ciotecznej siostry Benedykta Korczyńskiego. Nie wychowywała się w szczęśliwej rodzinie. Jej ojciec porzucił żonę dla nauczycielki Francuzki. Po śmierci matki i utracie majątku Justyna zamieszkała w Korczynie razem z ojcem, zdziwaczałym muzykiem. Miała wówczas 14 lat. W wychowywaniu ubogiej krewniaczki pomagała pani Andrzejowa Korczyńska, wdowa po najstarszym bracie Benedykta. Justyna dostawała piękne suknie, książki, nuty. Wiele czasu spędzała w Osowcach – majątku pani Andrzejowej.
1. Podany cytat: Błogosławiony mąż, który nie szedł po radzie niemiłościwych, i na drodze grzesznych nie stał, i na stolcu nagłego spełnienia nie siedział pochodzi z: a) Księgi Hioba b) Księga Lamentacji c) Księgi Psalmów 2. Kronika Galla Anonima została napisana: a) w języku francuskim b) w języku polskim c) w języku łacińskim na dworze: a) Władysława Łokietka b) Bolesława Krzywoustego c) Kazimierza Sprawiedliwego 3. Jakie gatunki reprezentują cytowane utwory Jana
1. Skojarz poszczególne cytaty na temat czasu z nazwami epok. A. Bo czas nie da trwać żadnej rzeczy w jednej mierze A jako wszytko niesie, tak zaś wszytko bierze. Widziałem ja po ranu piękny kwiat przyjemny, A widziałem zaś wieczór zwiędły i nikczemny. B. Świat cały jest obszernym pamiątek smentarzem – Człowiek jedną literą w nagrobkowym rymie – Serce człowieka wspomnień współbraci ołtarzem – […] Lecz czas pamiątki świata w swym
Uzasadnij tezę, że literatura różnych epok uczy rozróżniać dobro od zła, piękno od brzydoty. Zestaw lektur • Biblia • średniowieczna literatura parenetyczna (epos rycerski, żywoty świętych) • William Szekspir – Makbet, Romeo i Julia • Wolter – Kandyd • Adam Mickiewicz – Dziady, cz. II • Juliusz Słowacki – Kordian, Balladyna • Zygmunt Krasiński – Nie-Boska komedia • Bolesław Prus – Lalka • Eliza Orzeszkowa – Nad Niemnem • Stefan Żeromski –
Żelazny zestaw lektur Uczy i wychowuje • literatura parenetyczna średniowiecza; • M. Rej: Żywot człowieka poczciwego; • J. Kochanowski: Fraszki, Pieśni; • W. Potocki: Moralia; • I. Krasicki: Satyry, Bajki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki; • J.U. Niemcewicz: Powrót posła; • A. Mickiewicz: Pan Tadeusz, Ballady i romanse; • E. Orzeszkowa: Nad Niemnem, Marta; • H. Sienkiewicz: Szkice węglem. Daje świadectwo prawdzie Literatura czasów wojny: • G. Herling-Grudziński: Inny świat; • H. Krall: Zdążyć przed Panem
Jeśli chcesz poznać człowieka, patrz na jego czyny. Jaką prawdę o człowieku – o jego wielkości i małości – odkryłeś, analizując i oceniając działania wybranych bohaterów literackich? Zaprezentuj swoje przemyślenia. Komentarz: Sięgnij po literaturę wojenną, współczesną, gdzie w obliczu wojny, totalitaryzmu człowiek albo staje na wysokości zadania, albo nie. Możesz też porównać dwie albo zanalizować dokładnie jedną epokę literacką pod kątem interesujących Cię postaci (np. romantyzm i neoromantyzm). Strategie realizacji tematu: Możliwość I: Początek banalny, ale
Dom rodzinny… idealizowany i ten karykaturalnie przedstawiony w wybranych przez Ciebie utworach literackich. Wyjaśnij przyczyny tak różnorodnego rozwinięcia przez twórców tego motywu. Zestaw lektur • Homer – Odyseja • Jan Kochanowski – Fraszki i Pieśni • Mikołaj Rej – Żywot człowieka poczciwego • Adam Mickiewicz – Pan Tadeusz • Gabriela Zapolska – Moralność pani Dulskiej • Czesław Miłosz – Dolina Issy • Witkacy – W małym dworku • Maria Dąbrowska – Noce i dnie •
„Żart broń jest często zdradna i szkodliwa. Ale też czasem i jej trzeba zażyć” (Ignacy Krasicki). Śmiech, żart, kpina, groteska jako sposób wzbudzania refleksji na temat sensu życia. Zaprezentuj wybrane utwory, które, według Ciebie, w mistrzowski sposób realizują tę tezę. Uwaga! Zdarza się, że tematy tego typu nie pozwalają na swobodny wybór materiału literackiego, lecz wymagają znajomości konkretnych epok. Najczęściej chyba dotyczą wówczas literatury staropolskiej, która szczególnie często łączyła zadania
Uczyć i wychowywać, dawać świadectwo prawdzie, bronić zagrożonych wartości… Do jakich przemyśleń na temat zadań pisarzy w różnych epokach literackich skłoniła Cię lektura wybranych tekstów? Zestaw lektur Uczy i wychowuje: • literatura parenetyczna średniowiecza • Mikołaj Rej Żywot człowieka poczciwego • Jan Kochanowski – Fraszki, Pieśni • Ignacy Krasicki – Satyry, Bajki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki • Julian Ursyn Niemcewicz – Powrót posła • Adam Mickiewicz – Pan Tadeusz, Ballady i romanse • Eliza Orzeszkowa
Prawda i dobro, piękno i brzydota w literaturze. Zestaw lektur Biblia średniowieczna literatura parenetyczna (epos rycerski, żywoty świętych) William Szekspir – Makbet, Romeo i Julia Wolter – Kandyd Adam Mickiewicz – Dziady cz. II Juliusz Słowacki – Kordian, Balladyna Zygmunt Krasiński – Nie-Boska komedia Bolesław Prus – Lalka Eliza Orzeszkowa – Nad Niemnem Stefan Żeromski – Ludzie bezdomni Gabriela Zapolska – Moralność pani Dulskiej Joseph Conrad – Lord Jim Michaił Bułhakow – Mistrz i Małgorzata Albert
Kunszt formy, uniwersalność tematu czy komizm charakterów? Co przemawia za tym, że XVII-wieczne komedie śmieszą i bawią nas współczesnych? Odpowiedz, odwołując się do Molierowskiego Świętoszka. Molier Świętoszek SCENA V Tartuffe, Elmira, Orgon pod stołem TARTUFFE Podobno chce mnie pani zaszczycić rozmową. ELMIRA W istocie. Pragnę panu zwierzyć to i owo, Lecz chciej pan wprzód drzwi zamknąć: Wszystkiego się trwożę… I rozejrzyj się, czyli słuchać kto nie może! Tartuffe idzie zamknąć drzwi i wraca
