Zredaguj list, w którym opiszesz fascynujące spotkanie (wymyślone lub prawdziwe) ze współczesnym artystą (pisarzem, muzykiem, malarzem). Zastosuj zmyślone dane nadawcy. Turków, 16 listopada 2004 Droga Majko! ługo zbierałam się do napisania tego listu… Powód jest prosty – najzwyczajniej w świecie było mi głupio. Minęły już w końcu ponad dwa miesiące, od kiedy ostatni raz do Ciebie pisałam. Mam jednak nadzieję, że mi wybaczysz i nie będziesz się gniewać. U mnie dużo nowego –
Autocharakterystyka wybranego bohatera Trylogii. Do Potopu Czytelników! Znacie mnie pewnie, drodzy moi. Jan Zagłoba jestem, szlachcic herbu Wczele, co każdy chyba poznać może po tej dziurze, którą w czole kula rozbójnicka mnie zrobiła. Po prawdzie gruby jestem, ale to z mego umiłowania dobrej strawy wynika. No to sami powiedzcie: „Kiedy w brzuchu pusto, w głowie groch z kapustą”. Dobrze mówię? Bielmo też na oku takie się mnie zrobiło i włos nie taki, jak za młodu. A
ŚREDNIOWIECZE Wiersz zdaniowy (średniowieczny) – w tym najstarszym polskim systemie wersyfikacyjnym wers pokrywał się ze zdaniem. Nie stosowano przerzutni (przenoszenia części zdania do następnego wersu), średniówka (przedział intonacyjny wewnątrz dłuższych wersów) była słabo zaznaczona. Klauzulę (koniec zdania lub jego członu) często podkreślały rymy współbrzmienia uzyskane przez powtarzanie takich samych form gramatycznych, np. „nosimy” – „prosimy”; „bożycze” – „człowiecze”. Chociaż nie przestrzegano jednakowej liczby sylab w wersach, już w najdawniejszych utworach możemy zaobserwować ciążenie
Architektura Tympanon – półkolista płaszczyzna wytworzona pomiędzy prostokątnym zakończeniem drzwi a ostatnim łukiem, zawsze ozdobiona rzeźbą. Rzeźba przedstawiała np. zesłanie Ducha Świętego, sceny Sądu Ostatecznego. Portal – ozdobne obramienie otworu wejściowego, na które składają się elementy architektoniczne i rzeźbiarskie. Średniowieczny portal monumentalny był dekorowany rzeźbą figuralną i dekoracyjną. Filar – w architekturze pionowa podpora, najczęściej wolno stojąca, o funkcji podobnej do kolumny, o przekroju wielobocznym, najczęściej czworobocznym. Jest jednym z najdawniejszych elementów dźwigających. Szczególnego znaczenia nabrał z chwilą
David Hume (1711-1776) „Prawda aż do końca” Zapytano raz Hume’a czy jest możliwe, aby istniało jakieś życie przyszłe? „Jest możliwe, że położony na ogniu węgiel nie będzie się palił – zakpił ironicznie filozof – to najbardziej nierozsądny pomysł…” Idąc za myślą Hume’ a – niezwykłego filozofa oświecenia angielskiego, tego „antychrysta”, „wielkiego bezbożnika” — zbliżasz się ku groźnym sferom zakwestionowania wartości teologii, metafizyki, religii. Nie — Hume nie jest ateistą, jest
Paul Peter Rubens, Prometeusz skowany (1611-1612) Kim był Prometeusz? Synem morskiej nimfy Klimeny (lub Tetydy) i tytana Japeta. Niektóre przekazy mitologiczne przypisują mu stworzenie człowieka, a inne mówią tylko o wielkiej miłości Prometeusza do ludzi. Z wersji o stworzeniu Prometeusza mitologia Greków nazwała stwórcą rodzaju ludzkiego. Pewnego dnia ulepił figurkę z gliny i łez. Następnie tchnął w nią ogień życia (stąd w naszym języku funkcjonuje wyrażenie „ogień prometejski”). Prometeusz – opiekun człowieka Prometeusz bardzo dbał o ludzi. Nauczył ich
Szkoła wczoraj i dziś Starożytność Z tej epoki wywodzą się nazwy obecnych szkół, chociaż geneza tych nazw niewiele ma wspólnego ze współczesną edukacją. Gimnazjum to w starożytnej Grecji publiczny ośrodek ćwiczeń gimnastycznych, które w dodatku odbywały się nago. Najsłynniejsze gimnazjum mieściło się w Sparcie (ojczyzna wojowników) i Atenach. Liceum (Likejon) – przekształcone z czasem w szkołę filozoficzno-naukową. W liceum uczył Arystoteles. To właśnie w liceum zaczęto przykładać ogromną wagę do badań naukowych, uznając ich wyniki za ważniejsze od
Realizm – to pojęcie ogólne. Funkcjonuje jako nazwa prądu literackiego. Stosuje się także ten termin do określenia metody twórczej w malarstwie, literaturze, słowem w sztuce europejskiej. Tendencja ta zapanowała między romantyzmem a naturalizmem końca wieku. Mianem realizmu określamy ogół dążeń w literaturze i sztuce, który realnie, wiernie odzwierciedla życie codzienne człowieka w jego środowisku. Realizm jest metodą „fotograficzną” – niczego nie odkształca i nie pomija szczegółów. Narodziny realizmu łączą się nierozerwalnie z literaturą francuską i pierwszą połową XIX wieku.
Fatum czy wolna wola? Twoje refleksje nad ludzkim losem. Odwołaj się do wybranych utworów literackich różnych epok. Fatum, wolna wola to stałe elementy, które pojawiają się w literaturze już od czasów starożytności. Trudno wyobrazić sobie jakiegokolwiek bohatera pozbawionego własnego losu, wolnej woli czy też wiszącego nad nim przeznaczenia. Nawet Kafkowskie postaci mają swoje losy. Absurdalne, ale mają. Można by nawet powiedzieć o jakiejś fatalistycznej sile, która zawładnęła ich życiem. Wola to źródło
Młodość i dojrzewanie Czas młodości to jednocześnie czas kształtowania się człowieka. Prawdopodobnie nie ma ważniejszego pod tym względem okresu w życiu. To wtedy człowiek zyskuje swoją ostateczną osobowość, nabywa najważniejsze dla siebie wzorce. Wtedy kształtuje się jego świadomość i moralność. Wtedy też ostatecznie wkracza na swoją drogę życiową. Jasne więc jest, że ów czas ludzkiego kształtowania się jest obiektem żywego zainteresowania twórców. Przemiany, które sprawiają, że w końcu powstaje „dorosły człowiek”, stały się tematem
Dramat młodopolski Dramat naturalistyczny Gabriela Zapolska – Żabusia, Ich czworo, Skiz, Panna Maliczewska, Moralność pani Dulskiej; Włodzimierz Perzyński – Lekkomyślna siostra, Aszantka, Szczęście Frania; Tadeusz Rittner – W małym domku; Jan August Kisielewski – W sieci, Karykatury. Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej Gabriela Zapolska przedstawia mieszczańską rodzinę zatopioną w filisterskim kołtuństwie. Jest to swoista satyra na fałsz, obłudę i zakłamanie mieszczaństwa, rozgrywająca się w konwencji tragifarsy. Mieszczuch i niewola fałszywego konwenansu są także tematem często grywanych sztuk: W sieci i Karykatury Jana
Epoka modernizmu, ma niezwykłe znaczenie dla kształtu całej dwudziestowiecznej kultury. Jeżeli już musimy ująć ją w szkolne ramy czasowe, to w Europie jako jej początek najlepiej wskazać lata sześćdziesiąte XIX wieku, kiedy to we Francji działa Charles Baudelaire (jego Kwiaty zła wydane zostały w roku 1857), a jako koniec – początek wieku XX, ewentualnie wybuch I wojny światowej. W Polsce natomiast zamkniemy ją w ramy między rokiem 1890 a 1905 i rewolucją w zaborze rosyjskim, jak chcą jedni, lub rokiem
Romantyzm niemiecki Kto jedzie tak późno wśród nocnej zamieci? To ojciec z dziecięciem jak gdyby wiatr leci. Chłopczynę na ręku piastując najczulej Ogrzewa oddechem, do piersi go tuli. Mój synu, dlaczego twarz kryjesz we dłonie? Czy widzisz, mój ojcze? Król Olszyn w tej stronie. Król Olszyn w koronie, z ogonem jak żmija! To tylko, mój synu, mgła nocna się zwija. Chodź do mnie, chłopczyno, zapraszam najmilej, Pięknymi zabawki będziem się bawili, Chodź na brzeg,
W roku 1696 zmarł Jan III Sobieski, ostatni „czysto barokowy” król. Tron polski zajęli Sasi: August II i August III Mocny i rządy ich trwały od 1697 po 1763 rok, czyli sześćdziesiąt sześć lat. Możemy nazwać je jesienią baroku lub, jak chcą inni, wczesnym oświeceniem. Obie opcje dadzą się bronić: wciąż jeszcze panuje w poezji temat przemijania i moda na stylistyczne dziwactwa, ale już pojawiają się tematy nowe, działa Stanisław Konarski, rozwija się publicystyka i czasopiśmiennictwo.
Dramat antyczny – punktem odniesienia Skoro mówimy o przemianach (w tym wypadku dramatu), mamy na ogół na myśli jakiś punkt odniesienia. Coś, od czego się odchodzi, do czego się zbliża, nawiązuje, co poddaje się obróbce. Dla dramatu europejskiego takim punktem odniesienia jest starożytność grecka, a zwłaszcza V w. p.n.e., kiedy w Atenach następuje rozkwit tragedii, tworzonej przez Ajschylosa, Sofoklesa, Eurypidesa. Oto najważniejsze założenia sztuki tamtych czasów: 1. Podział tragedii na: prologos, czyli zapowiedź
Gabriela Zapolska – jej najciekawszy dramat – Moralność pani Dulskiej (prapremiera: Teatr Miejski w Krakowie 1906, wyd. książkowe – 1907) ciągle gości w teatralnych repertuarach i jest żywo przyjmowany nawet w tak odległych zakątkach świata jak Chiny czy Argentyna. Co decyduje o jego uniwersalnym i ponadczasowym charakterze? Ważkość przedstawionego problemu (ludzkie zakłamanie, obłuda), tak samo znanego ludziom z różnych epok i spod różnych szerokości geograficznych, galeria charakterystycznych i wiarygodnych psychologicznie postaci (obłudna bohaterka tytułowa, przebiegła Juliasiewiczowa) oraz – komizm.
Powtórz materiał literacki metodą pięciu pytań: kto, co, gdzie, kiedy, o czym – napisał. Przegląd literatury polskiej Najważniejsi twórcy i ich dzieła ŚREDNIOWIECZE Króluje twórczość anonimowa – tak jak w Europie, tak i w Polsce nie wypada przechwalać się talentem. Ale literatura polska dopiero się rodzi, pierwsze całościowe utwory w języku ojczystym zwiemy zabytkami polskiej literatury, a dłuższe teksty (np. kroniki) pisane są po łacinie. Zabytki literatury polskiej Bogurodzica – arcydzieło średniowiecznej literatury. Pierwszy
List formalny (oficjalny) to bardzo często występująca na maturze forma pisemna. Taki list wysyłamy do osób, z którymi nie utrzymujemy kontaktów towarzyskich, a więc do instytucji, osób zajmujących ważne stanowiska itd. Taki list, choć jego układ nie różni się znacznie od listu prywatnego, powinien być napisany w innym rejestrze (stylu). List formalny Główne wymogi Powinien być czytelny, napisany w przejrzystym układzie, adres i inne części listu powinny być wyraźnie
Spośród trzech odpowiedzi trzeba wybrać jedną prawidłową. Na końcu testu – krzyżówka, za którą też można zebrać kilka punktów. Powodzenia! 1. Jak nazywała się góra, na której mieściła się siedziba bogów? A. Olimp B. Parnas C. Ateny 2. Co było pokarmem, a co napojem boskim? A. marcepany i mleko Amaltei B. ambrozja i nektar C. róg obfitości i mleczko kokosowe 3. Kto zakochał się w sobie? A. Czarny Tulipan B. Krokus C. Narcyz 4. Kto
List formalny (oficjalny) to bardzo często występująca na maturze forma pisemna. Taki list wysyłamy do osób, z którymi nie utrzymujemy kontaktów towarzyskich, a więc do instytucji, osób zajmujących ważne stanowiska itd. Taki list, choć jego układ nie różni się znacznie od listu prywatnego, powinien być napisany w innym rejestrze (stylu). List formalny – główne wymogi powinien być czytelny, napisany w przejrzystym układzie, adres i inne części listu powinny być