Wiek XIX. Norwegia. Młody Gregers Werle powraca do rodzinnego domu i pragnie naprawić świat. Występuje przeciw ojcu – bo stary Werle ma wiele na sumieniu: zdradzał żonę, oszukał wspólnika, służącą Ginę wydał za mąż za Hjalmara Ekdala – choć spodziewała się jego dziecka. Teraz, po 16 latach, jego syn – Gregers – który domyślił się wszystkiego – objawi światu prawdę. Jaka jest jego najważniejsza, kontrowersyjna decyzja? Bez wątpienia ta,
Obraz współczesnego społeczeństwa w dramacie Friedricha Dürrenmatta Wizyta starszej pani . Dokonaj analizy i interpretacji podanego fragmentu, zwracając uwagę na sposób kreowania świata przedstawionego i przesłanie dramatu. Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani AKT I Fragment I KLARA ZACHANASSIAN Na tym głazie całowaliśmy się. Przeszło czterdzieści lat temu. Kochaliśmy się pod tymi krzakami, pod tym bukiem wśród muchomorów, na mchu. Miałam siedemnaście lat, a ty nie skończyłeś jeszcze dwudziestu. Potem ożeniłeś się z Matyldą Blumhard,
Zinterpretuj fragment powieści Stefana Żeromskiego Przedwiośnie opisujący taniec, zwracając szczególną uwagę na emocje i uczucia bohaterów, które on wyraża. Stefan Żeromski, Przedwiośnie (fragment) – Karusia! Dziecinko! Musisz nam zatańczyć, kochanko! Ukrainko najdroższa! Musisz! Na pamiątkę tej złotej Ukrainy… Nie macie państwo pojęcia – tłumaczył stojącym dookoła – co to za cudo, gdy ona tańczy. Karolino! Musisz! – Panno Karolino! Karolino! Panno Karusiu! – wołano tłumem. Sama ciotka Wielosławska zbliżyła się i dawała znać
Cywilizacja XX wieku to klęska czy tryumf człowieka? Rozstrzygnij ów dylemat, odwołując się do wybranych dzieł literackich, plastycznych, filmowych. Zestaw lektur • Antoine de Saint-Exupéry, Ziemia, planeta ludzi • Albert Camus, Dżuma • George Orwell, Rok 1984 • Ernest Hemingway, Komu bije dzwon • Czesław Miłosz, poezje, Ziemia Ulro, Zniewolony umysł • Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat • Aleksander Sołżenicyn, Archipelag Gułag • Tadeusz Borowski, Pożegnanie z Marią • Tadeusz Konwicki, Mała
„Świat to jest to, co można opisać, i ten opis może mieć pewną wartość” – twierdził Krzysztof Kieślowski. Rozważania w odniesieniu do współczesnych tekstów kultury. Odnosimy się do cytatu Musimy jakoś podejść do cytatu Kieślowskiego. Zastanówmy się, co można z tym zrobić, do czego słowa słynnego reżysera nas prowokują. „Świat to jest to, co można opisać” – czy rzeczywiście? Niektóre epoki i nurty preferujące bądź mimesis (naśladowanie natury), bądź światopogląd racjonalistyczno-naukowy zgodziłyby się z tą
Postać kontrowersyjna – jej miejsce i funkcja w literaturze. Zestaw lektur • Mitologia – mit ikaryjski (Ikar) • Sofokles – Antygona (Antygona i Kreon) • Legenda o świętym Aleksym (Aleksy) • Pieśń o Rolandzie (Roland) • William Szekspir – Hamlet (Hamlet) • Miguel Cervantes – Don Kichot (Don Kichot) • Adam Mickiewicz – Konrad Wallenrod (Konrad Wallenrod) – Dziady (Gustaw-Konrad) – Pan Tadeusz (Jacek Soplica, Horeszko) • Juliusz Słowacki – Kordian (Kordian) • Zygmunt Krasiński
Dom rodzinny… idealizowany i ten karykaturalnie przedstawiony w wybranych przez Ciebie utworach literackich. Wyjaśnij przyczyny tak różnorodnego rozwinięcia przez twórców tego motywu. Zestaw lektur • Homer – Odyseja • Jan Kochanowski – Fraszki i Pieśni • Mikołaj Rej – Żywot człowieka poczciwego • Adam Mickiewicz – Pan Tadeusz • Gabriela Zapolska – Moralność pani Dulskiej • Czesław Miłosz – Dolina Issy • Witkacy – W małym dworku • Maria Dąbrowska – Noce i dnie •
„Tolerancja – to nie obojętność ani akceptacja. To inne słowo na miłość. Nie możemy zapominać o minionym wieku, który pokazuje wyraźnie, jak wiele musimy się jeszcze w sprawie tolerancji nauczyć”. Skomentuj słowa ks. prof. Mieczysława Malińskiego, odwołując się do wybranych tekstów filmowych i literackich. Trudno nie zgodzić się ze słowami księdza Malińskiego, bo wiek XX ma na sumieniu wiele grzechów wynikających z nietolerancji, która zaowocowała wielkimi, ogólnoświatowymi tragediami, a przede wszystkim – brakiem szacunku dla
Ze wszystkich zwierząt jeden człowiek umie się śmiać, choć on właśnie ma najmniej powodów – słowa Ernesta Hemingwaya uczyń mottem do rozważań na temat roli humoru i śmiechu w literaturze i ludzkim życiu. Ten temat nie jest łatwy – wymaga znajomości takich terminów jak groteska, parodia, ironia… Wymaga umiejętności syntetycznych i analitycznych, wyklucza chaos w doborze lektur. Jego zaletą jest fakt, że można doskonale sobie z nim poradzić – przykładów literackich i kulturowych raczej nam nie brak.
Zwycięstwo – czy zawsze jest wartością pozytywną? Rozważ problem, odwołując się do losów wybranych bohaterów literackich. Literatura lubi zwycięzców, dlatego często o nich opowiada: Kronika polska Wincentego Kadłubka – średniowieczny autor chciał przede wszystkim udowodnić waleczność Polaków, dlatego przypisał im m.in. fikcyjne zwycięstwa w walkach ze… starożytnymi władcami, takimi jak Juliusz Cezar i Aleksander Wielki. Kronika Galla Anonima – autor chciał stworzyć utwór wychwalający wielkich polskich władców (trzech Bolesławów – Chrobrego, Śmiałego i Krzywoustego),
Matka – archetyp, ideał, odwieczny wzór. Czy literatura potwierdza mit matki, czy go burzy? Odwołaj się do wybranych przykładów. Temat skupiony wokół jednego, jednak bardzo istotnego motywu. W zasadzie wystarczy znać szkolne lektury, by sobie z nim poradzić. Uważajcie jednak, by nie poprzestać na odtwórczej wyliczance tytułów i postaci. W temacie, oprócz tezy o istnieniu „mitu matki”, wyraźne jest pytanie o stosunek doń literatury – budując pracę, trzeba myśleć o tym, jak na nie odpowiedzieć. W literaturze
Kim jest artysta? Jakie jest jego miejsce w społeczeństwie? Rozważ zagadnienie, wykorzystując wnioski z interpretacji Evviva l’arte! Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Albatrosa Charles’a Baudelaire’a. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Evviva l’arte! Evviva l’arte! Człowiek zginąć musi – cóż, kto pieniędzy nie ma, jest pariasem, nędza porywa za gardło i dusi – zginąć, to zginąć jak pies, a tymczasem, choć życie nasze splunięcia niewarte: evviva l’arte! Evviva l’arte! Niechaj pasie brzuchy, nędzny filistrów naród! My, artyści, my, którym często na
Działanie czy kontemplowanie świata. Które z zachowań i postaw bohaterów są ci bliższe. Dlaczego. Temat bardzo przyjemny, daje duży wybór, zauważmy, że nie dzieła będziemy wymieniać, nie poglądy pisarzy, lecz postawy bohaterów literackich. Wstęp Teza własna, odpowiedź na pytanie tematu. Praca będzie uzasadniać poglądy autora. Dwie tezy: działanie, bo… kontemplacja, bo… Praca byłaby dwuczęściowa – obie części dowodzące tezy. Poglądy własne – dopiero w zakończeniu – jako wynik porównania. Lista lektur Sofokles –
Stulecie artystycznych eksperymentów, czyli nowatorskie zjawiska w literaturze XX wieku. Wstęp Nie ulega wątpliwości, że eksplozja nowatorskich zjawisk w literaturze nastąpiła właśnie w wieku XX. Nie można jednak zapominać, że zjawiska te pojawiały się już wcześniej. Każda epoka ma przecież swoją „straż przednią”: awangardowych twórców, odważnych i szokujących, nierzadko skazanych na niezrozumienie i odrzucenie. Ojciec nowoczesnej literatury Artystą uważanym często za ojca nowoczesnej literatury jest tworzący w oświeceniu Laurence Sterne. Jego dzieło Życie i myśli JW Pana Tristrama
„Wolność nie istnieje – to tylko pragnienie duszy” (Emile Henriot). Jeśli rzeczywiście człowiek jest niewolnikiem, to co jest naszym panem? Twoje refleksje na temat literackich bohaterów, których życie dowodzi, że człowiek to istota zależna. Zastanów się, jak interpretować cytat, co oznacza w nim słowo wolność. Na pewno nie niepodległość! Cel pracy: pokaż, że człowiek jest uzależniony od najróżniejszych „sił wyższych”. Wolność oznacza tu panowanie nad swym życiem, samokontrolę, a zniewolenie – na przykład
Najważniejsze lektury do matury Antygona Sofoklesa Co o niej pamiętać? Jest to jeden z najbardziej znanych i jednocześnie najważniejszych dramatów antycznych. Jego treść i poruszane problemy były wówczas aktualne i szeroko dyskutowane. Starożytnych Greków naprawdę nurtowało zagadnienie, które prawo jest ważniejsze, którym kierować się w pierwszym rzędzie. Czy ważniejsze jest prawo boskie, religijne, zwyczajowe czy świeckie, ustanawiane przez władców? Na to pytanie Sofokles nie udzielił jednoznacznej odpowiedzi. Być może, nie da się na nie odpowiedzieć, skoro
„Nic pożądańszego i nic trudniejszego na ziemi, jak prawdziwa rozmowa” – Adam Mickiewicz. Dlaczego ludziom tak trudno porozumieć się ze sobą. Skomentuj słowa poety, posługując się przykładami literackimi. Jakie wymagania narzuca piszącemu tak sformułowany temat? Pozornie jest dość prosty – za jego wyborem przemawia to, że możemy ograniczyć się tylko do literatury. W zakończeniu takiej pracy przydałoby się podsumować własne refleksje posługując się odniesieniami do kultury współczesnej. Co w rozwinięciu: szereg przykładów trudnego, czasem
O postawie poety wobec szarego człowieka. Zinterpretuj wiersz Bolesława Leśmiana (Spotykam go codziennie. Twarz, wklęta w ramiona…) Spotykam go codziennie. Twarz, wklęta w ramiona, Jak mgła, męczarnią oczu ledwo obgłębiona. Wyciąga błędnej ręki widemko niemrawe, By nim zgłaskać surduta połataną jawę. Patrzy we mnie, jak w pustkę, lecz głowy nie zniża. Te same zawsze gwoździe tłoczą go do krzyża. Życie nowych mu skąpi, a starych nie kruszy. Gdzie mu tam
Różne rzeczywistości i ich odbicie w literaturze Gdyby przyszło Wam wypowiadać się na taki temat – prawdopodobnie ,,rozbity czasowo” na rzeczywistość międzywojenną, wojenną lub powojenną, współczesną – uświadomcie sobie, że: literatura zawsze jest odzwierciedleniem swoich czasów, odzwierciedla je wiernie lub deformując (tradycyjnie lub awangardowo) nie czyni tego tylko dla zarejestrowania obrazu, ale stawia liczne pytania. Jedno z nich brzmi: czy człowiek może kształtować rzeczywistość, czy też ona całkowicie kształtuje i urabia jego osobowość? Są
Przedstaw różne interpretacje Tanga Sławomira Mrożka Tango jest dramatem wieloznacznym i może być różnie odczytywany. Najczęściej jest interpretowany jako: Obraz kryzysu mieszczańskiej rodziny, w której dochodzi do upadku obyczajów. Rodzice: Eleonora i Stomil nie wywiązują się ze swoich obowiązków wobec syna. Ojciec – awangardowy artysta i matka – kobieta nowoczesna i wyzwolona (dopuszcza do poufałości lokaja!) są antytradycjonalistami. W domu panuje kompletny chaos, który nie przeszkadza nikomu ze starszej generacji (oprócz rodziców należą do niej babcia