Search Results for "Pan Tadeusz"
Pozytywizm Odrzuca romantyczne ideały. Rzeczywiście, ideał walki został wówczas zastąpiony hasłami pracy, miłość romantyczną uznano za destrukcyjną (Lalka), a bohater romantyczny jest wyśmiewany, jak Emilia Korczyńska czy Różyc z Nad Niemnem. Franciszek Krupiński w swoim artykule Romantyzm i jego skutki nazywa poezję romantyczną studenckim kwileniem przy bladym blasku księżyca, a bohatera romantycznego – karykaturą człowieka. Jednocześnie w literaturze pozytywistycznej znajdziemy szacunek i dla romantycznego patriotyzmu (Gloria victis), i dla romantycznej literatury (Latarnik). W Trylogii Sienkiewicza powracają romantyczne mity. Najbardziej
Deheroizacja bohatera w polskiej literaturze powojennej i współczesnej. Temat brzmi ponuro, ale w sumie chodzi o dość prosty zabieg: pozbawienie heroizmu, bohaterstwa, wzniosłości i patosu przypisywanego postaciom literatury – zwłaszcza bohaterom czasów wojen, uczestnikom walk lub ofiarom zbrodni. Po prostu nadszedł czas, w którym uznano, że szablon heroizmu zużył się, a poza tym jest nieprawdziwy. Wobec zła II wojna światowa zniszczyła tak wiele prawd, utartych opinii i postaw, że typ bohaterskiego
Czy Oda do młodości jest dziełem klasycznym, czy romantycznym? Pierwsza odpowiedź to utwór romantyczny! Ale bądźmy jednak ostrożni. To wczesne dzieło Mickiewicza, który wszak wykształcił się na wzorach literatury klasycznej. Z pewnością utwór posiada nowatorską, romantyczną ideologię, jest poetyckim programem młodych, lecz zawiera także elementy klasyczne. Świetnie ilustruje, w jaki sposób filomaci łączyli oświeceniowe ideały z nowymi romantycznymi tendencjami. Pierwiastki klasyczne: forma, gatunek ody należy do ścisłego kanonu oświeceniowego, typowe dla klasycyzmu obrazy
Czesław Miłosz W 1980 r. otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Debiutował jeszcze przed wojną, wydał dwa tomy wierszy w 1933 i 1936 r. Związany był z grupą Żagary. Konstanty Ildefons Gałczyński Debiutował przed wojną (1929 – Porfirion Osiełek, 1934 – Ludowa zabawa). Po wojnie znany jako typ artysty-wesołka, który ożywia tradycje Sowizdrzała, ukazuje człowieka w pełnej krasie – z wadami i śmiesznostkami, odwołuje się do jarmarcznej, ludowej sztuki. Znane są następujące dzieła Gałczyńskiego: Niobe, Pieśni, Wit Stwosz, Zaczarowana dorożka, Kolczyki
Ocalony To dramatyczny wiersz. Poeta skrótowo prezentuje rejestr swoich doświadczeń wojennych. Wiersz ma budowę klamrową: jego początek i koniec stanowi informacja: Mam dwadzieścia cztery lata ocalałem prowadzony na rzeź. Wnętrze wiersza to obrazy z wojny: furgony porąbanych ludzi i kompletne przemieszanie wartości, którego dokonała wojna. Oto okazuje się, że pojęcia są tylko wyrazami: cnota, występek, prawda, piękno – wartość tych słów jest zmienna. Co jeszcze gorsze i jeszcze dziwniejsze: nie ma jasnego podziału pojęć.
Mianem Kolumbów, poetów podziemia, poetów apokalipsy spełnionej określa się młodych, urodzonych około roku 1920 poetów, którzy tworzyli w czasie wojny i okupacji, i najczęściej zginęli w czasie powstania warszawskiego. Wojna odcisnęła piętno na wszystkich, którzy musieli przez nią przejść – lecz to pokolenie odebrało ją specyficznie. Wojna określiła ich młodość, odebrała im dojrzałość, przyniosła śmierć. Byli poetami czynu – wcielali w działaniu i udowadniali w życiu prawdę głoszonych przez siebie słów. Byli to: Krzysztof Kamil Baczyński –
Odpowiedź: Można napisać na przykład: Walorem dzieła jest… Utwór wyróżnia się… Niezaprzeczalną zaletą dzieła jest… Ujemną stronę utworu znajduję w… Szczególną wartość utworu stanowi… Wyznacznikiem dzieła jest… Typowe dla tego utworu jest… Komentarz: Ten zwrot często pojawia się w pracach szkolnych. Nadużywanie i powtarzanie takich schematów językowych obniża poziom pracy. Rada: stwórz sobie spis sformułowań zastępujący zużyte slogany. Zobacz: Zadanie 26. W jaki sposób wyzyskana została wieloznaczność słowa „róża” w wierszu
Czas trwania epoki 1890-1918 Rok 1890 – przyjmuje się za początek Młodej Polski ze względu na debiuty poetów młodopolskich. Kres epoki to rok 1918 – data umotywowana historycznie – koniec I wojny światowej, odzyskanie niepodległości, początek dwudziestolecia międzywojennego. Uwaga – modernizm nie oznacza kresu pozytywizmu. Obie epoki w latach 90. funkcjonowały równolegle, a nawet właśnie w tych czasach powstawały największe dzieła pozytywistyczne. Obraz epoki Przełom wieków XIX i XX. Były
Wśród tematów rozważanych w tej części Dziadów miłość wysuwa się na plan pierwszy, przestaje być konkretnym uczuciem Gustawa – staje się monstrualną, samoistną siłą, która kieruje ludźmi. Historia miłosna zawarta w dramacie sama w sobie jest dosyć typowa i z pewnością odzwierciedla dzieje samego Mickiewicza i Maryli Wereszczakówny. Po prostu: dwoje młodych ludzi o zgodnych ideałach i poglądach kochało się z wzajemnością. Różniło ich natomiast pochodzenie społeczne (magnateria a uboższa szlachta) i stan majątkowy. Gdy sprawa przybiera poważny charakter, rodzice
Tadeusz Konwicki stosował w swojej twórczości trzy stałe charakterystyczne elementy: Bohater Jest to najczęściej człowiek chory na amnezję (utratę pamięci), z reguły rówieśnik autora. Piętnem jego psychiki są ciągłe powroty do czasów wojny. To człowiek-każdy – wtłoczony w historię i uzależniony od jej biegu. Często prześladuje bohatera motyw „wykonania wyroku” – z wielostronną analizą tego wydarzenia, motyw partyzantki, w której uczestniczył. Oczywiście, nie jest to bohater jedyny. Bywa nim też morderca kobiet (Nic albo nic) lub
Zadanie 44 Tadeusz Różewicz Bana Siedzieliśmy w drwalce na torfie. Z dachu leciała srebrna deszczówka. Wbita w pień świeciła niebieskim ostrzem siekiera. Pachniało smołą i mokrym drzewem. Wyciągnąłem z kieszeni paczuszkę, rozwinąłem szorstki szary papier. Na papierze leżał banan. Banan ten kosztował trzydzieści groszy i nie odznaczał się specjalną urodą. Był blady, trochę przywiędły i zgnieciony. Złociste, wspaniałe banany, z którymi leżał za szybą wystawy, były dwa razy droższe od niego.
Mit ikaryjski Jest to opowieść o nierozważnej młodości, marzeniach, nieposłuszeństwie i tragedii. Ma dwóch bohaterów – Dedala i Ikara – ojca i syna. Dedal był niezwykle zdolnym konstruktorem, zbudował słynny labirynt dla Minotaura, był też genialnym rzeźbiarzem. Więziony przez króla Krety tęsknił za ojczyzną, a nie mógł inaczej uciec z wyspy jak tylko drogą powietrzną. Skonstruował skrzydła z ptasich piór zlepionych woskiem. Wraz z synem wzbili się w powietrze – realizując tym samym odwieczne marzenie człowieka o podniebnym locie na
Czy Jacek Soplica jest typowym bohaterem romantycznym? Tak, i nie. Najlepiej określić go jako nietypowego bohatera romantycznego. Część życiorysu Jacka Soplicy pasuje do schematu. Pierwszy etap – młodości bohatera – odbiega od typowego układu. Soplica jest zawadiaką, hula, bierze udział w sejmikach – zupełnie nie pasuje do portretu uduchowionego, samotnego, wrażliwego poety. Lecz miłość Jacka do Ewy Horeszkówny jest nieszczęśliwa. Uczucie nie może zrealizować się w małżeństwie. W życiu Jacka Soplicy dokonuje się metamorfoza,
Liryka w starożytnej Grecji Liryka to trzeci główny rodzaj literacki (obok epiki i dramatu). Obejmuje utwory liryczne, czyli takie, które wyrażają uczucia podmiotu lirycznego. Kojarzymy utwory liryki, czyli poezję z wierszami – słusznie, ale nie jest to najważniejszy wyróżnik. Istotne jest kto i jak mówi, czy wyraża uczucia i przekształca poetycko świat czy raczej relacjonuje bieg zdarzeń. Liryka w swoich początkach nierozerwalnie związana była z muzyką – wywodzi się z modlitw (odprawianych przy akompaniamencie instrumentów
Noce i dnie Marii Dąbrowskiej Tematem Nocy i dnie są dzieje rodziny Niechciców na przełomie wieku XIX i XX. Bogumił brał udział w powstaniu styczniowym – a finał powieści to wybuch I wojny światowej. Akcja trwa 30 lat – od roku 1884 do 1914. Niechcicowie są typową polską rodziną II połowy XIX w. – szlachecką, ale pozbawioną majątku (ziemie Niechcica skonfiskowano po powstaniu, a Ostrzeńscy swój majątek przehulali). Bogumił i Barbara muszą zatem utrzymywać się z własnej pracy –
Kiedy się patrzy na rejestr dokonań Wyspiańskiego, aż trudno uwierzyć, że były dziełem jednego człowieka. Autor Wesela okazał się twórcą wszechstronnym, oryginalnym i nowatorskim. A jednocześnie artystą głęboko polskim. W swoich niesamowitych wizjach chciał uchwycić istotę polskości i objawić ją w symbolicznym skrócie. W środowisku artystycznej bohemy Krakowa z czasów fin de siécle’u cieszył się zasłużoną sławą. Rozlicznymi talentami, wszechstronnością zainteresowań, niepospolitą pracowitością zadziwiał i poruszał. Był w istocie artystą o
Powrót do tematyki średniowiecza, atmosfera grozy, fantastyczne postacie, baśniowe przestrzenie… Skąd to znamy? Oczywiście z romantycznej literatury. Otóż malarstwo tej epoki jest podobne – artyści z niechęcią patrzą na wymuskany klasycyzm i pragną czegoś więcej niż naśladowania rzeczywistości. Żądają praw dla świata wyobraźni. Caspar David Friedrich Mężczyzna i kobieta patrzący na księżyc; Opactwo w dębowym lesie Czy można wyobrazić sobie bardziej romantyczną scenerię niż na tych obrazach Friedricha, niemieckiego malarza epoki? Księżyc, noc, charakterystyczne dla
W literaturze nic nie rodzi się w próżni – aby coś nowego powstało, coś innego musiało powstać wcześniej. Każdy nowy nurt pisarski rodzi się więc w jakiejś relacji do literackiej przeszłości. Relacja ta może zaś być pozytywna lub negatywna… Czasem jest to twórcza inspiracja dokonaniami poprzedników, rozwijanie jakichś idei czy metod, czasem jednak to bunt i walka ze „starą literaturą”. Co więcej – poczynając od XIX w. – historia literatury
JAK W OSTATNIEJ CHWILI UPORZĄDKOWAĆ FAKTY I POJĘCIA? Powtórz błyskawicznie przed ustną cały materiał od antyku po współczesność, ujęty w kluczowe pytania. STAROŻYTNOŚĆ 1. Wyjaśnij pojęcia mitu i archetypu, posługując się przykładami z mitologii grecko-rzymskiej. Zacznij: Przedstaw obie definicje: Mit – przekazywany ustnie (oralnie) tekst związany z wierzeniami religijnymi pełniący funkcję sakralną i/ lub kulturotwórczą. Archetyp – stworzone przez Carla Gustava Junga pojęcie z pogranicza psychologii oznaczające wspólny wszystkim, osobowy prawzorzec społecznej roli
