Tag "antyk"
1. Wyjaśnij, co znaczy: stoicki spokój, tragizm, fatum, syzyfowa praca. Odp. Stoicki spokój – spokój we wszelkich sprawach życia – zarówno w nieszczęściu, jak i powodzeniu. Główna zasada stoików, którzy głosili równowagę ducha i dzielność życia i wyzbycie się namiętności. Tragizm – sytuacja, w której bohater stoi pomiędzy dwoma równorzędnymi racjami i cokolwiek wybierze, poniesie klęskę. Sytuacja bez wyjścia, konflikt równorzędnych racji. Fatum – przeznaczenie, los, fortuna. Grecy wierzyli, że determinuje życie człowieka. Syzyfowa praca –
Wiedza podstawowa Tragedia grecka Przykłady sformułowań: • Tragizm i tragedia. Objaśnij pojęcia, podaj przykłady; pochodzenie tragedii, teatr antyczny. • Antygona Sofoklesa – tragedia o ludzkich losach. • Antygona i Kreon jako bohaterowie tragiczni. • Cechy dramatu antycznego i szekspirowskiego na przykładzie poznanych utworów. • Porównaj cechy dramatu antycznego, szekspirowskiego i romantycznego. Treści podstawowe: Kategoria tragizmu jako sytuacji wyboru spośród dwu równorzędnych racji. Jakąkolwiek decyzję podejmie bohater tragiczny – przyniesie
Biblia Powstawała przez wiele stuleci – od XIII wieku p.n.e. (Stary Testament) aż do I wieku n.e. (Nowy Testament). Napisana została w języku hebrajskim, greckim i aramejskim (tym ostatnim językiem mówił zapewne Jezus). Wersję katolicką stanowi 46 ksiąg Starego Testamentu i 27 Nowego Testamentu, ale warto wiedzieć, że Biblia jest podstawą różnych religii i występuje w różnych wersjach, istnieją bowiem jeszcze inne księgi o tematyce biblijnej (apokryfy), nieuznawane przez Kościół
Antyk, okres przed zapisem tekstu Trudno mówić o literaturze tego okresu. Chodzi o poezję epicką przekazywaną ustnie, której dwa znane nam arcydzieła spisane zostały jako Iliada i Odyseja. Poezja ta to najprawdopodobniej jeden z podstawowych środków przekazywania świadomości kulturowej. Śpiewane przez aojdów (wędrownych poetów recytatorów) poematy mają charakter mityczny: są środkiem przekazywania i odradzania mitu – podstawowego elementu ówczesnego sposobu myślenia religijnego i społecznego. Jeżeli mówi się, że w kulturach mitologicznych mit dzieje się wciąż na nowo, to
Starożytność to wiele różnych kultur! Oryginalnym osiągnięciem kultury minojskiej (kreteńskiej) jest pismo sylabiczne, którego późniejszą wersję przejęło plemię Achajów, zastępując je następnie alfabetem tak zwanym fenickim. Kultura babilońska to pismo klinowe, kodeks Hammurabiego, epos o Gilgameszu (ok. 3000 p.n.e.); osiągnięcia w zakresie astronomii, matematyki, medycyny, rachuby czasu. Kultura fenicka to rozwój transportu morskiego i handlu; mianem fenickiego, Grecy bowiem sądzili, że zostało ono stworzone w Fenicji, określamy pierwsze pismo wyłącznie fonetyczne,
Architektura Dom bóstwa Grecy wierzyli, że pod względem duchowym i fizycznym bogowie niczym się nie różnią od człowieka, więc świątynie budowali na wzór swoich siedzib. Mieszkanie boga musiało być jednak reprezentacyjne. Wnętrze świątyni jest najczęściej niewielkie i skromne. Cały wysiłek twórczy budowniczych skupia się na jej wystroju zewnętrznym: na gzymsie, kolumnach i tympanonie (polu trójkątnego frontonu, utworzonego przez nachylone płaszczyzny dachu i poziomy pas u dołu). Tympanon, jako najlepiej widoczna z oddali część fasady, stanowił największe
Homer Żył w VIII wieku przed naszą erą, był zapewne pieśniarzem (aojdą), stworzył dwa wielkie eposy: Iliadę i Odyseję. Od niego zaczyna się właściwie historia literatury naszego kręgu kulturowego. Spierano się, czy w ogóle istniał (słynna kwestia homerycka), ale ostatnie badania potwierdzają, że oba eposy stworzył jeden człowiek osiem stuleci przed naszą erą. Więc jednak istniał. Czy był ślepy? Taką tezę wywiedziono z imienia, a i tradycja głosi, że jako starzec był ubogi i niewidomy. Dziś ten
1. „Podróżując, opuszczamy jedno miejsce, by przybyć do drugiego i na tym rzecz się kończy. Wędrówka natomiast bliższa jest pielgrzymki, co oznacza, że poruszając się po wybranym obszarze do czegoś dążymy, szukamy czegoś, aby zaspokoić marzenie lub pragnienie, głód serca lub umysłu”. To słowa Pawła Hertza (z rozmowy z Katarzyną Janowską i Piotrem Mucharskim z cyklu Rozmowy na koniec wieku). Do kogo ze starożytnych bohaterów mógłbyś je odnieść? Czego szukał i do czego dążył? Dlaczego można
Na dzień dobry w klasie pierwszej polonista może chcieć sprawdzić waszą umiejętność pisania na jakimś banalnym temacie typu ja i moja rodzina albo książka, którą cenię. Znacie, pisaliście. Ale naprawdę sprawdziany i polonistyczna potrzeba pisania prac zacznie są gdy opracujecie pierwszą partię materiału. Większość liceów zaczyna od literatury antyku. W takim razie już za chwilę trzeba będzie napisać pracę (wypracowanie w domu lub klasóweczkę) na temat taki lub podobny: Dziedzictwo
Porównaj rycerza antycznego z rycerzem średniowiecznym. Wstęp I Wydawać by się mogło, że porównanie rycerza antycznego i średniowiecznego to karkołomne zadanie. A jednak możemy znaleźć cechy, które łączą Rolanda, bohatera średniowiecznej pieśni, z bohaterami eposu Homera: Hektorem i Achillesem. Wstęp II Spróbujmy porównać średniowiecznego rycerza Rolanda z rycerzami antycznymi, takimi jak Hektor i Achilles. Okazuje się, że znajdziemy parę cech, które łączą tych pozornie tak bardzo różnych bohaterów. Możemy porównać tych wojowników, biorąc pod uwagę ich stosunek
To oczywiście ogromna wiedza o całej historii literatury. Na maturze musisz umieć patrzeć na historię kultury nie tylko poprzez konkretne teksty i epoki, ale także przekrojowo – właśnie poprzez toposy i motywy. Motyw W znaczeniu, które na poziomie rozszerzonym powinniście znać, motyw to trochę co innego niż to, co zwykle kryje się pod pojęciem motywy literackiego. Mianowicie – przywykliście do tego, by na motywy literackie patrzeć poprzez pryzmat “wielkich tematów”
Pomysły na początek istnienia Filozofia to miłość mądrości. Próba poznania i zrozumienia spraw związanych z ludzkim istnieniem i najważniejszymi sprawami w życiu. Kiedy to się zaczęło? Początki filozofowania historia dostrzega w VII w. p.n.e., w starożytnej Grecji, kiedy to działać zaczęli Tales z Miletu i jego uczniowie. Tych pierwszych filozofów: Talesa, Heraklita, żyjących długo przed Sokratesem, nazywa się filozofami jońskimi albo filozofami przyrody. Tales z Miletu: Początkiem wszechrzeczy i pierwszym elementem istnienia jest woda! Przecież jest konieczna do wszelkich form
Bohater tragiczny Najbardziej znany model antycznego tragizmu znajduje się w Antygonie Sofoklesa. To konieczność wyboru spośród dwóch równorzędnych racji; konflikt między nimi nieuchronnie prowadzi do katastrofy. Antygona mogła pochować brata i zapłacić życiem za złamanie zakazu Kreona, mogła też uszanować prawo państwowe i narazić się na wyrzuty sumienia i karę bogów. Zauważ, że tragizm Edypa (Król Edyp) jest inny, nie ma swojego źródła w konflikcie tragicznym! Według Arystotelesa warunkiem tragizmu
Wraz z rozwojem dramatu rozwijał się także sam teatr jako budowla. W jego przemyślanej i wielokrotnie modyfikowanej konstrukcji wyodrębniły się pewne stałe miejsca, spełniające określone funkcje. Orchestra, czyli tanecznia (od tego dzisiejsza nazwa orkiestra), to zaczątek właściwego teatru – prostokątny lub kolisty plac, na którym stał i wykonywał swoje partie utworu chór. Skene (od tego dzisiejsza nazwa scena) to drewniany barak służący i jako garderoba, i jako dekoracja wypełniająca tło akcji; był pomysłem Ajschylosa. Proskenion (od
Horacy Exegi monumentum aere perennius (Carm. III,30) Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu strzelający nad ogrom królewskich piramid nie naruszą go deszcze gryzące nie zburzy oszalały Akwilon oszczędzi go nawet łańcuch lat niezliczonych i mijanie wieków Nie wszystek umrę wiem że uniknie pogrzebu cząstka nie byle jaka i rosnący w sławę potąd będę wciąż młody pokąd na Kapitol ma wstępować z milczącą westalką pontifeks I niech mówią że stamtąd gdzie Aufidus huczy z tego
O śmiertelnych pokolenia! Życie wasze to cień cienia. Bo któryż człowiek więcej tu szczęścia zażyje – Nad to, co w sennych rojeniach uwije, Aby potem z biegiem zdarzeń Po chwili snu – runąć z marzeń. (Sofokles Król Edyp) Czy zgodzisz się z Sofoklesem, że życie ludzkie jest tylko marnym cieniem, a człowiek – nie mając wpływu na swój los – może oddawać się jedynie czczym marzeniom? Powyższy temat dotyczy czêsto pojawiającego się
Herakles – w mitologii rzymskiej zwany Herkulesem. Kim był? Herosem, czyli półbogiem. Synem Zeusa i śmiertelnej kobiety Alkmeny. Ulubieńcem Zeusa i Ateny, znienawidzony przez Herę (nic dziwnego, był dowodem zdrady jej męża). Dla przebłagania Hery nadano mu imię Herakles. Nic to nie pomogło – Hera nieprzerwanie prześladowała bohatera. Miał nadludzką siłę, która przysporzyła mu sławy, ale i niemało kłopotów. Był bowiem bardzo gwałtowny i często wpadał w gniew – nie panował wówczas nad swoją siłą
Odyseusz – charakterystyka Odyseusz, bohater Odysei Homera, to król Itaki, mąż pięknej i wiernej Penelopy i ojciec Telemacha. Rodzina i królestwo były dla niego wielką wartością: 10 lat trwa jego podróż na rodzinną wyspę! Ta podróż obfituje w trudy i niebezpieczeństwa, których mógł uniknąć. Zgubiła go jednak … próżność. Ten na ogół rozważny i mądry bohater wyjawia swoje imię Polifemowi i tym samym narażą się na zemstę Posejdona, który jak
Antygona jest tytułową bohaterką tragedii Sofoklesa. Pochodzi z rodu Labdakidów, na którym ciążyła klątwa bogów. Antygona wzbudza podziw swoją bezkompromisową postawą i odwagą. Bez wahania sprzeciwia się woli stojącego nad nią Kreona, gdy chodzi o spokój duszy brata. Jest więc idealistką, ale idealistką twardą i pewną swoich racji. Rozmawia z Kreonem bez strachu i pokory – przeciwnie, możemy sobie wyobrazić, że mówi do niego ostro, władczym tonem. To chyba musiało
Edyp to chyba jeden z najciekawszych bohaterów mitów greckich. Symbolizuje odwieczne pragnienie ucieczki przed własnym, strasznym i smutnym losem i… niemożność tej ucieczki. Edyp pochodził z królewskiego rodu Labdakidów, był synem Lajosa i Jokasty. Jednak straszna przepowiednia sprawia, że rodzice postanawiają w okrutny sposób pozbyć się dziecka – przebijają jego stopy kolcami i porzucają w górach. Są pewni, że w ten sposób Lajos nie poniesie śmierci z rąk syna… Jednak
