Tag "dwudziestolecie międzywojenne"
Autor Stefan Żeromski (1864-1925) Powieściopisarz, nowelista, publicysta często podejmujący w swoich tekstach problemy niepodległości Polski i niesprawiedliwości społecznej. Autor takich powieści, jak Syzyfowe prace (1897), Ludzie bezdomni (1900), Popioły (1904), Wierna rzeka (1912). Tło historyczne powieści I wojna światowa (1914 – 1918). Rewolucja październikowa w Rosji (1917): rewolucja w Baku, konflikt azersko-ormiański. Odzyskanie niepodległości przez Polskę (1918). Wojna polsko-bolszewicka (1920). Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości: rozczarowanie kształtem odrodzonej Polski. Forma utworu Cz. I Szklane domy –
Czym było „Przedmieście”? Była to grupa literacka, działająca w późnym międzywojniu, bo już w latach 1933-37, w Warszawie i we Lwowie. Wśród założycieli: Helena Boguszewska, Gustaw Morcinek. Do grupy należała Zofia Nałkowska oraz Bruno Schulz, Adolf Rudnicki, Halina Krahelska, Józef Łobodowski. Ważne jest także to. że pisarze „Przedmieścia” preferowali realizm oraz naturalizm prozy – dążyli do maksymalnego autentyzmu w przedstawianiu rzeczywistości, co w konsekwencji prowadziło też do wyboru i rozpopularyzowania
Czas rewolucji i wynalazków. Epoka ogromnych kontrastów. W literaturze i sztuce – wiele różnych kierunków artystycznych (od skrajnej awangardy do tradycji!), ciekawych dzieł, wybitnych twórców. To czas jazzu, radia i kina, królami masowej wyobraźni stają się Charlie Chaplin czy Rudolf Valentino. W Stanach – czasy prohibicji i sławnych gangsterów, takich jak Al Capone. Król Anglii abdykuje, by ożenić się ze swoją ukochaną – amerykańską rozwódką Wallis Simpson. Świat „zmaleje” – coraz powszechniejsze staną się dopiero co
Najważniejsze wydarzenie: Polska niepodległym krajem!!! 11 XI 1918 – odzyskanie niepodległości po 123 latach niewoli. Atmosfera w odzyskanej ojczyźnie Entuzjazm. Radość z odzyskanej wolności. Entuzjazm i optymizm młodych, upojenie życiem – oto charakterystyka środowisk artystycznych początków dwudziestolecia. Poeci, pisarze odrzucili wielkie narodowe tematy, zapragnęli pisać nareszcie o pięknie, wiośnie, miłości… Wybuch energii twórczej. Nawet prowokacyjne i demonstracyjne zerwanie z tematami narodowymi i wyzwoleńczymi. Już są niepotrzebne! „Ojczyzna moja wolna, wolna, więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada” – oznajmia
Przedwiośnie Stefana Żeromskiego Powieść Temat: Przedwiośnie jest powieścią polityczną – jest próbą ustosunkowania się pisarza do aktualnych spraw kraju, przedstawia groźbę istniejącej sytuacji, krytykuje, lecz szuka także dróg reformy. Powieść przedstawia dzieje młodego chłopaka – Cezarego Baryki. Jego życiorys (rewolucja w Baku, wojna polsko sowiecka, ziemiaństwo, Warszawa) jest ilustracją poszukiwania własnej drogi w życiu, ale i prawdy o Polsce. Co jest ważne? Pisarz konfrontuje w utworze trzy różne drogi naprawy Polski:
Autor Franz Kafka – pisarz pesymistyczny. Jeden z najważniejszych twórców dwudziestego wieku. Zdominowany przez ojca, chory na gruźlicę, niezadowolony ze swojej biurowej pracy, niezdecydowany w sprawie miłości… Kim był? Geniuszem czy cichym urzędnikiem od ubezpieczeń? Z pewnością można go nazwać ofiarą sprzeczności: na przykład – talent artysty a nużąca praca w biurze. Własne marzenia, a silna osobowość surowego ojca. Pragnienie miłości i rezygnacja z małżeństwa. W końcu pochodzenie – Kafka
Tego się naucz! Poezja Bolesława Leśmiana – niepowtarzalna w swym charakterze – do najłatwiejszych nie należy. Zastanów się, czy potrafisz odpowiedzieć na następujące pytania: Dlaczego twórczość autora Dusiołka stanowi na tle poezji dwudziestolecia międzywojennego zjawisko całkowicie odosobnione? Co przesądza o jego odrębności? Do jakiej filozofii odwołuje się Leśmian w swoich wierszach? Jak postrzega świat, człowieka, naturę? Na czym polega eksperymentatorski stosunek do języka poetyckiego? Jaką funkcję pełnią neologizmy w wierszach
1. Które z wymienionych cech przypisałbyś powieści Marcela Prousta W poszukiwaniu straconego czasu? a) chronologia wydarzeń b) metaforyczny styl c) pierwszoosobowa narracja d) tradycyjna fabuła e) zmienność nastrojów 2. Który z wymienionych pisarzy był twórcą powieści zwanej „strumieniem świadomości”? a) Andre Gide b) Marcel Proust c) Franz Kafka d) James Joyce 3. Które z wymienionych opowiadań stanowi polemikę z dziełem Prousta W poszukiwaniu straconego czasu? a) Sklepy cynamonowe Brunona Schulza
Typy bohaterów (literackich schematów) modne w epokach Młodej Polski i międzywojnia. Materiał literacki dwóch epok to obszar dość rozległy. Rzeczywiście, można jednak poszukać pewnych powtarzalnych typów postaci, tzw. modeli literackich, które przecież w pewnym stopniu odzwierciedlały prawdę o strukturze ówczesnego społeczeństwa. Typy bohaterów literackich Młodej Polski i międzywojnia Typ mieszczucha – urzędnika Smutna grupa ludzi, wyczerpanych swoją pracą, uporządkowanym życiem – kieratem, naznaczonych niskim statusem, wiecznym strachem i kompleksami. W literaturze obcej opisuje takiego urzędnika
Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa powieścią o pisarzu i jego dziele, o dobrym szatanie i złej rzeczywistości. Komentarz do tematu Dość trudny, bo wymaga wyłożenia całej „diabelskiej” filozofii Bułhakowa: jednak kto dokładnie czytał powieść i zapoznał się z jej interpretacjami, nie powinien mieć problemów. Szczególnie trudny w powieści jest problem „dobrego diabła”, złej rzeczywistości. Uwaga! Jest to też powieść o: Chrystusie, wielkiej miłości, totalitaryzmie, walce dobra ze złem. Interpretuj subiektywnie! Zaznaczaj jednak, że
Styl pisarski Żeromskiego Twórczość Stefana Żeromskiego wyróżnia niebywałe bogactwo polegające na wykorzystywaniu barwności i stylistycznej różnorodności języka polskiego. Dla literaturoznawców w równym stopniu wynika to z dobrej znajomości historii języka, dialektów, słowników, ciągłego roztrząsania problemów językowych, jak i z osobowości pisarza. Interesowały go niemal wszystkie aspekty języka: zagadnienia poprawnościowe, słownictwo techniczne, zapożyczenia, szczególnie cenił gwarę, ale też gotów był do tworzenia neologizmów, a wszystko po to, by wzbogacić i odświeżyć język artystyczny, wyzwolić go z konwencji. Z rzadko spotykaną
Granice dwudziestolecia wyznaczyły dwa wydarzenia: zakończenie pierwszej wojny światowej i wybuch drugiej. Dzielący je pokój trwał krótko, ale w tym czasie zmieniło się i życie, i literatura. Ale na razie jesteśmy w latach dwudziestych. Najważniejsze wydarzenia Świat: 1920 – poemat 150 milionów Włodzimierza Majakowskiego – Na scenę literacką wkracza futuryzm 1921 – pierwszy tom powieści Droga przez mękę Aleksego Tołstoja (następne – 1926, 1941) arcydzieło epiki powieściowej ukazujące rewolucyjną Rosję.
Lata trzydzieste to całkowita zmiana nastroju. Miejsce optymizmu zajmuje przeczucie nadciągającej katastrofy. Najważniejsze wydarzenia Świat 1930 – Samobójstwo Majakowskiego 1931 – Nocny lot Antoine’a Saint-Exupéry’ego – humanistyczne refleksje o ludzkiej wspólnocie – Film Chaplina Światła wielkiego miasta 1932 – William Faulkner, Światłość w sierpniu – nowoczesne techniki pisarskie: subiektywizm, retrospekcje 1933 – Tomasz Mann, pierwszy tom powieści Józef i jego bracia – czterotomowego dzieła ukończonego po II wojnie światowej; reinterpretacja wątków biblijnych –
Test literacki z dwudziestolecia 1. Któremu z podanych kierunków literackich został błędnie przyporządkowany twórca? a) ekspresjonizm – Tristan Tzara b) futuryzm – Tommaso Marinetti c) surrealizm – André Breton d) neoklasycyzm – Thomas Eliot 2. Twórcą powieści określonej jako „strumień świadomości” był: a) Franz Kafka b) Marcel Proust c) James Joyce d) André Gide 3. Kreacjonizm świata przedstawionego, odstępstwo od normy, luźny tok obrazów, operowanie symbolem, to elementy typowe dla:
Proces – Franz Kafka Temat Co jest ważne? Co pisać, z czym kojarzyć? Gatunek: Powieść paraboliczna Temat Historia przeciętnego człowieka, Józefa K., na którego spada niespodziewany proces. Życie bohatera zostaje całkowicie podporządkowane procesowi, zamienia się w koszmar i absurd. Finał jest równie niespodziewany jak początek. Nieznani osobnicy wykonują na Józefie K. wyrok – wbijając mu nóż w serce. Dzieje bohatera stają się obrazem ludzkiej egzystencji, pretekstem do stawiania pytań natury etycznej
DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE Czas pomiędzy wojnami: 1918 (koniec I wojny światowej) – 1939 (początek II wojny światowej) Fascynacja autem, kinem, samolotem W sztuce panują nowatorskie pomysły, różne od wszystkiego, co było. W literaturze króluje awangarda. Cywilizacja i nauka Albert Einstein ogłosił teorię względności. Jeśli wszystko jest względne, czas, przestrzeń, to nie ma nic pewnego. Człowiek odczuwa niepokój. Energia promieniotwórcza, atomu, rozbicie – ważne wydarzenia w fizyce. Zbudują współczesny świat. Pierwszy przekaz
11 listopada 1918 r. to jedna z najradośniejszych dat w polskiej historii – po 123 latach niewoli i staraniach kilku pokoleń udało się wreszcie odzyskać niepodległość. Dlatego w Polsce dominują wówczas nastroje szczęścia i optymizmu, inaczej niż na Zachodzie, gdzie doświadczenia I wojny światowej wywołały katastrofizm, pesymizm. Młodzi poeci cieszą się ze zwolnienia z obowiązku pisania głównie o sprawach narodowych. To męczące dziedzictwo poddawane jest teraz dyskusji, a do literatury wchodzą nowe tematy: życie codzienne, fascynacja teraźniejszością… Bardzo wielu pisarzy
1. Ważnymi myślicielami i naukowcami okresu międzywojennego byli między innymi Albert Einstein, Zygmunt Freud, Iwan Pawłow, William James. Podane zostały pojęcia określające ich światopogląd bądź kierunek, jaki stworzyli. Które z nich przyporządkowano błędnie? a) Albert Einstein – behawioryzm b) Zygmunt Freud – psychoanaliza c) Jwan Pawłow – teoria względności d) William James – pragmatyzm 2. Behawioryzm to teoria, która zakłada, że: a) wiedzę o człowieku należy budować tylko na podstawie
1. Wymień najważniejsze, Twoim zdaniem, wydarzenia historyczne dwudziestolecia międzywojennego. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………… b) …………………………………………………………………………………………………………………………………… c) …………………………………………………………………………………………………………………………………… d) …………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Wymień tendencje filozoficzne Europy dwudziestolecia międzywojennego. Jedną krótko scharakteryzuj. Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Podaj prawidłową odpowiedź. Surrealizm głosił: a. oderwanie od rzeczywistości, odwrót od jej imitowania i naśladowania; b. że należy uwolnić wyobraźnię artysty od nakazów, a należy eksponować sny, wizje, głębsze pokłady psychiki ludzkiej; c. że naturalne kształty należy sprowadzić do
TEST 1. Któremu z podanych kierunków literackich został błędnie przyporządkowany twórca? a) ekspresjonizm – Tristan Tzara b) futuryzm – Tommaso Marinetti c) susealizm – Andre Breton d) neoklasycyzm – Thomas Eliot 2. Twórcą powieści określonej jako „strumień świadomości” był: a) Franz Kafka b) Marcel Proust c) James Joyce d) Andre Gide 3. Kreacjonizm świata przedstawionego, odstępstwo od normy, luźny tok obrazów, operowanie symbolem, to elementy typowe dla: a) ekspresjonizmu b)
