Tag "Henryk Sienkiewicz"
Jakie cele i zadania stawiali pozytywiści nowelom? Nowela to najbardziej lubiany i najczęściej uprawiany przez pozytywistów gatunek literacki. W latach 80. XIX wieku nowele pisali wszyscy! Drobne formy prozatorskie łatwiej było sprzedać redakcjom czasopism. Dawały one także pole do popisu eksperymentatorom, którzy w nowelach właśnie próbowali nowych sposobów opowiadania czy charakteryzowania bohatera. Wyjaśnienie zadania Twoje zadanie polega na omówieniu wybranych nowelek pozytywistycznych. Wybór nie powinien stanowić problemu, gdyż „materiał badawczy” jest w tym przypadku bardzo
Andrzej Kmicic Andrzej Kmicic, główny bohater Potopu Henryka Sienkiewicza, to typowy przedstawiciel szlachty XVII wieku, potomek zubożałego rodu szlacheckiego. I jak na takiego szlachcica przystało, ma wyjątkowo awanturniczą naturę. Jest porywczy, zawsze skłonny do „bitki i wypitki”, co niezmiennie psuje mu reputację. Choć wrze w nim gorąca krew i nawykł do ryzyka i gwałtów, nieobce są mu szlachetne odruchy serca. Zdolny zarówno do wielkiej miłości, jak i strasznej, gwałtownej nienawiści. Nieugięty w postępowaniu i wierny zasadom. Bujny temperament
Sarmatyzm w XIX w. Wstęp I Główne dzieła XIX-wieczne, w których mamy uwieczniony sarmatyzm, to „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza i „Trylogia” Henryka Sienkiewicza. Oczywiście, możemy również wspomnieć o nieco mniej znanych „Pamiątkach Soplicy” Henryka Rzewuskiego, którego do napisania tego utworu zachęcił sam Adam Mickiewicz. We wszystkich tych dziełach dawna formacja kulturowa, jaką był sarmatyzm, została przedstawiona z nutką nostalgii, a co za tym idzie – została wyidealizowana. Wstęp II W dziejach kultury i literatury polskiej losy postrzegania
Potop Henryka Sienkiewicza 1. Potop to powieść historyczna. Jakie wydarzenia historyczne opisane w tej powieści możesz wymienić? Do wydarzeń historycznych w Potopie należą: pospolite ruszenie pod Ujściem, poddanie Wielkopolski pod panowanie Karola Gustawa; uczta w Kiejdanach i uznanie zwierzchnictwa szwedzkiego nad Litwą, bunt części chorągwi przeciw hetmanowi; zajęcie przez Szwedów Warszawy; obrona Jasnej Góry przed Szwedami; wypadki dotyczące Jana Kazimierza: jego ucieczka na Śląsk, powrót króla na wieść o walce Polaków z najeźdźcą, lwowskie śluby Jana
Źródła pozytywistycznej powieści historycznej Romantyczna fascynacja historią – model walterskotowski i dumasowski Wykształcony w romantyzmie model powieści historycznej odpowiadał charakterystycznej dla tamtej epoki fascynacji historią oraz romantycznej koncepcji historii jako procesu dziejowego. Tradycja tego rodzaju powieści ma swój początek w twórczości angielskiego romantyka Waltera Scotta; jego sławną powieścią jest Waverley z roku 1814. W powieściach Scotta perypetie fikcyjnych bohaterów towarzyszą faktom z narodowej historii i postaciom autentycznym. Wydarzenia historyczne były
Krzyżacy Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Rycerstwo – wzór rycerza i rycerskie obyczaje Bardzo przyjemny i możliwy motyw – bo autorzy testów lubią wracać do tradycji – nie tylko polskiej. Uwaga – tradycja rycerska to nie tylko polska, ale właśnie prawdziwie europejska. Wzór rycerza średniowiecznego znamy doskonale – to tytułowy bohater Pieśni o Rolandzie. Wcześniejsi to rycerze antyczni – bohaterowie Iliady: Achilles, Hektor, Odys… Późniejsi: szlachta sarmacka w
Materiał według zagadnień Notatka dotycząca Alfreda Nobla i nagrody Alfred Nobel urodził się w Sztokholmie w 1833 roku jako syn przedsiębiorcy budowlanego, który później przeprowadził się do Petersburga. Dużo podróżował, potem powrócił do Szwecji, zanim ukończył swoje trzy pierwsze patenty, a były to: gazomierz, przyrząd do mierzenia cieczy, barometr. Dziedziny, w których pracował, to także biologia, fizjologia, przemysł naftowy, technika broni palnej, wyrób kauczuku, wyrób jedwabiu – wreszcie literatura! Nobel napisał dramat pt. Nemezis, a interesował
Ta powieść to protest pisarza przeciw pruskiej akcji germanizacyjnej. Postępowanie Krzyżaków ukazane zostało zatem w niezwykle negatywnym świetle. Autor Henryk Sienkiewicz, pseudonim Litwos (1846-1916), jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy pozytywistycznych, autor głośnych powieści historycznych, między innymi Trylogii (Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski) i Quo vadis. W 1905 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Bohaterowie Sienkiewicza stali się ważnym punktem odniesienia dla pisarzy późniejszych epok, podobnie jak propagowane przez niego wzorce literackie
Quo vadis Dobrze pamiętasz Quo vadis? Sprawdź, co pamiętasz i odpowiedz na pytania. W jakich okolicznościach Winicjusz poznał Ligię? Poznał ją w domu Aulusa Plaucjusza, gdzie przebywał po wypadku. Ligia była zakładniczką z plemienia Ligów, córką króla, oddaną pod opiekę Plaucjuszom, którzy traktowali ją jak córkę. Naprawdę miała na imię Kallina. Czym różnico się życie w domu Aulusa Plaucjusza od atmosfery w innych domach rzymskich? Rodzina ta żyła z dala
Quo vadis Sienkiewicza Najważniejsze dane o powieści Rok wydania: 1896 (czas powstania: 1895-1896); Gatunek literacki: powieść – romans historyczny; Czas akcji: 63-66 r. (przybycie Winicjusza do Rzymu – 63 r.; pożar Rzymu i prześladowania chrześcijan – 64 r.; samobójstwo Petroniusza – 66 r.; w epilogu: śmierć Nerona – 68 r.); Miejsce akcji: Rzym, Ancjum (miejsce krótkiego wyjazdu Nerona i jego dworu); Główne wątki: Fikcyjny: miłość Winicjusza i Ligii. Historyczny: panowanie
Udowodnij, że Potop Henryka Sienkiewicza był powieścią ku pokrzepieniu serc. Zacznij: Przywołaj słynną Sienkiewiczowską ideę pisania ku pokrzepieniu serc Polaków uciśnionych przez zaborców, realizowaną przezeń w powieściach historycznych. Odnieś ją do podobnej idei, która przyświecała Mickiewiczowi przy pisaniu Pana Tadeusza. Rozwiń: Wskaż te cechy Potopu, które udowadniają pogląd o krzepieniu serc. Dobór scenerii historycznej – moment silnego zagrożenia Rzeczypospolitej, ale także jej militarnej chwały. Zdecydowane skupienie się na… tej drugiej. Konstrukcja postaci
Eliza Orzeszkowa, Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz – to główni przedstawiciele prozy polskiego pozytywizmu. Eliza Orzeszkowa Jej miastem pozostało Grodno. Urodziła się w grodzieńskich okolicach. Po nieudanym małżeństwie z Piotrem Orzeszką postanowiła samotnie zamieszkać w Grodnie, tutaj tworzyła i tu zmarła w roku 1910. Była autorytetem w swoim środowisku, zajmowała się działalnością społeczną i oświatową. Dwukrotnie typowano Orzeszkową do Nagrody Nobla, ale jej nie otrzymała. W roku 1905 – uhonorowany nią został Henryk Sienkiewicz. Pogrzeb Elizy Orzeszkowej był wielkim
Co warto wiedzieć o Potopie, czyli trzy zagadnienia, które maturzysta powinien znać: Potop – środkowa część Trylogii – to powieść historyczna skoncentrowana wokół wydarzeń wojny polsko-szwedzkiej z 1655 roku. Utwór obejmuje trzy pierwsze lata walki od momentu wkroczenia armii szwedzkiej do Polski aż po jej wyparcie na tereny Danii. Ukazuje dwie najważniejsze fazy wojny: początkową kapitulację (oddanie Litwy przez Radziwiłłów, klęska pospolitego ruszenia w Wielkopolsce, utrata Warszawy i Krakowa) i
Zasadniczą cechą powieści historycznej jest czas akcji przedstawianych wydarzeń – musi być to epoka, która jest już dla pisarza historią, zamkniętym okresem dziejów. Druga sprawa to zasada, że prawda historyczna funkcjonuje jako tło powieści, teren, na którym obserwujemy fikcyjne dzieje najczęściej wymyślonych postaci. Jak powieść historyczna rozwijała się w Polsce? Przed romantyzmem Czasy stanisławowskie – to doba pierwszej powieści nowożytnej i pierwszych prób tworzenia powieści historycznej. Przykładem mogą być: Franciszek Salezy
W pozytywizmie dominuje proza. Chyba nigdy przedtem w polskiej literaturze proza nie była tak ważna i nie miała tak wybitnych osiągnięć. Podstawowym gatunkiem literackim została oczywiście powieść. Najpierw modna była powieść tendencyjna (np. Marta, Pan Graba Elizy Orzeszkowej), potem powieść realistyczna (np. Nad Niemnem). Powieść tendencyjna była skomponowana tak, by udowadniać założoną z góry tezę – np. konieczność kształcenia warstw niższych. Powieść realistyczna spełniała już inne założenia – ukazywała prawdę o ówczesnym świecie i o człowieku
Quo vadis Główni bohaterowie powieści rozgrywającej się w czasach pierwszych chrześcijan, to Marek Winicjusz i Ligia, Petroniusz, Pomponia Grecyna, cesarz Neron. Wątek miłosny rozgrywa się, jak to u Sienkiewicza, na tle wydarzeń historycznych – a tymi są tu prześladowania chrześcijan, wzrastanie i utrwalanie nowej wiary, jej ofiary i zwycięstwa. Chrześcijanką jest Ligia – córka wodza jednego z podbitych narodów (być może Słowianka), na chrześcijaństwo przejdzie też zakochany w niej Marek Winicjusz, w którym dokona się przemiana.
Przeczytaj uważnie fragment Latarnika Henryka Sienkiewicza. Na podstawie fragmentu i wiedzy o całej lekturze, opisz tęsknotę bohatera do ojczyzny. Co wywołało jego wzruszenie? Czy znasz inne książki o tęsknocie Polaków za ojczyzną i uważasz, że to ważny temat? Henryk Sienkiewicz – Latarnik (fragment) Zegary aspinwallskie wybiły piątą po południu. Jasnego nieba nie zaciemniała żadna chmurka, kilka mew tylko pławiło się w błękitach. Ocean był ukołysany. Nadbrzeżne fale zaledwie bełkotały z
Jakich wydarzeń dotyczy akcja Ogniem i mieczem. Akcja Ogniem i mieczem rozgrywa się podczas powstania ukraińskiego pod wodzą Bohdana Chmielnickiego. Dla Ukrainy – był to bohater narodowy, który walczył o wolność ojczyzny, dla Polaków – zdrajca, który wystąpił przeciw Rzeczypospolitej. Sienkiewicz przedstawia go jako postać negatywną, ale też zarzucano pisarzowi, że potraktował historię ukraińskiego powstania stronniczo. Historycy twierdzą jednak zgodnie, że oderwawszy się od Rzeczypospolitej, Ukraina nie uzyskała wolności, lecz popadła w długoletnią,
A oto gatunki, które łączą się w spoistą całość w ramach Potopu: Powieść historyczna Czyli taka, która na tle wydarzeń historycznych (najazd Szwedów na Polskę) przedstawia fikcyjny wątek kilku postaci (romansowe dzieje Kmicica i Oleńki). Należy dodać że powieść historyczna Sienkiewicza jest syntezą typu dokumentarnego (pisanego na podstawie dokładnych badań źródeł i dokumentów) i typu walterskotowskiego (przedstawiającego żywą akcję romansu, eksponowaną i pierwszoplanową wobec historii). Sienkiewicz świetnie łączy obie metody pisarskie. Epopeja Pierwiastki epopeiczne to na przykład:
Potop powstawał „w podróży” po europejskich sanatoriach. Pisarz czytał żonie fragmenty swojej powieści, dlatego głos Marii Szetkiewiczówny także wpływał na kształt Trylogii. Podobno „uratowała” ona od śmierci Zagłobę, którego niecny Sienkiewicz zamierzał uśmiercić w pierwszym tomie. Umarła, gdy powieść nie była jeszcze ukończona (Sienkiewicz pisał ją od października 1884 do sierpnia 1886 roku). Po śmierci Marii nie przerwał pracy – pisał gorączkowo, odrywając się w ten sposób od myślenia o rzeczywistości. Drugim czynnikiem
