Tag "Miron Białoszewski"
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Bogurodzica Pieśń o Rolandzie Legenda o św. Aleksym Lament świętokrzyski François Villon Wielki testament Wymagania egzaminacyjne: Umiejętność rozpoznania kluczowych motywów literatury epoki. Podstawowe średniowieczne gatunki literackie: moralitet, żywot świętego, chanson de geste. Podstawowe cechy stylu literatury średniowiecznej. Ogólna orientacja w kulturze i ideologii epoki. Najważniejsze pojęcia: Asceta, etos, memento mori, ars moriendi, liryka maryjna, wiersz zdaniowo-rymowy, pieta, pareneza, hagiografia . Poziom rozszerzony Lektury obowiązkowe: Dante Alighieri Boska komedia Wymagania egzaminacyjne:
Portret poety w twórczości Mirona Białoszewskiego. Wstęp Zacznij od ogólnej refleksji: tak jak odmienna od tła epoki jest twórczość Białoszewskiego, tak odmienny jest również wizerunek poety, odbiegający od wzorów, jakie przyniósł czas i niepodobny do tych, jakie zna literatura. Często jest to kreacja wręcz polemiczna, nierzadko prowokacyjna, bo tak dalece niezgodna ze stereotypami utrwalonymi w powszechnej świadomości kulturowej i w tradycji literackiej. Rozwinięcie Przywołaj różne przykłady, by ogarnąć jak najszersze spektrum zagadnienia. Zwróć uwagę
Miron Białoszewski Ach gdyby nawet piec zabrali… Moja niewyczerpana oda do radości Mam piec podobny do bramy triumfalnej! Zabierają mi piec podobny do bramy triumfalnej! Oddajcie mi piec podobny do bramy triumfalnej! Zabrali. Została po nim tylko szara naga jama szara naga jama. I to mi wystarczy: szara naga jama szara naga jama sza-ra- na-ga- ja-ma szaranagajama. Co jest głównym rekwizytem poetyckim w wierszu? Piec. Co uderza w tym
Jakie uczucia opisuje wiersz Ach, gdyby, gdyby nawet piec zabrali… Moja niewyczerpana oda do radości Mirona Białoszewskiego? Podmiot liryczny opisuje uczucia przed wyniesieniem, w trakcie wynoszenia i po wyniesieniu pieca. Jakie to są uczucia? radość, duma, szczęście: „Mam piec/ podobny do bramy triumfalnej!” rozpacz, gorycz, przerażenie: „Zabierają mi piec/ podobny do bramy triumfalnej!!” złość, gniew: „Oddajcie mi piec/ podobny do bramy triumfalnej!!!” smutek, rezygnacja: „Zabrali” zauważenie faktu i zdziwienie: „Została po nim tylko/
Interpretacja porównawcza Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią i Wywiadu Mirona Białoszewskiego. Konteksty Średniowieczne wyobrażenia śmierci Refleksja nad śmiercią towarzyszyła piśmiennictwu chrześcijańskiemu już od jego początków. Chrześcijańscy autorzy schyłku starożytności i średniowieczni twórcy bardzo chętnie podejmowali ten temat i rozwijali go w traktatach, np. O śmiertelności św. Cypriana, Księga o dobru śmierci św. Ambrożego, O śmierci św. Augustyna. W dziełach autorów średniowiecznych bardzo ważne zagadnienia to: istota śmierci, konieczność dobrego przygotowania się do niej (czyli umiejętnego pokierowania życiem doczesnym),
W obliczu śmierci – porównaj dwie wizje umierania, ukazane przez poetę średniowiecznego w wierszu Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią i dwudziestowiecznego – Mirona Białoszewskiego w wierszu Wywiad. Dusza z ciała wyleciała… Dusza z cieła wylecieła, Na zielone łące stałe. Stawszy, rzewno zapłakałe. „Czemu, duszo, rzewno płaczesz?” „Nie wola mi rzewno płakać, A ja nie wiem, kam sie podzieć.” „Podzi, duszo moja miła! Powiedę cie do rejskiego Do królestwe niebieskiego.” Julian Tuwim Piosenka umarłego Dusza
Co powiesz o kompozycji utworu? Wspomnienia pisarza przyjmują dziwną formę – pisane są ciągiem, bez podziału na rozdziały i tytuły. Tekst jest ciągły, bo autor założył sobie, że będzie wierny życiu, a życie to jednolite pasmo, nieprzerwane do momentu śmierci. Dlatego tekst pamiętnika nie jest poddany żadnym regułom kompozycyjnym. Mimo to utwór można nazwać tradycyjną nazwą – pamiętnikiem. Pamiętnik to wspomnienia wydarzeń, w których brał udział lub które obserwował autor, odtwarzane po upływie
Namuzowywanie Muzo Natchniuzo tak ci końcówkuję z niepisaniowości natreść mi ości i uzo Jak nazwiesz wyraz namuzowywanie, będący tytułem wiersza? Tytuł jest neologizmem – wyrazem utworzonym przez poetę na własne potrzeby. Słowo „namuzowywanie” zostało utworzone od słowa muza. Przypomnij sobie Muzy – były w starożytnej Grecji patronkami sztuki, towarzyszkami Apollina. Było ich dziewięć. Każda opiekowała się inną dziedziną sztuki (np. teatrem, muzyką). Dziś metaforycznie kino określamy jako X muzę. Jaki stosunek
Poeta lingwista, eksperymentator, oryginalny, niemalże nieprzetłumaczalny na inne języki. Co czyniło go tak niezwykłym autorem? Miron Białoszewski (1922-1983) Poeta, prozaik i dramaturg. Twórca prywatnego teatru tzw. Teatru na Tarczyńskiej, potem Teatru Osobnego. Jeden z najważniejszych poetów – debiutantów 1956 r. Jako prozaik dał się poznać dopiero w 1970 r. jako twórca Pamiętnika z powstania warszawskiego. Warszawiak, mocno związany z miastem, w swej prozie opisywał życie w Śródmieściu i „wygnanie” na blokowisko w nowszej części Saskiej Kępy, wizyty w sanatorium w Konstancinie
Autor Miron Białoszewski W momencie wybuchu powstania był 22-letnim chłopakiem, niezrzeszonym w żadnej organizacji wojskowej. Nie brał udziału w walkach powstańców – należał do bardzo licznej grupy warszawskich cywilów, których celem było przeżycie, przetrwanie lat wojny. Na początku powstania Białoszewski mieszkał u znajomych na pograniczu Woli i Śródmieścia, potem przeniósł się do mieszkania rodziców (ul. Chłodna), a następnie do domu swojego przyjaciela Swena, gdzie wraz z innymi warszawiakami ukrywał się w piwnicach budynków
Ćwiczenie kształtujące umiejętność analizy i interpretacji tekstu na poziomie rozszerzonym. Fragment 50 Miron Białoszewski Namuzowywanie Muzo Natchniuzo tak ci końcówkuję z niepisaniowości natreść mi ości i uzo Pytania: Określ adresata wypowiedzi lirycznej. Czemu służy taki adresat? Co to są neologizmy? Przypatrz się neologizmom w tym wierszu. Jaką funkcję pełnią? Jak można odczytać ostatni fragment wiersza w kontekście użytych wcześniej neologizmów? Jak można odczytać znaczenie wiersza Białoszewskiego? Odpowiedzi: 1. Wiersz Białoszewskiego
Miron Białoszewski – „twórca osobny”, wyizolowany, nie należał do żadnego ugrupowania poetyckiego. Stworzył swój własny język artystyczny, własny styl zdradzający fascynację kulturą niską wraz z jej niechęcią do wypolerowanych, gładkich słów. Z zachwytem pisał o jarmarcznych barankach, lukrowanych sercach z piernika, łyżkach durszlakowych i kaflowych piecach. Tworzył słowa hybrydy, pokraczne i bełkotliwe, ale zaskakująco świeże. Sceptyczny wobec języka oficjalnego, poszukiwał nowych form wyrazu w obszarze mowy potocznej. Wykorzystywał utarte maksymy, mowę dziecięcą, schematy językowe, by tworzyć nowe
Prowokator i skandalista czy twórca walczący o prawo do własnego języka artystycznego? Odrzucił wszelkie konwencje literatury „wysokiej”. Z zachwytem pisał o jarmarcznych barankach, lukrowanych sercach z piernika, łyżkach durszlakowych i kaflowych piecach. Tworzył słowa-hybrydy, pokraczne i bełkotliwe, ale zaskakująco świeże. Nie wahał się tknąć narodowych świętości i powstanie warszawskie przedstawił w nieheroicznej konwencji. Świadomie zresztą nie wziął udziału w walce. Nic dziwnego, że wokół jego osoby i twórczości narosła aura literackiej sensacji i obyczajowego
Epoka – współczesność Debiut Białoszewskiego przypada na lata przełomu październikowego. Określenie to odnosi się do okresu przemian w Polsce, które nastąpiły po śmierci Stalina w 1953 . Pokazało się wówczas światu pokolenie Współczesności lub pokoleniem ’56, ale Białoszewski pozostał „poetą osobnym” oryginalnym twórca współczesnym. Nurt – poezja lingwistyczna. Miejsce – Warszawa – opisuje stolice powstańczą, współczesna bywa przestrzenią w poezji. Rola w literaturze polskiej – to ważny poeta współczesny, oryginalny, wniósł do poezji zupełnie
Pytania Wyjaśnij genezę pojęcia „poezja rupieci” i zaprezentuj dwa wybrane wiersze z tego nurtu poetyckiego. Autorem tego osobliwego pojęcia jest historyk i krytyk literacki Artur Sandauer. Określił w ten sposób wczesną twórczość Białoszewskiego, zanurzoną w kulturze nieoficjalnej, ludycznej, podmiejskiej. Rzeczy jak najmniej poetyckie: stare graty, rupiecie, jarmarczny kicz, zwyczajne przedmioty stały się w tych utworach przedmiotem poetyckiego opisu. Oto przykłady tekstów: Rozprawa o stolikowych baranach – to bałwochwalczy hymn dedykowany jarmarcznemu barankowi. Można go kupić w odpustowej
Przedstaw cechy poezji Mirona Białoszewskiego Pierwsze słowo, jakie przychodzi na myśl na określenie jego życia i twórczości, to „osobność”. A także indywidualizm i oryginalność. Sam uważał się za normalnego i przeciętnego człowieka, jednak w swej biografii przedstawiał się jako „pustelnik w wielkim mieście”. W swej osobności trwał konsekwentnie, zarówno jako poeta, jak i człowiek. Jego programowa samotność przejawiała się w ucieczce od oficjalnych form życia literackiego, obronie przed naciskiem chwilowych programów, doktryn i mód literackich. Polegała też na całkowitej niezależności
Miron Białoszewski Szare eminencje zachwytu Jakże się cieszę, że jesteś niebem i kalejdoskopem, że masz tyle sztucznych gwiazd, że tak świecisz w monstrancji jasności, gdy podnieść twoje wydrążone pół-globu dokoła oczu, pod powietrze. Jakżeś nieprzecedzona w bogactwie, łyżko durszlakowa! Piec też jest piękny: ma kafle i szpary, może być siwy, srebrny, szary – aż senny… a szczególnie kiedy tasuje błyski albo gdy zachodzi i całym rytmem swych niedoskonałości w dzwonach
Po co to zrobił nam Białoszewski, że zwrócił się ku językowi (lingua – język), by żonglować jego formami, bawić się brzmieniem, nie tylko znaczeniem słów, konstruować wiersze ze zwykłych wypowiedzi, przysłów, szablonów, konwencji? Otóż on odnalazł głęboki sens, który wyłania się z kombinacji językowych, obnażył wartości ukryte w języku, wreszcie popisał się talentem i pomysłowością w tworzeniu takich kombinacji. Miron Białoszewski (debiut 1956 – Obroty rzeczy) przyjął sobie za materiał
Żołnierz i cywil – bohaterowie powstania warszawskiego. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej fragmentu Pamiętnika z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego i wiersza Antoniego Słonimskiego Mogiła nieznanego mieszkańca Warszawy. Komentarz Literatura tworzy, ale też burzy stereotypy myślowe. W polskiej świadomości powstanie warszawskie kojarzy się przede wszystkim z bohaterskimi młodymi akowcami, którzy oddawali życie za ojczyznę (samo to sformułowanie jest stereotypowe!). Zwróć uwagę, że i w wierszu Słonimskiego, i w utworze Białoszewskiego, uwaga pisarzy wcale nie skupia się na walczących powstańcach. Miron
Stulecie artystycznych eksperymentów, czyli nowatorskie zjawiska w literaturze XX wieku. Wstęp Nie ulega wątpliwości, że eksplozja nowatorskich zjawisk w literaturze nastąpiła właśnie w wieku XX. Nie można jednak zapominać, że zjawiska te pojawiały się już wcześniej. Każda epoka ma przecież swoją „straż przednią”: awangardowych twórców, odważnych i szokujących, nierzadko skazanych na niezrozumienie i odrzucenie. Ojciec nowoczesnej literatury Artystą uważanym często za ojca nowoczesnej literatury jest tworzący w oświeceniu Laurence Sterne. Jego dzieło Życie i myśli JW Pana Tristrama
